Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2019 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli (spr.)

Sędzia Waldemar Masłowski

Sędzia Tomasz Skowron

Protokolant Sylwia Piliszewska

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w (...)del. do Prokuratury Rejonowej w (...): M. P.

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2019r.

sprawy A. L. (1) ur. (...) w N.((...))

s. A., L. z domu F.

oskarżonego z art. 177 § 2 kk w związku z art. 178 § 1 kk i inne

z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 9 kwietnia 2019 r. sygn. akt II K 883/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. L. (1);

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 431/19

UZASADNIENIE

Obywatel (...) A. L. (1) oskarżony został o to że:

1.w dniu 12 sierpnia 2018 roku na drodze nr (...) miedzy G. a W. kierując pojazdem osobowym C. (...) o nr rej. (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości nie zachował należytej ostrożności i nie dostosował techniki jazdy i prędkości do panujących warunków drogowych, w wyniku czego utracił panowanie nad pojazdem i zjechał na przeciwny pas ruchu uderzając czołowo w prawidłowo poruszający się pojazd marki R. (...) o nr rej. (...) w wyniku czego pasażerka tego pojazdu M. G. doznała urazu narządów jamy brzusznej, urazowego pęknięcia nerki lewej, urazowego pęknięcia wątroby, licznych urazów krezki jelit, pourazowego krwawienia podpajęczynówkowego, złamania trzonu kręgu Th11, ostrej niewydolności krążenia, ostrej niewydolności oddechowej, ostrej niewydolności nerek i licznych powierzchownych nieokreślonych urazów, powodujących ciężkie uszkodzenie ciała pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu w myśl art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i w następstwie których M. G. zmarła w dniu 26 sierpnia 2018 roku, zaś kierujący pojazdem R. G. doznał obrażeń ciała w postaci złamania otwartego nasady bliższej kości łokciowej lewej, rozległej rany okolicy łokciowej lewej, licznych otarć naskórka, zaburzeń psychicznych spowodowanych ostrym stresem oraz niedrożności porażennej jelita grubego, wymagającego pilnego leczenia operacyjnego z wyłonieniem stomii, powodujące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu w myśl art.156 § 1 pkt 2 k.k.

tj. o czyn z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.

2. w dniu 12 sierpnia 2018 roku na drodze nr (...) miedzy G. a W. kierował w ruchu lądowym pojazdem osobowym marki C. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości ze stężeniem wynoszącym 2,1 promila alkoholu etylowego we krwi

tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Bolesławcu wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2019 r. w sprawie II K 883/18:

I. uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt. 1 części wstępnej wyroku stanowiącego przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. i na podstawie art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 lat pozbawienia wolności;

II na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego za czyn opisany w pkt 1 części wstępnej wyroku środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio;

III. na podstawie art. 47 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego R. G. w kwocie 10.000 zł;

IV. uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt. 2 części wstępnej wyroku stanowiącego przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. i za to na podstawie powołanego przepisu wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności;

V. na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego za czyn opisany w pkt 2 części wstępnej wyroku środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 5 lat

VI. na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego za czyn opisany w pkt 2 części wstępnej wyroku środek karny w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz (...)w kwocie 5.000 złotych;

VII. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. połączył wymierzone oskarżonemu kary pozbawienia wolności za czyny opisane w pkt. I i II części dyspozytywnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

VIII. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 13 sierpnia 2018 r. godz. 2:40;

IX. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. połączył środki karne orzeczone w pkt II i IV części dyspozytywnej wyroku i orzekł wobec oskarżonego łączny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio;

X. na podstawie art. 63 § 4 k.k. na poczet orzeczonego łącznego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 13 sierpnia 2018 r.;

XI. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej J. N. kwotę 1.776 zł. tytułem poniesionych wydatków;

XII. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego A. G. kwotę 1.776 zł. tytułem poniesionych wydatków;

XIII. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w całości.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli obrońca oskarżonego A. L. i pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych J. N. i A. G..

