Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w T.

z udziałem R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie nieistnienia ubezpieczeń społecznych

na skutek apelacji Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w T.

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 5 lutego 2013 r., sygn. akt IV U 1647/12

oddala apelację.

Sygn. akt: IIIAua 491/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2012 r. (o numerze: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że R. S. zatrudniony u płatnika składek – w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w T. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia w okresie od dnia 1 sierpnia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz od dnia 3 listopada 2008 r. do dnia 30 grudnia 2011 r.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie organ rentowy wskazał, że w powyższych okresach płatnik składek Wojewódzki Ośrodek Medycyny pracy zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego R. S. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia. Na podstawie analizy konta R. S. jako osoby ubezpieczonej ustalono, iż wyżej wymieniony m. in. w okresie od dnia 1 sierpnia 2005 r. do dnia 30 grudnia 2011 r. posiadał prawo do emerytury. Ponadto w powyższym okresie nie posiadał innego (oprócz umowy zlecenia) tytułu rodzącego obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Jako podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia (...) Oddział w T. przywołał przepisy art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 13 pkt 2 oraz art. 9 ust. 4a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy złożył odwołanie od wymienionej wyżej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez orzeczenie, że R. S. z tytułu świadczenia pracy w przedmiotowym Ośrodku w okresach objętych sporem nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. W uzasadnieniu odwołania Ośrodek wskazał, że w spornych okresach R. S. posiadał inny tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym – w postaci zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u innego pracodawcy i otrzymywania wynagrodzenia stanowiącego podstawę naliczania składek wyższego od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do każdej bowiem z sześciu umów zlecenia zainteresowany złożył wnioskodawcy wymagane przez ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych sześć oświadczeń dla potrzeb ubezpieczenia społecznego o treści: ,, nie wnoszę o ubezpieczenie społeczne z uwagi na zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w innym zakładzie i otrzymywane wynagrodzenie, które stanowi podstawę naliczania składek, jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia”.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i jednocześnie wniósł o oddalenie odwołania.

W piśmie procesowym z dnia 5 października 2012 r. R. S. oświadczył, że faktycznie wykonywał pracę na rzecz W. O. M. P. w T. – w okresach: od dnia 1 sierpnia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2006 r., od dnia 2 stycznia 2007 r. do dnia 31 marca 2007 r., od dnia 3 listopada 2008 r. do dnia 30 grudnia 2011 r. oraz na podstawie umowy o pracę od dnia 1 stycznia 2012 r. aż do chwili obecnej. R. S. stwierdził, że przy zawieraniu umowy zawsze informował, że jest emerytem i pracuje w innym zakładzie pracy na zasadzie kontraktu w ramach grupowej praktyki lekarskiej, prowadząc własną działalność oraz odprowadza składkę zdrowotną do ZUS i samodzielnie rozlicza się z Urzędem Skarbowym. Zainteresowany wskazał też, że treść oświadczeń była dla niego niezrozumiała, stąd księgowa sama zakreśliła mu punkt 2 jako prawidłowy. Ponadto zainteresowany stwierdził, że w spornych okresach nie był objęty ubezpieczeniami społecznymi. Złożenie podpisów pod oświadczeniami załączonymi do umów zawartych z W. O. M. P. w T. zainteresowany tłumaczył nieznajomością prawa.

Wyrokiem z dnia 5.02.2013r wydanym w sprawie sygn. akt IV U 1647/12 Sąd okręgowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję stwierdzając, że zainteresowany R. S. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek – Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w T.- podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu,rentowemu i wypadkowemu w okresach:

-1 sierpnia 2005 roku - 19 sierpnia 2005 roku,

- 1 października 2005 roku -31 grudnia 2005 roku,

- 2 stycznia 2006 roku - 31 grudnia 2006 roku,

- 3 listopada 2008 roku - 30 grudnia 2011 roku,

oddalając odwołanie w pozostałej części.

Rozstrzygnięcie swoje Sąd Okręgowy uzasadnił następująco:

R. S., z zawodu lekarz, zawarł z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy w T. szereg kontraktów cywilnoprawnych nazwanych „umowami zlecenia”, na mocy których zobowiązał się do badania pacjentów w Przychodni (...) w dniach i godzinach określonych w każdej z umów.

Umowa z dnia 1 sierpnia 2005 r. (o numerze: (...)) obowiązywała w okresie od dnia 1 sierpnia 2005 r. do dnia 19 sierpnia 2005 r.

Umowa z dnia 1 października 2005 r. (o numerze: (...)) obowiązywała w okresie od dnia 1 października 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r.

Umowa z dnia 2 stycznia 2006 r. (o numerze: (...)) obowiązywała w okresie od dnia 2 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r.

Umowa z dnia 3 listopada 2008 r. (o numerze: (...)), dwukrotnie zmieniana w drodze pisemnych aneksów, obowiązywała w okresie od dnia 3 listopada 2008 r. do dnia 31 grudnia 2010 r.

Natomiast umowa z dnia 6 grudnia 2010 r. (o numerze: (...)) obowiązywała w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.

DOWÓD: - kserokopie umów zlecenia: z dnia 01.08.2005r. – k. 14 akt, z dnia 01.10.2005r. – k.12 akt, z dnia 02.01.2006r. – k. 10 akt, z dnia 03.11.2008r. – k. 8 akt, kserokopia aneksów z dnia 08.12.2008r. i z dnia 14.12.2009r. – k. 6 akt, kserokopia umowy z dnia 06.12.2010r. – k. 4 akt, przesłuchanie R. S. – k. 69v. akt.

Do wszystkich wymienionych wyżej umów dołączone były pisemne „Oświadczenia zleceniobiorcy dla potrzeb ubezpieczeń społecznych”. W oświadczeniach stanowiących załączniki do umów z dni: 1 sierpnia 2005 r., 1 października 2005 r. oraz 2 stycznia 2006 r. (k. 11, 13 i 15 akt sądowych) R. S. stwierdzał m. in.: „Jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę w innym zakładzie pracy i moje wynagrodzenie miesięczne, które jest podstawą naliczania składek na ubezpieczenia społeczne jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia” tj. kwoty 849,00” . Analogiczne oświadczenie zostało załączone również do umowy z dnia 3 listopada 2008 r. – z tym, że w oświadczeniu tym R. S. wskazał, że wysokość wynagrodzenia za pracę otrzymywanego przezeń z tytułu zatrudnienia u innego pracodawcy jest wyższa od kwoty 1.126,00 złotych (k. 9 akt sądowych). W oświadczeniu będącym załącznikiem do umowy z dnia 6 grudnia 2010 r. (k. 5 akt sądowych) R. S. oświadczył, że z tytułu zatrudnienia u innego pracodawcy otrzymał wynagrodzenie miesięczne „wyższe od minimalnego wynagrodzenia” (bez określenia kwotowego).

Każdorazowo podpisanie umowy zlecenia przez R. S. poprzedzały jego rozmowy z Dyrektorem WOMP przy udziale W. G., zatrudnionej w WOMP na stanowisku specjalisty ds. kadrowo- socjalnych, płac i kosztów. Po rozmowie W. G. sporządzała umowę i przygotowywała do podpisania oświadczenie zleceniobiorcy dla potrzeb ubezpieczeń społecznych z zakreśleniem punktu 2 w treści oświadczenia. R. S. podpisywał w kadrach umowę zlecenia jednocześnie wraz z oświadczeniem dla potrzeb ubezpieczeń społecznych.

R. S. nie czytał oświadczeń dla potrzeb ubezpieczeń społecznych przed ich podpisaniem.

W czasie pierwszej rozmowy przed zawarciem umowy zlecenia R. S. powiedział, iż pozostaje w stosunku pracy. Na bazie tego W. G. sporządziła oświadczenie dołączone do pierwszej umowy zlecenia oraz kolejne oświadczenia przy zawieraniu kolejnych umów zlecenia. Dla W. G. było oczywiste, iż przed podpisaniem oświadczeń R. S. przeczyta je. R. S. przed wydaniem zaskarżonej decyzji przez ZUS nie informował W. G., że prowadzi działalność gospodarczą i że świadczy usługi na rzecz C..

