Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2019 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący: SSR Magdalena Piątkowska

Protokolant : Karolina Nowicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2019 roku w Ś.

sprawy z odwołania A. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

w sprawie (...)

o zobowiązanie do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. w sprawie (...) z dnia 28.06.2019 roku w ten sposób, że stwierdza, iż wypłacony zasiłek chorobowy opisany w zaskarżonej decyzji nie stanowi nienależnie pobranego świadczenia i ustala brak obowiązku zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami opisanymi w tej decyzji.

UZASADNIENIE

Powódka A. J. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 28 czerwca 2019 roku, stwierdzającej, iż zasiłek chorobowy za okresy wskazane w decyzji stanowi świadczenie pobrane nienależnie i zobowiązującej ją do zwrotu pobranych świadczeń. W uzasadnieniu powódka wskazała, że w okresie niezdolności do pracy wykonywała tylko doraźne czynności związane z umową mającą jedynie znamiona umowy zlecenia na rzecz (...). Czynności te polegały na elektronicznym potwierdzaniu grupie osób ubezpieczonych mające na celu zachowanie ciągłości ubezpieczenia tych osób. Dla dokonania tej czynności wystarczyło na odpowiedniej platformie kliknąć TAK lub NIE. Otrzymywane wynagrodzenie wahało się w okolicach 100 zł. Praca ta nie była również niezgodna z celem zwolnienia.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powołano podstawę prawną decyzji, podnosząc, iż powódka w okresie pobierania zasiłku chorobowego wykonywała czynności w ramach umowy zlecenia zawartej z Centrum Operacji Pracowniczych (...).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano podstawy prawne decyzji i podniesiono, że w okresie niezdolności do pracy powódka wykonywała czynności zarobkowe z tytułu umowy zlecenia na rzecz (...) SA; powódka niewłaściwie wykorzystywała zwolnienie lekarskie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Zespole (...) w Ś.. W dniu 5 maja 2016 r. powódka zawarła z (...) SA z/s w W. umowę o wprowadzanie danych do aplikacji rejestrator ubezpieczeń grupowych lub wykazów pisemnych związanych z wykonywaniem umów ubezpieczenia grupowego dla pracowników zatrudnionych w jej zakładzie pracy. Czynności powódka obowiązana była wykonywać osobiście. Wynagrodzenie powódki z tego tytułu było ryczałtowe, wypłacane miesięcznie.

Dowód:

umowa k. 5-9

akta ZUS ( w załączeniu)

zeznania powódki e-protokół k. 20

W okresie pobierania zasiłków chorobowych wskazanych w decyzji powódka nie wykonywała pracy związanej z zatrudnieniem. Jeśli chodzi zaś o umowę z (...) SA powódka w komputerze po wejściu na odpowiednią platformę kliknięciem zmieniała pozycję NIE na TAK, co pozwalało na zachowanie ciągłości ubezpieczenia grupowego poszczególnych pracowników. Powódka czynność tę wykonywała na komputerze w pracy, kiedy przynosiła zwolnienie lekarskie lub miała wizytę lekarską. Lekarz leczący powódkę po rozpytaniu, na czym polegają czynności powódki związane z umową zlecenia, nie widział przeciwwskazań do ich wykonywania w trakcie zwolnienia.

Powódka nie traktowała tego jak pracy zarobkowej a jako wykonanie obowiązku dla zapewnienia ciągłości ubezpieczeniowej pracowników. Nie mogła czynności zlecić nikomu innemu z uwagi na dane osobowe, w tym wrażliwe, dotyczące pracowników. Wynagrodzenie powódki z tego tytułu osiągało ok. 80 zł. miesięcznie.

Dowód:

zeznania powódki e-protokół k. 20

Ustaleń stanu faktycznego sąd dokonał w oparciu o wszystkie zebrane w sprawie dowody, które dały pełny obraz okoliczności niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd zważył:

Odwołanie podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11.

Zgodnie zaś z art. 84 ust 2 powyżej cytowanej ustawy za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważane są:

1) świadczenia, które zostały wypłacone pomimo zaistnienia okoliczności powodujących:

a) ustanie prawa do świadczeń,

b) wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

A zatem w niniejszej sprawie rozważenia wymagały dwie kwestie: pierwsza- czy świadczenie pobrane przez powódkę było nienależne i druga- czy ciążył na niej ustawowy obowiązek zwrotu tego świadczenia.

Aby ustalić, czy świadczenie było nienależne należało dokonać analizy stanu faktycznego w korelacji z powołanym przez organ rentowy art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z powołanym przepisem ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

W niniejszej sprawie nie można, zdaniem sądu, przyjąć, iż powódka dokonując logowania w celu wykonania prostej czynności potwierdzającej ubezpieczenie grupowe, z umowy wynagradzanej ryczałtowo kwotą 80 zł. miesięcznie, wykonywała pracę zarobkową. O jakiej mowa w powołanym art. 17. A zatem świadczenie pobrane przez powódkę nie było nienależne.

Nawet gdyby jednak przyjąć twierdzenie przeciwne, wskazać należy, iż na powódce nie ciążyłby obowiązek zwrotu tego świadczenia, z uwagi na treść powołanego wyżej przepisu 84 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten, ustanawiając obowiązek zwrotu świadczenia przez osobę, która pobrała nienależne świadczenie, wskazuje istotną cechę nienależnie pobranego świadczenia w ujęciu u.s.u.s, tj. świadomość (złą wiarę) osoby pobierającej świadczenie co do nieprzysługiwania tego świadczenia w całości lub w części od początku albo w następstwie później zaszłych zdarzeń. Obowiązek zwrotu świadczenia obciąża więc tylko tego, kto przyjął świadczenie w złej wierze, mając świadomość jego nienależności. Dotyczy to zarówno osoby, która została pouczona o okolicznościach dotyczących braku prawa do pobierania świadczenia (art. 84 ust. 2 pkt 1 u.s.u.s.), jak i osoby, która uzyskała świadczenie na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenie (art. 84 ust. 2 pkt 2 u.s.u.s.). Świadomość nienależności świadczenia może mieć źródło w pouczeniu udzielonym przez organ rentowy co do okoliczności powodujących konieczność zwrotu świadczenia bądź też może wynikać z zawinionego działania osoby, która spowodowała wypłatę świadczeń.

W orzecznictwie sądowym, dotyczącym problematyki zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, ugruntowany jest pogląd o możliwości domagania się przez organ rentowy zwrotu nienależnie pobranego świadczenia tylko wówczas, gdy ubezpieczonemu można przypisać złą wolę, przy czym dla ustalenia obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, decydujące znacznie ma świadomość i zamiar ubezpieczonego, który pobrał świadczenie w złej wierze.

W niniejszej sprawie nie można uznać, by powódka pobrała świadczenie w złej wierze, albowiem nie zostały spełnione przesłanki z art. 84 ust. 2 powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 roku. W niniejszej sprawie powódka nie kategoryzowała wykonywanych czynności jako pracy zarobkowej, nie wykorzystywała tez zwolnienia niezgodnie z celem, a organ rentowy nie wykazał okoliczności przeciwnych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż brak było materialnej podstawy odmowy powódce prawa do zasiłku chorobowego, jak również żądania zwrotu wypłaconego świadczenia i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję.