Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2018r.

Sąd Okręgowy w Krośnie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Arkadiusz Trojanowski /spraw./

Sędziowie: SSO Wiesław Ruszała

SSO Mariusz Hanus

Protokolant: Aleksandra Migacz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sanoku – Grażyny Ciepielowskiej-Ożóg

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2018r.

sprawy 1. W. Z. , s. K. i J. zd. P., ur. (...) w S.

2.K. T. (1) , s. J. i Z. zd. (...), ur. (...) w S.

oskarżonych o przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego K. T. (1) i obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 26 czerwca 2018 roku, sygn. akt II K 114/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

uznaje oskarżonego W. Z., w ramach czynu zarzuconego mu w pkt III aktu oskarżenia, za winnego tego, że w dniu 26 lipca 2017r., w S., woj. (...), w sklepie (...), przy ul. (...), zabrał w celu przywłaszczenia butelkę wódki m-ki Ż., o poj. 0,7 litra, o wartości 28,99 zł, wyrywając ją z ręki pokrzywdzonej, to jest wykroczenia z art. 119 § 1 k.w. i za to, na podstawie tego przepisu, wymierza mu karę 30 /trzydziestu/ dni aresztu,

-

uchyla orzeczenie o wymierzeniu oskarżonemu W. Z. kary łącznej, orzeczenie o zasądzeniu na rzecz H. H. nawiązki oraz orzeczenie o wymierzonej oskarżonemu W. Z. opłacie i o łącznej wysokości zasądzonych od niego kosztów postępowania,

-

na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. oraz art. 86 § 1 k.k., w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzonych oskarżonemu W. Z. w pkt I i II zaskarżonego wyroku wymierza mu karę łączną 2 /dwóch/ lat i 3 /trzech/ miesięcy pozbawienia wolności,

-

na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu W. Z., na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia
1 grudnia 2017r., godz. 17.40, do dnia 12 lutego 2018r., godz. 17.40, od dnia 27 lutego 2018r., godz. 17.40 do dnia 1 października 2018r., godz. 17.40, od dnia 17 października 2018r, godz. 17.40, do dnia
14 listopada 2018 r., godz. 14.00,

II.  w pozostałej części utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

III.  zasądza od oskarżonego W. Z. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za obie instancje w kwocie 330zł /trzysta trzydzieści złotych/,

IV.  zasądza od oskarżonego K. T. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za drugą instancję w kwocie 400 zł /czterysta złotych/,

V.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów J. K. i K. L. – Kancelarie Adwokackie w S. kwoty po 516,60 zł /pięćset szesnaści złotych sześćdziesiąt groszy/, obejmujące podatek VAT, tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Sanoku skierował do miejscowego Sądu Rejonowego akt oskarżania przeciwko K. T. (1) i W. Z..

W. Z. został oskarżony o to, że:

I.  będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku, sygn. akt II K 499/11, z dnia 30.01.2012 r., na karę 1-go roku i 6 m-cy pozbawienia wolności, którą to odbył w okresie od 26.06.2014r. do 19.12.2015r., w ciągu 5 lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne, polegające na tym, że w dniu 01.12.2017r., w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z K. T. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić współwłaściciela lokalu (...) J. P. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem, w ten sposób, że stosując groźbę pozbawienia życia, chciał uzyskać od pokrzywdzonego pieniądze w kwocie 20.000 zł miesięcznie jako haracz, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na stanowczy opór pokrzywdzonego, czym działał na szkodę J. P. – to jest o przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.;

II.  będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku, sygn. akt II K 499/11, z dnia 30.01.2012r., na karę 1 roku i 6 m-cy pozbawienia wolności, którą to odbył w okresie od 26.06.2014r. do 19.12.2015r., w ciągu 5 lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne, polegające na tym, że w dniu 08.11.2017r., w S., woj. (...), z parkingu (...), przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z K. T. (1), zabrał w celu krótkotrwałego użycia samochód m-ki R. (...), o nr rej. (...), o wartości około 3.000 zł, w ten sposób, że wykorzystując fakt niezamkniętych drzwi pojazdu oraz pozostawiony w stacyjce samochodu kluczyk, dostał się do jego wnętrza, a następnie odjechał tym samochodem, czym działał na szkodę M. G., to jest o przestępstwo z art. 289 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.;

