Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Schab

Protokolant prot. sąd. Edyta Marcinkiewicz

przy udziale Prokuratora Moniki Niecieckiej

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2018 roku

sprawy S. M., oskarżonego z art. 278 par. 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez Prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego (...) w W. z dnia 29 maja

2018 roku, sygn. akt X K 64/18

orzeka

1.  Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że na podstawie art. 72 par. 1 pkt 1

kk zobowiązuje oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby;

2.  Stwierdza, że koszty postępowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt X Ka 932/18

UZASADNIENIE

S. M. został oskarżony o to, że w dniu 13 stycznia 2018 roku w W. przy ulicy (...) na terenie Centrum Handlowego (...) w sklepie (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci kurtki marki (...) o wartości 1.190,00 PLN oraz spodni marki H. B. o wartości 729,00 PLN, przy czym łączna wartość strat wyniosła 1.919,00 PLN, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. tj. o czyn z art. 278 § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 29 maja 2018 r . Sąd Rejonowy (...)w sprawie sygn. akt X K 64/18 :

1. S. M. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu określonego w art. 278 § 1 k.k. i za to go skazał i na podstawie art. 278 § 1 k.k. w wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2. na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 (dwa) lata,

3. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od S. M. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 190 (stu dziewięćdziesięciu) złotych tytułem obciążenia kosztami postępowania, w tym 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty.

Na podstawie art. 425 § 1, 2 i 4 k.p.k., art. 444 k.p.k. i art. 447 § 2 k.p.k. powyższy wyrok w części dot. rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych na niekorzyść oskarżonego zaskarżył prokurator.

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 1 k.p.k. orzeczeniu temu zarzucono rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 343 § 3 i 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 2 k.p.k., polegające na niezasadnym uwzględnieniu wniosku prokuratora oraz wydaniu wyroku skazującego S. M. i wymierzeniu mu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania bez orzeczenia obligatoryjnego obowiązku z art. 72 § 1 k.k.

Podnosząc powyższy zarzut, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. oraz 437 § 1 i 2 k.p.k. apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zobowiązanie S. M. na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. do informowania kuratora o przebiegu okresu próby

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora skutkowała modyfikacją zaskarżonego wyroku.

Zdaniem sądu odwoławczego, sąd I instancji przeprowadził przewód sądowy zgodnie z wymogami procedury karnej i nie dopuścił się żadnych podlegających uwzględnieniu z urzędu uchybień, które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, stosownie do wymogów art. 439 k.p.k. czy art. 440 k.p.k.

Analiza zebranego materiału dowodowego prowadzi do jednoznacznego wniosku, że rozstrzygnięcie sądu rejonowego w zakresie wypełnienia przez oskarżoną znamion przypisanego jej przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. jest prawidłowe. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie jest jednoznaczny w wymowie. Wyjaśnienia oskarżonego korelują z zeznania świadków oraz nieosobowymi dowodami zgromadzonymi w sprawie.

Sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, a całość zebranego w sprawie materiału poddał wszechstronnej ocenie, zgodnej z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Tak dokonana ocena dowodów, jako swobodna, ale nie dowolna pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k.

Stwierdzić należy, iż kara wymierzona w wyroku oskarżonemu, nie charakteryzuje się rażącą, niewspółmierną surowością. Orzeczenie o karze czyni zadość względom prewencji indywidualnej i ogólnej, jest adekwatne do stopnia zawinienia oskarżonego. Orzeczona kara (6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby) jest adekwatna do stopnia winy oskarżonego oraz stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu. Sąd odwoławczy akceptując ustalenia sądu I instancji, co do wymiaru kary zwraca uwagę, że sąd rejonowy kierował się przesłankami płynącymi z art. 53 k.k. Tak ukształtowana represja karna, zdaniem sądu okręgowego, uwzględnia potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a także spełni cele zapobiegawcze, jak i wychowawcze względem oskarżonego – skłoni go do przestrzegania porządku prawnego.

