Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA – Zbigniew Kapiński (spr.)

Sędziowie: SA – Ewa Jethon

SO (del.) – Anna Kalbarczyk

Protokolant: – sekr. sąd. Sylwester Leńczuk

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2019 r.

sprawy

T. G., córki M. i S., urodzonej (...) w C.

oskarżonej o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 04 stycznia 2019 r., sygn. akt VIII K 31/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok odnośnie oskarżonej T. G.;

I.  zasądza od oskarżonej T. G. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem opłaty za drugą instancję;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. S. – Kancelaria Adwokacka w W., kwotę 738 zł, w tym 23 % VAT, za obronę z urzędu oskarżonej wykonywaną w postępowaniu odwoławczym, przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie.

UZASADNIENIE

W ramach zarzuconego w subsydiarnym akcie oskarżenia czynu z art. 310 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 4 stycznia 2019 r. oskarżoną T. G. uznał za winną tego, że:

I.  w okresie od dnia 01 grudnia 2011 roku do 14 maja 2012 roku w W. przy ul. (...) i ul. (...) oraz w B., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła I. D. (1) (poprzednio B.) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 170.000,00 złotych w ten sposób, że w dniu 01 grudnia 2011 roku zawarła z I. D. (2), działającym w imieniu i na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., umowę powierniczego przeniesienia na tę spółkę w celu ściągnięcia wierzytelności wekslowej w stosunku do I. D. (1) (wówczas B.), w wykonaniu której tego samego dnia indosowała i przekazała I. D. (2) - jako weksel własny in blanco - podpisaną przez I. D. (1) w nieustalonej dacie w 2004 roku ale nie wcześniej niż 08 czerwca 2004 roku in blanco kartkę - blankiet, który został jej wydany przez wystawczynię do wykorzystana w przyszłości w razie potrzeby dla sporządzenia dla T. G. pełnomocnictwa do reprezentowania przed urzędem skarbowym I. D. (1) (wówczas B.) jako przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w związku ze świadczeniem przez T. G. w okresie od dnia 08 czerwca 2004 roku do dnia 31 grudnia 2007 roku na jej zlecenie usług księgowych dla potrzeb podatkowych; wprowadzając I. D. (2) w błąd, że jest to wystawiony przez I. D. (1) (wówczas B.) niezupełny weksel in blanco oraz, że ma prawo uzupełnić ten weksel na podstawie ustnego rzekomego porozumienia z jego wystawczynią do sumy wekslowej nie przekraczającej 170.000,00 złotych w związku z niespłaconymi a udzielonymi jej pełnomocnikowi i ówczesnemu partnerowi P. K. pożyczkami w okresie maj - lipiec 2005 roku i w 2007 roku przeznaczonymi na finansowanie prowadzonej wspólnie z P. K. pod nazwą (...) I. B. hurtowej i detalicznej sprzedaży artykułów motoryzacyjnych, których spłatę w przyszłości ten weksel niezupełny miał zabezpieczać; jak również, że taka wierzytelność wekslowa istnieje, nie jest sporna, a dłużniczka wekslowa dotychczas nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń co do jej zasadności, wysokości czy terminu zapłaty; po czym ten podpisany przez I. D. (1) (wówczas B.) blankiet - mimo, że nie zostało zawarte porozumienie wekslowe o wskazanej treści - razem z I. D. (2) wypełniła, z datą 01 grudnia 2011 roku, niezgodnie z wolą i na szkodę I. D. (1), treścią weksla własnego na zlecenie (...) Spółka z o.o. na kwotę 170.000,00 złotych, określając termin jego zapłaty do dnia 14 grudnia 2011 roku; po czym najpóźniej w dniu 09 grudnia 2011 roku I. D. (2) zawiadomił I. D. (1) o cesji wierzytelności wekslowej oraz wezwał ja do jej zapłaty w wyżej wskazanej kwocie; a po bezskutecznym upływie terminu do zapłaty określonym w wezwaniu - za pośrednictwem I. D. (2), działającego w imieniu i na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., który wystąpił przeciwko I. B. z pozwem o zapłatę - wprowadziła w błąd co do tych samych wyżej wskazanych okoliczności Sąd Okręgowy Sąd Gospodarczy w Białymstoku, który prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 14 maja 2012 roku o sygn. VII GNc 151/12 zasądził od I. D. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 170.000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi w stosunku rocznym od dnia 15 grudnia 2011 roku; lecz zamierzonego przysporzenia nie osiągnęła z tego względu na to, że wszczęta na podstawie wyżej wymienionego tytułu egzekucja okazała się bezskuteczna;

to jest popełnienia występku z art. 286 §1 k.k. w zbiegu z art. 270 § 2 k.k. w związku z art. 11 §2 k.k.,

