Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lutego 2019 r. (...) Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu G. K. prawa do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowego . W uzasadnieniu argumentował, iż ostatnim miejscem zatrudnienia ubezpieczonego nie była praca na kolei, albowiem ubezpieczony w latach 2007 – 2018 pracował w przedsiębiorstwie (...) Spółka z o.o. , która nie jest spółką wykonująca działalność w transporcie kolejowym.

Odwołanie od przedmiotowej decyzji ZUS wniósł ubezpieczony G. K. podnosząc, iż jego zdaniem spełnia wszystkie warunki niezbędne do uzyskania ekwiwalentu pieniężnego za deputat – jest byłym pracownikiem kolejowym , ze względu na stan zdrowia pobiera emeryturę pomostową , a przed przejściem na emeryturę pracował jako maszynista prowadzący pociągi po sieci kolejowej u drugiego pod względem wielkości przewozów przewoźnika kolejowego jakim jest (...) , zarejestrowana jako przewodnik kolejowy od 1 stycznia 2003 r. Ubezpieczony dalej wskazał, iż twierdzenie organu rentowego jakoby (...)nie był spółką wykonującą działalność w transporcie kolejowym jest kłamstwem. Świadczy ona bowiem usługi transportowe na terenie całego kraju, a jej pracownicy mieszkający w różnych częściach kraju nie mają problemu z uzyskaniem spornego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podnosił, iż ubezpieczony nie był pracownikiem kolejowym w rozumieniu art. 42 ustawy o emeryturach i rentach z FUS to jest nie był pracownikiem przewoźnika towarowego lub pasażerskiego wyodrębnionego ze struktur organizacyjnych dawnego przedsiębiorstwa państwowego (...).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Stan faktyczny w sprawie pozostawał bezsporny. Ubezpieczony G. K. w okresie od 4 września 1978 r. do 31 marca 2007 r. pozostawał zatrudniony na stanowisku maszynisty pojazdu trakcyjnego w (...) S.A. Zakład (...) w B. . W okresie od 2 kwietnia 2007 r. do 31 grudnia 2018 r. pracował na takim samym stanowisku ( maszynisty ) w (...) spółka z o.o. w G..

W trakcie zatrudnienia w (...) uzyskiwał ekwiwalent za deputat węglowy. Świadczenia tego nie otrzymywał w trakcie zatrudnienia w (...). Spółka (...) nie jest wyodrębnioną ze struktur organizacyjnych (...) ( jest spółką wyodrębnioną w ramach Grupy (...) S.A. / pismo k. 66/

Decyzją z dnia 5 listopada 2018 r. (...) Oddział w B. przyznał G. kadeli prawo do emerytury pomostowej od 1 października 2018 r. to jest od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy . Przedmiotowe świadczenie zostało mu przyznane w oparciu o wystawione przez wskazanych wyżej pracodawców świadectwa wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych ( maszynisty ) kwalifikowanej jako taka zarówno wg przepisów rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. jak i ustawy o emeryturach pomostowych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 13 lutego 2019 r. (...) Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu prawa do ekwiwalentu pieniężnego za deputat.

Odwołanie ubezpieczonego podlegało uwzględnieniu. Wykładnia przepisów zaprezentowana przez organ rentowy, wyraźnie skierowana zamiast pro , to contra ubezpieczonemu jest nieakceptowalna zarówno z prawnego jak i czysto racjonalnego punktu widzenia. . Wbrew twierdzeniu organu rentowego ubezpieczony jest byłym pracownikiem kolejowym w rozumieniu art. 74 ustawy o komercjalizacji , restrukturyzacji i prywatyzacji Przedsiębiorstwa Państwowego (...) / Dz. U. 2000. 84. 948/w zw. z art. 42 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Pierwszy ze wskazanych przepisów stanowi, iż byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy , przyznaną na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin lub przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy albo przepisów z dnia 17 grudnia 1998 r . o emeryturach i rentach z FUS / Dz. U. 2013. 1440 j.t. /, a także rodziny tego pracownika pobierającym po nich rentę przyznaną na podstawie wymienionych przepisów , przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego w formie ekwiwalentu pieniężnego . Stosownie do treści drugiego z przywołanych przepisów pracownikami kolejowymi w rozumieniu ustawy są osoby pozostające w stosunku pracy w jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa (...) z wyłączeniem biur projektów, innych jednostkach (komórkach ) organizacyjnych , których pracownicy byli objęciu dotychczasowymi przepisami o zaopatrzeniu pracowników kolejowych i ich rodzin. oraz podmiotach wydzielonych z przedsiębiorstwa państwowego (...) w okresie od dnia 1 września 1999 r. do dnia wpisu spółki (...) S.A. do rejestru handlowego . Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, iż bezspornym pomiędzy stronami jest fakt, iż do 2007 r. ubezpieczony pracował w (...), a następnie w spółce niewątpliwie zajmującej się ściśle określonym, wyspecjalizowanym towarowym transportem kolejowym. Abstrahując od zasadności stanowiska organu rentowego, dekodującego pojęcie „ pracownika kolejowego „ w rozumieniu ustawy o komercjalizacji … przy pomocy definicji legalnej „ pracownika kolejowego „ zawartej w art. 42 ustawy o emeryturach i rentach z FUS , już z samego faktu wieloletniego ( 29 letniego ) zatrudnienia ubezpieczonego w (...) wynika , iż jest on byłym pracownikiem kolejowym w rozumieniu powyższych przepisów. Przesądzając powyższe należy zauważyć, iż ustawa nie wymaga , aby praca na kolei była ostatnim zatrudnieniem przed nabyciem prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( tak wprost stwierdził Sąd Apelacyjny w Łodzi z dnia 17 lutego 2015 III AUa 661/1 ) . Przy interpretacji przepisu art. 74 ustawy istotnym jest ( czego zdaje się w ogóle nie zauważać lub celowo pomijać organ rentowy ) ustalenie na podstawie jakiego zatrudnienia osoba uzyskała emeryturę lub rentę . W wyroku SA w Białymstoku z dnia 23 stycznia 2019 r. III AUa 730/18 wskazano, iż prawo do deputatu węglowego przysługuje pracownikom pracującym na kolei Przysługuje ono również byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie właśnie tego zatrudnienia nabyli emeryturę. W uzasadnieniu tego judykatu, czytamy między innymi , iż „ uzyskanie emerytury z tytułu zatrudnienia na kolei oznacza, że jedną z przesłanek ustalenia tego prawa określonych przez ustawodawcę było zatrudnienie na kolei…” i dalej „ chodzi tu o sytuację, w której zatrudnienie na kolei jest wystarczającą przesłanką stażową do nabycia prawa do emerytury „ Sąd Okręgowy w całości podziela powyższe stanowisko, jak też kolejną tezę zawartą w przywołanym orzeczeniu, zgodnie z którą musi istnieć związek między specyfiką zatrudnienia na kolei , a uzyskaniem emerytury , a także związek czasowy między zatrudnieniem na kolei , a przejściem na emeryturę. Dodatkowo warto wskazać na wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 4 listopada 2015 r. III AUa 852/15, gdzie sąd skonstatował , iż przesłankami niezbędnymi do przyznania emerytowi prawa do deputatu węglowego są fakt zatrudnienia na kolei oraz pobieranie już wówczas to jest w czasie zatrudnienia deputatu węglowego. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości , iż ubezpieczony na kolei ( nawet w rozumieniu art. 42 ustawy emerytalnej czyli w przedsiębiorstwie państwowym (...) ) pracował do 2007 r i do tego momentu przysługiwał mu deputat. Skoro poza sporem pozostaje okoliczność, iż emeryturę pomostową przyznaną ubezpieczonemu ustalono w oparciu o pracę w szczególnym charakterze w trakcie zatrudnienia zarówno w (...) ( do 2007 ) jak i identyczne, acz pod szyldem (...)w latach 2007 – 2018 , to znaczy to ni mniej ni więcej, że świadczenie to ubezpieczony uzyskał z uwagi na specyfikę zatrudnienia na kolei , a konkretniej z uwagi na pracę w szczególnym charakterze – na stanowisku maszynisty ( czy też maszynisty pojazdu trakcyjnego ) . I choć jak wskazuje organ rentowy okres zatrudnienia od 2007 r. na (...) został wliczony do okresu pracy w szczególnych warunkach na kolei , to nie zmienia to faktu, iż ubezpieczony będąc zobligowanym do wykazania przesłanki posiadania minimum 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych takim wystarczającym stażem legitymował się już z tytułu samego zatrudnienia w (...) . Nie zachodzi zatem przesłanka wyłączająca prawo do deputatu wskazana w art. 74 ust. 4 ustawy o komercjalizacji , restrukturyzacji i prywatyzacji … albowiem mimo , że ubezpieczonemu nie przysługiwał deputat w okresie zatrudnienia w (...) to jednak świadczenie to przysługiwało mu w całym okresie zatrudnienia na kolei ( w (...) ), który był w zupełności wystarczający dla przyznania mu prawa do emerytury pomostowej. Pozwany wydając decyzje o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej nie pokusił się o wskazanie podstawy prawnej tej decyzji ( czy był nią art. 4 czy 49 ustawy o emeryturach pomostowych ) , ale nie ulega wątpliwości fakt, iż ubezpieczony spełniał warunki do przyznania przedmiotowego świadczenia ( emerytury pomostowej ) nawet bez wykonywania pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych po 1 stycznia 2009r. Nawet bowiem gdyby nie przepracował nawet jednego dnia po tej dacie, świadczenie to przysługiwałoby mu w oparciu o art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Ubezpieczony na dzień 1 stycznia 2009 r. legitymował się bowiem znacznie dłuższym aniżeli 15 lat stażem pracy w warunkach szczególnych w rizumieniu ustawy o emeryturach pomostowych . Praca w charakterze maszynisty jest kwalifikowana jako wykonywana w szczególnym charakterze zarówno wg rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. jak i wg załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych ( poz. 5 ). W konsekwencji należy uznać, iż ubezpieczony uzyskał prawo do emerytury pomostowej na podstawie zatrudnienia na kolei ( w innym charakterze aniżeli maszynista nie pracował ), w rezultacie ma również prawo do ekwiwalentu za deputat węglowy.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art 477 ¹⁴ § 2 k.p.c, orzekł, jak w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach niniejszej sprawy , mając na uwadze wątpliwości interpretacyjne jakie budziły i nadal budzą przepisy o ekwiwalencie pieniężnym za deputat węglowy , nie ma podstaw do obciążenia organu rentowego taką odpowiedzialnością .

SSO Maciej Flinik