Niezależnie jednak od powyższych rozważań rację przyznać należało prokuratorowi, który trafnie wskazał na naruszenie przepisów prawa karnego procesowego przez sąd rejonowy.

Złożenie przez prokuratora wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy - na podstawie art. 335 § 1 k.p.k. - nawet przy uwzględnieniu, że wniosek ten jest zaakceptowany przez oskarżonego, nie zwalnia sądu od obowiązku przeprowadzenia kontroli tego wniosku z punktu widzenia zgodności z przepisami obowiązującego prawa. Stwierdzenie bowiem, że treść wniosku pozostaje w sprzeczności z prawem materialnym lub narusza prawo procesowe, obliguje sąd meriti do wskazania stronom konieczności dokonania odpowiednich zmian, a w wypadku braku akceptacji dla tych modyfikacji ze strony podmiotów uprawnionych do zajmowania stanowiska w tej materii - należy rozpoznać sprawę na zasadach ogólnych. Przedmiotem tego rodzaju kontroli powinna być także kwestia zgodności wszystkich propozycji zawartych we wniosku z regułami obowiązującego prawa materialnego, w tym również właściwej oceny proponowanych kar czy środków probacyjnych. Zatem sąd meriti nie może zaakceptować warunków porozumienia uzgodnionych wprawdzie między prokuratorem i oskarżonym, ale naruszających przepisy prawa materialnego (vide wyroki SN z dnia 12 lipca 2012 r., III KK 429/11, Legalis; wyrok SN z dnia 21 lutego 2013 r., V KK 14/13, LEX nr 1284782). Wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, uzgodniony z oskarżonym, zawierał m.in. propozycję wymierzenia kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat.

Sąd rejonowy procedując nie dostrzegł, że takie uzgodnienie nie jest możliwe (niezupełne) i w pełni zaakceptował nieprawidłowo sformułowany wniosek, który finalnie znalazł odzwierciedlenie w zaskarżonym wyroku z dnia 29 maja 2018 roku.

Taki stan rzeczy uprawnia do stwierdzenia, że sąd rejonowy w sposób machinalny potraktował wniosek o dobrowolne poddanie się karze, powielając błąd prokuratora i nie weryfikując czy wniosek w zgłoszonej formie jest dopuszczalny i umożliwia wydanie wyroku w trybie art. 335 kpk. Błąd został co prawda dostrzeżony, co ma wyraz w uzasadnieniu wyroku.

Zgodnie z art. 72 § 2 kpk. „zawieszając wykonanie kary, sąd zobowiązuje, a jeżeli orzeka środek karny, może zobowiązać skazanego do: (…)”. Przyjęte w wyroku rozstrzygnięcie obligowało sąd I instancji do nałożenia na oskarżonego obowiązków związanych z probacją.

Jednocześnie przepis art. 74 § 1 k.k. obliguje sąd orzekający w sprawie do uprzedniego wysłuchania oskarżonego przed zastosowaniem środka probacyjnego określonego min. w art. 72 § 2 k.k. Wysłuchanie oskarżonego miało miejsce już na etapie postępowania odwoławczego. Oskarżony wyraził zgodę na orzeczenie wobec niego środka probacyjnego z art. 72 § 1 pkt 1 kk. w postaci informowania o przebiegu próby.

Dlatego też wobec zaniechania sądu I instancji w zakresie orzeczenia obowiązku probacyjnego wobec S. M., sąd odwoławczy skorygował rozstrzygniecie w tym zakresie bowiem nie stwierdził formalnych przeszkód, aby na oskarżoną nałożyć obowiązek w trybie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. Środek ten umożliwi monitorowanie zachowania oskrżonego i będzie istotnym oddziaływaniem wychowawczym na skazanego w czasie całego okresu próby.

O kosztach postępowania przed sądem odwoławczym orzeczono zgodnie z art. 636 § 1 kpk.

Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji.