Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SSO Artur Lipiński

Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Łobaza

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Krośnie - Gabrieli Wenc

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2019 roku w Krośnie

sprawy P. D. (1) syna S. i B., urodzonego (...) w R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 9 maja 2019 roku, sygn. akt II K 595/18

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

II.  zasądza od oskarżonego P. D. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego Towarzystwa (...)
- w W. kwotę 420 zł/ czterysta dwadzieścia złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,

III.  zasądza od oskarżonego P. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze, w tym i opłatę za II instancję w kwocie 200 zł /dwieście złotych/.

UZASADNIENIE

P. D. (1) oskarżony został o to, że w dniu 26 czerwca 2015 r. w K. woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Towarzystwo (...) z/s w W. w ten sposób, że usiłując wprowadzić w/w w błąd zgłosił, chcąc uzyskać odszkodowanie, szkodę pojazdu marki L. (...) nr rej. (...) do jakiej miało dojść w związku z zaistniałą w dniu 25 czerwca 2015 r. kolizją z pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez R. D. (1), który miał być sprawcą owej kolizji, w sytuacji gdy uszkodzenia pojazdu marki L. powstały w innych okolicznościach o czym Towarzystwo powzięło informację przed wypłatą odszkodowania, nie wypłacając go ostatecznie wnioskującemu
tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk .

W tym samym postępowaniu oskarżony został także R. D. (1) któremu zarzucono, że w dniu 25 czerwca 2015 roku w miejscowości P. woj. (...) działając w zamiarze, aby P. D. (1) dokonał wyłudzenia odszkodowania od Towarzystwa (...) z tytułu odszkodowania pojazdu marki L. (...), swoim zachowaniem ułatwił jego popełnienie poprzez złożenie oświadczenia, iż to on jako kierujący pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) był sprawcą kolizji (stłuczki) wskutek której pojazd marki L. miał odnieść uszkodzenia zgłoszone następnie do ubezpieczyciela tj. o przestępstwo z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2019 r. sygn. akt II K 595/18 Sąd Rejonowy w Krośnie :

I. uznał oskarżonego P. D. (1) za winnego zarzucanego mu czynu, a stanowiącego przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i za to na mocy art. 14 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, przy zastosowaniu art. 37 a kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk skazał go na karę grzywny w liczbie 200 (dwieście) stawek dziennych przyjmując 1 (jedną) stawkę dzienną za równoważną 10,00 (dziesięciu) złotym;

II. uznał oskarżonego R. D. (1) za winnego zarzucanego mu czynu, a stanowiącego przestępstwo z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i za to na mocy art. 19 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, przy zastosowaniu art. 37 a kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk skazuje go na karę grzywny w liczbie 200 (dwieście) stawek dziennych przyjmując 1 (jedną) stawkę dzienną za równoważną 10,00 (dziesięciu) złotym;

III. na mocy art. 627 kpk i art. 3 ust.1 ustawy z dn. 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od każdego z oskarżonych P. D. (1) i R. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w łącznych kwotach po 726,81 zł (siedemset dwadzieścia sześć, 81/100 złotych), w tym opłaty w kwotach po 200,00 (dwieście) złotych, a nadto zasądził od każdego z oskarżonych P. D. (1) i R. D. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego Towarzystwa (...) w W. reprezentowanego przez radcę prawnego S. K. kwoty po 420,00 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obrońca oskarżonego P. D. (1), który zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. Obrazę art. 167 § 1 k.p.k. w związku z 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. polegający na bezpodstawnym oddaleniu wniosku dowodowego z dokumentu oceny technicznej nr J/03/10/2015/BS sporządzonej przez rzeczoznawcę samochodowego w dn. 6-10- 2015 w toku postępowania likwidacyjnego - a z której to opinii wynika, że uszkodzenia pojazdów samochodu L. (...) i samochodu V. (...) pokrywają się na listwach pomiarowych - co jest sprzeczne z w nioskami opinii biegłego S. G. z której miało wynikać m. in. że symulacyjna analiza możliwego ruchu pojazdów (...) daje podstawy do wydania opinii, że opisana sytuacja nie powinna mieć miejsca - a co powinno doprowadzić Sąd do uwzględnienia wniosku o wydanie opinii innego zespołu biegłych wyjaśniających powstałe wątpliwości - podczas gdy Sąd wbrew art. 5 § 2 kpk, by rozwiać powstałe wątpliwości - eliminując „niewygodny dowód” oddalił go.

