Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2019 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości (...) spółki akcyjnej
w upadłości likwidacyjnej w K.

przeciwko (...) Spółce z o.o. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 4 października 2018 r. sygn. akt IX GC 32/18

1. oddala apelację;

2. zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Paweł Rygiel SSA Jan Kremer SSO (del.) Wojciech Żukowski

Sygn. akt I AGa 71/19

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) S.A. w K., aktualnie w upadłości likwidacyjnej, wniosła przeciwko pozwanej (...) sp. z o.o. w W. pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym żądając zasądzenia na swoją rzecz kwoty 95.448,45 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 70.022,60 zł od dnia 3 marca 2015 r. do dnia zapłaty i od kwoty 25.425,85 zł od dnia 24 maja 2016 r. do dnia zapłaty a także domagając się zasądzenia na jej rzecz od pozwanej kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że prowadząc współpracę handlową
z pozwaną nabywała od niej towary w postaci sprzętów gospodarstwa domowego, które powódka następnie oferowała do nabycia członkom prowadzonego przez nią programu lojalnościowego pod nazwą (...). Współpraca polegała na składaniu przez powódkę pozwanej, w formie pisemnej, zamówienia na konkretne towary wraz ze wskazaniem ich ilości, następnie zapłacie z góry całości kwoty za towary wskazane w danym zamówieniu i dostawie towarów od pozwanej do powódki według tego zamówienia. Powódka zgodnie z powyższym zapłaciła z góry za zamówione towary według danych zamówień lecz pozwana mimo to nie zrealizowała zamówień w całości, tj. nie dostarczyła wskazanej w zamówieniach konkretnej ilości towaru lecz jego część. Pozwana wystawiła powódce na podstawie wymienionych zamówień odpowiednio faktury VAT. W efekcie powódka uiściła na rzecz pozwanej, za zamówione towary łącznie kwotę 253.225,11 zł a pozwana dostarczyła powódce towary na łączną kwotę 157.776,66 zł - pozwana nie dostarczyła powódce towarów na łączną kwotę 95.448,45 zł. Mimo wezwań drogą telefoniczną, mailową a także kierowanych przez powódkę do pozwanej pisemnie, wyznaczenia pozwanej ostatecznego terminu dostarczenia brakujących towarów, a także zagrożenia odstąpieniem od umowy w przypadku niezastosowania się do wezwań, pozwana nie dostarczyła towarów. To spowodowało odstąpienie powódki od niezrealizowanych zamówień i następnie odstąpienie od zamówień co do niewykonanej części zobowiązania a dalej wezwanie pozwanej do zapłaty kwot odpowiadających wartości niewykonanych przez pozwaną zobowiązań wynikających z niezrealizowanych zamówień, tytułem zwrotu świadczenia powódki.

Według powódki w odpowiedzi na wezwania do zapłaty, w piśmie z dnia 27 lipca 2016 r., pozwana uznała swoje zadłużenie w kwocie 95.448,45 zł proponując spłatę w transzach. Wobec faktu, iż mediacje nie przyniosły rezultatu powództwo okazało się konieczne.

W dniu 20 września 2016 r. Sąd Okręgowy w K. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zgodny z żądaniem pozwu /sygn. akt(...)

Pozwana złożyła zarzuty od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa
w całości i domagając się zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt (...)

W uzasadnieniu zarzutów strona pozwana potwierdziła współpracę z powódką w przedmiocie realizacji na jej rzecz dostaw towarów firmy (...) na podstawie umowy zawartej przez poprzedni zarząd pozwanej - jako dokument umowa ta nie została wydana obecnemu zarządowi. Pozwana potwierdziła realizację umowy m.in. na podstawie zamówień składanych przez powódkę, nie zaprzeczyła wystawieniu przez pozwaną faktur dołączonych do pozwu, ich opłaceniu tak jak jest to dokumentowane potwierdzeniami przelewów załączonych do pozwu. Pozwana zarzuciła brak przedłożenia zaakceptowanych, zatwierdzonych np. poprzez podpis przez strony, dokumentów magazynowych (WZ i PZ) lub jakichkolwiek innych, pozwalających ustalić faktyczną ilość dostarczonych i niedostarczonych towarów. Pozwana powołała się na widniejące na dokumentach zamówień zapisy (pkt 3) w brzmieniu: „dostawca zobowiązuje się do potwierdzenia przyjęcia zamówienia do realizacji w terminie 14 dni od otrzymania zamówienia. Brak potwierdzenia zamówienia w powyższym terminie oznacza brak akceptacji złożonego zamówienia ” i pkt 4, iż „dostawa produktów zostanie potwierdzona podpisaniem przez przedstawicieli stron protokołu zdawczo odbiorczego”. Zarzuciła, że powódka nie przedstawiła żadnego z tych dokumentów a załączone jako dowody do pozwu zamówienia i opisy dostaw nie są opatrzone podpisami dostawcy – pozwanej. W szczególności dokumenty załączone do pozwu jako „Dokumenty PZ” - niepodpisane wydruki nie stanowią jakiegokolwiek dowodu faktycznej ilości dostarczonych towarów i ewentualnych braków w tym zakresie. Zgodnie z ustaleniem stron dowodem w tym zakresie może być jedynie podpisany przez przedstawicieli stron protokół zdawczo-odbiorczy, stwierdzający ilość dostarczonego towaru oraz jego stan. Pozwana zgodziła się, iż miały miejsca opóźnienia w dostawach jednakże ze względu na powyższe (braki dokumentacji przedstawione przez powódkę) nie ma wiedzy czy braki nastąpiły i w jakim zakresie - dlatego wniosła o oddalenie powództwa w całości. Nadto powołała się na brak uzgodnienia i potwierdzenia sald pomiędzy stronami jeśli idzie o okresy sprawozdawcze za 2014 r. i 2015 r.

Pozwana podniosła także brak złożenia przez nią w jakimkolwiek dokumencie oświadczenia o uznaniu długu - za takie nie można uznać gotowości do uznania zobowiązania jeśli była opatrzona warunkiem weryfikacji i potwierdzenia danej kwoty w oparciu o dokumenty (pismo pełnomocnika pozwanej z dnia 27 lipca 2016 r. złożone w odpowiedzi na propozycję zawarcia takiego porozumienia oraz ustalenie warunku jego zawarcia złożone w piśmie pełnomocnika powódki z dnia 16 czerwca 2016 r.). Nie doszło do weryfikacji i potwierdzenia żądanej przez powódkę lub innej kwoty, jak również uzgodnienia warunków spłaty polegającego na ustaleniu akceptowanych przez obie strony okresu tej spłaty, jak i kwoty rat miesięcznych, a w konsekwencji nie doszło do zawarcia porozumienia w tej sprawie, co było warunkiem do złożenia oświadczenia o uznaniu. Gotowości do uznania zobowiązania, a więc w istocie gotowości do polubownego załatwienia sprawy, nie należy utożsamiać z uznaniem zobowiązania. Wobec powyższego wydanie przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym mimo braku spełnienia przesłanek z art. 485 § 1 pkt 3 k.p.c. było – zdaniem pozwanej spółki - nieuzasadnione.

Wobec wydania przez Sąd Rejonowy dla K.Wydział VIII Gospodarczy do spraw restrukturyzacyjnych i upadłościowych w dniu 15 grudnia 2016 r., sygn. akt (...) postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego – sanacyjnego, Sąd postanowieniem z dnia 5 stycznia 2017 r. zawiesił postępowanie, wzywając zarządcę powódki do udziału w sprawie po stronie powodowej i następnie podjął zawieszone postępowanie. Następnie wobec postanowienia Sądu Rejonowego dla K., VIII Wydział Gospodarczy ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych z dnia 21 listopada 2017 r. w przedmiocie ogłoszenia upadłości (...) spółki akcyjnej w K. Sąd postanowieniem z dnia 27 listopada 2017 r. zawiesił postępowania pod sygn. akt (...) a postanowieniem z dnia 10 stycznia 2018 r., sygn. akt IX GC 32/18, podjął postępowanie z udziałem syndyka masy upadłości (...) spółka akcyjna w upadłości w K..

W piśmie pełnomocnika zarządcy z dnia 2 lutego 2017 r. będącym repliką w stosunku do zarzutów pozwanej, pełnomocnik zarządcy w całości poparł żądanie pozwu i podtrzymał dotychczas zgłoszone twierdzenia i wnioski dowodowe. Dodatkowo polemizując ze stanowiskiem pozwanej podniósł brak znaczenia dla niniejszej sprawy kwestii nieprzekazania przez poprzedni zarząd pozwanej zarządowi obecnemu dokumentów, w oparciu o które powódka dochodzi roszczenia. Na zarzut pozwanej nie przedstawienia jej podpisanych przez strony dokumentów magazynowych podniósł, że powódka odpowiedziała argumentem braku wymogu między stronami we wzajemnych relacjach potwierdzania dostawy produktów przez podpisanie protokołu zdawczo odbiorczego. Dlatego zapis pkt 4 obowiązującego w relacjach między stronami zamówienia nie był w praktyce stosowany przez strony. Skoro tak to przedłożone przez powódkę dokumenty stanowią wystarczający

dowód stwierdzający braki w dostawach, znajdujący odzwierciedlenie w faktycznym sposobie wykonywania przez strony umowy.

W odniesieniu do zarzutu strony pozwanej, sformułowanego w oparciu o brzmienie pkt 3 zamówienia, w świetle którego strona pozwana zobowiązana była do potwierdzenia przyjęcia zamówienia do realizacji w terminie 14 dni od otrzymania zamówienia, a brak potwierdzenia w tym terminie oznaczał brak akceptacji zamówienia, powódka podniosła wystawienie przez pozwaną faktur VAT na kwoty odpowiadające wartościom poszczególnych zamówień w związku ze złożonymi przez powódkę zamówieniami. Gdyby strona pozwana nie zaakceptowała złożonych przez powódkę zamówień, nie wystawiłaby faktur VAT na kwoty odpowiadające wartościom zamówień. Zatem w niniejszym postępowaniu – zdaniem powódki - strona pozwana zaakceptowała zamówienia. Pozwana w zarzutach od nakazu zapłaty potwierdziła bowiem fakt wystawienia faktur dołączonych do pozwu oraz ich opłacenia przez powódkę.

Powódka wskazała także, że pozwana w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty kwoty 95.448,45 zł, wprost potwierdziła, że cała kwota jej zadłużenia wobec pozwanej wynosi dokładnie 95.448,45 zł. To jakoby pozwana wyraziła wyłącznie gotowość do uznania zobowiązania i to przy założeniu weryfikacji i potwierdzenia tej lub innej kwoty pozostaje w sprzeczności z oświadczeniem zawartym w piśmie strony pozwanej z dnia 27 lipca 2016 roku. Złożenie w tym piśmie propozycji co do rozłożenia długu na raty – pierwsza rata 5.448,45 zł, a kolejne po 5.000 zł oznacza, że pozwana uznała swoje zadłużenie i jego wysokość.

W odpowiedzi na powyższą polemikę pozwana podniosła, że fakt dokonywania przedpłat na kolejne towary świadczy o realizacji poprzednich dostaw tak więc nie jest prawdą, że bez rzetelnej dokumentacji trudno uznać twierdzenia pozwu w zakresie nie dostarczenia całości towaru objętego konkretnymi zamówieniami za prawdziwe. Nadto ze względu na zeznania świadka K. K. (1) o istnieniu potwierdzonych zamówień przy jednoczesnej niemożliwości ich wskazania w materiale dowodowym nie można uznać za prawdziwe twierdzeń o akceptacji wszystkich zamówień przez pozwaną. Pozwana wskazała również, że powódka nie zawiadomiła jej pisemnie o wadach w postaci niekompletnych dostaw realizowanych przez pozwaną.

W kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały swoje stanowiska, z tym że powódka na zarzuty w kwestii braku zawiadomienia o wadach w postaci niekompletnych dostaw podniosła, że pozostaje to bez znaczenia dla niniejszego postępowania gdyż powódka nie powoływała się, a także nie dochodzi swoich praw wynikających z reklamacji zamawianego przez nią towaru. Przedmiotem niniejszego postępowania jest należność powstała na skutek odstąpienia przez Spółkę od zawartych ze stroną pozwaną umów, które to odstąpienie było skutkiem nienależytego wykonania przez stronę pozwaną zobowiązania.

Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo utrzymując w mocy nakaz zapłaty uzupełniony o wskazanie jako uprawnionego syndyka masy upadłości a nastąpiło to po ustaleniu następującego stanu faktycznego z uwzględnieniem okoliczności bezspornych jakimi był fakt współpracy w oparciu o zamówienia składane przez powódkę pozwanej w zakresie zamawianego asortymentu (sprzęt AGD) oraz jego ilości a także wystawienie przez pozwaną z tego tytułu faktur, które zostały opłacone przez powódkę w drodze przelewów na rzecz pozwanej. Powódka nabyty od pozwanej towar AGD sprzedała swoim klientom w ramach programu lojalnościowego.

Sąd ustalił, że strony współpracowały na podstawie przygotowywanych zamówień, których przedmiotem było zamówienie przez powódkę wskazanego w zamówieniu asortymentu oraz jego ilości oraz dostarczenie do sklepu powódki. W punkcie 2, w rubryce ustalenia, zawarta była adnotacja, że powyższe zamówienie jest traktowane jako umowa pomiędzy stronami. W punkcie 3 zamówienia widniał zapis: dostawca zobowiązuje się do potwierdzenia przyjęcia zamówienia do realizacji w terminie 14 dni od otrzymania zamówienia. Brak potwierdzenia zamówienia w powyższym terminie oznacza brak akceptacji złożonego zamówienia. W punkcie 4 widniał kolejny zapis: dostawa produktów zostanie potwierdzona podpisaniem przez przedstawicieli stron protokołu zdawczo odbiorczego.

Jednakże w praktyce strony współpracowały nie respektując tych zapisów
(punkt 3). Powódka zamawiała towar pisemnie, mailowo, pocztą, uiszczała opłatę za dane zamówienie z góry a pozwana wystawiała faktury VAT opiewające na kwoty odpowiadające wartościom poszczególnych zamówień, w ten sposób zatem pozwana akceptowała zamówienia złożone przez powódkę.

Brak stosowania się do zapisów umowy (punkt 4) wynikał również z faktu, iż w czasie współpracy strony nie wymagały potwierdzania dostawy produktów przez podpisanie protokołu zdawczo odbiorczego skoro wypracowaną praktyką było potwierdzanie ilości dostarczonych przez pozwaną towarów wyłącznie w oparciu o przedłożone przez powódkę do pozwu dokumenty PZ – Przyjęcie Zewnętrzne, na których wyszczególniony był przyjmowany asortyment oraz jego ilość.

Powódka złożyła pozwanej 6 zamówień, zawierających wskazanie towarów i ich ilości. Były to następujące zamówienia:

Zamówienie nr (...) z dnia 24 marca 2014 r. opiewało na 150 sztuk czajnika elektrycznego (...) o łącznej wartości 33.638,04 zł brutto. Pozwana, na podstawie tego zamówienia wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) z dnia 27 marca 2014 r. na kwotę 33.638,04 zł brutto, którą powódka uiściła pozwanej przelewami na rachunek bankowy pozwanej w następujący sposób:

- w dniu 12 czerwca 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 13.638,04 zł;

- w dniu 18 czerwca 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł;

- w dniu 25 czerwca 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł.

Pozwana nie zrealizowała zamówienia w całości albowiem dostarczyła powódce 50 sztuk czajnika elektrycznego (...) Pozostałe 100 sztuk czajnika nie zostało dostarczone powódce – ich wartość to kwota 22.425 zł brutto.

Zamówienie nr (...)z dnia 24 marca 2014 r. opiewało na 150 sztuk misy ze sztućcami (...) o łącznej wartości 25.379,82 zł brutto. Pozwana, na podstawie tego zamówienia wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) z dnia 27 marca 2014 r. na kwotę 25.379,82 zł brutto, którą powódka uiściła pozwanej przelewami na rachunek bankowy pozwanej w następujący sposób:

- w dniu 23 maja 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 12.379,824 zł;

- w dniu 29 maja 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 13.000 zł.

Pozwana nie zrealizowała zamówienia w całości albowiem dostarczyła powódce 47 sztuk misy ze sztućcami (...). Pozostałe 103 sztuki misy nie zostało dostarczone powódce – ich wartość to kwota 17.427,60 zł brutto.

Zamówienie nr(...) z dnia 25 marca 2014 r. opiewało na 250 garnka do szparagów (...)o łącznej wartości 41.125,05 zł brutto. Pozwana, na podstawie tego zamówienia wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) z dnia 27 marca 2014 r. na kwotę 41.125,05 zł brutto, którą powódka uiściła pozwanej przelewami na rachunek bankowy pozwanej w następujący sposób:

- w dniu 5 czerwca 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 21.125,05 zł;

- w dniu 4 lipca 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł;

- w dniu 11 lipca 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł.

Pozwana nie zrealizowała zamówienia w całości albowiem dostarczyła powódce 200 sztuk garnka do szparagów (...) Pozostałe 50 sztuk garnka nie zostało dostarczone powódce – ich wartość to kwota 8.225 zł brutto.

Zamówienie nr (...) z dnia 2 lipca 2014 r. opiewało na 100 sztuk blendera ręcznego (...)oraz 100 sztuk wyciskacza soku z owoców cytrusowych (...) o łącznej wartości 37.350,18 zł brutto.

Pozwana, na podstawie tego zamówienia wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) z dnia 14 lipca 2014 r. na kwotę 37.350,18 zł brutto, którą powódka uiściła pozwanej w części tj. w kwocie 30.000 zł przelewami na rachunek bankowy pozwanej w następujący sposób:

- w dniu 29 sierpnia 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł;

- w dniu 19 września 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł;

- w dniu 2 października 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 10.000 zł.

Pozwana nie zrealizowała zamówienia w całości albowiem dostarczyła powódce 60 sztuk wyciskacza soku z owoców cytrusowych (...). Nie dostarczyła w ogóle blendera ręcznego (...) i 40 sztuk wyciskacza soku z owoców cytrusowych (...). Wartość niedostarczonych towarów to kwota 21.945, zł brutto.

Zamówienie nr(...) z dnia 3 lipca 2013 r. opiewało na 150 sztuk garnka do szparagów (...), 150 sztuk garnka do makaronu(...), 150 sztuk misy ze sztućcami (...) o łącznej wartości 82.132,02 zł brutto. Pozwana, na podstawie tego zamówienia wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) z dnia 30 lipca 2013 r. na kwotę 57.456,99 zł brutto, oraz fakturę VAT nr (...) z dnia 11 marca 2014 r. na kwotę 24.675,03 zł brutto, które to kwoty powódka uiściła pozwanej (łącznie 82.132,02 zł brutto) przelewami na rachunek bankowy pozwanej w następujący sposób:

- w dniu 25 września 2013 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 12.000 zł;

- w dniu 30 września 2013 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 12.000 zł;

- w dniu 8 października 2013 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 12.000 zł;

- w dniu 16 października 2013 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 25.056,99 zł;

- w dniu 9 maja 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 12.675,03 zł;

- w dniu 16 maja 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 12.000 zł.

Pozwana nie zrealizowała zamówienia w całości albowiem dostarczyła powódce 150 sztuk misy ze sztućcami (...), 149 sztuk garnka do makaronu (...). Nie dostarczyła w ogóle garnka do makaronu (...). Wartość niedostarczonych towarów to kwota 24.888,85 zł brutto.

Zamówienie nr(...) z dnia 20 listopada 2013 r. opiewało na 100 sztuk blendera ręcznego (...) 100 sztuk wyciskacza soku z owoców cytrusowych W. (...) o łącznej wartości 37.350,18 zł brutto. Pozwana, na podstawie tego zamówienia wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) z dnia 2 grudnia 2013 r. na kwotę 37.350,18 zł brutto, którą powódka uiściła pozwanej przelewem na rachunek bankowy pozwanej w następujący sposób:

- w dniu 17 stycznia 2014 r. przelew na rzecz pozwanej kwoty 37.350,18 zł.

Pozwana nie zrealizowała zamówienia w całości albowiem dostarczyła powódce 96 sztuk wyciskacza soku z owoców cytrusowych (...). Nie dostarczyła 4 sztuk wyciskacza. Wartość niedostarczonych towarów to kwota 537 zł brutto.

Z powyższych zestawień wynika, że łączna wartość wszystkich niedostarczonych towarów na podstawie zamówień, za które powódka uiściła cenę wynosi zatem 95.448,45 zł brutto.

Powódka wzywała pozwaną telefonicznie oraz mailowo do dostarczenia brakujących towarów zgodnie z zamówieniami na co przedstawiciel pozwanej w mailu z dnia 15 maja 2014 r. odpowiedział zobowiązaniem się do dostarczenia towarów a to oznacza, że nie kwestionował istnienia zobowiązania.

Pozwana mimo wskazanego wyżej zobowiązania nie dostarczyła towarów powódce wobec czego ta pismem z dnia 14 listopada 2014 r. wezwała pozwaną do dostarczenia brakujących towarów zgodnie z zamówieniami: nr (...), nr (...), nr (...), nr (...) informując, iż w przypadku niezastosowania się do wezwania w wyznaczonym terminie, odstąpi od zawartych ze stroną pozwaną zamówień i zażąda zapłaty kwoty odpowiadającej wartości brutto niedostarczonych towarów, za które zapłaciła pozwanej z góry (wartość niewykonanego zobowiązania).

Niezastosowanie się przez pozwaną do powyższego wezwania spowodowało, że powódka pismem z dnia 5 lutego 2015 r., złożyła oświadczenie o odstąpieniu od niezrealizowanych zamówień wyżej wymienionych tj. nr (...), nr (...),
nr (...) nr (...) w zakresie niespełnionego przez pozwaną zobowiązania z nich wynikającego i zażądała zapłaty kwoty z niego wynikającej. Doręczenie wezwania miało miejsce w dniu 23 lutego 2015 r., wobec czego 7 dniowy termin na dokonanie zapłaty należności upłynął bezskutecznie w dniu 2 marca 2015 r. a zatem odsetki dla powódki od niezapłaconej kwoty należą się od dnia 3 marca 2015 r.

W przypadku zamówień nr (...)oraz (...), pisemne wezwanie do wykonania zobowiązania we wskazanym terminie poprzez dostarczenie brakujących towarów miało miejsce w piśmie powódki do pozwanej z dnia 21 kwietnia 2016 r., w którym powódka zastrzegła, że brak zastosowania się do wezwania będzie skutkował odstąpieniem przez nią od zawartych zamówień nr (...) oraz (...) oraz żądaniem zapłaty kwoty odpowiadającej wartości brutto niedostarczonych towarów, za które zapłaciła pozwanej z góry (wartość niewykonanego zobowiązania).

Niezastosowanie się przez pozwaną do powyższego wezwania spowodowało, że powódka pismem z dnia 10 maja 2016 r., złożyła oświadczenie o odstąpieniu od

niezrealizowanych zamówień wyżej wymienionych tj. nr (...) oraz (...) w zakresie niespełnionego przez pozwaną zobowiązania z nich wynikającego i zażądała zapłaty kwoty z niego wynikającej. Doręczenie wezwania miało miejsce w dniu 16 maja 2016 r., wobec czego 7 dniowy termin na dokonanie zapłaty należności upłynął bezskutecznie w dniu 23 maja 2016 r. a zatem odsetki dla powódki od niezapłaconej kwoty należą się od dnia 24 maja 2016 r.

