Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

D. D. – prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcji (...) – wniósł 4 grudnia 2017 r. pozew przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. o zapłatę kwoty 75.678,30 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 21 listopada 2017 r., nadto domagając się zasądzenia kosztów postępowania. Uzasadniając powództwo wskazał, że prowadząc działalność w zakresie produkcji słodyczy (batonów) zamówił od pozwanej orzechy nerkowca wykorzystywane jako ich składnik, a następnie w kwietniu 2017 r. dotarły do niego od konsumentów informacje, że w słodyczach tych znajdują się kawałki plastiku, które zdaniem powoda trafiły tam z zakupionych od pozwanej orzechów. Pozwana nie uznała jednak reklamacji powoda. Powód zaś pismem z 3 listopada 2017 r. oświadczył pozwanej, że odstępuje od umowy na podstawie art. 560 § 1 k.c. w zakresie niewykorzystanej części surowca (orzechów) w ilości 2.245,32 kg o wartości 75.658,30 zł oraz zażądał zwrotu wskazanej kwoty, która jego zdaniem stała się świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 k.c. Pismo doręczono pozwanej 13 listopada 2017 r., a zakreślony w nim termin do zapłaty upłynął z 20 listopada 2017 r.

Pozwana wniosła sprzeciw od wydanego przez referendarza sądowego nakazu zapłaty uwzględniającego roszczenie powoda domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów postępowania. W uzasadnieniu swoje stanowisko pozwana w pierwszej kolejności wskazała, że sporne orzechy nerkowca nie zostały zakupione przez powoda u pozwanej, gdyż partia towaru (oznaczona (...)), w której ujawniono kawałki plastiku, nie została sprzedana powodowi przez pozwaną, lecz przez inny podmiot (pozwana przyznała, że sprzedała powodowi partię (...) obejmującą 187 kartonów oraz partię nr (...) obejmującą 60 kartonów, a zanieczyszczenia znaleziono w partii oznaczonej numerem (...)-BB). Nadto wskazywała, że powód i tak utracił uprawnienia z tytułu rękojmi (art. 563 § 1 k.c.) i nie mógł skutecznie odstąpić od umowy, gdyż nie zbadał towaru niezwłocznie po jego przyjęciu, a fakt znajdowania się w nich innych substancji niż orzechy ujawnił dopiero po kilku miesiącach z uwagi na reklamację konsumenta ostatecznego produktu wytwarzanego przez powoda. Niezależnie od tego – zdaniem pozwanej – i tak obce (poza orzechami) substancje w towarze czy niewielkie ciała stałe nie stanowiłyby wady towaru, gdyż występują one zawsze w procesie produkcyjnym. Zamówiony przez powoda produkty stanowiły rozdrobnione orzechy nerkowca, zdaniem pozwanej występowanie nieorganicznych zanieczyszczeń w masowo dostarczonych surowcach nie stanowi ich wad, zanieczyszczenia takie są bowiem nieuniknione w procesie produkcyjnym surowca, a nadto zgodnie z branżowymi normami dopiero obowiązkiem producenta produktu przetworzonego lub końcowego jest zapewnienie ich nienagannego standardu. Pozwana wywodziła, że to producent żywności, wytwarzający ostateczny produkt, powinien mieć odpowiednie przesiewarki do usuwania takich zanieczyszczeń. Pozwana twierdziła też, że urządzenia takie są nieodzownym standardem w przypadku stosowania systemu norm (...).

W piśmie procesowym z 1 marca 2018 r. ustosunkowując się do sprzeciwu powód podniósł, że w żadnym dokumencie doręczonym mu przez pozwaną w toku realizacji zamówienia orzechów nerkowca nie były wpisane numery partii (numery (...)) – ani w dokumencie WZ, ani w fakturze, ani w liście przewozowym – jednocześnie kwestionując dokument WZ przedstawiony przez pozwaną jako kopię odbitą na innym dokumencie. Nadto powód wskazywał że przedstawione przez pozwaną dokumenty „sales contract” i „wydanie wewnętrzne” są dokumentami dotyczącymi wyłącznie transakcji pozwanej i nie dowodzą, że towar, którego dotyczyły, to ten sam towar, który dostarczono powodowi. Zdaniem powoda całe oznaczenie i numery partii dostarczonych towarów znajdowało się na etykietach przyklejonych do kartonów z orzechami, przy czym powód u pozwanej towar zakupił tylko jednorazowo i został on przywieziony jednym transportem, nie był też podzielony na partie wyprodukowane w 2016 r. i w 2017 r. Twierdzenia co do niepochodzenia spornego towaru od pozwanej miały przy tym zostać podniesione przez pozwaną dopiero po otrzymaniu niekorzystnej dla niej ekspertyzy. Powód kwestionował też, ażeby spóźnił się ze zgłoszeniem wady, uzasadniając to w ten sposób, że najpierw musiał przystąpić do zbadania wszystkich surowców wykorzystywanych do produkcji słodyczy (batoników) i dopiero po sprawdzeniu i uzyskaniu odpowiedzi co do tego, który surowców jest źródłem zanieczyszczeń, wystąpił z roszczeniami wobec pozwanej. Powód zakwestionował też twierdzenia pozwanej co do rzekomych - jego zdaniem - naruszeń wymogów (...), które zarzucała mu pozwana.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. D. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji słodyczy pod firmą Zakład Produkcji (...) w T..

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży produktów spożywczych, w tym owoców, warzyw i mięsa.

Fakty niesporne.

D. D. zamawia surowce wykorzystywane przy produkcji spożywczej, m.in. od (...) sp. z o.o. w G..

Przed 2017 r. D. D. nie zamawiał orzechów nerkowca w postaci produktu rozdrobnionego, zamawiał natomiast - od innych dostawców niż (...) sp. z o.o. - całe orzechy, w celu samodzielnego rozdrobnienia i wykorzystania w procesie produkcyjnym.

Dowód:zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121).

Całe orzechy nerkowca kupowane były m.in. od (...) S.A. w G.. Wystawiono za nie następujące faktury:

-

nr (...) płatną 29 lipca 2016 r., na 68,04 kg orzechów nerkowca,

-

nr (...) płatną 16 sierpnia 2016 r., na 113,4 kg orzechów nerkowca,

-

nr (...) płatną 7 września 2016 r., na 22,68 kg orzechów nerkowca.

Do każdej dostawy spółka (...) dołączała atest, odpowiednio nr (...) z 29 kwietnia 2016 r. na pierwsze dwie dostawy i atest nr (...) z 7 lipca 2016 r. na ostatnią.

Dowody:faktura nr (...) (k. 136-137);

faktura nr (...) (k. 129-130);

faktura nr (...) (k. 133);

atest nr (...) i nr (...) (k. 131, 138, 134).

Na rynku producentów spożywczych istnieje ogólna praktyka, zgodnie z którą producent przyjmując od dostawcy bądź przewoźnika surowiec do produkcji (półprodukt) wybiórczo poddaje jedno z opakowań dostarczanego towaru (np. 1 paczkę z palety) kontroli pod kątem takim, czy jest ona wolna od zanieczyszczeń.

Dowód: przesłuchanie powoda D. D. (k. 270v-271).