W okresie od dnia 20 sierpnia 2005 roku do dnia 30 września 2005 roku oraz w dniu 1 stycznia 2006 roku R. S. nie pracował na podstawie umowy o pracę oraz nie zawierał żadnych umów zleceń, nie łączyła go też umowa zlecenia z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy w T..

W okresie od dnia 1 marca 2010 r. do dnia 31 stycznia 2012 r. R. S. współpracował w ramach cywilnoprawnej umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych - z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w T..

W okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji R. S. nie pozostawał w zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy, prowadził działalność gospodarczą, z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie odprowadzał składek do ZUS na ubezpieczenie społeczne, płacił jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Nie posiadał innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym, poza zawartymi umowami zlecenia z WOMP. Działalność gospodarczą prowadził do dnia 31 stycznia 2012 roku. Od dnia 2 lutego 2005 roku R. S. ma prawo do emerytury.

Od dnia 1 stycznia 2012 roku do chwili obecnej R. S. pracuje w WOMP na podstawie umowy o pracę. W 2007 roku R. S. miał również zawartą z WOMP umowę zlecenia, nie pracował wówczas w ramach prywatnej praktyki lekarskiej w C.. Rok 2007 pozostaje poza okresem wskazanym w zaskarżonej decyzji.

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że R. S. u płatnika składek – Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy – z tytułu świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia w okresie od 01.08.2005r. do 31.12.2006r. oraz od 03.11.2008r. do 30.12.2011r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W okresach wskazanych w decyzji R. S. nie posiada innego tytułu rodzącego obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy w Toruniu zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów dołączonych do akt i znajdujących się w aktach ubezpieczeniowych ZUS, a także na podstawie zeznań świadka W. G. oraz przesłuchania R. S. w charakterze strony zainteresowanej. Sąd pominął dowód z przesłuchania Dyrektora wskutek jego niestawiennictwa oraz na wniosek pełnomocnika WOMP.

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów w całości, z wyjątkiem wpisów zawartych w punkcie 2 oświadczeń zleceniodawcy dla potrzeb ubezpieczeń społecznych, podpisywanych przez R. S. przy zawieraniu umów zleceń. Jak wynika bowiem z oświadczenia R. S., w rzeczywistości w okresach, w których miał on zawarte umowy zlecenia z WOPM, nie pozostawał w stosunku pracy, a więc podpisywane oświadczenia nie odzwierciedlały faktycznego stanu rzeczy. Ten stan rzeczy potwierdził organ rentowy.

Pozostałe dołączone do akt dokumenty były jasne, pełne i rzetelne, a żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności i mocy dowodowej, co nie budziło także wątpliwości Sądu.

Sąd dał też wiarę zeznaniom świadka W. G., z wyjątkiem tej części, w której twierdziła, iż R. S. podpisywał umowy zlecenia w obecności Dyrektora WOMP, czemu zaprzeczał R. S. twierdząc, że w chwili prowadzenia rozmów na temat zatrudnienia stosowna umowa nie była jeszcze sporządzona. Jest to logiczne, zwłaszcza że zeznania W. G. na ten temat były różne, sprzeczne ze sobą. W pierwszej fazie zeznań świadek stwierdziła, że pierwszą umowę zlecenia zawsze podpisuje się w obecności Dyrektora, a kolejne umowy i aneksy podpisuje się w kadrach. Stąd też Sąd przyjął, iż pierwszą umowę zlecenia zainteresowany R. S. podpisał w gabinecie Dyrektora, a kolejne w pomieszczeniu kadrowym. Niezależne od powyższego ustalenia, należy stwierdzić, że powyższa okoliczność nie ma większego znaczenia w tej sprawie.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka W. G. również i w tej części, w której świadek twierdziła, że R. S. poinformował ją w czasie rozmowy przed zawarciem pierwszej umowy zlecenia, że pozostaje w stosunku pracy i potem nie zweryfikował tej informacji. Na tej podstawie świadek przygotowała zainteresowanemu oświadczenie do podpisania z zakreśleniem punktu 2 dotyczącego pozostawania w stosunku pracy. Zeznania świadka są logiczne, a przez to wiarygodne. Świadek nie miała żadnego interesu w nieprawidłowym zakreśleniu punktu 2 oświadczenia, zwłaszcza że oświadczenie to powinno być zweryfikowane przez R. S. poprzez jego przeczytanie przed podpisaniem.