III.  będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku, sygn. akt II K 499/11, z dnia 30.01.2012r., na karę 1 roku i 6 m-cy pozbawienia wolności, którą to odbył w okresie od 26.06.2014r. do 19.12.2015r., w ciągu 5 lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne, polegające na tym, że w dniu 26.07.2017r., w S., woj. (...), w sklepie (...), przy ul. (...), dokonał rozboju na osobie H. H. w ten sposób, że działając z zamiarem zaboru w celu przywłaszczenia alkoholu w postaci butelki wódki Ż. o poj. 0,7 litra i wartości 28,99 zł, użył wobec pokrzywdzonej przemocy w ten sposób, że w trakcie wyrywania butelki wódki z ręki H. H. uderzył jej ręką o półkę, a następnie zabrał w celu przywłaszczenia alkohol w postaci j/w, przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi, to jest o przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

K. T. (1) został oskarżony o to, że:

I.  będąc uprzednio skazanym prawomocnym łącznym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku, sygn. akt II K 36/14, z dnia 18.03.2014r., na karę w pkt I - 2 lat pozbawienia wolności , w pkt III – 1 roku i 5 m-cy pozbawienia wolności i w pkt V - 1 roku i 3 m-cy pozbawienia wolności, które to kary odbył w okresie od 07.01.2014r. do 03.08.2017r., w ciągu 5 lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne, polegające na tym, że w dniu 01.12.2017r., w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z W. Z., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić współwłaściciela lokalu (...) J. P. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem, w ten sposób, że stosując groźbę pozbawienia życia, chciał uzyskać od pokrzywdzonego pieniądze w kwocie 20.000 zł miesięcznie jako haracz, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na stanowczy opór pokrzywdzonego, czym działał na szkodę J. P., to jest o przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.;

II.  będąc uprzednio skazanym prawomocnym łącznym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku, sygn. akt II K 36/14, z dnia 18.03.2014r., na karę w pkt I - 2 lat pozbawienia wolności , w pkt III – 1 roku i 5 m-cy pozbawienia wolności i w pkt V - 1 roku i 3 m-cy pozbawienia wolności, które to kary odbył w okresie od 07.01.2014r. do 03.08.2017r., w ciągu 5 lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne, polegające na tym, że w dniu 08.11.2017r., w S., woj. (...), z parkingu (...), przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z W. Z., dokonał zaboru w celu krótkotrwałego użycia samochodu m-ki R. (...), o nr rej. (...), o wartości około 3.000 zł, w ten sposób, że wykorzystując fakt niezamkniętych drzwi pojazdu oraz pozostawiony w stacyjce samochodu kluczyk dostał się do jego wnętrza, a następnie odjechał tym samochodem, czym działał na szkodę M. G., to jest o przestępstwo z art. 289 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.;

III.  będąc uprzednio skazanym prawomocnym łącznym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku, sygn. akt II K 36/14, z dnia 18.03.2014r., na karę w pkt I - 2 lat pozbawienia wolności , w pkt III – 1 roku i 5 m-cy pozbawienia wolności i w pkt V - 1 roku i 3 m-cy pozbawienia wolności, które to kary odbył w okresie od 07.01.2014 r. do 03.08.2017r., w ciągu 5 lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne, polegające na tym, że w dniu 01.12.2017r., w S., woj. (...), przykładając pistolet gazowy do szyi W. B. i przytrzymując go za ubranie, groził mu pozbawieniem życia, przy czym groźba ta wzbudziła w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, czym działał na szkodę W. B., to jest o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.;

