Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2019 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1106,63 zł (jeden tysiąc sto sześć złotych sześćdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 2255/18

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. S.K.A. w T. pozwem z dnia 18 czerwca 2018 r. (data prezentaty) wystąpił na drogę sądową przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 913,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 27 października 2017 r. uległ uszkodzeniu samochód marki F. (...) o nr rej. (...). Sprawca kolizji drogowej posiadał z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Po oględzinach, które odbyły się dnia 7 listopada 2017 r., pojazd został odholowany do warsztatu naprawczego sieci (...) w P.. Koszt holowania wyniósł 1.150,05 zł. Poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności należnego mu od pozwanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy szkody w zakresie holowania pojazdu. (...) S.A. w W. przyznał odszkodowanie w łącznej kwocie 236,41 zł. Dnia 4 stycznia 2018 r. powód przesłał pozwanemu ostateczne wezwanie do zapłaty, pozwany nie ustosunkował się do wezwania, ani nie dokonał zapłaty.

W dniu 13 sierpnia 2018 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu.

Pozwany w ustawowym terminie wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, żądając oddalenia powództwa i zasądzenia od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podkreślił, iż kwestionuje zasadność roszczenia z tytułu holowania pojazdu, gdyż uszkodzenia samochodu nie uniemożliwiały jego dalszej eksploatacji. Pojazd nie był holowany z miejsca zdarzenia do miejsca zamieszkania poszkodowanego. Poza tym, z ostrożności procesowej, pozwany kwestionował powództwo co do wysokości. W szczególności zarzucił poszkodowanemu naruszenie obowiązku minimalizacji szkody przez zlecenie holowania podmiotowi z T., co zwiększyło koszt usługi, ponieważ uszkodzony samochód znajdował się w okolicach W..

Sąd ustalił, co następuje:

W 27 października 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) o nr rej. (...), należący do poszkodowanych M. L. i E. L.. W wyniku kolizji doszło do wgniecenia lewych tylnych drzwi i lewego tylnego błotnika samochodu oraz otarcia lewego progu. Uszkodzenia te nie uniemożliwiały eksploatacji samochodu, nie powodowały też zagrożenia bezpieczeństwa. Przybyła na miejsce zdarzenia policja nie odebrała poszkodowanemu dowodu rejestracyjnego. M. L. odjechał uszkodzonym samochodem do swojego miejsca zamieszkania w D..

(dowody: notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym – k. 48; dokumentacja fotograficzna, w tym dowód rejestracyjny – k. 37-43; zeznania świadka M. L. – k. 68-68v; opinia biegłego sądowego S. D. – k. 75-81; uzupełniająca ustna opinia biegłego sądowego S. D. – k. 102)

Dnia 7 listopada 2017 r. przedstawiciel pozwanego zakładu ubezpieczeń przeprowadził oględziny uszkodzonego pojazdu. Następnie poszkodowany zlecił powodowi odholowanie samochodu do warsztatu naprawczego w P.. Za usługę holowania powód dnia 9 listopada 2017 r. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.150,05 zł brutto. Tego samego dnia poszkodowany M. L. zawarł z powodem (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytowo-akcyjną z siedzibą w T. umowę przelewu wierzytelności o odszkodowanie z tytułu kosztów holowania oraz kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku ze zdarzeniem z dnia 27 października 2017 r., w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazdu marki F. (...).

(dowód: dokumentacja fotograficzna – k. 37-43; zeznania świadka M. L. – k. 68-68v; zeznania świadka M. S. – k. 93-93v; faktura VAT nr (...) – k. 14; umowa przelewu wierzytelności – k. 12-12v)

Sprawca zdarzenia wypadkowego z dnia 27 października 2017 r., w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) o nr rej. (...), należący do M. L. i E. L. posiadał zawartą z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Szkoda została zgłoszona i pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne.

(okoliczności bezsporne)

Pismem z dnia 10 listopada 2017 r., załączonym do e-maila z tego samego dnia, powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.150,05 zł wynikającej z kosztów holowania pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) w terminie do dnia 10 grudnia 2017 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 15; korespondencja e-mailowa – k. 16)

Decyzją z dnia 15 listopada 2017 r. pozwany przyznał powodowi odszkodowanie w łącznej kwocie 236,41 zł tytułem kosztów holowania. Tego samego dnia suma ta została przelana na rachunek bankowy powoda.

(dowód: 2 decyzje z dnia 15 listopada 2017 r. – k. 17-17v; 2 potwierdzenia przelewu – k. 18-18v)

Pismem z dnia 30 grudnia 2017 r., załączonym do e-maila z dnia 4 stycznia 2018 r., powód ponownie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.150,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty. Pozwany nie dokonał zapłaty.