- i za to na podstawie art. 286 §1 k.k. w związku z art. 11 §3 k.k. i art. 33 §2 k.k. wymierzył jej karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w wymiarze 120 (sto dwadzieścia) stawek, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (sto) złotych.

II. na podstawie art. 69 §§1 i 2 k.k. oraz art. 70 §1 pkt. 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie wymierzonej T. G. w pkt. I kary pozbawienia wolności na okres próby 3 (trzech) lat;

III. na podstawie art. 618 §1 pkt 11 k.p.k. w zw. z §2 ust. 3, §14 ust. 2 pkt. 5) oraz §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz. 461 z późn. zm.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. S., Kancelaria Adwokacka (...), ul. (...), (...)-(...) W. kwotę 2.760,00 (dwóch tysięcy siedmiuset sześćdziesięciu 00/100) złotych powiększoną o należną stawkę VAT, tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu;

IV. na podstawie art. 622 k.p.k. w związku z art. 640 k.p.k. zarządził zwrot w całości kwoty 300,00 (trzystu 00/100) złotych, uiszczonej przez oskarżycielkę posiłkową I. D. (1) tytułem zryczałtowanych wydatków;

V. na podstawie art. 628 pkt. 1) k.p.k. w związku z art. 616 §1 pkt. 2 k.p.k. w związku z art. 640 k.p.k. w związku z §14 ust. 1 pkt. 2), ust. 2 pkt. 5) i ust. 7 oraz §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz. 461 z późn. zm.) zasądził od T. G. na rzecz I. B. kwotę 3.060,00 (trzy tysiące sześćdziesiąt 00/100) złotych z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika;

VI. na podstawie art. 628 pkt. 1 k.p.k. w związku z art. 616 §1 pkt. 1 i §2 k.p.k. w związku z art. 640 k.p.k. zasądził od T. G. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 8.181,91 (osiem tysięcy sto osiemdziesiąt jeden 91/100) złotych tytułem kosztów sądowych, w tym kwotę 2.700,00 (dwa tysiące siedemset 00/100) złotych tytułem opłaty.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez obrońcę oskarżonej w całości i skarżący na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zarzucił:

I. obrazę prawa procesowego mającą wpływ na treść orzeczenia tj.;

a) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt k.p.k., poprzez kierunkową ocenę materiału dowodowego, polegającą na kształtowaniu szeregu niekorzystnych domniemań dla oskarżonej, z jednoczesnym powielaniem kategorycznych stwierdzeń co do zamiaru popełnienia przez oskarżoną T. G. oszustwa na szkodę I. D. (1) (uprzednio B.), który miał wynikać z wykorzystania przez nią podpisanej przez I. D. (1) pustej kartki papieru w celu stworzenia fikcyjnego weksla na podstawie którego chciała ona dochodzić roszczeń z niego wynikających, co doprowadziło do całkowicie dowolnych ustaleń w zakresie strony podmiotowej przestępstwa i w konsekwencji do błędu w ustaleniach faktycznych skutkującego przypisaniem T. G. sprawstwa zarzucanego jej czynu,

b) art. 7 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, wyrażającą się w wadliwym uznaniu wyjaśnień oskarżonej T. G. za częściowo niewiarygodne i przyjęcie, że stanowiły one jedynie przyjętą przez nią linię obrony podczas gdy są one jasne, konsekwentne i korelują, wbrew temu co twierdzi Sąd, z dokumentacją bankową zebraną w sprawie oraz z zeznaniami świadków K. G. i D. B. (1), a co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych skutkującego przypisaniem T. G. sprawstwa zarzucanego jej czynu,

c) art. 7 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, wyrażającą się w wadliwym uznaniu zeznań I. D. (1) i P. K. za wiarygodne, podczas gdy zeznana te zawierają wzajemne sprzeczności co rzutuje na ich wiarygodność, a co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych skutkującego przypisaniem T. G. sprawstwa zarzucanego jej czynu,

