Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 stycznia 2019r. powód P. H. wniósł przeciwko pozwanemu Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu o zapłatę kwoty 1500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 lipca 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, tytuł pełnego pokrycia kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego w związku z kolizją drogową.

Nakazem zapłaty Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany Ubezpieczeniowo Fundusz Gwarancyjny wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, z uwagi na brak legitymacji procesowej biernej, posiadanie przez poszkodowaną innych pojazdów oraz kwestionował uzasadniony czas najmu.

Pismem z dnia 24 września 2019r. powód rozszerzył powództwo do kwoty 19347,90 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 2 lutego 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) należący do J. B. (1), a sprawą zdarzenia był B. K. (1).

Bezsporne.

Poszkodowana reprezentowana przez powoda początkowo zgłosiła szkodę w (...), które rozpoczęło postępowanie likwidacyjne. W jego toku (...) stwierdziło wystąpienie szkody całkowitej i oszacowało koszt odszkodowania. W toku prowadzonego postępowania (...) nie przyjęło jednak swojej odpowiedzialności, z uwagi na brak ważnej umowy ubezpieczenia OC sprawcy szkody.

Decyzją z dnia 21.06.2017r. sprawa likwidacyjna została przekazana przez (...) do (...) Spółce akcyjnej.

Decyzją z dnia 3 października 2017r. (...) odmówiło wypłaty odszkodowania, stwierdzając brak odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia OC.

Sprawca w dniu zdarzenia nie posiadał ważnej polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Dowód:

- pismo E. Hestia, k. 31, 68,

- pismo (...), k. 27-28, 69, 88

- informacja z (...), k. 32,

- wiadomość e-mail, k. 33,

- pismo E. Hestia, k. 111.

W dniu 11 czerwca 2018 r. za pośrednictwem wiadomości e-mail powód zgłosił szkodę do (...) SA, wskazując, że odpowiedzialnym za szkodę jest Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, jako, że sprawca szkody nie posiadał ważnej polisy OC. (...) odmówiło wypłaty odszkodowania, gdyż sprawca nie zawierał z nim umowy ubezpieczenia OC, nie przesyłając akt szkody pozwanemu.

Dowód:

- wiadomość e-mail, k. 26, 120

- pismo (...), k. 119v.

Po kolizji pojazd poszkodowanej nie nadawał się do jazdy, zaś poszkodowana nie posiadała innego samochodu, którym mogłaby zastąpić uszkodzony. W dniu 3 lutego 2017r. najęła pojazd zastępczy – K. (...) – od powoda. Najem ten trwał do 3 czerwca 2017r. W umowie strony ustaliły dobową stawkę najmu w kwocie 130 zł netto.

Tym czasie poszkodowana nie otrzymała odszkodowania i toczyło się postępowanie w sprawach o wykroczenia przeciwko sprawcy kolizji – B. K. (2). 26 października 2017r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie uznał go winnym popełnienia zarzucanego mu wykroczenia.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zeznania J. B., k. 177-178, 179,

- umowa najmu (...).

Dnia 8 czerwca 2017 r. powódka wystawiła poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 19347,90 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego.

Bezsporne, a nadto dowód:

- faktura VAT k. 19.

Poszkodowana do tej pory nie otrzymała odszkodowania z tytułu szkody powstałej w jej samochodzie.

Dowód:

- zeznania J. B., 177-178, 179.

Stawki wynajmu u podmiotów zajmujących się najmem pojazdów na rynku lokalnym i o zasięgu krajowym, w segmencie (...) (pojazd najęty) w opcji z limitem kilometrów oraz ze zniesionym udziałem własnym w szkodach kształtowały się w 2017 w przedziale od 107-130 zł netto za dobę, a w opcji bez limitu kilometrów od 122 zł do 149 zł netto za dobę.

Dowód:

- opinia biegłego, k. 211-231.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione w całości.

Zgodnie z treścią art. 98 ust. 1 pkt 3 litera a ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, w mieniu, w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany swej legitymacji nie kwestionował.

W sprawie niesporne było zaistnienie zdarzenia powodującego szkodę oraz sprawca szkody, sporna była zaś legitymacja bierna pozwanego, zasadny czas najmu pojazdu zastępczego oraz potrzeba najmu.