IV.  w dniu 8 listopada 2017r., w S., woj. (...), na ul. (...), w ruchu lądowym, kierował samochodem m-ki R. (...), o nr rej. (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości (I – 0,34; II – 0,31 mg/l), to jest o przestępstwo z art. 178a § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2018r., sygn. II K 114/18, Sąd Rejonowy w Sanoku:

I.  uznał oskarżonego W. Z.:

-

za winnego, tego że będąc uprzednio skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 30.01.2012r., w sprawie sygn. akt II K 499/11, na karę 1 roku i 6-ciu miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 26.06.2014r. do 19.12.2015r. i w ciągu pięciu lat po jej odbyciu, popełnił podobne przestępstwo umyślne polegające na tym, że w dniu 1.12.2017r., w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym K. T. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci odmowy zapłaty za spożyte potrawy i wypity alkohol w kwocie około 280 złotych, zmuszali współwłaściciela lokalu (...), pokrzywdzonego J. P., do zaniechania domagania się takiej zapłaty stosując groźby karalne, cyt.: „co my mamy płacić ? – to ty nam będziesz płacił”, „będziesz płacił haracz po 20.000 złotych miesięcznie”, „jak nie płacisz to właśnie zaczniesz płacić” oraz „my cię załatwimy, skończymy”, przy czym demonstrowali pistolet gazowy, co wzbudziło w zagrożonym uzasadnioną obawę, że groźby te będą spełnione, to jest przestępstwa z art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za jego popełnienie skazał go na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

-

za winnego zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia czynu, stanowiącego przestępstwo z art. 289 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za jego popełnienie skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności;

-

za winnego zarzucanego mu w pkt III aktu oskarżenia czynu, stanowiącego przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za jego popełnienie skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 § 1 w zw. z art. 86 § 1 k.k., w miejsce kar jednostkowych, Sąd wymierzył oskarżonemu W. Z. łączną karę 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczył mu okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 1 grudnia 2017r. godz. 17:40 do dnia 26 czerwca 2018r. godz. 15:55.

Na podstawie art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł od oskarżonego W. Z. na rzecz pokrzywdzonego J. P. tytułem krzywdy moralnej nawiązkę w kwocie 500 zł, na rzecz M. G. w kwocie 200 zł i na rzecz H. H. w kwocie 500 zł.

II.  uznał oskarżonego K. T. (1):

-

za winnego tego, że będąc uprzednio skazany prawomocnym wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 18 marca 2014r., sygn. akt IIK 36/14, na kary 2 lat pozbawienia wolności, 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności oraz 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności (obejmującego również wyrok w sprawie II K 499/11) i w ciągu 5 lat od jego odbycia popełnił podobne przestępstwo umyślne polegające na tym, że w dniu 1 grudnia 2017r., w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z W. Z., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci odmowy zapłaty za spożyte potrawy i wypity alkohol w kwocie około 280 zł, zmuszali współwłaściciela lokalu (...) pokrzywdzonego J. P. do zaniechania domagania się takiej zapłaty stosując groźby karalne cyt.: „co my mamy płacić ? – to ty nam będziesz płacił”, „będziesz płacił haracz po 20.000 złotych miesięcznie”, „jak nie płacisz to właśnie zaczniesz płacić” oraz „my cię załatwimy, skończymy”, przy czym demonstrowali pistolet gazowy, co wzbudziło w zagrożonym uzasadnioną obawę , że groźby te będą spełnione, to jest przestępstwa z art. 191 § 1 kk. w zw. z art. 64 § 1 kk. i za jego popełnienie wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

-

za winnego czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia, a stanowiącego przestępstwo z art. 289 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za jego popełnienie skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności;

-

za winnego czynu zarzucanego mu w pkt III aktu oskarżenia, a stanowiącego przestępstwo z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za jego popełnienie skazał go na kare 1 roku pozbawienia wolności;

-

za winnego czynu zarzucanego mu w pkt IV aktu oskarżenia, a stanowiącego przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. i za jego popełnienie skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 § 1 w zw. z art. 86 § 1 k.k., w miejsce kar jednostkowych, Sąd wymierzył oskarżonemu K. T. (1) łączną karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 1 grudnia 2017r., godz. 17:40 do dnia 26 czerwca 2018r. godz. 15:55.

