Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII Ka 595/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 8.01.2019 r. sygn. XIII K 634/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1)

Rozbieżność pomiędzy treścią wniosku o wydanie wyroku skazującego (w zakresie rodzaju i wymiaru proponowanej kary) złożonego przez obrońcę oskarżonej na rozprawie a stanowiskiem oskarżonej

Oświadczenie obrońcy - adw. M. S.

145

2)

Fakt spłacania przez oskarżoną zobowiązań finansowych orzeczonych we wcześniejszych wyrokach skazujących tytułem obowiązku naprawienia szkody

Wydruki potwierdzeń przelewów

178-181

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1)

Oświadczenie obrońcy - adw. M. S.

Dowód wiarygodny sam w sobie

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2)

Wydruki potwierdzeń przelewów

W związku z nieuwzględnieniem zarzutu dotyczącego rażącej niewspółmierności orzeczonej kary dowody dotyczące zmiany postawy życiowej oskarżonej po popełnieniu przestępstwa nie miały znaczenia dla wyroku sądu odwoławczego.

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Zarzut obrazy przepisu postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 387 § 1 i 3 kpk poprzez jego błędne zastosowanie i wymierzenie oskarżonej bezwzględnej kary 7 miesięcy pozbawienia wolności bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, w sytuacji gdy oskarżona wyrażała jedynie wolę orzeczenia wobec niej kary grzywny w jak najniższym wymiarze, względnie kary ograniczenia wolności oraz zobowiązała się do naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej w kwocie 190 zł i nie zgadzała się na wymierzenie wobec niej jakiejkolwiek bezwzględnej kary pozbawienia wolności, co – wobec sprzeciwu oskarżyciela publicznego odnośnie poddania oskarżonej karze wolnościowej i zaproponowaniu przezeń wymierzenia bezwzględnej kary 7 miesięcy pozbawienia wolności – obligowało sąd, w sytuacji nieobecności oskarżonej na rozprawie, do jej przerwania lub odroczenia i zwrócenia się do oskarżonej z pytaniem, czy wyraża zgodę na wymierzenie jej bezwzględnej kary 7 miesięcy pozbawienia wolności w miejsce kary grzywny, czego sąd orzekający nie uczynił, zaś samo oświadczenie obrońcy oskarżonej, bez uzyskania uprzedniej zgody oskarżonej w tym względzie, z całą pewnością nie było wystarczające wobec jednoznacznego brzmienia art. 387 kpk w tym zakresie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 387 § 1 kpk, inicjatywa złożenia wniosku o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie określonej kary należy do oskarżonego. W literaturze dopuszcza się jednak możliwość przejęcia tej inicjatywy przez obrońcę oskarżonego w sytuacji, gdy oskarżony nie stawi się na rozprawę, co zgodnie z art. 374 § 1 zd. 1 kpk jest jego prawem, a nie obowiązkiem ( red. A. Sakowicz, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. wyd. 2018. Legalis).

Obrońca posiada wszak w postępowaniu karnym pozycję samoistną, co sprowadza się do tego, że w zakresie sposobu wykonywania obrony adwokat (radca prawny) nie jest związany wolą oskarżonego, jego zaleceniami czy instrukcjami i może podejmować wszelkie czynności procesowe, także wbrew stanowisku swojego klienta. Uprawnienia obrońcy - objęte możliwością samoistnego realizowania - stanowią pochodną uprawnień oskarżonego jako strony procesowej, co implikuje oddziaływanie w dwóch kierunkach. Po pierwsze, obrońca nie powinien korzystać z szerszego wachlarza praw niż oskarżony. Po drugie, obrońca jest władny dokonać każdej czynności, do której upoważniony jest oskarżony. Samodzielny charakter pozycji obrońcy jest też w sposób naturalny ukształtowany ograniczeniem powiązanym z celem sprawowanej ochrony prawnej, a polegającym na jednokierunkowej możliwości reprezentowania oskarżonego. W myśl art. 86 § 1 kpk obrońca może przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego ( R. Koper w: Profesor Marian Cieślak - osoba, dzieło, kontynuacje. LEX 2013).