W zakładzie (...) pracownicy przyjmujący dostawę surowca wypełniają „Kartę kontroli dostaw”, wg przygotowanego w formie tabeli formularza „Załącznik IR-1/1”. W poszczególnych rubrykach tabeli wpisywana jest data dostawy, dostawca, ilość produktu, jego waga lub objętość, warunki transportu.

W kolumnie zatytułowanej „opakowanie”, zgodnie z instrukcją umieszczoną w przypisie do tabeli, wpisywane jest (...) bądź zamieszczona jest odpowiednia adnotacja dla stwierdzonych zastrzeżeń opakowania. W kolumnie zatytułowanej „obecność szkodników” wpisuje się „tak” bądź „nie”. W kolumnie zatytułowanej „ocena organoleptyczna” wpisuje się (...) bądź odpowiednią adnotację, w kolumnie (...) - zgodnie z instrukcją umieszczoną w przypisie do tabeli - można wpisać np. „dostawa niezgodna”, „dostawa warunkowa”.

W przypadku dostaw orzechów nerkowca z lipca i sierpnia 2016 r. - za które wystawiono faktury VAT nr (...) - w „Kartach kontroli dostaw” nie było odnotowanych żadnych zastrzeżeń ze strony pracowników D. D., przyjmujących surowiec.

Dowody: „Karty kontroli dostaw” (k. 132, 135, 139).

12 grudnia 2016 r. S. W. (1) – pracownik D. D. – skierował drogą e-mailową do T. B. – pracownika (...) sp. z o.o. – zapytanie o ceny oraz o termin płatności, m.in. mączki z orzechów nerkowca w ilości 6.500 kg. Jednocześnie pytał też o suszone daktyle, orzechy brazylijskie, słonecznik, migdały i kokosy.

W odpowiedzi T. B. potwierdził, że cena za dostawę do magazynu (...).500 kg mączki z orzechów nerkowca (o jakości zgodnej z wysłaną wcześniej próbką) wynosiła będzie 30,20 zł/kg.

Dowód:korespondencja e-mail z 12.12.2016 r. (k. 14).

Ostatecznie D. D. oraz (...) sp. z o.o. zawarli umowę sprzedaży rozdrobnionych orzechów nerkowca. Towar miał być dostarczony przez sprzedawcę do magazynu kupującego - D. D. w T..

Fakt niesporny.

(...) sp. z o.o. z siedzibą w G. współpracuje z (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. (wspólnikiem obu spółek jest ta sama osoba M. J.).

Zamówieniem towaru dla D. D. zajmował się dyrektor handlowy zatrudniony w (...) sp. z o.o. - P. K., wykonując w tym zakresie zlecenie na rzecz (...) sp. z o.o., oraz pracownik (...) sp. z o.o. T. B..

11 stycznia 2017 r. - w celu wykonania umowy sprzedaży zawartej z (...) sp. z o.o. zakupiła od (...) Ltd. w L. 247 kartonów, po 22,68 kg każdy, orzechów nerkowca (ang. (...)).

Wystawiony został dokument (...) nr (...). W uwagach wskazano, że jakość ma być taka, jak w próbce zaakceptowanej przez kupującego.

Dowody: (...) nr (...) z 11.01.2017 r. (k. 61);

zeznania świadka P. K. (k. 184 v-185);

zeznania świadka T. B. (k. 255-v-256 v).

Zamówione orzechy nerkowca zostały przywiezione do Polski i złożone w magazynie w M..

23 stycznia 2017 r. (...) sp. z o.o. w M. wystawił dokument „Wydanie wewnętrzne: (...)”, w którym wskazano wydanie 187 kartonów orzechów nerkowca w kostce o nr partii (...) oraz 60 kartonów po 22,68 kg orzechów nerkowca w kostce o nr partii (...). W dokumencie tym jako „odbiorcę” trzykrotnie wymieniono (...), a poniżej zamieszczony został pismem ręcznym zapis: (...) Centrum (...). Poddany został też adres: „ul. (...), (...)-(...) K.”.

Dostawa została poprzedzona e-mailową awizacją z 23 stycznia 2017 r., w której wskazano jedynie dane kierowcy, oraz ilość towaru (orzechów nerkowca) na 5.601,96 kg w 247 kartonach po 22,68 kg i zaznaczono, że towar „jedzie potem do D.”.

Dowód: zeznania świadek A. R. (k. 207-209),

„Wydanie wewnętrzne: (...) ( oryginał k. 206, nadto k. 145, 156),

e-mail z 23.01.2017 r. (k. 144, 155).

Z magazynu w M. kartony z orzechami nerkowca zostały przewiezione do magazynu (...) sp. z o.o. w K..

Magazyn prowadzony jest przez (...) spółkę jawną w K.. Z magazynu tego korzysta Centrum (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o.

(...) spółka jawna w K. na stanowisku magazyniera zatrudnia B. K..

24 stycznia 2017 r. B. K., posługując się pieczątką spółki (...), przyjął do magazynu kartony z orzechami nerkowca oraz wystawił dokument „PZ Przyjęcie materiałów z zewnątrz” nr (...), w którym wskazał na dostawcę (...). Jako przyjęty materiał wpisał orzech nerkowca w kostce w ilości 5.601,96 kg z partii ( (...)) nr (...) w ilości 187 kartonów po 22,68 kg i z partii ( (...)) nr (...) w ilości 60 kartonów.

Jako dostawcę B. K. wpisał (...), ponieważ taka informacja była w dokumencie przewoźnika, który dostarczył przesyłkę.

Dokument został wypełniony pismem ręcznym, osobiście przez B. K., choć nie zawiera jego podpisu.

B. K. zapamiętał przesyłkę z orzechami nerkowca. Były to bardzo wysokie europalety, na których stały jedno na drugim kartonowe opakowania. Całość owinięta była folią stretch. Były 3-4 słupki kartonów po każdej stronie palety.

B. K. w żadnym wypadku przyjmując towar do magazynu nie rozpakowywuje go z palet. Etykiety na kartonach są zwykle widoczne bez rozpakowywania. Tak też B. K. uczynił w przypadku przesyłki z orzechami nerkowca.

Była to jedyna - jak zapamiętał B. K. - przesyłka z orzechami nerkowca przyjęta do magazynu w K..

Dowody:zeznania świadka B. K. (k. 209-210);

zeznania świadek A. R. (k. 207-209);

„PZ Przyjęcie materiałów z zewnątrz” nr (...) ( oryginał k. 206, k. 146, 152, 156).

Następnego dnia - 25 stycznia 2017 r. - B. K. wydał palety przewoźnikowi, który zgodnie z umową przewozu miał je przewieźć do zakładu (...) w T..

B. K. pismem ręcznym wypełnił dokument WZ nr (...), posługując się pieczątką spółki (...). W rubryce odbiorca wpisał (...), T.. Zapisał również w rubryce „nazwa materiału-wyrobu- opakowania”:

1) orzech nerkowca 5.601,96 kg,

2) paleta przemysłowa sztuk 8 (następnie przekreślił i wpisał „7”).

B. K. podpisał dokument WZ nr (...) w rubryce „wydał”.

Palety były przechowywane w magazynie w K. tylko przez jedną noc, kartony nie były w tym czasie rozpakowywane z palet, nie rozwijano ich z folii.

Dowody: dokument WZ (...) ( oryginał k. 206, k. 16, 154);

zeznania świadka S. W. (1) (, k. 117-118, 121);

zeznania świadka B. K. (k. 209-210).