Obrońca oskarżonego w swojej apelacji zarzucił:

1.rażącą obrazę prawa materialnego tj. art. 11 § 1 k.k. polegającą na błędnym przyjęciu iż dopuścił się dwóch odrębnych czynów spenalizowanych w art. 178a § 1 k.k. i art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. podczas gdy bliskość stanu abstrakcyjnego zagrożenia spowodowanego prowadzeniem pojazdu przez jego osobę w stanie nietrzeźwości trwała krótko co wskazywało na to że popełniony przez niego czyn winien być zakwalifikowany z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. w zb. z art. 178a § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

W przypadku nie podzielenia zasadności zarzutu sformułowanego w pkt 1 niniejszej apelacji zarzucił ponadto:

2.mający wpływ na treść rozstrzygnięcia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezzasadnym przyjęciu iż w niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności pozwalające na zastosowanie pełnej absorpcji przy orzekaniu kary łącznej pozbawienia wolności a tym samym na wymierzenie jej w rozmiarze najwyższej z kar podlegających łączeniu podczas gdy w rzeczywistości nie sposób zgodzić się z takim założeniem zwłaszcza z uwagi na fakt iż pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami zachodzi ścisły związek przedmiotowo - podmiotowy oraz jedność czasową czynów, a ponadto oskarżony jest osobą młodą i uprzednio niekaraną;

3.rażącą niewspółmierność wymierzonej za czyn przypisany w pkt 1 wyroku kary spowodowaną nie nadaniem przez Sąd przy wymiarze orzeczonej kary należytej wagi w zakresie właściwości i warunków osobistych sprawcy, sposobu życia przed popełnieniem czynu, a także jego pełnego przyznania się do popełnienia zarzucanych mu czynów przy jednoczesnym wskazaniu wszelkich okoliczności jego popełnienia a także szczerej skruchy i przeproszenia pokrzywdzonego.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie iż popełniony przez oskarżonego czyn winien być zakwalifikowany z art. art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. w zb. z art. 178a § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzenie za ten czyn na podstawie art. 11 § 3 k.k. kary nie wyższej niż 4 lata pozbawienia wolności ewentualnie orzeczenie wobec oskarżonego za czyn opisany w pkt 1 wyroku kary 4 lat pozbawienia wolności, za czyn opisany w pkt 2 wyroku kary 1 roku pozbawienia wolności, łącząc wymierzone kary, wymierzenie kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności.

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych w swojej apelacji zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary poprzez orzeczenie kary łącznej w wymiarze 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności co stanowi orzeczenie kary niewspółmiernie łagodnej mieszczącej się zaledwie w połowie ustawowego zagrożenia za zarzucane oskarżonemu czyny biorąc pod uwagę szereg okoliczności niekorzystnych dla sprawcy, przede wszystkim jak umyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym poprzez poruszanie się pojazdem w stanie nietrzeźwości oraz zjechanie bez wyraźnej przyczyny na przeciwległy pas ruchu, spowodowanie wypadku ze skutkiem śmiertelnym oraz skutkującego ciężkimi uszkodzeniami ciała w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k. u drugiego pokrzywdzonego R. G. w stanie nietrzeźwości, wyłączna wina oskarżonego w spowodowaniu wypadku, przy braku okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego.

Stawiając powyższy zarzut skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez orzeczenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności w wymiarze 12 lat pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Żadna z apelacji nie zasługiwała na uwzględnienie.

Dalej idąca jest apelacja obrońcy oskarżonego, zawierająca zarzut obrazy prawa materialnego i do tego zarzutu Sąd Okręgowy odniesie się w pierwszej kolejności. Zarzut ten podniesiony w pkt 1 apelacji a dotyczący obrazy art. 11 § 1 k.k. nie jest słuszny. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i w doktrynie utrwalony pozostaje pogląd że zachowanie sprawcy kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka odurzającego który w następstwie naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powoduje wypadek komunikacyjny stanowi dwa odrębne czyny zabronione, jeden określony w art. 178a § 1 k.k. drugi zaś w art. 177 § 1 lub § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. Ewentualna redukcja ocen prawnokarnych sprawcy takiego zdarzenia powinna zostać dokonana z uwzględnieniem okoliczności konkretnego przypadku (zob. m.in. postanowienie SN z 28.03.2002 r., I KZP 4/02 OSNKW 2002/5-6, poz. 37, M. Mozgawa, Kodeks karny, Komentarz aktualizowany LEX/el.2019 teza 16). W realiach niniejszej sprawy Sąd I instancji ustalił, że oskarżony A. L. (1) w dniu 12 sierpnia 2018 r. w miejscowości P. w powiecie (...) spożył łącznie 4 piwa i 300 mililitrów wódki, następnie jako kierowca wsiadł do samochodu C. (...), pasażerem auta był świadek A. S.. Jadąc z P. oskarżony samochodem tym wjechał na drogę nr (...) i jechał nad jezioro od strony miejscowości W. w kierunku miejscowości G. w powiecie (...), na którym to odcinku drogi spowodował wypadek komunikacyjny będący przedmiotem niniejszego postępowania (str. 1 uzasadnienia, k. 719 akt). Ustaleń powyższych skarżący obrońca nie kwestionuje. Oskarżony będąc w stanie nietrzeźwości przejechał więc na tyle długi odcinek drogi (nawet pomiędzy W. i G. a przecież jechał z innego powiatu – (...)) , że niewątpliwie prowadzenie przez niego samochodu w stanie nietrzeźwości stanowiło odrębne przestępstwo od spowodowania wypadku drogowego w takim stanie. Słusznie więc Sąd I instancji przyjął, że oskarżony popełnił dwa przestępstwa: z art. 178a § 1 k.k. i z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.