Sąd dał wiarę zainteresowanemu R. S., z wyjątkiem jego twierdzenia, iż w czasie pierwszej rozmowy przed zawarciem umowy zlecenia powiadomił W. G., że prowadzi działalność gospodarczą. Jest to mało wiarygodne w świetle podpisywanych przez R. S. oświadczeń.

Odwołanie jest co do zasady bezzasadne, mimo że powodowy Ośrodek faktycznie mógł nie wiedzieć, iż jest zobowiązany do opłacania za R. S. składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu łączących strony umów cywilnoprawnych – biorąc pod uwagę treść podpisanych przez zainteresowanego „Oświadczeń zleceniobiorcy dla potrzeb ubezpieczeń społecznych”. Powyższa okoliczność nie zmienia wszakże faktu, że W. O. M. P. w T. był zobowiązany do zgłoszenia R. S. do ubezpieczenia społecznego z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych przez strony – za okresy obowiązywania spornych umów, tzn.: od dnia 1 sierpnia 2005 r. do dnia 19 sierpnia 2005 r., od dnia 1 października 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r., od dnia 2 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz od dnia 3 listopada 2008 r. do dnia 30 grudnia 2011 r.

Obowiązek podlegania przez R. S. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w podanych wyżej okresach z tytułu umów o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, wynika ex lege (z mocy samego prawa) - z przepisów art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585, ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 6 ust.1 pkt.4 oraz art. 13 pkt.2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych( Dz. U. 2009.205.1585) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia w okresach od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy. W świetle art. 12 ust.1 w/w ustawy – obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 4a w/w ustawy osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty, która zawarła umowę zlecenie ( od dnia 14 stycznia 2000 roku), podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostaje w stosunku pracy.

Odnosząc powyższą regulację prawną do niniejszej sprawy uznać należy, iż R. S. spełnia przesłanki określone w powyższych przepisach. Miał ustalone prawo do emerytury, zawarł umowy zlecenia z WOMP i jednocześnie nie pozostawał w stosunku pracy. A więc z tytułu zawarcia i wykonywania umów zlecenia na rzecz płatnika składek Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny pracy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Wnioskodawca – WOMP w toku postępowania przed Sądem w zasadzie nie kwestionował spełnienia powyższych przesłanek, stanowiących podstawę do objęcia R. S. obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym. Wnosił o oddalenie odwołania, gdyż uważał, że w świetle składanych oświadczeń przez zainteresowanego nie można było mu zarzucić żadnego błędu.

Jednakże Sąd Okręgowy badał stan rzeczy istniejący obiektywnie, niezależnie od stanu wynikającego z błędnego poinformowania płatnika składek przez R. S. w składanych oświadczeniach. W rzeczywistości bowiem istniały przesłanki, które uzasadniały objęcie zainteresowanego obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu zawartych umów zleceń z WOMP.

W ocenie Sądu błędne poinformowanie powodowego Ośrodka przez zainteresowanego o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy nie może uchylić obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, wynikającego z wymienionych wyżej przepisów ustawy systemowej. Kwestia ta co najwyżej może być rozważana jeśli chodzi o wpływ na brak odpowiedzialności Ośrodka co do odsetek za opóźnienie czy zwłokę w zapłacie składek na ubezpieczenia społeczne, ale tylko w decyzji wymiarowej organu rentowego. Skoro bowiem Ośrodek został wprowadzony przez R. S. w błąd co do jego rzekomego zatrudnienia w ramach stosunku pracy, to znaczy, że płatnik nie znajdował się w opóźnieniu (a tym bardziej – w zwłoce) z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne, albowiem w dacie wymagalności poszczególnych składek powodowy Ośrodek miał pełne prawo przypuszczać, iż nie jest zobligowany do ich zapłaty.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że przedmiotem postępowania była kwestia podlegania R. S. ubezpieczeniom społecznym, a nie kwestia związana z obowiązkiem zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne. Stąd też Sąd nie słuchał dyrektora WOPM w charakterze strony na okoliczność treści rozmowy stron przy zawarciu umowy zlecenia i pod koniec rozprawy oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika WOMP o przesłuchanie Dyrektora WOMP w charakterze strony. Poza tym Sąd dał wiarę co do treści rozmowy świadkowi W. G., stąd nie było konieczności przesłuchania Dyrektora WOMP. Podleganie ubezpieczeniom społecznym nie jest związane z wolą stron, jest to kwestia obiektywnie spełnionych przesłanek, co w niniejszej sprawie miało miejsce.