Przewoźnik wystawił list przewozowy nr (...), zleceniodawcę oznaczając jako (...) sp. z o.o. w Ł., a odbiorcę jako (...) w T.. Miejsce załadunku określono jako (...), ul. (...), (...)-(...) K.”, a miejsce dostarczenia wskazano jako (...), ul. (...), (...)-(...) T.”. Towar oznaczono jako orzech nerkowca, wagę na 6.000 kg, a ilość opakowań na 7 sztuk. Data nadania oznaczona została jako 25 stycznia 2017 r., a data dostawy jako 26 stycznia 2017 r.

Dowód: list przewozowy nr (...) (k. 147, 153).

25 stycznia 2017 r. (...) sp. z o.o. wystawiła D. D. fakturę VAT nr (...) (...) za 900 kg daktyli za cenę 6,05 zł/kg netto (przy stawce VAT 8%) oraz na 5.601,96 kg orzechów nerkowca za cenę 31,20 zł/kg netto (przy stawce VAT 8%). Łącznie cena netto za orzechy nerkowca wynosiła 174.781,15 zł, a podatek VAT - 13.982,49 zł. Termin sprzedaży oznaczono jako 24 stycznia 2017 r., natomiast termin płatności na 25 marca 2017 r.

Dowód:faktura nr (...) (...) (k. 15).

Orzechy nerkowca zostały przywiezione do magazynu (...) w T. przez przewoźnika, działającego w oparciu o umowę z (...) sp. z o.o.

Kartony z orzechami w czasie transportu były ustawione na paletach oraz owinięte przezroczystą folią stretch.

Pracownik magazynu (...) odebrał towar, po czym umieścił na dokumencie WZ nr (...), wystawionym wcześniej przez B. K., adnotację o treści: „ Odebrałem 7 palet bez spr. ilości ” oraz nieczytelny podpis.

Dowody: dokument WZ (...) ( oryginał k. 206, k. 16, 154);

zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121).

Po rozpakowaniu kartonów z palet okazało się, że na poszczególnych kartonach znajdowała się naklejka o treści „P. name: (...) (...) W.: (...) O.: (...): (...)-BB/ (...) date: 20.07.2016/ E. date: 19.07.2017”. W każdym kartonie znajdował się hermetycznie zapakowany worek z orzechami.

Dowody:zdjęcie etykiet na kartonie (k.91);

zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121).

Po przyjęciu przesyłki przez pracownika zakładu (...) kartony z orzechami zostały umieszczone w magazynie do czasu, aż zostanie złożone zamówienie na batony z ich wykorzystaniem.

Zamówienie złożyła po pewnym czasie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.

Dopiero po zawarciu umowy ze spółką (...) rozpoczął produkcję batonów, z wykorzystaniem rozdrobnionych orzechów nerkowca. Do czasu rozpoczęcia produkcji kartony z batonami oczekiwały w magazynie.

Dowody:zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121),

zeznania świadka P. C. (1) (k. 185v -186);

przesłuchanie powoda D. D. (k. 270v-271).

Produkowane w zakładzie (...) na zlecenie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. batony oznaczane były nazwą handlową: „E. BAR (...) fruit & nuts”. Sprzedawano je m.in. w sieci sklepów (...) prowadzonej przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., pod marką „foods by A.”, kampanię reklamową tego produktu prowadziła bowiem A. L..

Fakty niesporne.

P. C. (1) - jako prezes zarządu komplementariusza (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., tj. (...) sp. z o.o. - dokonuje regularnych kontroli produkcji wykonywanej przez zakład (...), w zakresie produktów wykonywanych dla (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Podczas tych kontroli P. C. (1) zaobserwował, że przed wsypaniem surowca do zbiorczej maszyny, gdzie wszystkie surowce są mieszane, pracownicy dokonują jedynie wizualnej oceny jakości surowca.

Dowód: zeznania świadka P. C. (1) (k. 185v -186).

Kierownikiem hali produkcyjnej w zakładzie (...) jest I. G.. Nadzorowała ona produkcję batonów dla (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.

Proces produkcyjny - w części dotyczącej zastosowania rozdrobnionych orzechów - wyglądał w ten sposób, że otwierany był karton z orzechami, surowiec był rozważany na porcje i mieszany z innymi produktami .. (...) tym momencie surowiec nie podlegał żadnej kontroli pod kątem ewentualnych zanieczyszczeń.

W zakładzie (...) nie wykorzystywano dmuchaw do oczyszczania surowca z zanieczyszczeń, pracownicy nie widzieli takiej potrzeby.

Dowód: zeznania świadek I. G. (k. 118 v-119);

przesłuchanie powoda D. D. (k. 270v-271).

17 marca 2017 r. konsument zakupił wyprodukowany przez przedsiębiorstwo (...) batonik (...) w sklepie (...) w G. przy ul. (...). Na paragonie fiskalnym towar ten oznaczony był nazwą (...) BAR (...) i kosztował 5,99 zł brutto (przy stawce VAT 8%).

Konsument ten złożył reklamację, ponieważ w batoniku znalazł się niejadalny element w postaci kawałka tworzywa plastikowego.

Reklamacja ta została przekazana przez (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. D. D..

Dowody: kserokopia fotografii paragonu zakupu w sklepie (...)w G.; kawałka tworzywa plastikowego oraz opakowania batonika (k. 20);

kserokopia fotografii kawałka tworzywa plastikowego(k. 18, 21);

zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121);

zeznania świadek I. G. (k. 118 v-119);

zeznania świadka P. C. (1) (k. 185v -186).

W zakładzie produkcyjnym (...) pracownicy zaczęli badać wszystkie surowce, z których powstały batony, w celu ustalenia, który z nich był zanieczyszczony. Pracownicy ręcznie sprawdzali każdy surowiec, m.in. rozdrobnione orzechy nerkowca, które przechowywane były w magazynie, nie wszystkie bowiem zostały do tej pory wykorzystane.

Jeden z kartonów z orzeszkami został przekazany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., na prośbę P. C. (1), do biura tej spółki znajdującego się w S..

Pracownicy D. D. gołym okiem wykryli zanieczyszczenia w postaci kawałków plastiku wśród rozdrobnionych orzechów nerkowca. Kształt zanieczyszczeń przypominał kształtem rozdrobniony produkt. Poszukiwania zanieczyszczeń prowadzono w ten sposób, że wysypano zawartość kartonu z orzechami nerkowca na stół i szukano zanieczyszczeń.

Niezależnie od tego pracownicy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. także samodzielnie, w wyniku wizualnej oceny, wykryli zanieczyszczenia w dostarczonym im kartonie z rozdrobnionymi orzeszkami.

Dowody:zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121);

zeznania świadek I. G. (k. 118 v-119);

zeznania świadka P. C. (1) (k. 185v -186).

S. W. (1) - pracownik D. D. zajmujący się sprzedażą i zakupami surowców - telefonicznie poinformował o tym przedstawiciela (...) sp. z o.o.

Następnie – 20 kwietnia 2017 r. – S. W. (1) skierował do pracownicy (...) sp. z o.o. E. O. e-mail, w którym powoływał się na wcześniejszą rozmowę telefoniczną dotyczącą znalezienia przez konsumentów kawałków plastikowego tworzywa w produkowanych przez przedsiębiorstwo (...) batonikach. Nadto wskazywał, że w zakupionym od (...) sp. z o.o. surowcu pracownicy D. D. znaleźli takie same kawałki tworzywa plastikowego, jak w batonikach, co dało D. D. pewność, że kawałki tworzywa pochodzą z orzechów nerkowca.

Do e-maila S. W. (1) załączył cztery zdjęcia, z których na jednym przedstawiono pojedynczy kawałek przezroczystego tworzywa plastikowego, na kolejnym wysypane na płaskiej powierzchni rozdrobnione kawałki orzechów nerkowca z widocznymi wśród nich kawałkami plastikowego tworzywa, na trzecim przesłane przez klienta zanieczyszczenie wraz z opakowaniem po batoniku i paragonem zakupu w sklepie (...) w G., a na ostatnim kawałek plastiku trzymany na otwartej dłoni.

Dowody:e-mail z 20.04.2017 r. z załączonymi zdjęciami (k. 17, 18-21);

zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121);

zeznania świadek I. G. (k. 118v, 121).

W wyniku odkrycia przez konsumentów zanieczyszczeń w produkowanych przez przedsiębiorstwo (...) w batonikach reklamowanych przez A. L. w mediach elektronicznych pojawiła się seria niepochlebnych wobec tych produktów i ich wytwórcy informacji i artykułów.

Fakty niesporne.

Prezes zarządu komplementariusza (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. P. C. (1) podał do publicznej wiadomości, że stanowisko zakładu (...) jest takie, iż wszystkie procedury zostały przy produkcji batoników zachowane.

Dowód:zeznania świadka P. C. (1) (k. 185v -186).

Jednocześnie przedstawiciele (...) sp. z o.o. podjęli decyzję, że powołana zostanie niezależna firma, która podejmie się zbadaniem surowca pod kątem ewentualnych zanieczyszczeń.

Dowody: zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121).

(...) sp. z o.o. zleciła Laboratorium (...) sp. z o.o. wykonanie badań laboratoryjnych w celu ustalenia obecności zanieczyszczeń nieorganicznych w próbkach rozdrobnionych orzechów nerkowca pochodzących z Gwinei.

Laboratorium (...) sp. z o.o. w sprawozdaniu z badań nr (...)- (...)-01 z 29 maja 2017 r. stwierdziła, że do badań przedstawiono jej 3 próbki, w opakowaniu zamawiającego. W opisie zaznaczono, że rodzaj opakowania zbiorczego to „worek w pudełku”, ilość próbek pobrana z każdej tak oznaczonej partii wynosiła 15. W wyniku badania stwierdzono obecność zanieczyszczeń w 2 kartonach (spośród 3 poddanych badaniu). Kartony te oznaczone były jako nr partii (...)-BB z datą przydatności do 19 lipca 2017 r. oraz nr partii (...)-BB z datą przydatności do 20 lipca 2017 r.

Dowody:sprawozdanie z badań nr (...)- (...)-01 z 29.05.2017 r. (k. 22-22v).

D. D. również zlecił Laboratorium (...) sp. z o.o. analogiczne badanie, przedstawiając do badań 5 kartonów.

W wyniku kolejnego badania 5 lipca 2015 r. sporządzono sprawozdanie z badań nr (...)- (...)-01, w którym wskazano, że pobrano 28 czerwca 2017 r. pięć próbek orzecha nerkowca w kawałkach z partii nr (...)-BB z datą przydatności do spożycia do 19 lipca 2017 r., w opakowaniu kartonowym. Badania przeprowadzono w okresie od 29 czerwca do 5 lipca 2017 r. Próbki od 001 do 003 pobrano z palety I, próbkę 004 z palety II a próbka 005 pochodziła z palety III/IV. W każdej z próbek stwierdzono obecność zanieczyszczeń nieorganicznych.

Do sprawozdania załączono dokumentację fotograficzną znalezionych zanieczyszczeń. Są to kawałeczki plastiku, kształtem przypominające rozdrobnione orzechy, w przeważającej części przezroczyste, ale występują również kawałeczki kolorowe, brązowe bądź czerwone.

Dowody:sprawozdanie z badań nr (...)- (...)-01 z 5.07.2017 r. (k. 23-25v - oryginał w kolorze k. 175-180).

W (...) sp. z o.o. na stanowisku kierownik biura obsługi handlu zatrudniona była do 31 stycznia 2018 r. A. R.. Jej miejsce pracy znajdowało się w G.. Do A. R. trafiała cała korespondencja dotycząca dokonywanych transakcji, w szczególności wszystkie dokumenty dotyczące zakupu rozdrobnionych orzechów od (...) Ltd, przyjęcia ich do magazynu w K., wysłania do zakładu (...). A. R. osobiście nigdy nie widziała kartonów z rozdrobnionymi i orzechami, miała kontakt jedynie z dokumentami.

Po otrzymaniu sprawozdania z badań nr (...)- (...)-01 z 29 maja 2017 r. A. R. zauważyła, że numery kartonów dostarczonych jako próbki nie odpowiadają numerom kartonów, które widniały w dokumentacji dotyczącej orzechów zakupionych od (...) Ltd.

Na tej podstawie A. R. wnioskowała, że surowiec, w którym wykryto zanieczyszczenia, nie pochodzi od (...) Ltd i tym samym wyłączona jest odpowiedzialność (...) sp. z o.o. za jego ewentualne wady.

Dowód :zeznania świadka P. K. (k. 184 v-185);

zeznania świadek A. R. (k. 207-209).

A. R. skierowała więc do przedsiębiorstwa (...) e-mail z 10 lipca 2017 r., w którym zwróciła się o wytłumaczenie - dlaczego zgodnie z dostawą spółka (...) dostarczyła towar w ilości 5.601,96 kg z partii (...) – ilość kartonów 187 sztuk i z partii nr (...) – ilość kartonów 60 sztuk, natomiast Laboratorium (...) przebadało udostępniony przez przedsiębiorstwo (...) towar z serii (...)-BB.

Tego samego dnia odpowiedzi udzieliła drogą elektroniczną pracownica D. D. M. K. (z e-maila S. W. (1)), przesyłając dokument WZ do tej partii i informację o treści: „ Wiem, że były jakieś problemy z określeniem partii ale tylko (...) i (...) otrzymaliśmy od Państwa. Nie ma możliwości aby próbka była pobrana z innej partii”.

Wysyłając tego maila M. K. nie sprawdzała numerów partii na kartonach znajdujących się w magazynie (...), udzielając odpowiedzi przepisała natomiast oznaczenia partii znajdujące się w mailu od A. R.. M. K. miała na myśli to, że była tylko jedna jedyna dostawa orzechów nerkowca do zakładu (...), właśnie ta partia, którą dostarczyła (...) sp. z o.o.

Dowód:korespondencja e-mail z 10.07.2017 r. (k. 66);

zeznania świadek A. R. (k. 207-209);

zeznania świadek M. K. (k.186-187v ).

3 sierpnia 2017 r. w związku z reklamacją orzechów nerkowca dostarczonych D. D. przez (...) sp. z o.o. do T. przyjechali przedstawiciele (...) Centrum (...): P. K. i R. B..

W tym dniu sporządzony został „Protokół oględzin”, w których uczestniczyli: ze strony D. D. jego pracownik S. W. (1), ze strony (...) sp. z o.o. P. K. i R. B..

