Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Monika Rosłan-Karasińska
Protokolant:	sekr. sądowy Aneta Rapacka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2019 r. w Warszawie

sprawy J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 14 października 2014 r., nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 października 2014 r., nr (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. C. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 października 2014 r.

UZASADNIENIE

J. C. w dniu 5 listopada 2014 r. złożył odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie. Odwołujący zaskarżył decyzję organu rentowego z dnia 14 października 2014 r., znak: (...) wskazując, że spełnił wszystkie przesłanki umożliwiające przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych. Ubezpieczony stwierdził, że posiada co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych ( odwołanie, k. 2-3 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 10 grudnia 2014 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy wskazał, że odwołujący nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych ( odpowiedź na odwołanie, k. 11 a. s.).

Sąd wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2016 r. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 14 października 2014 r. w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 października 2014 r. Sąd w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że odwołujący posiada co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych ( wyrok
i transkrypcja uzasadnienia, k. 188-192 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 20 maja 2016 r. złożył apelację zaskarżając wyrok z dnia 27 kwietnia 2016 r. Organ rentowy wniósł o jego zmianę poprzez oddalenie odwołania od zaskarżonej decyzji bądź uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji ( apelacja, k. 195-197 a. s.).

Po rozpoznaniu wniesionego środka zaskarżenia przez organ rentowy, Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił wyrok Sądu I instancji przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że Sąd Okręgowy nie zebrał w toku postępowania dowodowego żadnych dokumentów dotyczących kwalifikacji stanowisk, na których odwołujący wykonywał obowiązki pracownicze
u konkretnych pracodawców. W ocenie Sądu II instancji opinie powołanych biegłych sądowych nie mogły uzupełnić luk w zebranym materiale. Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Okręgowy został zobowiązany do kompleksowego ustalenia zakresu żądania, przebiegu
i charakteru zatrudnienia odwołującego u poszczególnych pracodawców, zgromadzenia dostępnej archiwalnej dokumentacji osobowej i innych ewentualnie zgłoszonych dowodów oraz ewentualnie skorzystania następnie z opinii biegłego sądowego ds. BHP ( wyrok
i uzasadnienie, k. 228-238 a. s.).

Sąd postanowieniem z dnia 27 września 2018 r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu BHP celem ustalenia czy praca odwołującego w: Zakładach Budownictwa (...) w okresie od dnia 1 września 1965 r. do dnia
2 sierpnia 1969 r., (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 8 września 1969 r. do dnia 28 września 1974 r., (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 9 października 1974 r. do dnia 30 września 1977 r., (...) Zakładach (...) w okresie od dnia
4 października 1977 r. do dnia 22 kwietnia 1978 r., Dzielnicowym Zespole (...)-W. w okresie od dnia 29 maja 1978 r. do dnia
31 stycznia 1979 r., (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 19 lutego 1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. oraz w Rejonowej (...)
w O. w okresie od dnia 1 czerwca 1984 r. do dnia 18 marca 1995 r. wykonywana była w warunkach szczególnych uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w innych rozporządzeniach Rady Ministrów dotyczących I Kategorii Zatrudnienia i zarządzeniach właściwych ministrów ( postanowienie, k. 314 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący był zatrudniony w:

- Zakładach Budownictwa (...) w okresie od dnia 1 września
1965 r. do dnia 2 sierpnia 1969 r., w tym od dnia 1 września 1965 r. do dnia 31 sierpnia
1968 r. jako pracownik młodociany. W dniu 1 września 1965 r. odwołujący J. C. zawarł z przedstawicielem pracodawcy Zakładów Budownictwa (...) umowę o naukę zawodu na czas określony (w okresie od dnia 1 września 1965 r. do 31 sierpnia 1968 r.) na stanowisku elektromontera ( k. 5B oryginały akt osobowo- płacowych z Zakładów Budownictwa (...)). Czas pracy ucznia wynosił odpowiednio 36 godzin tygodniowo (do chwili ukończenia 16 lat życia) następnie 46 godzin tygodniowo. Po skończeniu nauki od dnia 1 lipca 1969 r. do 2 sierpnia 1969 r. ubezpieczony rozpoczął pracę na stanowisku elektromontera urządzeń elektroenergetycznych ( świadectwo pracy z dnia 12 stycznia 1989 r., oryginały akt osobowo- płacowych z Zakładów Budownictwa (...) k. 46 tom I a. e., zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 12 stycznia 2007 r., k. 15 tom III a. e., pismo z dnia 15 lipca 1969 r., k. 277 a. s. - akta osobowe oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.);