W związku z powyższymi wezwaniami powódki do pozwanej między stronami nastąpiły negocjacje w formie wymiany pism w przedmiocie uregulowania zobowiązań pozwanej względem powódki. Pozwana pismem z dnia 30 maja 2016 r. będącym odpowiedzią na pismo powódki z dnia 21 kwietnia 2016 r. a więc pismo dotyczące zamówień nr(...)oraz (...), zaproponowała powódce zawarcie porozumienia co do odstąpienia powódki od umowy w części dotyczącej niewykonanych zobowiązań i ustalenia warunków zapłaty kwoty 25.425,85 zł w pięciu transzach – pierwsza w kwocie 5.425,85 zł kolejne cztery po 5.000 zł.

W odpowiedzi powódka w piśmie z dnia 16 czerwca 2016 r. zwróciła uwagę, że kwota 25.425,85 zł wynikająca z zamówień nr(...) oraz (...) to tylko część zadłużenia ponieważ istnieje jeszcze zadłużenie wynikające z zamówień nr(...), nr (...), nr(...), nr (...) na łączną kwotę 70.022,60 zł. Powódka wyraziła gotowość do porozumienia i wyrażenia zgody na spłaty zadłużenia ratami pod warunkiem uznania przez pozwaną jej zadłużenia w wysokości 95.448,45 zł wraz z odsetkami, z tym że w przypadku zawarcia porozumienia i terminowego regulowania rat mogłaby odstąpić od dochodzenia należnych odsetek. W odpowiedzi pozwana wyraziła gotowość do zawarcia takiego porozumienia przy czym spłata należności głównej w uzgodnionych terminach skutkowałaby odstąpieniem od dochodzenia należnych odsetek. Jednakże do porozumienia nie doszło gdyż w następnym swoim piśmie pozwana nie przystała na zaproponowane przez powódkę kwoty i terminy - ponowiła propozycję spłaty należności w transzach po 5.000 zł miesięcznie oraz gotowość ustalenia odsetek w wysokości ustawowej od dnia zawarcia porozumienia co do kwoty pozostałej do zapłaty i rozliczonych przy płatności ostatniej transzy.

Z przebiegu negocjacji nie wynika aby pozwana uznała dług skoro negocjacje skupiły się jedynie na ustalaniu warunków porozumienia co do spłaty zadłużenia a do porozumienia nie doszło.

Sąd Okręgowy wskazał, że ustalił stan faktyczny w oparciu o znajdujące się w aktach sprawy dokumenty, których treść i forma nie budzą wątpliwości odnośnie ich wartości dowodowej.
W ocenie Sądu brak jest bowiem podstaw, aby kwestionować prawdziwość dokumentów, jak również niezgodności ich treści z rzeczywistym stanem rzeczy. Także strony nie kwestionowały autentyczności jak i treści powyższych dowodów. Sąd w kwestii uznania dowodu z korespondencji email odwołuje się do art. 309 k.p.c. Przewiduje on możliwość dopuszczenia i przeprowadzenia innych środków dowodowych, nienazwanych w ustawie, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o dowodach. Powyższa regulacja pozwala na uznanie, że katalog środków dowodowych w postępowaniu cywilnym jest otwarty, a zatem każdy dowód, dostępny na danym etapie rozwoju techniki i nauki, możliwy jest do wykorzystania w sprawie. Do innych środków dowodowych judykatura zalicza wydruki komputerowe, w tym wydruki wiadomości mailowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r., I CSK 138/08, niepubl.).

Odnośnie dowodów z zeznań świadków i stron Sąd wskazał, że postanowił pominąć dowód z przesłuchania pozwanej wobec jej nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na terminie rozprawy w dniu 4 października 2018 r. Dokonał oceny zeznań świadków: zeznania świadka P. W. (radca prawny – pełnomocnik pozwanej) sąd uznał, iż zeznania tego świadka ze względu na tajemnicę radcowską są dla sprawy nieprzydatne – świadek powołując się na tę tajemnicę w zasadzie nie złożył zeznań, choć na marginesie należy odnotować, że z oczywistych powodów potwierdził współpracę stron oraz negocjacje pomiędzy nimi.

Jeśli chodzi o zeznania świadka P. K., który był pracownikiem pozwanej w okresie luty 2013 r. do sierpień 2014 r. potwierdził ona fakt współpracy między stronami w przedmiocie dostarczania towarów z asortymentu AGD oraz fakt niedostarczenia przez pozwaną pewnej ilości tego asortymentu dla powódki ze względu na problemy po stronie producenta tj. niemieckiej firmy (...) oraz pokwitowanie odbioru dwóch dostaw do powódki.

W przypadku świadków S. G. (1) oraz K. K. (1) potwierdzili oni fakt współpracy oraz jego techniczne aspekty (w szczególności K. K. (1)) co do kwestii pomijania w praktyce stosowania zapisów punktu 3 i 4 odnoszących się do potwierdzania przyjmowania przez pozwaną zamówień – pozwana realizowała zamówienia poprzez fakt wystawiania faktur na zapłacone z góry kwoty wynikające z zamówień i dostarczania zamawianych towarów powódce. Kwestia potwierdzenia przez powódkę dostawy następowała zaś w oparciu o dokumenty PZ – „Przyjęcie Zewnętrzne”, na których wyszczególniony był przyjmowany asortyment oraz jego ilość. W praktyce zatem we wzajemnych relacjach strony nie wymagały potwierdzania dostawy produktów przez podpisanie protokołu zdawczo odbiorczego.

Obydwoje świadkowie potwierdzili fakt uiszczania płatności przez powódkę dla pozwanej z góry za towary wymienione w danym zamówieniu oraz fakt, iż od pewnego momentu pozwana nie realizowała dostaw towarów zgodnie z zamówieniem tzn. dostawy obejmowały mniejsze ilości towaru niż wskazywało na to zamówienie. Wobec płatności przez powódkę z góry, w sytuacji niekompletnej dostawy, po stronie pozwanej pozostawała nadpłata, która ostatecznie wyniosła 95.448,48 zł i jest przedmiotem sporu pomiędzy stronami.

Sąd Okręgowy wywiódł, że powództwo jest w całości uzasadnione zarówno co do zasady, jak i wysokości.