W protokole wskazano ilość kartonów otwartych przez laboratorium (...) z partii (oznaczonej jako (...)) nr (...)-BB na 12 sztuk po 22,68 kg (razem 272,16 kg), a także ilość kartonów oryginalnie zamkniętych z partii (oznaczonej jako (...)) nr (...)-BB na 81 kartonów po 22,68 kg (razem 1.837,08 kg). Wskazano też, że z partii (...)-BB laboratorium (...) pobrało do badań 5 kartonów po 22,68 kg (łącznie 113,40 kg), a do badania wewnętrznego 1 karton 22,68 kg. Razem ilość pobranego materiału oznaczono na 2.245,32 kg.

Protokół został podpisany przez pracownika D. D. i przez przedstawicieli (...) sp. z o.o.

W czasie pobierania próbek nikt nie kwestionował, że próbki pobierane są z towaru dostarczonego przez (...) sp. z o.o.

P. K. nie wiedział jeszcze wówczas, że A. R. - w oparciu o analizę całej dokumentacji dotyczącej sprowadzenia orzechów nerkowca do Polski, w tym dokumentów dotyczących jego przechowywania w magazynach w M. i K. - wnioskowała, że skoro kartony zawierające materiał do próbek mają oznaczenia typu (...)-BB, których nie ma w pozostałej dokumentacji, to surowiec nie pochodzi od (...) Ltd.

Dowody:protokół oględzin z 3.08.2017 r. (k. 26);

zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121);

zeznania świadka P. K. (k. 184 v-185);

przesłuchanie prezesa zarządu pozwanej M. J. (k. 271-272).

E-mailem z 3 sierpnia 2017 r. S. W. (1) przesłał protokół drogą elektroniczną na adres: (...) W mailu tym poprosił o przysłanie korekty na ilość 2.245,32 kg oraz zapłatę za refakturę badań 3.705,61 zł brutto. Wskazał też, że w chwili załatwienia sprawy towar zostanie wydany.

Z uwagi na brak odpowiedzi S. W. (1) 8 sierpnia 2017 r. wysłał kolejny e-mail do (...) sp. z o.o., na ten sam adres, pytając o decyzję, tj. kiedy zakład (...) otrzyma korektę wraz z wpłatą oraz kiedy (...) sp. z o.o. odbierze reklamowany towar.

Dowody: zeznania świadka S. W. (1) (k. 117-118, 121);

e-mail z 3.08.2017 r. (k. 27);

e-mail z 8.08.2017 r. (k. 28).

Na zlecenie (...) sp. z o.o. dokonało jeszcze jednego badania, którego wynikiem jest sprawozdanie z badań nr (...)- (...)-01 z 27 października 2017 r. Badaniu poddano 1 karton z partii nr (...)-BB.

Badanie przeprowadzono w okresie od 24 do 27 października 2017 r. na próbce pobranej przez zakład (...), a dostarczonej laboratorium 24 października 2017 r. Badanie dotyczyło obecności zanieczyszczeń nieorganicznych, próbka orzechów nerkowca w kawałkach pobrana była z partii (...)-BB. W wyniku badań stwierdzono obecność zanieczyszczeń, przy czym oznaczenie obecności zanieczyszczeń nieorganicznych zostało wykonane w całej pobranej do badań próbce. Opakowaniem był przy tym karton zbiorczy z workiem o masie 22,68 kg.

Do sprawozdania załączono dokumentację fotograficzną znalezionych zanieczyszczeń. Są to kawałeczki plastiku, kształtem przypominające rozdrobnione orzechy, przezroczyste, białe i zielone.

Dowód:sprawozdanie z badań nr (...)- (...)-01 z 27.10.2017 r. (k. 29-31).

Pismem z 3 listopada 2017 r. D. D. (działając przez zawodowych pełnomocników) skierował do zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. oświadczenie o odstąpieniu od umowy wraz z wezwaniem do zapłaty i odbioru towaru. W piśmie tym wskazano, że D. D. odstępuje od umowy z 25 stycznia 2017 r. zakupu orzechów nerkowca, a odstąpienie dotyczy niewykorzystanej części surowca w ilości 2.245,32 kg o wartości 75.658,30 zł. Jednocześnie wezwał (...) sp. z o.o. do zapłaty, w terminie 7 dni od doręczenia pisma, kwoty 75.658,30 zł na wskazany rachunek bankowy, jak również wezwał do odbioru 2.245,32 kg orzechów nerkowca, w terminie 14 dni od dnia uiszczenia płatności, pod rygorem przekazania towaru do utylizacji.

Uzasadniając złożenie powyższego oświadczenia wskazano, że D. D. zamówił surowiec na przełomie grudnia 2016 r. i stycznia 2017 r., a zakup został dokonany 25 stycznia 2017 r. i obejmował 5.601,96 kg orzechów nerkowca. Następnie rozpoczęto produkcję batonów, w skład których wchodziły te orzechy, a po wprowadzeniu batonów na rynek w kwietniu 2017 r. kupujący poinformowali D. D. o znajdowaniu w batonach zanieczyszczeń w postaci kawałków plastiku, w związku z czym D. D. niezwłocznie podjął czynności celem zweryfikowania wszystkich składników batonów, a w wyniku tej weryfikacji okazało się, że zanieczyszczone są zakupione od (...) sp. z o.o. orzechy nerkowca, w związku z czym 20 kwietnia 2017 r. zgłosił reklamację (uważając, że dokonał tego 20 kwietnia 2017 r.). Powoływał się także – z uwagi na długi czas oczekiwania na reakcję spółki – na zlecone przez siebie ekspertyzy wykonane przez Laboratorium (...), które mimo wielokrotnego ponawiania wykazywały za każdym razem obecność zanieczyszczeń nieorganicznych w orzechach nerkowca. W związku z tym wskazał jako podstawę odstąpienia od umowy art. 560 § 1 k.c., a jako podstawę żądania zapłaty art. 410 k.c., gdyż wobec odstąpienia od umowy zapłata 75.658,30 zł za towar, od umowy zakupu którego odstąpiono, stała się nienależna.

Pismo doręczono 13 listopada 2017 r.

Dowody:oświadczenie o odstąpieniu od umowy z 3.11.2017 r. z potwierdzeniem doręczenia 13.11.2017 r. (k. 32-35).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jest nieuzasadnione.

Między stronami nie ma sporu co do tego, że strony zawarły umowę sprzedaży rozdrobnionych orzechów nerkowca gwinejskiego.

Powód powołuje się na oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży, złożone na podstawie art. 560 § 1 k.c., zgodnie z którym: jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie.

Po zakończeniu produkcji batonów z wykorzystaniem orzechów nerkowca w magazynie powoda został niewykorzystany surowiec, powód domaga się więc w niniejszym postępowaniu zwrotu zapłaconej za niego ceny wywodząc, że w wyniku złożonego oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaży zapłata ceny stała się świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 § 2 k.c., a powodowi przysługuje roszczenie o jej zwrot.

Podstawą prawną tego roszczenia jest art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. W doktrynie i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że roszczenie zwrotne powstaje w wypadku rozwiązania umowy wykonanej przez choćby jedną ze stron, o ile strony inaczej się nie umówiły, tak samo jak w przypadku rozwiązania umowy przez sąd, unieważnienia umowy ( art. 388 k.c.), odstąpienia od umowy w wypadkach, w których przepis szczególny nie wprowadzałby odrębnej regulacji, jak również wypowiedzenia umowy. We wszystkich wskazanych wypadkach, bez względu na to, czy upadek zobowiązania następuje ex tunc, czy ex nunc, świadczenia spełnione w trakcie trwania tego zobowiązania stają się nienależne i przysługuje condictio causa finita [por. Kodeks cywilny. Komentarz; red. dr hab. K. O.; Rok:2019, Wydanie: 23; L.].

Spór między stronami dotyczy tego, czy powód skutecznie odstąpił od umowy. Pozwana wywodziła m.in., że niezależnie od tego, czy dostarczony przez pozwaną towar był wadliwy (czemu pozwana zaprzecza wskazując, że przechowywany obecnie w magazynach powoda towar nie jest towarem dostarczonym przez pozwaną), to powód i tak utracił uprawnienia z rękojmi (art. 563 § 1 k.c.) i tym samym nie złożył skutecznego oświadczenia o odstąpieniu od umowy, gdyż nie zbadał towaru niezwłocznie po jego przyjęciu.

Zarzut ten jest uzasadniony. Zgodnie bowiem z art. 563 k.c.:

§ 1. Przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.

§ 2. Do zachowania powyższego terminu wystarczy wysłanie przed jego upływem zawiadomienia o wadzie.

Warunkiem skorzystania przez kupującego w transakcjach między przedsiębiorcami z uprawnień wynikających z rękojmi jest, co do zasady, zachowanie przez kupującego wymaganych w danych okolicznościach tzw. aktów staranności. Pierwszym aktem staranności, o którym mowa w art. 565 § 1 k.c., jest zbadanie rzeczy przy jej odbiorze. Drugim aktem staranności jest z kolei zawiadomienie sprzedawcy przez kupującego o wadzie niezwłocznie po jej wykryciu. W orzecznictwie podkreśla się, że realizacja roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne jest uzależniona od zachowania przez kupującego aktów staranności (pilności), pod rygorem utraty uprawnień [por. wyrok Sądu Najwyższego z 16-09-2004, IV CK 708/03]. Obowiązek ten materializuje się od chwili odbioru rzeczy przez zamawiającego [por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 27-11-2018, I ACa 692/16].

W przypadku pierwszego ze wskazanych wyżej aktów staranności decydujące są okoliczności wyznaczone przez praktykę obrotu w odniesieniu do konkretnego rodzaju rzeczy [por. wyroki sądów apelacyjnych : SA w W. z 14.4.2014 r., I ACa 1812/13 oraz SA w Ł. z 25.2.2014 r., I ACa 998/13].

Natomiast zawiadomienie o wadach fizycznych rzeczy sprzedanej (drugi z aktów staranności) jest czynnością podobną do oświadczenia woli, co uzasadnia w ocenach prawnych zarówno składania, jak i odbierania takiego zawiadomienia, stosowanie w drodze analogii przepisów Kodeksu cywilnego o przedstawicielstwie [por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 14.1.1992 r., I ACr 403/91].

Powód D. D. nie dopełnił pierwszego z wymienionych wyżej obowiązków, tj. nie zbadał rzeczy przy jej odbiorze. Jak już wspomniano decydujące w tym względzie są okoliczności wyznaczone przez praktykę obrotu w odniesieniu do konkretnego rodzaju rzeczy [por. wyroki sądów apelacyjnych: SA w W. z 14.4.2014 r., I ACa 1812/13 oraz SA w Ł. z 25.2.2014 r., I ACa 998/13]. Tymczasem z zeznań samego powoda - złożonych na rozprawie 10 października 2019 r. - wynika, że ogólną praktyką na rynku spożywczym jest, że przedsiębiorca przyjmując od dostawcy bądź przewoźnika surowiec do produkcji (półprodukt) wybiórczo poddaje kontroli jedno z opakowań dostarczanego towaru (np. 1 paczkę z palety) pod kątem takim, czy jest ona wolna od zanieczyszczeń. Zarazem powód zeznał, że nie ma wiedzy co do tego, czy w tym przypadku magazynier zatrudniony w jego zakładzie dopełnił tego obowiązku.

Cały zebrany materiał dowodowy wskazuje jednakże na to, że obowiązek taki nie został dochowany. Przede wszystkim należy w tym względzie zwrócić uwagę na dokument w postaci WZ nr (...) z 25 stycznia 2017 r., na którym widnieją dwa podpisy: magazyniera zatrudnionego w K. B. K., który wydał towar w tym dniu przewoźnikowi, oraz magazyniera (bądź innego pracownika) zatrudnionego przez D. D., który zamieścił na nim adnotację o treści: „ Odebrałem 7 palet bez spr. ilości ”oraz nieczytelny podpis. Żadna ze stron nie powołała jako świadka pracownika D. D., który odbierał towar. Z treści tej adnotacji, a także z zeznań przesłuchanych świadków oraz z relacji samego powoda wynika jednak, że ani pracownik D. D. kwitujący odbiór przesyłki na dokumencie WZ nr (...), ani żaden inny pracownik zatrudniony w zakładzie (...), nie dokonał sprawdzenia dostarczonego towaru w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju, a więc w sposób wskazany przez samego powoda. Z adnotacji pracownika D. D. kwitującego odbiór wynika, że policzył on tylko palety, nie sprawdził nawet ilości kartonów na paletach, nie wspominając już nawet o sprawdzeniu zawartości kartonów w sposób opisany przez powoda D. D.. Z zeznań samego powoda wynika z kolei, że jego magazynier sprawdza jedynie ilość towaru i datę ważności, dowód z przesłuchania powoda także przemawia więc za tym, że przy dostarczeniu towaru nie sprawdzono go w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju.

Dodać trzeba, że w odniesieniu do innych produktów przyjmowanych do magazynu powoda wystawiane były tzw. „Karty kontroli dostaw”. Z kart tych wynika, że pracownik przyjmujący surowiec miał obowiązek dokonać oceny wizualnej istnienia szkodników oraz oceny organoleptycznej. Brak jest dowodów wskazujących na to, że w przypadku rozdrobnionych orzechów nerkowca, będących przedmiotem sporu w niniejszej sprawie, takie czynności - w momencie odbioru przesyłki - zostały dochowane. Oznacza to, że w tym konkretnym przypadku nie tylko nie dokonano kontroli w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju wśród przedsiębiorców branży spożywczej, nie dokonano nawet kontroli dokonywanej zwykle w ramach przedsiębiorstwa powoda, polegającej na ocenie wizualnej i organoleptycznej (co wymaga rozpakowywania kartonu i wysypania jego zawartości).

Podkreślenia wymaga zarazem, że wykrycie zanieczyszczeń wśród rozdrobnionych orzechów nerkowca było możliwe w wyniku prostej czynności manualnej, polegającej na wysypaniu zawartości kartonu na płaską powierzchnię i obejrzeniu surowca. W taki właśnie sposób postąpili ostatecznie pracownicy powoda i od razu wykryli zanieczyszczenia, ale dokonali tego dopiero po zgłoszeniu reklamacji przez konsumenta batonika. Co więcej należy zauważyć, że w taki sam sposób postąpili pracownicy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., którzy także w wyniku wizualnej oceny wykryli zanieczyszczenia w dostarczonym im kartonie z rozdrobnionymi orzeszkami, niezależnie od analogicznych czynności podejmowanych przez pracowników powoda. Z kolorowych zdjęć załączonych do sprawozdań Laboratorium (...) sp. z o.o. wynika, że plastikowe elementy są wyraźnie widoczne, przeważają wśród nich zanieczyszczenia przezroczyste, wyraźnie różniące się od pokrojonych orzeszków, mających kolor jasnobrązowy. Wśród zanieczyszczeń były także kolorowe kawałeczki plastiku, wyraziście odcinające się od pozostałych elementów, w tym czerwone, zielone, brązowe.