2. Obrazę art. 167 § 1 k.p.k. w związku z 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. polegający na bezprawnym oddaleniu wniosku dowodowego z opinii prywatnej - oceny technicznej nr (...) z dnia 2019-01-15 rzeczoznawców mgr inż. W. P. oraz mgr inż. M. Z. (1) - z której wynikają sprzeczne z ustalonym stanem faktycznym oraz z tezami opinii biegłego S. G. wnioski - a z której wynika, że uszkodzenia z pierwszej i drugiej szkody różnią się pod względem charakteru i zakresu - tylko i wyłącznie dlatego, że oskarżony za nią zapłacił - podczas gdy ta opinia prywatna również ma walor dowodu, jest spójna i logiczna, przeprowadzona przez niezależnych rzeczoznawców

A w konsekwencji powyższego oddalenia wniosku

3. Dalszą Obrazę art. 167 § 1 k.p.k. w związku z 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. polegający na oddaleniu wniosku dowodowego z innego zespołu biegłych, którzy wydaliby opinię rozwiewającą wątpliwości powstałe przez przedłożenie przez oskarżonego P. D. dwóch opinii, które podważają sprawstwo czynu oskarżonego.

4. Obrazę art. 167 § 1 k.p.k. w związku z 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. polegający na oddaleniu o zwrócenie się do Z. R. o udzielenie informacji na temat zakresu prac naprawczych w samochodzie L. (...) albowiem wedle Sądu ponieważ taka informacja nie posiadałaby walorów dowodu, gdyż mechanik udzielałby ewentualnych informacji bez pouczenia o odpowiedzialności karnej za podanie nieprawdziwych informacji i bez poniesienia przez niego konsekwencji prawnych z tego tytułu podczas gdy Sąd mając taki dowód na podstawie art. 7 kpk miałby możliwość jego oceny - a nie ma też podstaw do przyjęcia, że tylko pouczenie o odpowiedzialności karnej powoduje po stronie wzywanej obowiązek podawania prawdy - a dodatkowo dowód ten mógłby posłużyć do ustalenia zakresu pierwotnej szkody.

5. Obrazę art. 167 § 1 k.p.k. w związku z 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. polegający na oddaleniu dowodu dowodowego z zeznań w charakterze świadków mgr inż. W. P. i mgr. inż. M. Z. (2) ze Stowarzyszenia (...) przez niezasadne przyjęcie, że dowód ten zmierza do obejścia oddalonego wniosku dowodowego z ich opinii, podczas gdy dowód ten, jak i dowód z ich opinii miał kluczowe znacznie dla rozstrzygnięcia sprawy - a dyskredytowanie niniejszego dowodu wyłącznie przez pryzmat płatności za niego przez oskarżonego podważa jego elementarne prawo do obrony.

6. Obrazę art. 7 kpk w z zw. z art. 167 kpk na skutek dowolnej i nadinterpretacyjnej oceny dowodów w postaci zeznań świadków A. Ż. i K. Ż., przez przyjęcie, że brak jest podstaw do odmówienia im waloru wiarygodności - jednak przy tym Sąd pominął, że byli oni rzeczoznawcami działającymi na rzecz i na zlecenie ubezpieczyciela - tj. oskarżyciela publicznego

7. Obrazę art. 4 kpk i 410 kpk przez pominięcie wyjaśnień oskarżonych, którzy w sposób spójny i logiczny opisali przebieg zdarzenia z dnia 25 czerwca 2015 r. i z których jednoznacznie wynika że:

- doszło między nimi do szkody parkingowej w miejscowości P.