- (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 8 września 1969 r. do dnia
28 września 1974 r. na stanowisku elektromontera ( świadectwo pracy z dnia 1 października 1974 r., k. 47 tom I a. e. oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.). Akta osobowe z tego zakładu z okresu 1969 r. – 1974 r. zostały zniszczone (k. 6 informacja z Archiwum (...) Stowarzyszenia (...) w Z.).

- (...) Przedsiębiorstwie (...) (obecnie (...) S.A.) w okresie od dnia 9 października 1974 r. do dnia 30 września 1977 r. na stanowisku elektromontera siły i światła, a ostatnio jako elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych ( świadectwo pracy z dnia 30 września 1977r., kopia oryginałów akt osobowo- płacowych z (...) S.A).

Na podstawie umowy o pracę odwołującemu J. C. powierzono obowiązki elektromontera siły i światła w (...) i Hotelu (...). Od 9 października 1974 r. odwołujący wykonywał obowiązki elektromontera siły i światła w (...) i Hotelu (...) (umowa na okres próbny 7 dniowy, następnie umowa na czas nieokreślony) (k. 2 umowa na okres próbny z dnia 9 października 1974 r., kopia oryginałów akt osobowo- płacowych z (...) S.A). Odwołujący prowadził na bieżąco konserwację sieci i urządzeń oraz sprawnie usuwał wszelkie usterki, a także ogrzewa nocą budynki drewniane piecami akumulacyjnymi (pisma z dnia 11 listopada 1975 r., kopia oryginałów akt osobowo- płacowych z (...) S.A ). W dniu 24 grudnia 1975r. wyrażono zgodę na dodatkowe zatrudnienie odwołującego tylko i wyłącznie po godzinach pracy, ponieważ czynności konserwacyjne muszą być wykonywane na miejscu ze względu na szczególne zagrożenie pożarowe użytkowanych pawilonów ( świadectwo pracy z dnia 30 września 1977 r., k. 48 tom I a. e., k. 279 a. s. - akta osobowe k. 2, 9 i 14B oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.);

- (...) Zakładach (...) w okresie od dnia
4 października 1977 r. do dnia 22 kwietnia 1978 r. na stanowisku elektromechanika. ( świadectwo pracy z dnia 21 kwietnia 1978 r., k. 49 tom I a. e. oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.);

- Dzielnicowym Zespole (...)-W. w okresie od dnia 29 maja 1978 r. do dnia 31 stycznia 1979 r. na stanowisku elektrotechnika
w Brygadzie (...) ( świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 1979 r., k. 50 tom I a. e. oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.);

- (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 19 lutego 1979 r. do dnia
31 maja 1984 r. na stanowisku elektromontera. Umowa o pracę na 2 tygodniowy okres próbny a potem na czas nieokreślony została zawarta w dniu 19 lutego 1979 r. na stanowisku elektromontera w 46 tygodniowym czasie pracy ( oryginały akt osobowo- płacowych z (...) Zakładach (...), świadectwo pracy z dnia 31 maja 1984 r., k. 51 tom I a. e., k. 275 a. s. - akta osobowe oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.).

- Rejonowej (...) w O. w okresie od dnia 1 czerwca
1984 r. do dnia 18 marca 1995 r. na stanowisku kierowcy samochodu, a ostatnio jako kierowcy pogotowia ratunkowego. Ubezpieczony nabył uprawnienia do poruszania się pojazdami zaliczającymi się do kategorii C w dniu 21 października 1988 r. Odwołującemu
z dniem 1 października 1989 r. powierzono obowiązki kierowcy samochodu sanitarnego pogotowia ratunkowego ( oryginały akt osobowo- płacowych z Rejonowej (...) w O., świadectwo pracy z dnia 9 września 1997 r., k. 53 tom I a. e., zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 5 grudnia 2006 r., k. 17-19 tom III a. e., prawo jazdy, k. 55 a. s., pismo z dnia 15 grudnia 1989 r., akta osobowe - k. 272 a. s. oraz legitymacja ubezpieczeniowa, k. 253 a. s.).

- Usługowej Spółdzielni (...) od 4 kwietnia 2001 r. do 30 marca 2002 r. jako strażnik ochrony mienia.

- w (...) spółce cywilnej od 1 sierpnia 2002 r. do 31 grudnia 2003 r. jako pracownik ochrony na podstawie umowy zlecenia.

- w (...) Agencji Ochrony Mienia i Osób od 2 sierpnia 2002 r. do 31 grudnia (...). jako pracownik ochrony na podstawie umowy zlecenia.

- w Wytwórni (...) od 25 września 2006 r. do 31 października 2011 r. jako operator wtryskarki.

J. C. początkowo był uczniem w Szkole Zawodowej dla pracujących
w Zakładzie (...) w latach 1965-1968. Odwołujący przyuczał się do zawodu elektromontera. Wówczas również pracował. Następnie był zatrudniony
w Zakładach Budownictwa (...). Odwołujący pracował również w (...) Zakładach (...) na stanowisku elektromontera, gdzie pracował pod wysokim napięciem. Zajmował się wówczas montażem urządzeń i budowaniem nowych instalacji, a także remontem i konserwacją urządzeń elektroenergetycznych. Z tytułu pracy przy ołowiu otrzymywał złotówkę i mleko. W (...) Przedsiębiorstwie (...) ubezpieczony pracował przy konserwacji stacji transformatorowej niskiego i średniego napięcia. Kolejne jego zatrudnienie miało miejsce w (...) Zakładach (...), w których również zajmował się konserwacją urządzeń elektroenergetycznych, podobnie jak w Dzielnicowym Zespole (...)-W.. Natomiast w Rejonowej (...) ubezpieczony pracował jako kierowca karetki sanitarnej, a po podniesieniu kwalifikacji i uzyskaniu prawo jazdy kategorii C, kierował karetką pogotowia ratunkowego. W tym okresie na terenie S. była to jedyna karetka pogotowia ratunkowego, która obsługiwała tamten rejon. Od 1995 r. ubezpieczony miał przyznane prawo do renty inwalidzkiej ( zeznania świadków K. U. i W. G. i odwołującego, k. 300-302 i 311-312 a. s.).