Na podstawie art. 42 § 2 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego K. T. (1) środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat.

Na podstawie art. 43a § 2 k.k. Sąd orzekł od oskarżonego K. T. (1) świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Na podstawie art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł od oskarżonego K. T. (1) na rzecz pokrzywdzonego J. P. tytułem krzywdy moralnej nawiązkę w kwocie 500 zł, na rzecz M. G. w kwocie 200 zł i na rzecz W. B. w kwocie 500 zł.

Na podstawie art. 44 § 1 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa – Komenda Wojewódzka Policji w R. zabezpieczony w sprawie dowód rzeczowy w postaci pistoletu gazowego o nr (...).

Nadto, Sąd obciążył oskarżonych kosztami procesu i opłatami oraz przyznał wynagrodzenie obrońcom z urzędu.

Powyższy wyrok zaskarżyli obrońcy z urzędu oskarżonych oraz oskarżony K. T. (1).

Apelacja obrońcy oskarżonego K. T. (1) zaskarżyła wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego oraz zarzuciła orzeczeniu błąd ustaleń faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony K. T. miał grozić pokrzywdzonemu, w tym przez użycie określenia „będziesz nam płacić po 20.000 zł miesięcznie” oraz naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 53 k.k. przez wymierzenie kary z pominięciem przesłanek określonych w § 1 i 2 tego przepisu.

Obrońca wniósł o uniewinnienie oskarżonego od czynu I oraz zmianę wyroku w zakresie kar cząstkowych i kary łącznej, przez wymierzenie kary 1 rok i 5 miesięcy.

Apelacja obrońcy z urzędu oskarżonego W. Z. zaskarżyła wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego oraz zarzuciła orzeczeniu:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 280 § 1 k.k. polegającą na błędnym przypisaniu oskarżonemu przestępstwa z art. 280 § 1 k.k., podczas gdy zachowanie oskarżonego nie wyczerpywało znamienia „używając przemocy”,.

2. obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść zapadłego orzeczenia, a to art. 4 k.p.k. w zw. z art. 167, 168, 366, 410 k.p.k. poprzez wybiórczą ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, pominięcie wersji przedstawionej przez oskarżonych, bez jednoczesnego odmówienia waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych w tym zakresie, pominięcie dowodów korzystnych dla oskarżonych, w tym zeznań świadka M. K., A. O., A. S., A. W., Z. K., wskutek czego błędnie przyjęto, iż zachowanie oskarżonych wyczerpało znamiona czynów zabronionych w art. 191 § 1 k.k., 289 § 1 k.k., nadto 280 § 1 k.k., nadto nie zastosowano art. 28 k.k.

3. rażącą niewspółmierność wymierzonej kary i środków karnych, poprzez wymierzenie surowych kar jednostkowych oraz kary łącznej.

Obrońca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

-

uniewinnienie oskarżonego W. Z. od zarzutu popełnienia określonego w pkt I i II aktu oskarżenia,

-

w zakresie czynu opisanego w pkt III aktu oskarżenia, przyjęcie na zasadzie art. 400 k.p.k., iż stanowił on wykroczenie i skazanie oskarżonego na karę grzywny,

-

uchylenie pkt. V i VI,

-

zmianę wyroku w pkt XIX poprzez obciążenie kosztami postępowania Skarb Państwa, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. l, II, III, IV oraz w pkt XIX i wymierzenie oskarżonemu za czyny opisane w w/w punktach kar jednostkowych w dolnej granicy ustawowego zagrożenia, nadto kary łącznej w wymiarze; nie przekraczającym 1 roku pozbawienia wolności, a nadto o zwolnienie oskarżonego od kosztów postępowania w całości.