Okres podlegania ubezpieczeniom społecznym przez zainteresowanego R. S. jest tożsamy z okresami, na który zostały zawarte i w których były wykonywane poszczególne umowy zawarte przezeń z W. O. M. P. w T. (art. 13 pkt 2 ustawy systemowej). W związku z tym odwołanie jest zasadne co do tych okresów objętych sporem, w których R. S. nie wykonywał pracy na rzecz W. O. M. P. w T. na podstawie umów o świadczenie usług (jak również umów zlecenia oraz umów agencyjnych). Chodzi o okresy: od dnia 20 sierpnia 2005 r. do dnia 30 września 2005 r. oraz o dzień 1 stycznia 2006 r. W podanych wyżej przedziałach czasu R. S. nie był związany z WOMP żadną umową, która stanowiłaby podstawę do objęcia zainteresowanego ubezpieczeniami społecznymi.

W konsekwencji Sąd w punkcie I wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że stwierdził, iż R. S. u płatnika składek - w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w T. – z tytułu świadczenia pracy na podstawie umów o świadczenie usług podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu – w okresach: od dnia 1 sierpnia 2005 r. do dnia 19 sierpnia 2005 r., od dnia 1 października 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r., od dnia 2 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz od dnia 3 listopada 2008 r. do dnia 30 grudnia 2011 r.

W pozostałym zakresie odwołanie na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. zostało w punkcie II wyroku oddalone z powodu braku podstaw prawnych.

Sąd nie orzekał o kosztach procesu na rzecz WOMP, gdyż pełnomocnik płatnika składek, będący radcą prawnym o te koszty nie wnosił ( art. 109 § 1 k.p.c.).

Apelację od powyższego wyroku wywiódł WOMP w T., zaskarżając wyrok w całości, zarzucając temu wyrokowi:

- uchybienia procesowe mogące wpłynąć na wynik sprawy przez oddalenie wniosku dowodowego zgłoszonego przez odwołującego na rozprawie o przesłuchanie w charakterze strony Dyrektora WOMP,

- błędną wykładnię prawa materialnego, tj. przepisów art.6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 4a, art.12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U z 2009r nr 2009. Nr 205, poz 1585 ze zm)

Wskazując na powyższe – skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku (pkt I i II) i uwzględnienie żądania odwołania od decyzji organu rentowego z zasądzeniem kosztów procesu, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku – o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w zakresie uchylonym Sądowi Okręgowemu w Toruniu do ponownego jej rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podnosił, że to na skutek działania zainteresowanego R. S., który świadomie i celowo wprowadził odwołującego w błąd, składając w każdym przypadku zawierania kolejnych umów zlecenia zarówno ustne ( w obecności dyrektora WOPM) jak i pisemne oświadczenie o zatrudnieniu w innym zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego, a powyższe okoliczność faktyczna ma istotne znaczenie dla odpowiedzialności cywilnej , jak i karnej zainteresowanego. Stąd też pominięcie przez Sąd I instancji zgłoszonego na rozprawie przez odwołującego się wniosku dowodowego o przesłuchanie w charakterze strony dyrektora WOMP stanowi zdaniem skarżącego uchybienie procesowe mające istotny wpływ na wynik sprawy w zakresie odpowiedzialności zainteresowanego za sfinansowanie powstałej niedopłaty składek na ubezpieczenie społeczne z jego środków pieniężnych.

Nadto skarżący wskazywał na to, iż Sąd Okręgowy dokonał błędnej interpretacji przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczących skutków zleceniobiorcy, gdyż niedopłata składek nie była spowodowana tylko błędem odwołującego – jak przyjął to Sąd Okręgowy- ale nastąpiła z winy umyślnej zainteresowanego.