Ubezpieczony w Zakładach Budownictwa (...) w W. był pracownikiem młodocianym, uczniem i stażystą w okresie od dnia 1 września 1965 r. do dnia 30 czerwca 1969 r. Dopiero zaś od 1 lipca 1969 r. objął stanowisko elektromontera, zgodnie z którym zajmował się budową, konserwacją sieci energetycznych, podstacji i rozdzielni wysokiego i niskiego napięcia oraz stacji transformatorowych. Taki rodzaj prac odpowiadał wykazowi A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w Dziale II w energetyce jako prace przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej
i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Uszczegółowienia dokonał Minister Górnictwa i Energetyki w załączniku do zarządzeniu
nr 17 z dnia 12 sierpnia 1983 r., w Dziale II pod pozycją 8. 18 lat ukończył dopiero w dniu
12 lipca 1969 r., a więc od tej daty można było mu uwzględnić wykonywanie pracy
w warunkach szczególnych jako zaliczanej do stażu pracy. Odwołujący był zatrudniony również w (...) Zakładach (...) w okresach od dnia 8 września 1969 r.
do dnia 28 września 1974 r. oraz od dnia 19 lutego 1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. na stanowisku elektromontera. Pracował wówczas przy wysokim i niskim napięciu, zajmował się konserwacją rozdzielni sieci oraz budową sieci energetycznej. Ten rodzaj prac odpowiada również wykazowi A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w Dziale II
w energetyce oraz w/w zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki. Ostatnim okresem zatrudnienia możliwym do uwzględnienia odwołującemu w warunkach szczególnych jest jego praca na rzecz Rejonowej (...) w O. od dnia 1 czerwca 1984 r. do dnia 18 marca 1997 r. na stanowisku kierowcy samochodu. Z dokumentu z dnia
15 grudnia 1989 r. wynika, że odwołującemu od dnia 1 października 1989 r. powierzono obowiązki kierowcy samochodu sanitarnego Pogotowia (...). Praca ta odpowiada wykazowi A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w Dziale VIII pod pozycją 2 w transporcie. Uszczegółowienia dokonał Minister Zdrowia i Opieki Społecznej
w załączniku do zarządzenia z dnia 12 lipca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych
w szczególnych warunkach w zakładach resortu zdrowia i opieki społecznej. Reasumując, odwołujący będąc zatrudnionym w okresach od dnia 12 lipca 1969 r. do dnia 2 sierpnia
1969 r., od dnia 8 września 1969 r. do dnia 28 września 1974 r., od dnia 19 lutego 1979 r.
do dnia 31 maja 1984 r. oraz od dnia 1 października 1989 r. do dnia 18 marca 1995 r. wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Nadto J. C. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 9 października 1974 r. do dnia 30 września 1977 r.
na stanowisku elektromontera instalacji i urządzeń elektroenergetycznych. Do zakresu jego czynności miała należeć obsługa (...) i Hotelu (...) M-2
w W.. Ubezpieczony nie przedstawił żadnych świadków na potwierdzenie realizacji czynności, które opisał w pismach procesowych z dnia 19 maja 2015 r. i z dnia 1 marca
2016 r. Obowiązki te różniły się między sobą, dlatego okres ten nie mógł być uwzględniony do jego stażu pracy w warunkach szczególnych. Za taką pracę nie należy również uznać jego zatrudnienia w (...) Zakładach (...) od dnia
4 października 1977 r. do dnia 22 kwietnia 1978 r. na stanowisku elektromechanika oraz
w Dzielnicowym Zespole (...)-W. w okresie od dnia 29 maja 1978 r. do dnia 31 stycznia 1979 r. na stanowisku elektrotechnika
w Brygadzie (...). Jedynym dowodem świadczącym o w/w zatrudnieniach były zgromadzone świadectwa pracy, które nie są uznawane za wystarczające źródła dowodowe. W związku z powyższym materiał dowodowy nie dawał podstaw do ustalenia, że ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych w okresach od dnia
1 września 1965 r. do dnia 30 czerwca 1969 r., od dnia 9 października 1974 r. do dnia
30 września 1977 r., od dnia 4 października 1977 r. do dnia 22 kwietnia 1978 r., od dnia
29 maja 1978 r. do dnia 31 stycznia 1979 r. oraz od dnia 1 czerwca 1984 r. do dnia
30 września 1989 r. ( opinia biegłego sądowego z zakresu BHP K. T.,
k. 329-342 a. s.).

J. C. w dniu 1 października 2014 r. złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury. Organ rentowy po rozpoznaniu wniosku wydał zaskarżoną decyzję z dnia
14 października 2014 r., znak:(...) odmawiającą odwołującemu przyznania prawa do emerytury. W jego ocenie ubezpieczony do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy wskazał, że w zgromadzonym materiale dowodowym nie ma świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach według wzoru oraz nie można jednoznacznie stwierdzić, że była ona świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W treści decyzji uwzględniono ubezpieczonemu do ogólnego stażu pracy wymiar 25 lat, 4 miesięcy i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych ( wniosek
z dnia 1 października 2014 r. i decyzja ZUS z dnia 14 października 2014 r., k. 1 i 7 tom II
a. e.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i aktach osobowych, zeznań świadków K. U. i W. G. oraz odwołującego,
a także opinii biegłego sądowego z zakresu BHP K. T..