W apelacji własnej oskarżony K. T. (1) podniósł, że potraktowano go zbyt surowo przy skazaniu za czyny II do IV w sytuacji, gdy przyznał się do winy i wyraził skruchę, a czyn z art. 178a § 1 k.k. popełnił dopiero pierwszy raz. Jednocześnie, stwierdził, iż czynu z pkt I nie popełnił, nie zmuszał pokrzywdzonego do żadnego działania, a jedynie awanturował się ze współoskarżonym Z..

Oskarżony wniósł o uniewinnienie od I zarzutu oraz o zmniejszenie kary za pozostałe zarzuty.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Częściowo uzasadniona okazała się wyłącznie apelacja obrońcy z urzędu oskarżonego W. Z., zaś pozostałe apelacje na uwzględnienie nie zasługują.

Obrońca oskarżonego Z. ma rację o tyle, że w zachowaniu tego oskarżonego, polegającym na dokonaniu kradzieży butelki wódki w sklepie (...), nie sposób dostrzec znamion przestępstwa rozboju, ponieważ nie stosował on przemocy przeciwko osobie. Pod względem dowodowym sprawę upraszcza fakt, że czyn został nagrany dwiema niezależnymi kamerami, zatem brak jakichkolwiek wątpliwości co do tego, co i jak zrobił oskarżony. Nie użył przemocy wobec osoby i to jest bezsporne. Nie uderzył ręką kasjerki o półkę celowo, a nastąpiło to w toku dynamicznego zajścia, gdzie po prostu odruchowo trzymając butelkę, kasjerka dotknęła ręką regału. Sąd Rejonowy to dostrzegł, wskazał w uzasadnieniu, iż reakcja kasjerki była instynktowna, a oskarżony nie użył przemocy wobec niej, lecz tylko wyrwał butelkę z jej ręki, ale nie przełożył tego na treść wyroku. Orzecznictwo Sądu Najwyższego już wyjaśniło tą kwestię, na przykładzie analogicznym i uznało, że nie mamy tutaj do czynienia z rozbojem. „W myśl art. 280 § 1 k.k. na zachowanie sprawcy rozboju składa się kradzież dokonana w jeden z wymienionych w tym przepisie sposobów. Działanie polegające na wyrwaniu przedmiotu kradzieży z ręki pokrzywdzonego żadnemu z tych sposobów nie odpowiada. Oddziaływanie siłą fizyczną wyłącznie na przedmiot kradzieży nie może być w szczególności utożsamiane z użyciem przemocy wobec osoby” [wyrok Sądu Najwyższego z 16 lipca 2002r., III KKN 329/01, Prok. i Pr. wkł. 2003/1/9].

Sąd Odwoławczy uznając słuszność tego zarzutu apelacyjnego, zmienił w tym zakresie wyrok. Sąd uznał oskarżonego W. Z., w ramach czynu zarzuconego mu w pkt III aktu oskarżenia, za winnego tego, że w dniu 26 lipca 2017r., w S., woj. (...), w sklepie (...), przy ul. (...), zabrał w celu przywłaszczenia butelkę wódki m-ki Ż., o poj. 0,7 litra, o wartości 28,99 zł, wyrywając ją z ręki pokrzywdzonej, co stanowiło wykroczenie z art. 119 § 1 k.w. i za to, na podstawie tego przepisu, wymierzył mu karę 30 dni aresztu. Kara taka, a więc maksymalna przewidziana za ten czyn, jest efektem uznania, iż oskarżony działał bezczelnie, publicznie, a ponadto jego wcześniejsza karalność wskazuje, iż jest sprawcą zdemoralizowanym, któremu popełnianie kolejnych czynów zabronionych przychodzi bardzo łatwo, a zatem należy podejmować wobec niego skuteczne działania resocjalizacyjne, które przyniesie tylko pobyt w areszcie.