Kolejną uwagą wartą podkreślenia jest to, że zanieczyszczenia wykryto niemal we wszystkich kartonach poddanych ocenie przez Laboratorium (...) sp. z o.o. (nie wykryto ich tylko w 1 kartonie), wykryte zostały także w kartonie wybranym losowo i następnie dostarczonym przedstawicielom (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.

Z powyższego wynika, że prosta czynność manualna, dokonana w momencie odbioru, w postaci wybrania jednego z kartonów umieszczonych na palecie, wysypania jego zawartości na płaską powierzchnię i obejrzenia surowca doprowadziłaby zapewne do wykrycia zanieczyszczeń i zarazem stanowiłaby akt staranności w postaci zbadania towaru w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju. Tymczasem z zeznań świadków (pracowników powoda) i relacji samego powoda wynika, że kartony oczekiwały na paletach w magazynie, bez ich otwierania, aż zostanie rozpoczęta produkcja batonów, po uprzednim złożeniu zamówienia na nie przez (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.

Odnieść należy się jeszcze to twierdzeń strony powodowej zawartych w piśmie procesowym z 1 marca 2018 r., gdzie wskazane zostało, że powód nie spóźnił się ze zgłoszeniem wady. Powód zdaje się nie dostrzegać w tym piśmie, że art. 565 § 1 k.c. przewiduje dwojakiego rodzaju akty staranności: zbadanie rzeczy przy jej odbiorze oraz zawiadomienie sprzedawcy przez kupującego o wadzie niezwłocznie po jej wykryciu. Powód nie dochował tego pierwszego aktu, a jego argumenty wyrażone w piśmie procesowym z 1 marca 2018 r. zmierzają do wykazania, że nie spóźnił się ze zgłoszeniem wady, a więc dopełnił tego drugiego aktu. Wobec uchybień w zakresie zbadania rzeczy przy odbiorze argumenty te nie mają jednak znaczenia, powód utracił już bowiem uprawnienia z rękojmi przez niedochowanie tego pierwszego obowiązku.

Z kolei sam moment wykorzystania będącego przedmiotem sporu surowca w postaci rozdrobnionych orzeszków w procesie produkcyjnym opisali zarówno pracownicy powoda, sam powód, jak i P. C. (1) - prezes zarządu komplementariusza (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Z relacji tych osób wynika, że bezpośrednio przed zastosowaniem surowca w procesie produkcji nikt nie oglądał go pod kątem ewentualnych zanieczyszczeń w taki sposób, w jaki dokonano tego po reklamacji zgłoszonej przez konsumenta batonika. Pracownicy otwierali kartony oraz znajdujące się w kartonach worki, a następnie wyrzucali zawartość do maszyn mieszających półprodukty. Przykładowo pracownik powoda S. W. (2) zeznał, że „przed użyciem produkt sprawdzany jest wizualnie”. Z powyższego wynika, że pracownik wsypujący rozdrobnione orzeszki do maszyny mieszającej po prostu patrzy na nie. Nie jest to żadna czynność kontrolująca jakość surowca (pracownik musi patrzeć na półprodukt, który właśnie wrzuca do maszyny mieszającej). Taki obraz wynika też z zeznań I. G. (kierownika hali produkcyjnej) oraz z zeznań wyrywkowo kontrolującego produkcję P. C. (2). Taką czynność trudno jednak nazwać jakąkolwiek kontrolą surowca. Z powyższego wyłania się brak w przedsiębiorstwie powoda jakiejkolwiek kontroli stosowanych w procesie produkcji surowców, a zaniedbania pracowników powoda na tym polu mają wręcz rażący charakter.

Jak już wyżej wspomniano obowiązkiem przedsiębiorcy jest zbadanie rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach danego rodzaju oraz zawiadomienie kontrahenta o wystąpieniu wady niezwłocznie, zaś gdy wada wyjdzie na jaw później, zawiadomienie o wadzie niezwłocznie po jej wykryciu, pod rygorem utraty prawa powoływania się na wadę. Obowiązek ten materializuje się od chwili odbioru rzeczy przez zamawiającego [por. powołane wyżej orzecznictwo, w tym wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 27-11-2018, I ACa 692/16].

W związku z tym, że powód nie dokonał pierwszego aktu staranności, to jest nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach danego rodzaju (co w okolicznościach rozpoznawanej sprawy oznaczało obowiązek wyjęcia, jak wskazał sam powód, w chwili odbioru rzeczy choćby jednego kartonu z palety, wysypania jego zawartości i obejrzenia surowca), to tym samym utracił uprawnienia z rękojmi.

Powyższe uzasadnia oddalenie powództwa w całości.

Dla porządku odnieść należy się do kolejnych dwóch zarzutów podnoszonych w toku niniejszego procesu przez stronę pozwaną.

Materiał dowodowy nie potwierdził, że rozdrobnione orzeszki nerkowca gwinejskiego, użyte przez powoda do produkcji reklamowanych następnie batoników, miałyby nie pochodzić od pozwanej. Charakterystyczne jest to, że obie strony, zarówno powód jak i pozwana, w toku procesu jako argument dla poparcia swoich twierdzeń w zakresie tego zarzutu wskazywały, że rozdrobnione orzeszki nerkowca zostały zakupione wyłącznie w celu wykonania łączącej strony umowy. Powód wskazywał w szczególności, że zakupił rozdrobnione orzeszki nerkowca dla swojego przedsiębiorstwa tylko raz, właśnie od pozwanej, co potwierdzili wszyscy powołani przez powoda świadkowie, wiarygodni w tym zakresie. Z kolei pozwana wywodziła, że rozdrobnione orzeszki nerkowca zakupiła tylko raz, właśnie dla powoda, co potwierdził magazynier zatrudniony w K. B. K.. Nie ma podstaw, aby podważać wiarygodność tego świadka, jest on osobą obcą dla pozwanej, wieloletnim pracownikiem magazynu, jego relacje dotyczące stosowanych od lat praktyk jak również sam sposób składania zeznań przemawiają za wiarygodnością tego świadka. W tej sytuacji jedynym wyjaśnieniem tego, że na kartonach dostarczonych przez pozwaną z K. znajdowały się inne oznaczenia, niż w dokumentacji pozwanej jest to, że magazynier B. K. w momencie przyjęcia przesyłki przysłanej z (...) Ltd. w L. nie rozpakował palet, to jest nie rozwinął folii stretch i nie oglądał kartonów, na których były - jak się okazało - inne oznaczenia, niż w dokumentacji, która przyszła z przesyłką. Ostatecznie B. K. wypełniając dokument PZ, a następnego dnia dokument WZ, przepisał oznaczenia z dokumentacji nie sprawdzając, że na kartonach znajdują się inne oznakowania. Przemawia za tym chociażby fakt, że w dokumencie PZ wpisał jako dostawcę (...), zamiast (...) Ltd., przepisując to oznaczenie z dokumentacji (jak sam zeznał). Na tej samej zasadzie wpisał zapewne numery ( (...)) (...) i (...). W dokumencie WZ wpisał już tylko: „orzech nerkowca 5.601,96 kg,” i „paleta przemysłowa sztuk 8” (następnie przekreślił i wpisał „7”). Skoro B. K. nie rozpakowywali palet z folii stretch, to mógł nie zauważyć, że na kartonach znajdują się naklejki o treści „P. name: (...) (...) W.: (...) O.: (...): (...)-BB/ (...) date: 20.07.2016/ E. date: 19.07.2017” i nie zamieścił tej informacji w wypełnianych dokumentach.