Zdaniem Sądu dokumenty w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności stanowią podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne. Korelują ze sobą wzajemnie i tworzą spójny obraz całości. Zeznania w wyczerpujący sposób przedstawiają stanowisko pracy odwołującego i zakres jego obowiązków pracowniczych obejmujących okresy, w których razem pracowali. Zeznania świadków są zgodne z pozostały materiałem dowodowym. Należy też podkreślić, że strony postępowania nie podnosiły zastrzeżeń czy uwag do zeznań świadków i nie podważały ich wiarygodności. Zeznania odwołującego Sąd również ocenił jako wiarygodne, ponieważ były one spójne, logiczne, a także w pełni korespondowały
z treścią dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, jak również z zeznaniami świadków i z opinią biegłego sądowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sąd uznał opinię biegłego sądowego K. T. za przekonującą, rzeczową i merytorycznie uzasadnioną. Sąd wziął pod uwagę fakt, że opinia ta uwzględnia
i odnosi się do rzeczywistego charakteru pracy odwołującego w spornych okresach czasu. Opinia ta jest również zgodna z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym z zeznaniami świadków i odwołującego oraz dokumentacją zgromadzoną w toku niniejszego postępowania. Ponadto Sąd ocenił, że za wiarygodnością sporządzonej przez biegłego sądowego opinii przemawia fakt, iż strony postępowania nie wniosły do niej zastrzeżeń ani zarzutów. Biegły sądowy oparł swoją opinię również na nowo zgromadzonym materiale dowodowym w postaci akt osobowych przedstawionych przez zakłady pracy, w których ubezpieczony wykonywał swoje obowiązki. Znajdowały się tam dokumenty, które pozwoliły ustalić jakie obowiązki odwołujący wykonywał oraz w jakich przedziałach czasowych, co było istotne przy ustaleniu wykonywania przez niego pracy
w warunkach szczególnych.

Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego pominął w całości przeprowadzony
w pierwszym postępowaniu dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu BHP J. P.
i M. M.. Biegli wydali swoje opinie na podstawie niekompletnego materiału dowodowego. Ponadto mając na uwadze wytyczne Sądu Apelacyjnego, opinie powołanych biegłych sądowych nie mogły uzupełnić luk w postępowaniu sądowych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy
za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 14 października 2014 r., znak: (...)jako zasadne zasługuje na uwzględnienie.

Zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu
31 grudnia 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. 2016 r., poz. 887
z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą’’, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. którzy spełniają łącznie następujące warunki dla mężczyzn:

1)  legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat;

2)  mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat;

3)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa – według stanu na dzień
1 stycznia 1999 r.

Sąd zważył, że spór w niniejszej sprawie koncentrował się jedynie wokół ustalenia, czy odwołujący posiada co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Pozostałe przesłanki, od których spełnienia została uzależniona możliwość nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, nie były kwestionowane w toku procesu sądowego.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) zwanej dalej ,,rozporządzeniem”. W § 4 wskazane jest, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ponadto, zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie
§ 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia.