Konsekwencją zmiany wyroku w tym zakresie, musiało się stać także uchylenie orzeczenia o wymierzeniu oskarżonemu W. Z. kary łącznej, orzeczenia o zasądzeniu na rzecz H. H. nawiązki oraz orzeczenie o wymierzonej oskarżonemu W. Z. opłacie i o łącznej wysokości zasądzonych od niego kosztów postępowania, które Sąd Rejonowy zliczył w wyroku.

Sąd Okręgowy musiał na nowo ukształtować karę łączną. Na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. oraz art. 86 § 1 k.k., w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzonych oskarżonemu W. Z. w pkt I i II zaskarżonego wyroku wymierzył mu karę łączną 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu W. Z., na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, okres rzeczywistego pozbawienia wolności, według przedłożonych informacji z zakładu karnego.

Wymiar kary łącznej, z przewagą zasady kumulacji, jest efektem oceny dotychczasowej karalności oskarżonego, skłaniającej do postawienia tezy, że jest on osobą zupełnie niepoprawną i w związku z tym oddziaływanie penitencjarne musi być długie, by było skuteczne. Oskarżony musi zrozumieć, iż popełnianie przestępstw, a także wykroczeń, nie opłaca się. Powinno to skłonić go do zmiany zachowania, zaś gdyby kara łączna była łagodniejsza, mogłoby powstać w oskarżonym poczucie bezkarności. Kara łączna nie może być traktowana jako promocja powrotu do przestępstwa, a tak by się stało, gdyby zastosowano pełną absorpcję albo jej przewagę. Oskarżony mimo młodego wieku jest niepoprawnym recydywistą, na którego poprzednia kara izolacyjna nie podziałała należycie. Przestępstw nie popełnia w zasadzie tylko wówczas, gdy przebywa w zakładzie karnym. Adekwatna kara łączna będzie tu wynosiła 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności. W tym zakresie wyrok zmieniono, natomiast w pozostałej części utrzymano go w mocy, uznając apelacje w pozostałej części za bezzasadne.

Sąd pierwszej instancji w sposób wszechstronny oraz wnikliwy przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie, właściwie rozważył oraz ocenił wszystkie dowody oraz okoliczności ujawnione na rozprawie, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał winę oskarżonych, jak również kwalifikację prawną ich czynów, a na końcu wymierzył właściwe kary jednostkowe i łączne, poza zakresem który zmieniono i opisano wcześniej. Ocena materiału dowodowego nie wykazuje błędów logicznych ani nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów.

Istota apelacji sprowadza się do kwestionowania dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń i oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Tego rodzaju zarzuty apelacji są praktycznie tylko i wyłącznie, polemiką z właściwie dokonaną przez Sąd Rejonowy oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego. W istocie sprowadzają się do tego by w zaskarżonym zakresie dać wiarę oskarżonym, a odmówić jej pokrzywdzonym oraz świadkom czy nawet dowodom obiektywnym, jak nagrania z monitoringu. Zdaniem Sądu Okręgowego, tak sformułowane apelacje, w żadnym razie nie mogą prowadzić do ich uwzględnienia. „Możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych [ vide: SN I KR 197/74, OSNKW 1975, nr 5, poz. 58].

W orzecznictwie od dawna podkreśla się, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest słuszny tylko wtedy, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. W przedmiotowej sprawie z taką sytuacją nie mamy do czynienia.

„Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu a quo wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, lecz musi zmierzać do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, na których oparł się Sąd pierwszej instancji nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych.” [wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2005 roku, sygn. WA 12/05, OSNwSK 2005/1/949].

Sąd Rejonowy właściwie ocenił i poprawnie omówił, co skłoniło go do przyjęcia, że oskarżeni dopuścili się poszczególnych czynów, a ustalenia te wypada zatwierdzić, bez potrzeby ich powtarzania.

Odnośnie pierwszego z zarzutów, kwestionujących sprawstwo w zakresie znamion zmuszania J. P. do określonego zachowania, apelacje nie mogą zostać uwzględnione.