Rozważając w pierwszej kolejności najdalej idący zarzut braku legitymacji biernej pozwanego, uznano go za niezasadny. Jak wynikało bowiem z całokształtu przeprowadzonego postępowania dowodowego sprawca szkody – B. K. (1) – nie posiadał w chwili zdarzenia ważnego ubezpieczenia OC. Wskazują na to dokumentu zgromadzone w aktach sprawa, a w szczególności decyzje kolejnych ubezpieczycieli ( (...), E. (...) i (...)) wskazujące na brak ich odpowiedzialności. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, że początkowo (...) wszczęło postępowanie likwidacyjne, gdyż było do tego zobowiązane przepisami ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W toku tego postępowania ubezpieczyciel ustalił jednak, że sprawca szkody nie posiadał wykupionego u niego ubezpieczenia OC. W związku z tym wydał stosowną decyzję, która nie była kwestionowana ani w toku postępowania likwidacyjnego, ani w toku procesu. Pozwany zarzucał, że powód nie wykazał aby polisa OC sprawcy (nr (...)) nie ulegała prolongacie. W toku postępowania (...) Spółka akcyjna w piśmie z dnia 5.04.2019r. (k. 111) wyraźnie wskazała jednak, że polisa ta nie uległa automatycznemu wznowieniu, gdyż była to polisa OC nabywcy pojazdu, która nie ulega wznowieniu. Dokument ten nie był kwestionowany przez żadną stronę postępowania, jak również sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować jego wiarygodność. Zgodnie bowiem z art. 31 ust. 1 ww. ustawy w razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na posiadacza pojazdu, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, przechodzą prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z tej umowy. Umowa ubezpieczenia OC ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że posiadacz, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, wypowie ją na piśmie. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, ulega ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia. Przepisów art. 28 nie stosuje się.

Okres ubezpieczenia zakończył się zaś przed kolizją spowodowaną przez nabywcę pojazdu.

Co więcej nawet z informacji wynikającej wprost z bazy danych prowadzonej przez pozwanego (zgodnie z art. 102a ww. ustawy), wynikało, że sprawca zdarzenia istotnie nie legitymował się żadną ważną umową OC.

Nadto zgodnie z treścią art. 6 kc, jeśli pozwany twierdził, że sprawca zdarzenia posiadał jednak polisę OC u określonego ubezpieczyciela, to na nim spoczywał obowiązek wykazania tej okoliczności. Tymczasem pozwany nie przedłożył na tą okoliczność żadnego dowodu, ograniczając się wyłącznie do wskazania na polisę nr (...) – co do której, ubezpieczyciel jednoznacznie zaprzeczył swojej odpowiedzialności.

Zdaniem sądu nie był również zasadny zarzut pozwanego odnośnie okresu najmu. Uznano bowiem, że poszkodowanemu co do zasady przysługuje prawo do korzystania z pojazdu zastępczego, co najmniej do kilku dni (zazwyczaj ok. 7) po rzeczywistej wypłacie pieniędzy z tytułu odszkodowania za szkodę całkowitą. Nie sposób bowiem wymuszać na poszkodowanym zdobywania czy wydatkowa innych środków (co jest często związane z zaciąganiem zobowiązań finansowych), na nabycie innego pojazdu, gdyż m.in. taką właśnie funkcję ma pełnić odszkodowanie. Dopiero z chwilą rzeczywistej wypłaty środków i łącznie wstępującej możliwości zbycia pozostałości samochodu, poszkodowany ma niewątpliwą możliwość nabycia innego pojazdu za uszkodzony. Oczywiście w sytuacji gdyby zostało wykazane, że poszkodowany mimo braku wypłaty odszkodowania był w stanie i chciał wcześniej nabyć pojazd w zamian za uszkodzony, to możliwe jest skrócenie tego okresu.

Jednoznacznym odzwierciedleniem takiego stanowiska, jest sytuacja poszkodowanej w niniejszej sprawie. Jak zeznawała wprost „nie miała środków na zakup nowego” pojazdu, dlatego była zmuszona najmować pojazd zastępczy. Co więcej poszkodowana wskazywała, że z uwagi na brak wypłaty odszkodowania aż do tej pory, jak również brak możliwości zbycia wraku (m.in. brak dowodu rejestracyjnego), do chwili obecnej nie nabyła innego pojazdu. Obecnie jedynie dzięki wsparciu syna, może korzystać z innego samochodu. Sytuacja ta jednoznacznie obrazuje, że sama świadomość zaistnienia szkody całkowitej w żaden sposób nie mogła wpłynąć na możliwość zastąpienia pojazdu uszkodzonego innym nabytym samochodem. Odmienne rozumowanie powodowałoby przerzucenie obowiązku naprawienia szkody z ubezpieczyciela na samą poszkodowaną. W oczywisty sposób kupując inny pojazd , poszkodowana nie byłaby w stanie zapłacić za niego „swoją świadomością szkody całkowite”, ani też dla potencjalnego sprzedawcy nie byłaby wystarczająca decyzja o powstaniu szkody całkowitej. Okres najmu w rozpoznawanej sprawie był więc ściśle powiązany z procesem przeprowadzanego postępowania likwidacyjnego. Skoro więc poszkodowana przez cały okres najmu (a wręcz aż do chwili obecnej) nie dysponowała środkami wypłaconymi w związku ze szkodą i wykazano, że nie miała innej możliwości zastąpienia uszkodzonego samochodu, to z pewnością cały czas najmu pojazdu zastępczego był uzasadniony.