O tym, że surowiec, w którym znaleziono ostatecznie zanieczyszczenia, to towar dostarczony do zakładu powoda przez pozwaną, świadczy także zbieżność ilości zamówionego towaru. W całej dokumentacji dotyczącej tej przesyłki powtarza się ta sama ilość towaru: 5.601,96 kg orzechów nerkowca. Każdy karton zawierał przy tym 22,68 kg, co odpowiada 50 funtom brytyjskim (przesyłka została dostarczona dla pozwanej z Wielkiej Brytanii).

Tym samym nieudowodniony okazał się zarzut pozwanej zmierzający do wykazania, że towar, w którym wykryto zanieczyszczenia, to nie jest ten sam towar, który pozwana dostarczyła do zakładu powoda.

Ostatni zarzut pozwanej sprowadzał się do tego, że towar w postaci rozdrobnionych orzechów nerkowca nie jest wadliwy, nawet jeśli występują w nim nieorganiczne zanieczyszczenia. Pozwana wywodziła, że zanieczyszczenia takie są bowiem nieuniknione w procesie produkcyjnym surowca, a nadto zgodnie z branżowymi normami dopiero obowiązkiem producenta produktu przetworzonego lub końcowego jest zapewnienie ich nienagannego standardu. Dalej pozwana wskazywała na to, że to producent żywności, wytwarzający ostateczny produkt, powinien mieć odpowiednie przesiewarki do usuwania takich zanieczyszczeń. Co więcej twierdziła też, że urządzenia takie są nieodzownym standardem w przypadku stosowania systemu norm (...).

Odnosząc się do tego zarzutu wskazać trzeba, że w niniejszym procesie na stronie powodowej spoczywa ciężar wykazania, że dostarczony towar był wadliwy. Sąd nie posiada wiedzy specjalnej aby ocenić, czy surowiec w postaci rozdrobnionych orzechów nerkowca zgodnie z zasadami obowiązującymi przy produkcji żywności stanowi tego typu półprodukt, który przed zastosowaniem wymaga uprzedniej obróbki w postaci usunięcia zanieczyszczeń (jak np. ziarno dostarczone do młyna przed jego zmieleniem), czy też jest to półprodukt, który winien być już wolny od wszelkich zanieczyszczeń (jak np. mąka dodawana do ciasta przy wypieku chleba). Powód - mimo zarzutu pozwanej w tym zakresie - nie powołał jednak dowodu z opinii biegłego w celu wykazania, że półprodukt w postaci rozdrobnionych orzechów nerkowca, w którym znajdują się zanieczyszczenia, jest wadliwy. O ile nie budzi wątpliwości, że wadliwy jest batonik, w którym znajdą się takie zanieczyszczenia, o tyle potrzebna jest wiedza specjalna z zakresu technologii produkcji żywności aby stwierdzić, czy takie zanieczyszczenia w półproduktach stanowią ich wadę. Mając na uwadze, że to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania wadliwości towaru przyjąć należy, że brak dowodu dla wykazania tej okoliczności (wad surowca) jest kolejnym argumentem przemawiającym za oddaleniem powództwa.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba również, że powód przesłuchany w charakterze strony wskazał, że gdyby miał porównać zamówiony towar w postaci siekanych orzeszków do takich półproduktów, jak ziarno do mielenia w młynie bądź mąka do wypieku, to porównałby te orzeszki do ziarna, na nie do mąki. Tym bardziej konieczny był dowód z opinii biegłego sądowego dla wykazania, czy półprodukt w postaci zanieczyszczonych orzeszków jest wadliwy, czy też zanieczyszczenia takie są dopuszczalne w obrocie, a dopiero producent ma obowiązek przed wykorzystaniem tego półproduktu dokonać jego kontroli i pozbawić ewentualnych zanieczyszczeń.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostają natomiast zarzuty pozwanej dotyczące zastosowanych w przedsiębiorstwie powoda norm (...) i ISO (...), czy też innych, wprowadzonych w oparciu o polskie normy. Powód nie ma obowiązku wprowadzania do swojego przedsiębiorstwa jakichkolwiek systemów profesjonalnego zarządzania, organizacji i prowadzenia dokumentacji (jak system systemu (...)), jak również systemów zarządzania jakością (do jakich należy ISO (...)). O ile w przedsiębiorstwie powoda obowiązywał taki system, to niedochowanie jego wymogów nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Stan faktyczny sprawy ustalony został w oparciu o dowody z dokumentów (w tym oryginały dostarczone ostatecznie przez pozwaną, znajdujące się w aktach na karcie 206), inne dowody pisemne (jak np. korespondencja mailowa, fotografie), zeznania świadków oraz dowód z przesłuchania stron. Ostatecznie dowody z dokumentów, po złożeniu oryginałów przez pozwaną, nie były przez strony kwestionowane.

Wiarygodnymi dowodami okazały się zeznania wszystkich przesłuchanych świadków. Pozorna sprzeczność w tych zeznaniach, wskazująca na to, że każda ze stron raz tylko - to jest w wykonaniu umowy łączącej strony - zamówiła towar w postaci rozdrobnionych orzechów nerkowca, została wyjaśniona poprzez zeznania świadka B. K., z których wynika, że nie rozwijał on palet z folii stretch, a tym samym możliwa była sytuacja, że inne oznaczenia zostały naklejone na kartonach, a inne wpisane do dokumentacji towarzyszącej przesyłce. Zauważyć należy, że zeznania wszystkich przesłuchanych świadków bądź to pokrywają się ze sobą, bądź uzupełniają wzajemnie, tworząc koherentną całość. Każdy ze świadków opisywał zdarzenia z nieco innego punktu widzenia, różne były bowiem role świadków, zarówno w procesie dostarczania przesyłki (za pomocą dowodu zeznań świadków prześwietlono całą drogę przesyłki, łącznie z pobytem w magazynie w M. i K.), jak i w szeroko rozumianym procesie produkcyjnym w zakładzie powoda, obejmującym odbiór przesyłki i późniejsze czynności przy produkcji batoników. Tak samo wiarygodny okazał się dowód z przesłuchania stron, tj. powoda i prezesa zarządu komplementariusza pozwanej M. J.. Zeznania te nie wykazują sprzeczności z innymi dowodami przeprowadzonymi w sprawie.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 6580,65 zł, na którą składa się: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanej będącego radcą prawnym, ustalone na podstawie § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w wysokości 5400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 49 zł, koszty mediacji w wysokości 378 zł, wydatki poniesione na poczet przesłuchania świadka B. K. w wysokości 785,65 zł.