Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2019 roku

Sąd Rejonowy w Bełchatowie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Aneta Świtalska-Forenc

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Kaczmarek

przy udziale Rej. Prokuratora: Beaty Góralskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 16 września 2019 roku, 16 października 2019 roku

sprawy I. S. (S.) urodzonego w dniu (...) w miejscowości G. syna J. i W. z domu Ż.

oskarżonego o to, że:

w okresie od czerwca 2018 roku do kwietnia 2019 roku w miejscowości G. gm. S. woj. (...), prowadząc działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...) zgodnie z zawartą z M. (...) Sp z.o.o umową leasingową (...) z dnia 27 października 2014 roku, zaprzestał regulowania rat przedmiotowego leasingu i pomimo wezwania do zwrotu przedmiotu leasingu nie zwrócił go, przez co dokonał przywłaszczenia mienia mu powierzonego w postaci naczepy marki B. o nr rej. (...) i numerze podwozia (...), której wartość do spłacenia wynosi 101 458, 14 zł oraz dowodu rejestracyjnego od w/w naczepy, czynem swoim działając na szkodę M. (...) Sp. z.o.o z/s w W. przy ul. (...)

tj. o przestępstwo z art. 284 § 2 k.k. w zb. z art. 276 kk w zw z art. 11 § 2 kk

1)  oskarżonego I. S. uznaje za winnego dokonania zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 284 § 2 kk i art. 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 284 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

2)  na podstawie art. 46 § 1 kk zasądza od oskarżonego I. S. na rzecz pokrzywdzonego M. (...) (...) w W. kwotę 154.000,00 (sto pięćdziesiąt cztery tysiące) złotych tytułem obowiązku naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody;

3)  pobiera od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 (stu osiemdziesięciu) złotych opłaty i zasądza od niego kwotę 633,70 złotych (sześćset trzydziestu trzech złotych siedemdziesięciu groszy) z tytułu zwrotu wydatków.

Sygn. akt II K 616/19

UZASADNIENIE

I. S. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą PPHU (...) z siedzibą w S..

/zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa k. 1-3/

W dniu 27 października 2014 roku PPHU (...) zawarła z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (...). Przedmiotem tej umowy było odpłatne korzystanie naczepy marki B. o nr rej. (...) i nr podwozia (...), rok produkcji 2013. Wartość przedmiotu leasingu w chwili jego odbioru wynosiło 356.700,00 zł.

/zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa k. 1-3, kserokopia umowy leasingu wraz z załącznikami k. 6-15, kserokopia faktury k. 65, ekspertyza techniczna k. 102-109/

Z uwagi na to, iż I. S. nie regulował rat leasingowych zgodnie z harmonogramem wyznaczono mu dodatkowy termin ich spłaty. Oskarżony mimo to nie wywiązał się ze zobowiązania, dlatego pismem z dnia 02 lipca 2018 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wypowiedziała umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, wzywając I. S. do zwrotu przedmiotu leasingu na parking (...) w T. w terminie do dnia 16 lipca 2018 r. oraz spłaty zadłużenia istniejącego na umowie do dnia 01 sierpnia 2018 r. Pismo wysłano na adres podany przez oskarżonego i w dniu 24 lipca 2018 r. oskarżony odebrał je osobiście.

/zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa k. 1-3, kserokopia wypowiedzenia umowy leasingu k. 16, dowód doręczenia wypowiedzenia umowy leasingu k. 17-19/

I. S. nie zwrócił jednak naczepy, dlatego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. upoważniła Kancelarię (...) i Radcowie Prawni z siedzibą w W. do podjęcia czynności celem odebrania przedmiotu leasingu. W dniu 07 sierpnia 2018 r. R. S. udał się do siedziby firmy oskarżonego. Pracownica poinformowała, że I. S. przebywa z żoną na urlopie. Kiedy wróci przekaże mu wezwanie do wydania rzeczy. Na placu firmy nie zaobserwowano naczepy będącej przedmiotem leasingu. Mimo wielokrotnych prób skontaktowania się z I. S. zarówno za pośrednictwem pracowników, telefonicznie, jak i osobiście, nie było takiej możliwości. W dniu 30 sierpnia 2018 r. kiedy ponowiono wizytę na ternie firmy oskarżonego pracownik poinformował, iż I. S. przebywa w areszcie śledczym.

/zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa k. 1-3/

W ramach czynności Policji zatrzymano w miejscowości G. na ternie firmy oskarżonego, naczepę koloru szarego nie posiadającą tabliczki znamionowej o numerze podwozia (...) bez numerów rejestracyjnych. Do naczepy nie było żadnych dokumentów w tym dowodu rejestracyjnego.

/częściowo zeznania M. K. k. 197-198, protokół przeszukania k. 33-35, protokół oględzin naczepy k. 39-40, k. 139-140, dokumentacja fotograficzna zatrzymanej naczepy k. 83-97/

Zatrzymana naczepa nie jest naczepą firmy (...). Znajdujący się na niej numer (...) (...) nie jest numerem oryginalnym. Naczepa ta ma usunięte wszystkie tabliczki z nazwami producenta oraz danymi identyfikacyjnymi naczepy. Jest ona naczepą kilkudziesięcioletnią, prawdopodobnie o numerze identyfikacyjnym (...).

/opinia biegłego k. 166-170/

I. S. nie cierpi na (...) Wykazuje inne zakłócenie (...) pod postacią (...). W trakcie popełnienia zarzucanego mu czynu miał prawidłowo zachowaną zdolność zrozumienia jego znaczenia oraz pokierowania swoim postępowaniem.

/opinia sądowo psychiatryczna k. 156-158/

I. S. ma (...) lat. Posiada wykształcenie zawodowe - rolnik. Jest rozwiedziony. Ma troje dzieci z tym, że dwoje jest już dorosłych i nie pozostaje na jego utrzymaniu. Na jego utrzymaniu pozostaje także konkubina. Obecnie prowadzona przez niego działalność gospodarcza została zawieszona, gdyż przebywa w Areszcie Śledczym. Był uprzednio karany.

/oświadczenie oskarżonego k. 197, k. 142, karta karna k. 124-127/

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że nie wie gdzie jest naczepa będąca przedmiotem leasingu. Nie wie też, kto przebił numery naczepy zabezpieczonej w miejscowości G.. (k. 197, k. 142-143)

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o treść zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, kserokopię umowy leasingu wraz z załącznikami, kserokopię wypowiedzenia umowy leasingu, protokoły zatrzymania i oględzin rzeczy, a także w oparciu o opinie biegłego w zakresie mechanoskopii. Powyższe dowody wskazywały bowiem bezsprzecznie na to, iż oskarżony zawarł z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę leasingu. Kiedy nie wywiązywał się z harmonogramu spłat ustalonych miesięcznych rat, wyznaczony został dodatkowy termin w czasie, którego I. S. również ich nie uiścił. Zatrzymana zaś na placu naczepa, która miała być naczepą pochodzącą z umowy(...) okazała się być zaś całkiem inną naczepą, której zmieniono numery VIN, co bezpośrednio potwierdzała opinia biegłego uznana przez Sąd za wiarygodną z uwagi na to, że była wyczerpująca, logiczna i zupełna.

Powyższe dowody wraz z danymi z kartoteki karnej sąd uznał za wiarygodne. Nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Jedyną sporną okolicznością było to, dlaczego nie nastąpiło wydanie przedmiotu leasingu w momencie wypowiedzenia umowy, gdyż oskarżony, a także M. K. oraz H. U. starali się wykazać, iż nie było w tym żadnej winy I. S..

Zeznania M. K. oraz H. U. co do tego, że naczepa będąca przedmiotem leasingu została pożyczona R. A. nie są dla Sądu wiarygodne. H. U. jako siostra oskarżonego miała interes w tym, by nie obciążać swojego brata. Jest ona dla niego osobą najbliższą. Dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji naczep i to od niej finansujący nabył naczepę będącą przedmiotem umowy leasingu zawartej z oskarżonym. M. K. zaś była pracownikiem firmy PPHU (...) i wiedząc o różnych nieprawidłowościach w działaniach podejmowanych przez I. S. w ramach prowadzonej działalności nie chce narażać także siebie na odpowiedzialność. M. K. zasłania się niewiedzą w zakresie wielu okoliczności, które tak naprawdę należały do jej zakresu obowiązków np. zawierane umowy. Zarówno ona jak i H. U. oskarżają R. A. o to, że nie zwrócił naczepy, którą pożyczył mu I. S.. Na tę okoliczność zaś nie ma żadnej umowy, potwierdzenia wydania, a sam R. A. jest nieuchwytny, co zdaje się w tej sytuacji być komfortowe, bowiem nie można ustalić miejsca jego pobytu a co za tym idzie dokonać jego przesłuchania. Zdaniem Sądu zaskakujące jest to, że naczepa będąca przedmiotem leasingu miałaby zostać wydzierżawiona bez żadnego zabezpieczenia osobie, która według depozycji świadków jest osobą nieuczciwą. Poza tym okoliczność wydzierżawienia naczepy osobie trzeciej musiała by być zgłoszona finansującemu bankowi i poparta odpowiednimi umowami w tym zakresie, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Tymczasem po osadzeniu oskarżonego na placu jego firmy znalazła się naczepa o identycznych numerach VIN jak ta będąca przedmiotem leasingu, tylko że numery zostały przerobione. Miała ona znacznie niższą wartość i nie była ona naczepą wyprodukowaną przez firmę (...). Ta okoliczność potwierdza tylko celowość działania oskarżonego co do przywłaszczenia leasingowanej naczepy.

Wyjaśnienia oskarżonego stanowią przyjętą przez niego linię obrony. Choćby uznać, iż naczepę zabrał R. A. i nie chciał jej zwrócić, to nielogicznym zdaje się nie zawiadomienie przez oskarżonego o powyższym organów ścigania. Poza tym I. S. podpisując umowę leasingu miał świadomość wynikających z niej obowiązków, gdyż nie pierwszy raz taką umowę zawierał. Oskarżony zaś nie regulował rat leasingowych i osobiście odebrał korespondencję związaną z wypowiedzeniem umowy leasingu, a mimo to nie podjął żadnych czynności mających na celu uregulowanie swojej sytuacji. Oskarżony miał świadomość, iż zarządzono mu do wykonania karę pozbawienia wolności i mógł zlecić odpowiednie czynności swoim pracownikom. Tymczasem w rzeczywistości nie miał on zamiaru zwrotu przedmiotu leasingu wraz z dowodem rejestracyjnym.

Wiarygodnym źródłem dowodowym dla Sądu była także opinia (...) dotycząca oskarżonego. Została ona sporządzona zgodnie z obowiązującymi w danych dziedzinach standardami, była zupełna, wyczerpująca i konsekwentna.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd uznał I. S. za winnego tego, że w okresie od czerwca 2018 roku do kwietnia 2019 roku w miejscowości G. gm. S. woj. (...), prowadząc działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...) zgodnie z zawartą z (...) (...) Sp z.o.o umową (...) z dnia 27 października 2014 roku, zaprzestał regulowania rat przedmiotowego leasingu i pomimo wezwania do zwrotu przedmiotu leasingu nie zwrócił go, przez co dokonał przywłaszczenia mienia mu powierzonego w postaci naczepy marki B. o nr rej. (...) i numerze podwozia (...), której wartość do spłacenia wynosi 101 458, 14 zł oraz dowodu rejestracyjnego od w/w naczepy, czynem swoim działając na szkodę M. (...) Sp. z.o.o z/s w W. przy ul. (...).

Zachowanie oskarżonego wyczerpało dyspozycję art. 284 § 2 kk oraz art. 276 kk. Przedmiotem ochrony przestępstwa określonego w art. 284 kk jest własność, posiadanie lub inne prawa rzeczowe albo obligacyjne do rzeczy ruchomej lub prawo majątkowe. Przestępstwo określone w art. 284 § 2 kk jest przestępstwem indywidualnym, które może popełnić jedynie sprawca mający określone kwalifikacje, a mianowicie osoba, której powierzona została cudza rzecz ruchoma.

Powierzenie jest to przekazanie władztwa nad rzeczą z zastrzeżeniem obowiązku jej późniejszego zwrotu. Powierzenie może nastąpić z prawem do używania lub użytkowania rzeczy bądź bez tego prawa (Górniok [w:] Górniok i in., t. 2, s. 401).

Warunkiem przypisania sprawcy odpowiedzialności karnej za występek sprzeniewierzenia rzeczy ruchomej jest to, by szkoda w majątku właściciela wynikająca z zachowania sprawcy, w jego zamierzeniu miała nieodwracalny charakter. Widocznym przejawem takiego nastawienia sprawcy może być sprzedaż lub darowanie rzeczy innej osobie, przerobienie rzeczy, zaprzeczenie jej posiadania, jak też zerwanie przez osobę posiadającą rzecz kontaktu z jej właścicielem i uniemożliwienie mu bądź znaczne utrudnienie nawiązania kontaktu. Nie jest też wykluczone uznanie, że sprawca działał z zamiarem przywłaszczenia rzeczy w sytuacji, gdy odmawia zwrócenia maszyny wydanej mu w ramach leasingu, jak i zapłacenia za nią, wszakże i w takim wypadku należy mieć na uwadze wszystkie okoliczności towarzyszące zachowaniu się. (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 30 listopada 2017 r. III KK 198/17, L.)

Przedmiotem czynności wykonawczej z art. 276 kk jest dokument – lecz jedynie taki, którym sprawca nie ma prawa wyłącznie rozporządzać. Warunkiem odpowiedzialności sprawcy jest brak prawa do wyłącznego rozporządzania dokumentem. Czynności sprawcze przestępstwa z art. 276 kk mogą polegać na niszczeniu, uszkadzaniu, czynieniu bezużytecznym, ukrywaniu lub usuwaniu dokumentu przez sprawcę.

Zaprzeczenie posiadaniu dokumentu i przetrzymywanie oraz niewydanie go, mimo żądania osobie uprawnionej, może stanowić ukrywanie dokumentu w rozumieniu art. 276 kk (wyr. SN z 9.8.2000 r., V KKN 208/00, OSNKW 2000, Nr 9–10, poz. 84)

I. S. bez wątpienia swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję art. 284 § 2 kk oraz art. 276 kk. Oskarżony zaprzestał płacenia rat leasingowych i był nieuchwytny. Nie próbował skontaktować się z bankiem, który finansował zakup naczepy, a wręcz uznać trzeba w świetle ustalonego stanu faktycznego, iż nie chciał kontaktować się z finansującym, mimo iż osobiście odebrał wypowiedzenie umowy leasingu. Do czasu kiedy został pozbawiony wolności unikał kontaktu z bankiem. Przedmiot leasingu zaś tak naprawdę był własnością (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., więc w przypadku wypowiedzenia umowy podlegał zwrotowi do właściciela. Także dokument w postaci dowodu rejestracyjnego stanowił własność finansującego. I. S. zaś mimo wezwania uprawnionego podmiotu nie zwrócił naczepy oraz dokumentu w postaci dowodu rejestracyjnego. Oskarżony podpisał umowę leasingu, zapoznawał się z jej warunkami i wiedział z czym wiąże się zaprzestanie regulowania rat.

Przypisany oskarżonemu czyn miał charakter zawiniony. W ustalonym stanie faktycznym I. S. mógł zachować się zgodnie z prawem i nie zachodziły żadne okoliczności, które wyłączałyby jego winę. Ponadto zachowanie oskarżonego było bezprawne, a stopień jego społecznej szkodliwości przede był wyższy niż znikomy.

Przy wymiarze kary oskarżonemu Sąd nie doszukał się żadnych okoliczności łagodzących. Na niekorzyść oskarżonego Sąd przypisał mu uprzednią wielokrotną karalność oraz dużą wartość wyrządzonej szkody.

W przekonaniu Sądu wymierzona I. S. na podstawie art. 284 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk kara 1 roku pozbawienia wolności odpowiada przede wszystkim stopniowi jego winy oraz społecznej szkodliwości jego czynu. Podkreślenia wymaga bowiem fakt, iż oskarżony podjął się przestępczego działania w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, naruszył postanowienia umowy zawartej z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Oskarżony dział bowiem umyślnie
z zamiarem kierunkowym i świadomością pokrzywdzenia leasingodawcy. Przywłaszczona zaś przez niego naczepa była przedmiotem o dużej wartości. Nie bez znaczenia także jest niezwrócenie dowodu rejestracyjnego przedmiotowej naczepy, posiadając bowiem dokument znacznie ułatwione jest rozporządzenie tym pojazdem.

Prognoza kryminologiczna wobec skazanego nie może być pozytywna. Był on wielokrotnie wcześniej skazywany, w tym na karę pozbawienia wolności co dodatkowo w świetle art. 69 § 1 kk niweczyło możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

Zgodnie ze zgłoszonym przez pokrzywdzonego wnioskiem Sąd był zobligowany do zasądzenia na podstawie art. 46 § 1 kk na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. obowiązku naprawienia szkody w wysokości 154.000 zł.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 616 § 2 pkt 1 i 2 kpk, art. 618 § 1 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 ze zm.) i zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 633,70 złotych tytułem zwrotu poniesionych w sprawie wydatków, na którą to kwotę składają się koszty uzyskania opinii z K. o oskarżonym, ryczałt z tytułu doręczeń, koszty opinii biegłych.