W świetle powyższych uwag należało dojść do następujących wniosków. Po pierwsze, że obrońca oskarżonej miał prawo złożyć w jej imieniu wniosek, o którym mowa w art. 387 § 1 kpk i zaproponować określony wymiar kary. Po drugie, obrońca składając w imieniu oskarżonej wniosek, winien kierować się wskazaniami z art. 86 § 1 kpk, a więc ukształtować go w taki sposób, który byłby utożsamiany z działaniem na korzyść klientki. Po trzecie, sąd, przed którym złożony został wniosek, nie ma uprawnienia do badania zgodności treści złożonego przez obrońcę wniosku, w szczególności co do zaproponowanego wymiaru kary, z wolą oskarżonej. Pełna odpowiedzialność spoczywa w tej mierze na obrońcy, zaś przekroczenie granic udzielonego mu umocowanie lub w ogóle działanie bez umocowania, może rodzić po jego stronie odpowiedzialność dyscyplinarną. Rolą sądu jest natomiast tylko i wyłącznie ocena wniosku przez pryzmat przepisów prawa materialnego, w szczególności zbadanie, czy zaproponowana sankcja karna jest zgodna z dyrektywami sądowego wymiaru kary (art. 53 kk). Pozytywny wynik tej weryfikacji znajduje wyraz w postanowieniu o uwzględnieniu wniosku (art. 387 §5 kpk).

Z zaprezentowanym stanowiskiem wydaje się zgadzać skarżący, który nie kwestionował samego uprawnienia do złożenia wniosku pod nieobecność oskarżonej na rozprawie, a podnosił jedynie rozbieżność pomiędzy jego treścią (w zakresie rodzaju i wymiaru kary) a stanowiskiem oskarżonej.

Wniosek

Uchylenie wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wskutek niepodzielenia zarzutu niezasadny był również postawiony w tej mierze wniosek o uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji.

Lp.

Zarzut

2

Zarzut rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonej J. (...) a to na skutek wymierzenia bezwzględnej kary 7 miesięcy pozbawienia wolności, gdy tymczasem orzeczona wobec oskarżonej – a w żadnym razie z nią nieuzgodniona – bezwzględna kara pozbawienia wolności jest dla niej jednocześnie rażąco niewspółmiernie surową, gdyż znacząco przekracza stopień jej zawinienia i stopień społecznej szkodliwości jej czynu oraz całkowicie abstrahuje od faktu, że jeszcze na terminie rozprawy chciała ona w całości naprawić szkodę na rzecz pokrzywdzonej, całkowicie zaprzestała popełniania przestępstw, obecnie skupia się na wychowaniu kilkumiesięcznej córki i jest zupełnie inną osobą, aniżeli wtedy gdy dopuszczała się lekkomyślnie oszustw internetowych, które to okoliczności łącznie świadczą, że wymierzona jej kara winna mieć charakter wolnościowy, analogicznie jak wymierzana w wielu innych sprawach na terenie Polski, zwłaszcza że analiza postępowania oskarżonej prowadziłaby do konieczności przyjęcia działania w ramach ciągu przestępstw, a nawet uznania jej zachowań za czyn ciągły, za który orzekana byłaby tylko jedna kara

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z art. 447 § 5 kpk, podstawą apelacji nie mogą być zarzuty określone w art. 438 pkt. 3 i 4 kpk, związane z treścią zawartego porozumienia, o którym mowa m. in. w art. 387 kpk. W konsekwencji, nie jest możliwe skuteczne podniesienie zarzutu rażącej niewspółmierności kary orzeczonej w wyroku wydanym na skutek wniosku, o którym mowa w art. 387 kpk.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonej kary grzywny lub kary ograniczenia wolności

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wskutek niepodzielenia zarzutu niezasadny był również postawiony w tej mierze wniosek o zmianę wyroku sądu pierwszej instancji.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 8.01.2019 r. sygn. XIII K 634/18 w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Oba postawione zarzuty zostały uznane za niezasadne.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2)

Oskarżona została zwolniona od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze z uwagi na swoją sytuację materialną.

1PODPIS

Grzegorz Front