Wobec czego- zdaniem skarżącego – zapłaty należnych składek w całości ( wraz z odsetkami za zwłokę) organ rentowy zobowiązany jest żądać od zleceniobiorcy ( zainteresowanego), a nie od odwołującego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd I instancji przeprowadził wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy postepowanie dowodowe, a ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne Sądu Okręgowego- Sąd Apelacyjny podziela i akceptuje w całości – nie ma więc potrzeby ponownego ich przytaczania. ( por. wyrok SN z dn. 14.02.2013-sygn. Akt II CSK 292/12)

Zakres zaskarżenia, a tym samym rozpoznania sprawy przez Sąd Okręgowy, stanowi treść decyzji organu rentowego, od której odwołanie wniosła strona odwołująca się.

Decyzja z dnia 13 sierpnia określała okresy podlegania przez R. S. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym – emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu – z racji świadczenia przez niego pracy na podstawie umów zlecenia na rzecz płatnika Wojewódzkiego Ośrodka medycyny Pracy w T..

Sąd I instancji dokonał- prawidłowo- korekty powyższych okresów, uznając, iż zainteresowany R. S. nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z racji wykonywania u skarżącego pracy na podstawie umów zlecenia w okresach:

Od 20 sierpnia 2005r do 30 września 2005r i1 stycznia 2006r.

Wynika to z zapisu zamieszczonego w punkcie I zaskarżonego wyroku, gdzie okresy od 20.08.2005r do 30.09.2005r i 1.01.2006r nie zostały ujęte, podczas gdy zaskarżona decyzja obejmuje okres od 1.08.2005r do 31.12.2006r- bez uwzględnienia dat początkowych i końcowych pracy R. S. wynikających z przedmiotowych umów zlecenia.

Zarzuty skarżącego zawarte w apelacji, dotyczące zarówno naruszenia prawa materialnego, jak i procesowego – nie są trafne. Obowiązek ubezpieczenia społecznego osób wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia powstaje z mocy prawa od dnia oznaczonego na umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania i trwa do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy ( art. 6 ust.1 pkt. 4 i art. 13 pkt 2 ustawy z dn. 13.10.1998r o systemie ubezpieczeń społecznych- tekst jednolity Dz.U z 2009r nr 250 poz 1585 ze zm.).

Jedynie w przypadku, gdy osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty i świadcząca prace na podstawie umowy zlecenia pozostająca jednocześnie w stosunku pracy z pracodawcą innym niż zleceniodawca i nie świadcząca pracy z tytułu umowy zlecenia na rzecz pracodawcy- nie powstaje obowiązek ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego z tytułu tego zlecenia ( art. 9 ust 4a powołanej wyżej ustawy).

Okolicznością bezsporną w sprawie jest to, iż zainteresowany- R. S. – w okresach wymienionych w zaskarżonym wyroku, nie pozostawał w stosunku pracy z żadnym innym podmiotem, a zatem na skarżącym, jako płatniku ( art. 4 ust 2 pkt a sus) ciążył obowiązek uiszczenia składek z tytułu zawartych pomiędzy stronami umów zlecenia.

Ocena zachowania się zainteresowanego- wprowadzenie w błąd skarżącego co do okoliczności związanych z podleganiem obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym rodzącym po stronie skarżącego obowiązek zgłoszenia go do ubezpieczenia i opłacenia wynikających stąd składek- nie ma znaczenia dla ustalenia czy obowiązek taki faktycznie istniał , czy tez nie.

W tej kwestii stanowisko Sadu I instancji przedstawione na str 6 uzasadnienia zaskarżonego wyroku jest trafne- a tym samym czyni bezpodstawnymi zarzuty wywiedzionej przez skarżącego apelacji.

Sąd Apelacyjny zwraca dodatkowo uwagę na to, iż zaskarżona decyzja nie jest decyzją określającą wysokość nieuiszczonych składek i ewentualnych odsetek ( nie jest to tzw decyzja wymiarowa) więc kwestie związane z przyczynami powstania zaległości w opłaceniu składek dla oceny jej trafności nie mają żadnego znaczenia.

Mając powyższe na uwadze – Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

SSA Iwona Krzeczowska-Lasoń SSA Michał Bober SSA Maria Sałańska-Szumakowicz