d) art. 410 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez nieuwzględnienie przy wyrokowaniu okoliczności podważających zarzuty oskarżenia, które wynikają wprost z dokumentacji bankowej zawartej w aktach sprawy niniejszej, a której Sąd dał w pełni wiarę, a z której to dokumentacji jednoznacznie wynika, iż oskarżona dokonywała ze swojego konta licznych wypłat pieniędzy w okresie pierwszych dwóch lat współpracy z E. by następnie przekazać je P. K. na remont, urządzenie i zatowarowanie lokalu przeznaczonego na sklep motoryzacyjny co potwierdza wyjaśnienia oskarżonej i zeznania K. G. i D. B. (1) w tej kwestii oraz wskazuje, że przekazała ona P. K. znacznie więcej pieniędzy niż on podaje, co w rezultacie skutkowało wydaniem wyroku na podstawie jedynie części zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przypisaniem oskarżonej T. G. sprawstwa zarzucanego jej czynu,

e) art. 410 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez nieuwzględnienie przy wyrokowaniu okoliczności podważających zarzuty oskarżenia, które wynikają wprost z zeznań D. B. (1), a którym Sąd dał częściowo wiarę z których to zeznań jednoznacznie wynika, że był on kilkukrotnie z T. G. w banku w chwili gdy odbierała z kasy pieniądze a następnie jechał z nią do siedziby sklepu przy ulicy (...), gdzie był świadkiem przekazywania tych pieniędzy przez T. G. P. K., co w rezultacie skutkowało wydaniem wyroku na podstawie jedynie części zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przypisaniem oskarżonej T. G. sprawstwa zarzucanego jej czynu,

a nadto

II. na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. ww. wyrokowi zarzucił:

a) błąd w ustaleniach faktycznych w postaci wadliwego ustalenia zamiaru sprawczego, polegające na ustaleniu, że oskarżona T. G. z punktu widzenia znamion podmiotowych przestępstwa działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim, w sytuacji w której zamiar, jak każda inna okoliczność stanu faktycznego, podlega udowodnieniu i to w oparciu o okoliczności zewnętrzne, zobiektywizowane oraz przedmiotowe, co zważywszy na zawarty w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na poczynienie pozytywnego ustalenia w powyższym zakresie, z jednoczesnym szeregiem dowodów podważających ustalenia Sądu w odniesieniu do zamiaru sprawczego oskarżonej, czyni całkowicie dowolnymi ustalenia Sądu Orzekającego, odnoszące się do strony podmiotowej przypisanej T. G. czynu,

b) błąd w ustalenia faktycznych polegający na uznaniu, że do podpisania blankietu weksla faktycznie nie doszło, podczas gdy z wyjaśnień T. G. i dogłębnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że to na prośbę oskarżonej I. D. (1) podpisała się na wekslu prócz parafą jeszcze pełnym imieniem i nazwiskiem, podczas gdy na większości dokumentów znajdujących się w aktach podpisywała się jedynie parafą bądź pełnym imieniem i nazwiskiem tak jak to miało miejsce na upoważnieniach jakie złożone zostały w Urzędzie Skarbowym, a pod które to, rzekomo oskarżona T. G. wzięła od I. D. (1) podpisane przez nią kartki in blanco, w co rezultacie potwierdził również P. K. wskazując, że na rzekomych kartkach in blanco I. D. (1) złożyła tylko jeden podpis, co wskazuje, że podpisany przez I. D. (1) blankiet weksla i wskazywane przez pokrzywdzoną i P. K. kartki podpisywane były w zupełnie innych okolicznościach i poddaje w wątpliwość stan faktyczny ustalony w sprawie niniejszej przez Sąd.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 427 § 1 kpk oraz art. 437 § 1 i 2 kpk, wniósł o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie poprzez uniewinnienie oskarżonej T. G. od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja nie jest zasadna i nie zasługują na uwzględnienie zawarte w niej zarzuty oraz wniosek końcowy o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Wbrew twierdzeniom autora apelacji Sąd Okręgowy nie odpuścił się obrazy wymienionych w pkt I a-e przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k.