Pozostałe zarzuty zawarte w apelacji obrońcy dotyczyły rażącej niewspółmierności kary jednostkowej i kary łącznej pozbawienia wolności (w tym także zarzut z pkt 2 apelacji sformułowany jako zarzut błędu w ustaleniach faktycznych), zarzut rażącej niewspółmierności kary podniesiony został także w apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych. Zarzuty te omówione zostaną łącznie.

Wymierzona oskarżonemu A. L. kara 6 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. i kara łączna 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzona na zasadzie asperacji nie są rażąco niewspółmiernie łagodne ani rażąco niewspółmiernie surowe. Odnosząc się do orzeczonej kary jednostkowej wskazać należy, że z jednej strony oskarżonego w sposób istotny obciążają okoliczności w większości dostrzeżone i przeanalizowane przez Sąd I instancji: umyśle naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, stopień nietrzeźwości oskarżonego wynoszący 2,1 promila alkoholu we krwi który uznać należy wręcz za stan upojenia alkoholowego, pokrzywdzenie wypadkiem 2 osób w tym skutek śmiertelny odnośnie jednej z nich i ciężkie obrażenia ciała u drugiej, brak jakiegokolwiek przyczynienia się pokrzywdzonych do wypadku. Okoliczności te eksponował w swojej apelacji pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych. Z drugiej jednak strony należało wziąć pod uwagę okoliczności łagodzące dla oskarżonego na które wskazywał jego obrońca: oskarżony był dotychczas niekarany na terenie Polski, przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, opisał okoliczności ich popełnienia, wyraził skruchę i żal. W tych warunkach kara 6 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. nie razi niewspółmiernością, przeciwnie, jawi się jako kara wyważona i sprawiedliwa. Pozytywne okoliczności podmiotowe dotyczące osoby oskarżonego nie równoważą okoliczności dla niego obciążających dotyczących okoliczności zdarzenia, przynajmniej w takim stopniu aby możliwe było obniżenie kary orzeczonej przez Sąd I instancji. Z drugiej strony skarżący pełnomocnik nie dostarczył przekonywujących argumentów przemawiających za zaostrzeniem wymierzonej kary. Jedynie na marginesie wskazać należy na wadliwość sformułowanego zarzutu w apelacji pełnomocnika stojącego w sprzeczności z wnioskiem apelacji, z treści zarzutu wynika bowiem, że dotyczy on jedynie rażącej niewspółmierności kary łącznej 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (gdy w realiach niniejszej sprawy górna granica możliwej do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności wynosiła 7 lat), podczas gdy we wniosku skarżący domagał się zmiany wyroku poprzez orzeczenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności w wymiarze 12 lat. Tym bardziej więc zarzut i wniosek apelacji pełnomocnika nie mogły być uwzględnione. Orzeczona kara łączna 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności nie jest rażąco surowa, nie sposób zgodzić się z zarzutem skarżącego obrońcy że powinna ona zostać orzeczona na zasadzie całkowitej absorpcji. Istotnie pomiędzy popełnionymi przez oskarżonego przestępstwami zachodzi bliski związek przedmiotowy i czasowy, niemniej stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego polegającego na kierowaniu samochodem w stanie nietrzeźwości wynikający ze stopnia nietrzeźwości i odcinka przejechanej drogi wymagał wyeksponowania przy wymiarze kary łącznej. Zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia w zakresie środków karnych także nie rażą niewspółmiernością.

W ocenie Sądu Okręgowego wymierzona oskarżonemu A. L. kara 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności spełni swoje zadanie w zakresie prewencji szczególnej, będzie także odpowiednia ze względu na jej społeczne oddziaływanie. Oskarżony musi zdać sobie sprawę z nieakceptowalności zachowania polegającego na kierowaniu pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości nie mówiąc już o stanie upojenia alkoholowego i uświadomić sobie jakie skutki takie zachowanie może wywołać.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. L. (1).

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy mając na uwadze sytuację materialną pozbawionego wolności oskarżonego zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Waldemar Masłowski Andrzej Tekieli Tomasz Skowron