Przedstawiając szereg świadków, którzy rozmowy mieli nie słyszeć, autorzy apelacji zapominają, albo celowo pomijają słowa samego pokrzywdzonego. On w rozmowie uczestniczył, groźby, żądania i deklarację nie zapłacenia rachunku skierowano do niego, jemu także demonstrowano pistolet i żaden dowód nie przeczy takiemu ustaleniu. Jego pierwsze zeznania, złożone niedługo po zajściu, były wiarygodne, a poczucie zastraszenia i wzburzenia autentyczne. To, że któryś z gości restauracji czegoś nie widział czy nie słyszał, jest wręcz normalne, skoro nie brał w tej rozmowie udziału. Natomiast nie da się zaprzeczyć, iż świadkowie potwierdzili część zachowań, w tym głośne, butne i wulgarne zachowanie się, tworzące obraz „gangsterów”, który są pewni siebie i należy się ich obawiać. Jeśli nawet ktoś nie słyszał rozmowy zawierającej żądanie wypłacania haraczu, to nie oznacza, że zajście nie zaistniało. W sytuacji, gdy dwóch mężczyzn najpierw pije alkohol, potem nie płaci, zachowuje się skandalicznie, demonstruje broń i zamiast uiścić rachunek, żąda pieniędzy od właściciela, nie ma powodu by traktować ich zachowanie inaczej aniżeli nakazuje to logika. Sąd Rejonowy i tak potraktował ich zachowanie łagodniej, przypisując mniej poważne przestępstwo niż to, które zarzucano. Wbrew apelacji nie był to pijacki żart, ponieważ żartować można z osobami, które się tego spodziewają i przy pomocy środków, które są dopuszczalne. Natomiast grożenie obcemu człowiekowi bronią w jego lokalu i żądanie pieniędzy przez obcych mężczyzn, którzy wykazali się butą i nie zapłacili rachunku, nie miało cech żartu, lecz nosiło znamiona zmuszania do określonego zachowania. Nosiło wszystkie cechy takiego zjawiska – sprawcy byli butni, pewni siebie, grozili bronią wyglądającą jak palna i stawiali żądanie określonego zachowania. Nie ma znaczenia, jak oni sami to traktowali, ale jak zostało odebrane i jak obiektywnie mogło zostać odebrane. Każdy w sytuacji pokrzywdzonego mógł tak samo potraktować tego rodzaju zachowanie. Apelacje naiwnie tłumaczące intencję jako żart i wyjaśniające brak zapłaty brakiem gotówki, są nieprzekonujące. Nic nie stało na przeszkodzie, by jeden z oskarżonych wyszedł po pieniądze do bankomatu, a drugi został do tego czasu. Gotówką trzeba mieć ze sobą już idąc do baru, ponieważ w innym wypadku zamiar wyłudzenia usługi jest jeszcze bardziej oczywisty. Przedmiotów typu pistolet (nawet pneumatyczny) nie wolno demonstrować personelowi żądającemu zapłaty za usługę, co po niniejszej sprawie oskarżeni powinni już zrozumieć. W ten sposób kara przyniesie skutek wychowawczy, tak potrzebny w tym przypadku.

Bezzasadne jest również kwestionowanie współudziału W. Z. w zaborze pojazdu, skoro świadomie wsiadł do niego, wiedząc że nie należy ani do niego, ani do drugiego ze współoskarżonych. Nie był na tyle pijany, by nie wiedzieć co się z nim dzieje, nie był nieprzytomny, nikt go nie wsadził do tego pojazdu siłą ani nie odbyło się to w stanie jego nieprzytomności. Obydwaj sprawcy wiedzieli, że pojazd nie jest ich, lecz zabrali go. Nagranie z monitoringu w zasadzie obala stawianą tezę, że mogło być inaczej.