Organ rentowy nie uwzględnił żadnego okresu wykonywania pracy przez odwołującego do stażu pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony żądał ustalenia,
że pracował w warunkach szczególnych w: Zakładach Budownictwa (...) w okresie od dnia 1 września 1965 r. do dnia 2 sierpnia 1969 r., (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 8 września 1969 r. do dnia 28 września 1974 r., (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia
9 października 1974 r. do dnia 30 września 1977 r., (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 4 października 1977 r. do dnia 22 kwietnia 1978 r., Dzielnicowym Zespole (...)-W.
w okresie od dnia 29 maja 1978 r. do dnia 31 stycznia 1979 r., (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 19 lutego 1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. oraz w Rejonowej (...) w O. w okresie od dnia 1 czerwca 1984 r. do dnia
18 marca 1995 r. Z niekwestionowanych wniosków biegłego sądowego K. T. wynika, że jedynie część z tych okresów zostało uwzględnionych do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, że odwołujący pracował w warunkach szczególnych od dnia 1 lipca
1969 r. do dnia 2 sierpnia 1969 r. w Zakładach Budownictwa (...) w W.. Począwszy od dnia 1 lipca 1969 r. objął stanowisko elektromontera. Jednak dopiero od dnia 12 lipca 1969 r. odwołujący mógł mieć liczony staż pracy w warunkach szczególnych, ponieważ ukończył wtedy 18-ty rok życia (staż 21 dni). Wówczas rodzaj prac jego odpowiadał wykazowi A rozporządzenia, Działowi II w energetyce jako prace przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie
i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Do tego samego D. zaliczyć należy również prace wykonywane przez odwołującego w (...) Zakładach (...) w okresach od dnia 8 września 1969 r. do dnia 28 września 1974 r. (staż 5 lat i 20 dni) oraz od dnia 19 lutego 1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. w (...) Zakładach (...) na stanowisku elektromontera (staż ponad 5 lat). Ostatnim okresem zatrudnienia możliwym do uwzględnienia odwołującemu w warunkach szczególnych była jego praca na rzecz Rejonowej (...)
w O. od dnia 1 października 1989 r. do dnia 18 marca 1997 r. na stanowisku kierowcy samochodu. W dniu 1 października 1989 r. powierzono mu obowiązki kierowcy samochodu sanitarnego Pogotowia (...), co wynika wprost z akt osobowych. Praca odwołującego w okresie od 1 października 1989 r. do 18 marca 1995 r. ) spełnia przesłanki uznania za wykonywaną w warunkach szczególnych. Praca ta znalazła się w wykazie A rozporządzenia w Dziale VIII pod pozycją 2 w transporcie. Sąd podkreśla, że wszystkie te okresy, które zostały zaliczone przez biegłego sądowego do pracy
w warunkach szczególnych, zostały poparte materiałem dowodowym zgromadzonym
w aktach osobowych odwołującego i zeznaniami świadków. Sąd zgodnie z wytycznymi przedstawionymi przez Sąd II instancji przeprowadził ponownie postępowanie dowodowe
w całości, które umożliwiło poczynienie ustalenia tych faktów ponad wszelką wątpliwość. Odwołujący będąc zatrudnionym w okresach od dnia 12 lipca 1969 r. do dnia 2 sierpnia
1969 r., od dnia 8 września 1969 r. do dnia 28 września 1974 r., od dnia 19 lutego 1979 r. do dnia 31 maja 1984 r. oraz od dnia 1 października 1989 r. do dnia 18 marca 1995 r. wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. Oznacza to, że posiada 15-letni okres takiej pracy a tym samym spełnia ostatnią przesłankę, od której ustawodawca uzależnił możliwość uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zważył, że wskazane przez biegłego sądowego okresy zatrudnienia odwołującego podlegają zaliczeniu do jego stażu pracy w warunkach szczególnych. Tym samym łączny staż pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach wynosi ponad 15 lat. Pozostałe okresy nie mogły zostać uwzględnione, ponieważ za pomocą ubogiego w tym zakresie materiału dowodowego odwołujący nie wykazał, aby świadczone wówczas przez niego obowiązki pracownicze mogły być uznane za pracę w warunkach szczególnych.

Sąd ustalając termin, od którego przyznał odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury, oparł się na dyspozycji art. 129 pkt 1 ustawy, na podstawie którego świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania do nich prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Sąd przyznał odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych od dnia 1 października 2014 r., ponieważ w tej dacie złożył on przedmiotowy wniosek.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć (...)

MK