- samochód P. D. (1) został dodatkowo uszkodzony poza szkodzą powstałą w dn. 2015-05-05, która została zlikwidowana z AC P. D. (1)

- R. D. (1) został uznany przez oskarżyciela posiłkowego tj. Ubezpieczyciela za sprawcę zdarzenia z dnia 25 czerwca 2015 r., z tego powodu stracił zniżki - a w sytuacji gdyby nie uszkodził pojazdu oskarżonemu P. D. - nie powinien być uznany za sprawcę i nie powinien stracić zniżek ubezpieczeniowych.

- oskarżony R. D. (1) naprawiał swój samochód po szkodzie w Salonie (...) w K..

Czym Sąd doprowadził do:

8. Błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu, że oskarżony P. D. (1) w dniu 25 czerwca 2015 r. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić (...) w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, w ten sposób, że usiłując wprowadzić (...) w błąd zgłosił, chcąc uzyskać odszkodowanie, szkodę własnego pojazdu z pojazdem R. D., który miał być sprawcą kolizji, w sytuacji gdy uszkodzenia pojazdu marki L. powstały w innych okolicznościach - podczas gdy prawidłowo przeprowadzone postępowanie, bez oddalenia kluczowych wniosków dowodowych powinny doprowadzić do wniosków odmiennych - tj. że oskarżeni uczestniczyli w rzeczonej kolizji, a w samochodzie oskarżonego D. zostały uszkodzone inne części, niż te które zostały uszkodzone w kolizji z maja 2015 r. Obrońca wniósł o dopuszczenie dowodu z innego zespołu biegłych w celu rozstrzygnięcia powstałych wątpliwości, dopuszczenie dowodu z opinii przedłożonych przez oskarżonego albowiem fakt uiszczenia przez niego opłaty nie pozbawia go walorów dowodowych

Wskazując powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego wg norm przepisanych.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Odwoławczy w całości popiera bowiem ustalenia faktyczne oraz ich ocenę prawną dokonaną przez Sąd I instancji.

Stan faktyczny sprawy w ocenie Sądu Odwoławczego nie budzi wątpliwości. Materiał dowodowy w przekonaniu Sądu Odwoławczego został oceniony prawidłowo zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 4 k.p.k., brak jest również jakichkolwiek podstaw do uznania, by ocena dowodów sprzeczna była z dyspozycją art. 7 k.p.k., tj. by była to ocena dowolna, nie uwzględniająca zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zarzut dotyczący błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami poczynionymi przez Sąd I instancji i nie zasługuje na uwzględnienie.

Słusznie w ocenie Sądu Odwoławczego Sąd I instancji dał wiarę zeznaniom świadków A. Ż. i K. Ż., zaś odmówił dania wiary w większości wyjaśnieniom oskarżonych P. D. (1) i R. D. (1). Zarówno bowiem A. Ż., jak i K. Ż. są rzeczoznawcami z wieloletnim stażem, specjalistami posiadającymi ogromną wiedzę i doświadczenie. Tym samym, ich twierdzenia odnośnie tego, że uszkodzenia zgłoszone przez oskarżonego P. D. (1) jako pochodzące z kolizji z dnia 25 czerwca 2015 r. pokrywają się z uszkodzeniami pochodzącymi z kolizji z dnia 5 maja 2015 r. nie budzą żadnych wątpliwości i są dla Sądu Odwoławczego w pełni wiarygodne. Trzeba podkreślić iż K. Ż. ustalił, iż uszkodzenia prawego boku pojazdu L., zgłoszone przez P. D. (1) jako powstałe w dniu 25 czerwca 2015 r. noszą znamiona uszkodzeń wcześniejszych niż podane w dacie szkody. Ponadto świadek A. Ż. wskazał, iż zarysowania lakieru na boku samochodu zostały prowizorycznie
i niezgodnie z technologią lakierniczą pomalowane czarnym matowym sprayem. Dodatkowo, po przekazaniu sporządzonej dokumentacji K. Ż. okazało się, iż samochód marki L. (...) w maju 2015 r. był już poddawany oględzinom i oględzin tych, a także szacowania szkody dokonywał wówczas właśnie K. Ż.. Trzeba zatem podkreślić, iż świadek ten miał bezpośrednią styczność z samochodem oskarżonego po obu szkodach. Zatem dokonywana przez niego ocena jest najpełniejsza i najbardziej wszechstronna. Obaj świadkowie tj. A. Ż. i K. Ż. po porównaniu dokumentacji ustalili, iż uszkodzenia pojazdu L. (...) zgłoszone w obu przypadkach pokrywają się.

Takie ustalenie zostało następnie potwierdzone w opinii Stowarzyszeniu (...) sporządzone przez Towarzystwo (...). Wynikało z niej, iż uszkodzenia samochodów L. (...) i V. (...) nie mogły powstać w wyniku kolizji w sposób opisywanych przez obu uczestników, lecz uszkodzenia pojazdu V. (...) powstały najprawdopodobniej znacznie wcześniej przed zaistnieniem przedmiotowego zdarzenia w wyniku kolizji z jakimś innym pojazdem lub przeszkodą, zaś uszkodzenia samochodu L. były wynikiem zdarzenia z maja 2015 r. która to szkoda została zgłoszona przez P. D. (1) w ramach polisy AC w Towarzystwie (...) i nie zostały naprawione do chwili przedmiotowego zdarzenia (k. 34-40).

Powyższe ustalenia zostały potwierdzone także przez biegłego z zakresu wypadków drogowych, ruchu drogowego i techniki motoryzacyjnej mgr S. G. w swojej opinii jednoznacznie wskazał, że w oparciu o przeprowadzoną analizę zakresu uszkodzeń jakie wystąpiły na nadwoziu samochodu marki L. (...), deklarowana przez oskarżonego P. D. (1) szkoda z kolizji z dnia 5 maja 2015 r. i szkoda z dnia 25 czerwca 2015 roku są tożsame i powstały w wyniku jednego zdarzenia tj. w dniu 20.05.2015 r. Uszkodzenia jakie wystąpiły w nadwoziu samochodu osobowego V. (...) nie mogły powstać w czasie i w warunkach przedstawionych w oświadczeniu oskarżonego R. D. (1), taką możliwość w szczególności wykluczają cechy tych uszkodzeń, zaś przeprowadzona symulacyjna analiza możliwego ruchu pojazdów z wykorzystaniem oprogramowania V-SIM we wskazanym przez oskarżonych układzie i w odniesieniu do zakresu stwierdzonych uszkodzeń, daję podstawę do wydania opinii, że opisana sytuacja kolizyjna nie mogła mieć miejsca. Zasługuje również na uwzględnienie ocena opinii biegłego S. G. dokonana przez Sąd I Instancji. Opinia ta została sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednią wiedzę, doświadczenie oraz uprawnienia i jest ona jasna, jednoznaczna, kompletna, a także odpowiada na wszystkie zadane biegłemu pytania. Stanowi więc w przedmiotowej sprawie niezwykle istotny dowód, w oparciu o który Sąd wydał orzeczenie.

W ocenie Sądu Odwoławczego zatem nie ma wątpliwości co do tego, że zgłoszona przez oskarżonego P. D. (1) szkoda z dnia 25 czerwca 2015 r. rzeczywiście nie zaistniała w tym dniu, zaś widoczne na samochodzie oskarżonego uszkodzenia powstały wskutek zdarzenia wcześniejszego. Wskazuje na to bowiem bez wątpliwości zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: A. Ż. i K. Ż., potwierdzony następnie w opinii biegłego S. G..

Nie zasługuje w ocenie Sądu Odwoławczego na uwzględnienie zarzut dotyczący naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 5 § 2 k.p.k. tj. nie wyjaśnienia wątpliwości istniejących w sprawie, a wynikłych z opinii S. B. (1) sporządzonej na zlecenie oskarżonego. Trzeba bowiem zauważyć, iż jak to wskazał Sąd I instancji w postanowieniu oddalającym wniosek dowodowy rzeczoznawca nie miał wiedzy odnośnie uszkodzeń pojazdu powstałych podczas wcześniejszego zdarzenia w maju 2015 r. a zatem jego opinia nie jest pełna i kompletna. Biegły S. G. opierał się natomiast nie tylko na zdjęciach dostarczonych przez oskarżonego i jego oświadczeniu, lecz także na kompletnych aktach szkody oraz wszelkich dokumentach, w tym zdjęciach dotyczących obu zdarzeń. Opinia biegłego S. G. była zatem kompletna i pełna. Natomiast w opinii S. B. (2) widnieje zapis, iż „oceny dokonał na podstawie dostarczonych fotografii i świadczenia sprawcy kolizji”. Skoro zatem rzeczoznawca ten nie miał dostępu do całości dokumentacji związanej ze sprawą to nie można zasadnie przyjąć, że jego opinia – która jest sprzeczna z opinią S. G. – stanowi podstawę do sięgnięcia przez Sąd po opinię kolejnego biegłego. To samo dotyczy także przedłożonej przez obrońcę opinii Stowarzyszenia (...) (k. 259-264). Także w tej opinii wskazane jest, iż została sporządzona na podstawie dokumentacji przedłożonej przez zmawiającego oraz uzyskanych informacji.

Trzeba tutaj zauważyć, iż zgodnie z powszechnie przyjętym orzecznictwem opinia prywatna, nie może stanowić dowodu w postępowaniu karnym. W razie załączenia jej do akt stanowi jedynie informację o dowodzie, która może, lecz nie musi być wykorzystana, a nie dowód w znaczeniu sensu stricto. Niezależnie od jej treści, nie rodzi więc dla Sądu obowiązku stosowania art. 201 k.p.k., gdyż w sprawie de facto występują nie dwie, a jedna opinia. Sąd orzekający nie ma także obowiązku ustosunkowywania się do jej treści.

Sąd Odwoławczy pragnie także podkreślić, że nawet występujące między opiniami biegłych sprzeczności nie zawsze uzasadniają wezwanie biegłych, którzy wydali te opinie. Może to być bowiem niepotrzebne, w wypadku gdy jedna z opinii zostanie w sposób niebudzący wątpliwości zdyskwalifikowana. Trzeba zgodzić się z poglądem Sądu Najwyższego, że: „Przy sprzecznościach pomiędzy opiniami biegłych sąd orzekający może (...) ponownie wezwać tych samych lub nowych biegłych, ale tylko wtedy gdy owe sprzeczności uniemożliwiają sądowi zajęcie stanowiska w kwestiach będących przedmiotem opinii i mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy" (wyrok SN z 13.05.1978 r., V KR 67/78, „Gazeta Prawna" 1978/2–3, s. 6; wyrok SN 29.12.1977 r., Rw 418/77, OSNKW 1978/2–3, poz. 31; wyrok SN z 20.04.1984 r., RNw 27/83, OSNPG 1984/11, poz. 102; wyrok SN z 13.05.1986 r., IV KR 118/86, LEX nr 17755).

Słusznie w ocenie Sądu Odwoławczego uznał Sąd I instancji, iż w przedmiotowej sprawie dołączone przez obronę oskarżonego opinie prywatne nie stwarzają wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy, które uzasadniałyby sięgnięcie po opinię kolejnego biegłego. Dotychczas zebrany bowiem materiał dowodowy sprawy jednoznacznie wskazuje, iż opisana przez oskarżonych sytuacja kolizyjna, w podanym przez nich układzie i w odniesieniu do zakresu stwierdzonych uszkodzeń, nie mogła mieć miejsca, zaś zgłaszane przez oskarżonego P. D. (1) uszkodzenia jego samochodu marki L. (...) deklarowane w dniu 20 maja 2015 r. (kolizja w dniu 5 maja 2015 r.) w zgłoszeniach jako szkoda i 25 czerwca 2015 r. są tożsame.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Odwoławczy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k., art. 449 k.p.k. i art. 456 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonego P. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za II instancję w kwocie 200 zł, a także zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego Towarzystwa (...) kwotę 420 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt II Ka 289/19

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:

- obrońcy oskarżonego adw. A. J.

- oskarżycielowi posiłkowemu (...) w W.

K., 13 września 2019 r.