O istnieniu kontratypu (rozpatrywanego także w kontekście przestępstwa popełnionego w lokalu „Pod zegarem”) nie sposób mówić, a to ze względu na treść art. 31 § 3 k.k., który stanowi, iż przepisów o wyłączonej lub ograniczonej poczytalności nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał lub mógł przewidzieć. Spożywając wiele razy w życiu alkohol, W. Z. wiedział, że upije się i może zachowywać się inaczej, niż gdyby był trzeźwy. Poza tym okoliczność ta jest drugorzędna, ponieważ jak już wspomniano, był przytomny, samodzielnie chodził i wspólnie z kolegą zabrał samochód. Oczywistym jest, że obydwaj razem go prowadzić nie mogli, zatem nie ujmuje to winy osoby zajmującej fotel pasażera. Sąd pierwszej instancji poprawnie rozprawił się z nielogicznymi twierdzeniami oskarżonego odnośnie rzekomej niewiedzy odnośnie własności pojazdu i w tym zakresie Sąd Okręgowy podziela to zapatrywanie.

Zeznanie pokrzywdzonego W. B., połączone z jego telefonem na Policję i z nagraniem monitoringu wystarczało do uznania, iż K. T. (1) popełnił zarzucony mu czyn na jego szkodę. Pokrzywdzony mógł obiektywnie czuć się zagrożony, ponieważ przykładano mu pistolet do szyi, a sprawca był agresywny i mu groził. O odczuwaniu obawy świadczy najlepiej fakt ucieczki z lokalu i wezwania Policji. Ustalenia Sądu Rejonowego w tym zakresie były jasne, zaś ocena oczywistych dowodów prawidłowa. Groźba zaistniała, była realna, gdyż poparto ją przystawieniem broni do szyi, wzbudziła przerażenie u pokrzywdzonego. Wymierzoną za ten czyn karę należy zaakceptować.

Kwestię kary łącznej W. Z. omówiono w części wcześniejszej, natomiast w utrzymanym w mocy zakresie, kary jednostkowe były akceptowalne. Uwzględniały niereformowalność sprawcy, zatwardziałość w popełnianiu przestępstw, bezczelność działania i pokrzywdzenie osób przypadkowych. Nie były one nadmiernie surowe, a wręcz można powiedzieć, że w przypadku recydywistów mogły być surowsze, by społeczeństwo dłużej mogło korzystać z czasu, w którym przebywa on w zakładzie karnym i nie łamie prawa.

Odnośnie oskarżonego K. T. (1), kary jednostkowe oraz łączna były właściwie wyważone oraz zdecydowanie nie za surowe. W przypadku obu oskarżonych wzięto pod uwagę wszelkie dyrektywy sądowego wymiaru kary. Bez znaczenia jest, że niektóre z ustawowych czynników obciążających nie zaistniały, skoro zaistniały inne, zaś katalog ustawowy nie jest zamknięty. Ostateczna decyzja należy do Sądu, a w tym przypadku była właściwa. Obydwaj oskarżeni są osobami niedopasowanymi społecznie, ich resocjalizacja dla skuteczności potrzebuje długiego okresu czasu. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lutego 1995 roku [KZS 4/96, poz. 42], „zmiana kary w instancji odwoławczej nie może następować w każdym wypadku, w którym jest możliwa wedle własnej oceny Sądu odwoławczego, lecz tylko wtedy, gdy kara orzeczona nie daje się zaakceptować z powodu różnicy pomiędzy nią a karą sprawiedliwą, różnicy o randze zasadniczej, rażącej […]” W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie kary są akceptowalne, wychodzą naprzeciwko oczekiwaniom społecznym, by sprawców powrotnych izolować na możliwie długi okres czasu, a ponadto w ocenie Sądu, mogą przynieść skutek wychowawczy.

W takim stanie rzeczy Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Podstawą prawną orzeczenia Sądu Odwoławczego są przepisy art. 437 § 1 i § 2 k.p.k., art. 438 pkt 1, 2, 3 i 4 k.p.k. i art. 456 k.p.k.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli art. 636 § 1 i 3 k.p.k., o opłacie za drugą instancję wobec oskarżonego K. T. (1) w myśl art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych., a opłacie za obie instancje wobec oskarżonego W. Z. na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Wysokość wynagrodzeń obrońców z urzędu określa § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu [Dz. U. z 2016r., poz. 1714].