Za chybione i bezpodstawne uznać należy zarzuty obrazy art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. dotyczące oceny dowodów wymienionych w pkt I a, b i c przedmiotowej apelacji tj. wyjaśnień oskarżonej T. G. oraz zeznań środków I. D. (1) i P. K.. Wbrew twierdzeniom skarżącego ocena wymienionych dowodów dokonana przez Sąd meriti nie nosi cech dowolności. Analiza tej części pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, która odnosi się do oceny zgromadzonych w sprawie dowodów oraz analiza treści wypowiedzi wymienionych osób prowadzi do jednoznacznego stwierdzenia, że Sąd Okręgowy dokonując oceny wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań świadków I. D. (1) i P. K. nie dopuścił się błędu natury faktycznej i logicznej, uwzględnił także zasady wiedzy logiki i doświadczenia życiowego i zasadnie uznał za częściowo niewiarygodne wyjaśnienia T. G. a za wiarygodne w całości zeznania wymienionych świadków. Należy w tym zakresie zaznaczyć, że zarzut obrazy art. 7 k.p.k. może by uznany za trafny i przekonujący ale tylko wówczas gdy skarżący wykaże w sposób przekonujący, jakich konkretnie uchybień dopuścił się Sąd meriti w ocenie poszczególnych dowodów i uchybienia te znajdą rzeczywiste odzwierciedlenie w aktach analizowanej przez Sąd odwoławczy sprawy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego omawiane zarzuty mają charakter wyłącznie polemiczny i nie zostało wykazane, że ocena dowodów wymienionych w pkt I a, b i c przedmiotowej apelacji zawiera błędy natury faktycznej lub logicznej, nie respektuje zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Z tego też względu brak było podstaw do uwzględnienia omawianych zarzutów.

Nie można również zaakceptować stanowiska skarżącego, że Sąd meriti dopuścił się obrazy art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. gdyż nie uwzględnił przy wyrokowaniu okoliczności i dowodów wymienionych w pkt I d i e.

Analiza pisemnych motywów zaskarżonego wyroku pozwala bowiem na przyjęcie, że Sąd Okręgowy dokonał analizy i oceny wszystkich dowodów i okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i te dowody, które uznał za wiarygodne poczynił podstawą dokonanych ustaleń faktycznych. Należy w omawianym zakresie zaznaczyć, że Sąd dokonał szczegółowej analizy i oceny wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań świadków K. G. i D. B. (2) także odnośnie kwestii przekazywania pieniędzy. Nie można zatem uznać, że Sąd meriti pominął przy analizie i ocenie wskazane w apelacji okoliczności. Natomiast jeżeli Sąd Okręgowy nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonej oraz zeznaniom wymienionych świadków w zakresie dotyczącym pobieranej i przekazywanej gotówki, to oczywistym jest, że tych dowodów i okoliczności w części w jakiej uznał je za niewiarygodne nie mógł poczynić podstawą ustaleń faktycznych. Sąd orzekający w danej sprawie stan faktyczny dotyczący przebiegu zdarzenia w zakresie poszczególnych jego elementów zarówno strony przedmiotowej jak i podmiotowej ustala bowiem jedynie na podstawie tych dowodów, które na etapie ich analizy i oceny uznał za wiarygodne. Stawiając zatem zarzuty obrazy art. 410 k.p.k. określone w pkt I d, e skarżący w istocie zarzuca Sądowi meriti, że pominął przy ustaleniach faktycznych tę część dowodów i okoliczności, które uznał za pozbawione waloru wiarygodności, co jest w oczywisty sposób bezpodstawne.

Sąd odwoławczy nie dopuścił się również błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i określonych w pkt II a i b przedmiotowej apelacji. Zdaniem Sądu Apelacyjnego dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne dotyczące sposobu działania oskarżonej T. G. w zakresie tych wszystkich elementów strony przedmiotowej i podmiotowej, które mają znaczenie dla kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej zostały ustalone wbrew twierdzeniom autora apelacji w sposób prawidłowy i ustalenia te mają pełne oparcie w materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Brak jest zatem podstaw do zakwestionowania tych ustaleń w oparciu o zarzuty podniesione w pkt II a i b, które mają charakter wyłącznie polemiczny.

Sąd Apelacyjny mając na uwadze powyższe utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono zaś na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.