(okoliczność bezsporna, dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 19-19v, korespondencja e-mailowa – k. 20)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny był w dużej części niesporny i został ustalony w oparciu
o przedłożone przez strony dokumenty, zeznania świadków oraz opinię biegłego sądowego S. D.. Strony nie podważały wiarygodności przedłożonych do sprawy dokumentów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności.

W ocenie Sądu zeznania świadka M. L. nie budziły co do zasady wątpliwości. Zeznania te były precyzyjne, spójne i logiczne, korespondowały ze zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci dokumentów. Sąd pragnie jednak zauważyć, że mówiąc o tym, iż po kolizji tył samochodu nie jechał właściwym torem, świadek relacjonował swoje subiektywne odczucie, na które wpływ mógł mieć stres związany ze zdarzeniem drogowym i jego konsekwencjami.

Sąd częściowo odmówił nadania waloru wiarygodności zeznaniom świadka M. S., który zeznał, że po kolizji występowały problemy z geometrią tylnego zawieszenia pojazdu. Sąd zauważa, że świadek nie jest specjalistą z dziedziny mechaniki samochodowej. Nadto, brak jest innych dowodów, które mogłyby potwierdzić to stwierdzenie, w szczególności powód nie wykazał, by badanie geometrii tylnej osi pojazdu faktycznie zostało wykonane. Przede wszystkim zaś, zeznania świadka w tym zakresie nie znalazły potwierdzenia w opinii biegłego sądowego. Sąd zwraca też uwagę, że świadek S., będący prokurentem powodowej spółki, występował w niniejszym procesie również jako reprezentant powoda, co w naturalny sposób rodziło jego emocjonalne zaangażowanie w sprawę. Sąd wziął więc pod uwagę ryzyko świadomego lub nawet nieświadomego zniekształcania lub zatajania przez niego faktów.

Opinia biegłego z dziedziny techniki samochodowej i ruchu drogowego mgr inż. S. D. sporządzona została w sposób fachowy, rzetelny i bezstronny. Biegły precyzyjnie i jednoznacznie wyjaśnił zagadnienie istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, t.j. ustalenie czy uszkodzenia samochodu marki F. o numerze rejestracyjnym (...) powstałe w wyniku zdarzenia drogowego w dniu 27 października 2017 roku uniemożliwiały jego dalszą eksploatację, w szczególności dojazd do zakładu naprawczego. Żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń do sporządzonej opinii. Na rozprawie w dniu 10 lipca 2019 r. biegły podtrzymał w całości swoją opinię pisemną. W kontekście powyższego należało uznać, że opinia biegłego nie została skutecznie podważona przez żadną ze stron.

W niniejszej sprawie kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę powstałą w pojeździe marki F. (...) o nr rej. (...) należącym do poszkodowanych M. L. i E. L. w wyniku zdarzenia wypadkowego z dnia 27 października 2017 r. była niesporna, podobnie jak legitymacja czynna powoda, który nabył uprawnienie z powyższego tytułu w wyniku umowy cesji z dnia 9 listopada 2017 r. Pozwany kwestionował jednak samą zasadność wykonania usługi holowania uszkodzonego pojazdu, pomimo że wcześniej wypłacił z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 236,41 zł. Z ostrożności procesowej pozwany kwestionował również wysokość kosztów holowania.

Przechodząc rozważań prawnych w pierwszej kolejności należało powołać się na art. 822 §1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W sytuacji gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Ponadto w myśl art. 19 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t.) poszkodowany w związku
ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Jak stanowi art. 34 wyżej wskazanej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W myśl art. 6 k.c. i 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, gdyż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Art. 6 k.p.c. reguluje podstawowe reguły dowodowe. Pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza „zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu" jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi ..ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu", od której wyjątki mogą wskazywać niektóre przepisy szczególne (tak: Nazaruk P. - Ciszewski J. (red.), Jędrej K., Karaszewski G., Knabe J., Nazaruk P., Ruszkiewicz B., Sikorski G., Stępień-Sporek A. - Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II., LexisNexis 2015). Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1-2, s. 204; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPiUS 1998, nr 21, poz. 643; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, nr 10, poz. 251). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodzenia co do tych okoliczności na niej spoczywał, zaś sąd powinien wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (zob. wyrok SA w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r., I ACa 613/12, LEX nr 1294695).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należało ustalić, czy koszt holowania pojazdu pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. W tym zakresie Sąd potrzebował wiadomości specjalnych, dlatego na wniosek pozwanego dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego. Biegły miał określić, czy udokumentowane uszkodzenia samochodu uniemożliwiały jego dalszą eksploatację, a w szczególności dojazd do warsztatu naprawczego. Gdyby bowiem okazało się, że pojazd pomimo uszkodzeń może poruszać się po drogach publicznych, należało uznać, że koszty holowania nie są normalnym następstwem zdarzenia powodującego szkodę, a co za tym idzie – nie mogą zostać objęte odpowiedzialnością odszkodowawczą pozwanego.