Stosownie do treści art. art. 535 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jednoznacznie wynika, że strony łączyła umowa sprzedaży. Powyższą konstatację potwierdza fakt, że - jak wynika z ustaleń Sądu - zamówienie w punkcie drugim, w rubryce ustalenia zawierało zapis mówiący wprost, że powyższe zamówienie jest traktowane jako umowa między stronami. Pozostałe ustalenia dotyczące dokumentu zamówienia potwierdzają, że był to umowa sprzedaży albowiem występują w niej tzw. essentialia negotti charakterystyczne dla takiej umowy: strony umowy, przedmiot (sprecyzowany w załączniku) oraz cena. Zgodnie z art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak wymagają tego okoliczności, w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Zgodnie z art. 65 § 2 k.c. w umowach należy przede wszystkim badać zgodny zamiar stron i cel umowy. Zarówno powodowa spółka, jak i pozwany są przedsiębiorcami, przedmiotem ich działalności jest m.in. zawieranie umów sprzedaży – na duża skalę. Mając na uwadze fakt prowadzenia przez strony działalności gospodarczej, związanej z dokonywaniem umów sprzedaży przyjąć należy, że odwołując się do terminologii właściwej dla umowy sprzedaży i stosując elementy charakterystyczne dla tej umowy strony miały zamiar i zawarły umowę sprzedaży. Ustalenia faktyczne poczynione w sprawie wskazują, że powódka dokonała zamówień towarów AGD u pozwanej w określonej ilości i asortymencie a pozwana miała je dostarczyć powódce, z tym, że powódka zapłaciła za zamówienia z góry. Pozwana nie dostarczyła powódce zamówionych towarów w ilości wynikającej z zamówień, tj. dostarczyła w ilości mniejszej niż opiewały zamówienia. W efekcie mimo, że powódka wzywała pozwaną do dostarczenia brakującego towaru i strony podjęły negocjacje w tym przedmiocie, ostatecznie pozwana nie dostarczyła brakującego towaru. W konsekwencji w ten sposób kwota uiszczona przez powódkę, w zakresie w jakim nie nastąpiły dostawy stanowi nadpłatę, którą pozwana winna zwrócić powódce. Umowa sprzedaży jest umową wzajemną gdzie zasadą jest, że świadczenia wzajemne stron mają być spełnione jednocześnie, czyli z „ręki do ręki”. Mimo, że pojęcia tego nie należy rozumieć dosłownie, to świadczenia stron, jako swoje odpowiedniki powinny pozostawać w nader bliskim związku czasowym. Wyjątek od wskazanej zasady może wynikać z umowy, ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. Umowa zawarta przez strony była ważna, przez powódkę została wykonana w całości. Natomiast pozwana nie wykonała wynikającego z tej umowy ciążącego na niej zobowiązania względem powódki i nie dostarczyła towarów za które otrzymała zapłatę. Cały materiał dowodowy zgromadzony w toku sprawy, a w szczególności wystawione faktury VAT, odpisy dokumentów zamówień, dokumentów PZ Przyjęcie Zewnętrzne, dowody realizacji płatności, wezwania do zapłaty wraz z odpisami z książki nadawczej dały podstawę do stwierdzenia, że roszczenie powódki jest zasadne w całości. Zdaniem Sądu korespondencja pomiędzy stronami mająca miejsce po wezwaniach do zapłaty i odstąpieniu przez powódkę od umowy nie dają podstawy do przyjęcia, iż pozwana uznała dług – miały miejsce jedynie negocjacje co do rozliczeń między stronami. Powódka domagała się zwrotu kwoty 95.448,45 zł (odpowiadającej wysokości niezrealizowanych zamówień, za które zapłaciła z góry) z ustawowymi odsetkami od kwot i za okresy wskazane w pozwie. Niemniej jednak w pełni uzasadnione jest żądanie zapłaty tych kwot. Zgodnie z treścią art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W związku z tym ostatecznie powódka słusznie domagała się od pozwanego zapłaty odsetek ustawowych.

W tym stanie rzeczy na mocy powołanych wyżej przepisów kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego Sąd uznał, że roszczenie powódki zasługiwało w całości na uwzględnienie wobec czego w sentencji wyroku z dnia 4 października 2018 r. utrzymał w mocy, w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 20 września 2016 r., sygn. akt 1089/16, nakazując pozwanej zapłatę zasądzonej tym nakazem kwoty na rzecz Syndyka masy upadłości (...) spółka akcyjnej w upadłości likwidacyjnej w K..

Utrzymując nakaz zapłaty w zakresie kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W nakazie zapłaty została zasądzona na rzecz strony powodowej od pozwanego kwota 5.417 zł tytułem wynagrodzenia adwokata (wyliczona zgodnie z przepisem § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu) w związku z powyższym brak było podstaw do podwyższenia powyższej stawki w związku ze skutecznie wniesionymi zarzutami od nakazu zapłaty.

Wyrok ten zaskarżyła apelacją w całości strona pozwana i wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości. Apelująca zarzuciła naruszenie prawa procesowego a to art. 245 k.p.c. przez uznanie nie podpisanych wydruków o nazwie PZ – przyjęcie z zewnątrz za dokumenty w rozumieniu w/w przepisu pomimo tego, że są to nie podpisane, jednostronnie wystawione wydruki, które nie mogą stanowić oświadczenia woli czy wiedzy danej osoby; z których nie wynika kto sporządził te wydruki , kiedy w jakich okolicznościach oraz czy była to osoba do tego upoważniona posiadająca informacje o dostawie towarów a w szczególności ich rodzaju i ilości, co w konsekwencji mogło mieć wpływ na ustalenia faktyczne oraz treść zaskarżonego orzeczenia i ich ilości; naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez uznanie nie podpisanych wydruków PZ za dowody wiarygodne w sytuacji gdy nie są to dokumenty w rozumieniu art. 245 k.p.c. a ponadto z których nie wynika kto sporządził te wydruki , kiedy w jakich okolicznościach oraz czy była to osoba do tego upoważniona posiadająca informacje o dostawie towarów a w szczególności ich rodzaju i ilości, co w konsekwencji mogło mieć wpływ na ustalenia faktyczne oraz treść zaskarżonego orzeczenia i ich ilości; art. 233 § 1 k.p.c. przez uznanie zeznań świadka S. G. (1) oraz K.K. (1) za zeznania wiarygodne w przedmiocie ilości rzekomo niedostarczonych towarów w sytuacji gdy są to zeznania ogólnikowe, mało konkretne, na podstawie których nie można ustalić faktycznych ilości rzekomo niedostarczonych towarów w odniesieniu do danej dostawy lub faktury, co w konsekwencji mogło mieć wpływ na ustalenia faktyczne oraz treść zaskarżonego wyroku;

Naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez przyjęcie w oparciu o nie podpisane wydruki PZ oraz ogólnikowe zeznania świadków S. G. (1) i K. K. (1), ze strona pozwana nie dostarczyła na rzecz powoda określonej ilości towarów w sytuacji, gdy z tego materiału dowodowego zebranego w sprawie nie można wyciągnąć takich wniosków i nie stanowią one oświadczenia woli czy wiedzy danej osoby a ich treść jest jednostronna, arbitralna i niewiarygodna, a z kolei zeznania wyżej wymienionych świadków są ogólnikowe mało konkretne i nie można na ich podstawie ustalić konkretnych ilości rzekomo nie dostarczonych towarów, co w konsekwencji mogło mieć wpływ na ustalenia faktyczne oraz treść zaskarżonego wyroku; naruszenie art. 6 k.c. przez brak przyjęcia, że to na stronie powodowej spoczywał ciężar dowodu w wykazaniu dokładnej, konkretnej ilości nie dostarczonych towarów oraz wysokości dochodzonej kwoty, gdyż dochodzone kwota nie może być dowolna, ale musi dokładnie odpowiadać wartości faktycznie niedostarczonych towarów; błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że pozwany nie dostarczył na rzecz powoda określonej ilości towarów opisanych w wyroku w sytuacji gdy: strona powodowa nie przedłożyła na dowód tego żądnych dokumentów a jedynie nie podpisane wydruki PZ, które są niewiarygodne, nie stanowią dokumentu, i nie są oświadczeniami woli lub wiedzy konkretnej osoby; nie przedłożyła żadnego protokolarnego pisemnego spisu lub inwentarza brakujących produktów , które pozwalałyby na ustalenie kiedy i jakie konkretnie osoby stwierdziły braki towarów w poszczególnych dostawach; nie składała w trakcie współpracy reklamacji w przedmiocie brakujących towarów, do których to reklamacji pozwana mogłaby się odnieść ustosunkować, i których treść mogłaby zweryfikować, powód w trakcie współpracy handlowej nie tylko nie składał reklamacji, ale także nie dokonywał żadnych potrąceń, zamawiał kolejne towary i opłacał kolejne zamówienia w całości przez co strona pozwana jako uczestnik obrotu gospodarczego mogła mieć w pełni uzasadnione przekonanie, że poprzednie dostawy towarów dokonane przez powoda nie budziły wątpliwości strony powodowej oraz że strona powodowa nie kwestionuje tych dostaw i nie zgłasza względem nich żadnych braków i nieprawidłowości;

Ponadto pozwana zarzucił naruszenie prawa materialnego a to art. 491 § 1 k.c. w zw. z art. 476 k.c. przez niewłaściwe zastosowanie tych przepisów i błędne przyjęcie że powód był uprawniony do wyznaczenia stronie pozwanej odpowiedniego terminu dodatkowego do wykonania zobowiązania pod rygorem odstąpienia od umowy w sytuacji gdy w sprawie strona powodowa nie wykazała , że pozwana nie wykonała zobowiązania oraz że takie nie wykonanie było zawinione przez pozwanego; naruszenie art. 494 § 1 k.c. przez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu i błędne przyjecie, że powód był uprawniony do odstąpienia od umowy z pozwanym oraz żądania zwrotu spełnionych świadczeń w sytuacji gdy strona powodowa nie wykazała aby uprzednio zaistniały przesłanki z art. 491 § 1 k.c. uprawniające do wyznaczenia pozwanej dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania pod rygorem odstąpienia od umowy, a bez tego nie jest możliwe prawnie skuteczne odstąpienie od umowy.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uchylenie nakazu zapłaty oraz oddalenie powództwa w całości a także zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Pozwana wnosił także o zwolnienie od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu rozwinęła zarzuty powołała orzecznictwo Sądu Najwyższego, a także odniosła się do kwestionowanych zeznań świadków.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie. Podniosła, że ustalenia Sądu Okręgowego są trafne i odpowiednio uzasadnione. Zarzuciła, że art. 245 k.p.c. nie może stanowić samodzielnego zarzutu apelacji. Wskazała, że w okolicznościach sprawy pozwana mogła obronić się przed powództwem wykazując, dowodząc, że spełniła swoje świadczenie w sytuacji gdy powódka zapłaciła fakturę wystawiona przez pozwaną przed wykonaniem dostawy. Podniosłą nadto, że nie wykazała apelująca że wskazane indywidualnie dowody a raczej ich ocena nie da pogodzić się z zasadami doświadczenia życiowego. Ciężar dowodu w sprawie spoczywał na pozwanej co do wykazania, że wykonała zobowiązanie, podkreśliła, że pozwana nie kwestionuje własnego zobowiązania a więc po wezwaniu do wykonania go powódka byłą uprawniona do odstąpienia od umowy, także zarzut naruszenia art. 494 § 1 k.c. nie jest zasadny. Ponadto powódka podniosłą, że Sąd I instancji bezzasadnie nie ustalił, że pozwana uznała zobowiązanie przy negocjowaniu zapłaty w ratach.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i wywody prawne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne.

W tym miejscu przypomnieć należy, przed odniesieniem się do zarzutów apelacji, że pozwana w zarzutach od nakazu zapłaty potwierdziła, że strony łączyła umowa na dostawę towarów dla powódki, składane były zamówienia, a także co istotne nie zaprzeczyła wystawieniu faktur dołączonych do pozwu i temu, że powódka uiściła przelewem kwoty z nich wynikające. Potwierdziła tym samym, że powódka uiściła całość należności za zamówiony towar przed jego otrzymaniem a w każdym bądź razie tego ustalenia Sądu I instancji nie można podważyć pomijając, że nie podniesiono zarzutów w tym zakresie. Nie kwestionowano także praktyki składania zamówienia i jego opłacania potwierdzanego fakturą wystawianą także przed dostarczeniem towaru odbiegającej od literalnej treści umowy.