Nietrafny okazał się również zarzut dotyczący możliwości korzystania przez poszkodowaną z innych posiadanych pojazdów. Jak wynikało z jej zeznań, nie miała bowiem w tym czasie żadnych innych samochodów, a pojazdy na które wskazywał pozwany zbyła na długo przed powstaniem szkody. Zeznania te uznano za wiarygodne, a nadto nie były one kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Tym samym uznano, że informacja z (...) nie była aktualna, a sam fakt nie zgłoszenia zbycia pojazdu nie może świadczyć o tym, że w rzeczywistości to nie nastąpiło.

Podobnie oceniono zarzut w zakresie zaproponowania poszkodowanej pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Po pierwsze z uwagi na brak odpowiedzialności umownej ubezpieczycieli nie sposób uznać aby ewentualnie złożona w tym zakresie oferta, istotnie stanowiła realną propozycję. Nadto jak wynikało z pisma z dnia 8.02.2017r. (k. 63) ubezpieczyciel – (...) wskazywał na obowiązujące u swoich partnerów gospodarczych stawki w kwocie 138,21 zł netto. Tym samym więc stawka za którą poszkodowana najęła pojazd zastępczy (130 zł netto) mieściła się w całości w tej kwocie. Nadto jak już wyższej wskazano, fakt, że ubezpieczyciel wskazywał możliwość najmu pojazdu zastępczego wyłącznie do 7.03.2017r. (7 dni po informacji o rodzaju szkody), w oczywisty sposób nie jest konstytutywny i wiążący dla poszkodowanego. Raz jeszcze należy podkreślić, że informacja o szkodzie całkowitej, w żaden sposób nie jest równoznaczna z naprawieniem szkody, a w szczególności nie umożliwiła poszkodowanej nabycie inne pojazdu w zamian za uszkodzony.

Powództwo podlegało zaś oddaleniu częściowo w zakresie żądania odsetek orzeczonych na podstawie art. 481 kc. Zgodnie z treścią art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Fundusz jest obowiązany zaspokoić roszczenie, o którym mowa w art. 98 ust. 1 i 1a, w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt szkody od zakładu ubezpieczeń lub syndyka upadłości. Istotnie jak wynikało z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie pozwany nie otrzymał od żadnego z zakładów ubezpieczeniowym – w tym również od (...) – ani zgłoszenia roszczenia, ani tym bardziej akt szkody. Akta takie wraz z żądaniem zapłaty zostały doręczone pozwanemu dopiero 26.02.2019.r. wraz z nakazem zapłaty i odpisem pozwu. Tym samym od tej daty należało liczyć 30 dni na spełnienie świadczenia, tym samym wymagalność roszczenia – 1500 zł jako pierwotnie zgłoszonego – należało liczyć od 29.03.2019r. W zakresie kwoty 17847,90 zł (żądania rozszerzonego) uznano, że stała się ona wymagalna od 9.10.2019r., z uwagi na doręczenie pisma zawierającego rozszerzenie powództwa 8.10.2019r. W tej sytuacji nie było już konieczności stosowania okresu wskazanego ww. przepisie, gdyż akta szkody zostały już wcześniej doręczone pozwanemu.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 kpc i art. 100 kpc mając na uwadze, że powód ustąpił ze swoim roszczenie jedynie w nieznacznym zakresie. Na koszty procesu składało się wynagrodzenie pełnomocnika 3600, opłata skarbowa 17 zł, opłata od pozwu 75 zł, zaliczka 1000 zł, z której pokryto koszt opinii – 720,09 zł oraz do wysokości 279,91 zł brakującą opłatę od pozwu.

Zgodnie z treścią art. 25a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4.07.2019r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z jej art. 15 pkt 1) opłatę od pisma zawierającego oświadczenie o rozszerzeniu powództwa lub jego zmianie w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu pobiera się w wysokości różnicy między opłatą należną od powództwa rozszerzonego lub zmienionego a opłatą należną sprzed rozszerzenia lub zmiany powództwa, nie niższej jednak niż 30 złotych. Opłatę więc ustalono w następujący sposób: 1000 zł (opłata należna) – 75 zł (opłata uiszczona) = 925 zł. Z tego uiszczono 279,91 zł, do zapłaty pozostało więc 645,09‬ zł, które na podstawie art. 113 ww. ustawy w zw. z art. 98 kpc należało ściągnąć od pozwanego

Na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2015r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwrócono powódce nadpłaconą zaliczkę w sprawie.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)