Sąd podzielił wnioski opinii biegłego S. D., który po analizie dokumentacji fotograficznej uszkodzeń samochodu uznał, że nie doszło do uszkodzenia elementów zawieszenia, a zaistniałe usterki nie uniemożliwiały jego eksploatacji. Ponadto biegły stwierdził, że nie doszło do uszkodzeń, mających wpływ na bezpieczeństwo użytkowania wspomnianego pojazdu. Skoro zatem samochodem można było się poruszać po drogach, to nie było potrzeby przewożenia go przy użyciu lawety, zatem koszty powstałe w wyniku skorzystania z takiej usługi, nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę.

Należy w tym miejscu nadmienić, że opinia biegłego potwierdziła podjętą wcześniej decyzję przedstawicieli policji, którzy nie zdecydowali się na zatrzymanie dowodu rejestracyjnego pojazdu. Zgodnie bowiem z art. 132 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t. jedn. z dnia 9 października 2018 r. w Dz.U. z 2018 r. poz. 1990)

policjant zatrzyma dowód rejestracyjny w razie stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy; zagraża porządkowi ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska. Wynika stąd, że policja wezwana przez uczestników kolizji drogowej każdorazowo dokonuje oceny stanu technicznego pojazdów i w przypadku istnienia ww. zagrożeń zatrzymuje dowód rejestracyjny. Na gruncie niniejszej sprawy stwierdzić należy, że policja przyjechała na miejsce zdarzenia, lecz nie podjęła decyzji o zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego poszkodowanego – wrócił on uszkodzonym samochodem do miejsca zamieszkania.

Powód twierdził w pozwie, że uszkodzenia pojazdu były znaczne i nie nadawał się on do dalszej jazdy. Przemilczano w pozwie jednak fakt, że poszkodowany poruszał się tym samochodem po kolizji. Prokurent powodowej spółki, zeznając w charakterze świadka, sugerował, że wynikiem zdarzenia drogowego mogło być naruszenie geometrii tylnego zawieszenia, nie przedłożono jednak żadnych dowodów na potwierdzenie tego, że faktycznie wykonano jakiekolwiek badania lub naprawy w tym zakresie. Wobec powyższego, Sąd nadał pierwszorzędne znaczenie dowodowi w postaci opinii biegłego.

Warto jeszcze wspomnieć, że to na poszkodowanym ciąży obowiązek minimalizacji szkody oraz obowiązek współdziałania z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania. Obowiązek minimalizacji szkody przez poszkodowanego oznacza, że działanie poszkodowanego jako wierzyciela powinno być racjonalne, tj. rozsądne i ekonomiczne. Brak działania poszkodowanego w kierunku zminimalizowania szkody nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody. Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla powoda następstw, ale z zachowaniem rozsądnych proporcji pomiędzy korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. (SN w uchwale z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97). Sąd wskazuje zatem, że bezpodstawne wezwanie przez poszkodowanego holownika nie może rodzić po stronie ubezpieczyciela obowiązku pokrycia kosztów holowania. Powództwo podlegało więc oddaleniu. Na marginesie Sąd zaznacza jeszcze, że przyjęte przez pozwanego określone stanowisko na etapie likwidacji szkody i wypłacenie odszkodowania za holowanie, oczywiście nie jest dla niego wiążące na etapie postępowania sądowego. Tym bardziej stanowisko to nie wpływa na rozstrzygnięcie Sądu.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 822 § 1 k.c. i art. 361 § 1 k.c. a contrario oddalił powództwo.

W punkcie II sentencji wyroku orzeczono o kosztach procesu zgodnie z art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. zasądzając od powoda na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 1.106,63 zł, na którą składają się: kwota 270 zł stanowiącą zwrot kosztów zastępstwa procesowego wg stawki określonej w § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) oraz kwota 836,63 zł stanowiąca łączne wynagrodzenie biegłego sądowego.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w systemie zmianę adresu powoda wskazanego w piśmie z dnia 22 lipca 2019 r.,

2.  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

3.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda – na nowy adres, po wykonaniu pkt 1,

4.  Akta przedłożyć z wpływem lub po upływie 20 dni od doręczenia wraz z z.p.o.

T., dnia sierpnia 2019 r.