Apelująca nie podważyła także w postępowaniu tego, że złożone i opłacone przez powódkę zamówienia zostały wykonane częściowo. Innymi słowy pozwana musiała zawrzeć umowy o treści wskazanej przez powódkę o czym świadczy przystąpienie do ich realizacji i otrzymanie całego wynagrodzenia. Powyższe potwierdza zmodyfikowanie treści umowy w § 3 w ten sposób, że potwierdzeniem przyjęcia zamówienie było wystawienie faktury przez pozwaną. Okoliczność ta przy braku wątpliwości co do zawarcia umów nie była pierwszoplanową. W tym stanie rzeczy kluczowe znaczenie ma rozkład ciężaru dowodu – art. 6 k.c. Powódka wskazała i przedstawiła dowody na to, że umowy nie zostały wykonane w całości, a więc dalsze dowodzenie to wykazywanie okoliczności negatywnej jaką jest nie wykonanie umowy w całości. W związku z tym, zdaniem Sądu Apelacyjnego, w tym momencie rozkład ciężaru dowodu w zakresie wykonania umów w całości przeszedł na pozwaną, która powinna dysponować pozytywnymi dowodami wykonania umowy.

W tym stanie rzeczy przystępując do rozważenia zarzutów apelacji dotyczących prawa procesowego należy stwierdzić, że zarzut naruszenia art. 245 k.p.c. jak też art. 233 § 1 k.p.c. nie są zasadne. W sytuacji gdy pozwana zawarła umowę z powódką, następnie przyjęła szereg zamówień na różne produkty, wystawiła faktury, które zostały zapłacone i zrealizowała część zamówienia to wobec twierdzeń powódki, że nie otrzymała całości zamówionego towaru rozważyć należało rozkład ciężaru dowodu w sprawie. Powódka przedstawiła twierdzenia, że nie otrzymała całości zamówionego towaru i przedstawił dokumenty wewnętrzne PZ wykazując nimi ilość jej zdaniem otrzymanych towarów.

Wykazanie braku towaru stanowi okoliczność negatywną, którą powódka może dowodzić jedynie pośrednio i przy jej twierdzeniach o nie wykonaniu zobowiązania właściwie przez pozwaną na nią przeszedł ciężar dowodzenia spełnienia świadczenia. Szczególnie, że w sprawie sytuacja jest o tyle nietypowa, że powódka z góry uiściła zapłatę za całość zamówionego towaru, a więc pozwana dysponowała środkami finansowymi za towar przed jego dostarczeniem.

W tym stanie rzeczy to pozwana powinna udowodnić w sposób pozytywny wykonanie zobowiązania. Pozwana powinna dysponować dowodami nabycia odpowiedniej ilości towaru, ale co istotniejsze potwierdzeniem przez powódkę odbioru towaru z miejsca jego dostarczenia do powódki. Dalszy dowodem mogły być listy przewozowe albo dowody nadania przesyłki w razie korzystania z usług osób trzecich np. kurierów. Podsumowując, w sprawie zdaniem Sądu Apelacyjnego ciężar dowodu wykonania umowy obciążał pozwaną, która nie przedłożyła dowodów na okoliczność wykonania w całości dostaw poszczególnych towarów. W związku z tym rozważania dotyczące charakteru wydruków PZ nie były tak istotne dla rozstrzygnięcia jak przedstawia to pozwana. Sąd władny był jednak ocenić wewnętrzne dowody PZ jako dowody w sprawie i w zależności od dalszych okoliczności także zakwalifikować je jako dokumenty, szczególnie przy obecnej treści art. 77 ³ k.c. W sprawie związał je z zeznaniami świadków, które prawidłowo ocenił w odrębnym fragmencie uzasadnienia. Sąd I instancji odniósł się do dowodów PZ i dokonał oceny dowodów zgodnie z regułami z art. 233 1 k.p.c. a apelacja skutecznie oceny tej nie podważyła. Podkreślić należy, że ewentualne oceniane merytorycznie uchybienia w dokumentowaniu czynności przez powódkę nie miały wpływu na sytuację pozwanej które powinna dysponować dokumentami potwierdzającymi wykonanie umowy a więc potwierdzeniami dostarczenia towaru do powódki i to mogła wykazać niezależnie od dokumentacji powódki. Powódka wskazała, że posiada dokumenty na dostarczenie jej wskazanych ilości towaru i jeszcze raz należy podkreślić, że to pozwana powinna pozytywnie wykazać wykonanie umowy w postaci potwierdzenia odbioru towaru przez powódkę. Powyższe odpowiada także na zarzut naruszenia art. 6 k.c. przez Sąd I instancji, przy przejściu ciężaru dowodu na pozwaną nie mogło dojść do jego naruszenia.

Sąd Okręgowy ustalił i ocenił także okoliczności związane z negocjacjami dotyczącymi spłaty zadłużenia przez pozwaną. Sąd nie przyjął, że doszło do uznania należności. Nie wdając się w ocenę tego zdarzenia niewątpliwym jest, że skutecznie ustalono, że strony negocjowały zapłatę dochodzonej kwoty a skoro pozwana negocjacje takie podjęła to przyznała istnienie między stronami wierzytelności podlegających rozliczeniu.

Podsumowując zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego koncentrowały się na różnych aspektach zawiązanych z dowodami PZ , ale jak wskazano wyżej przy przejściu ciężaru dowodu pozytywnego na pozwaną nie mogły odnieść skutku, a nawet nie podzielenie tego stanowiska nie skutkowało podważeniem logicznego połączonego z zeznaniami świadków ustalenia odpowiedzialności pozwanej i jej zakresu. Skutecznie nie podważono oceny dowodów dokonanej przez sąd I instancji. Powyższe dotyczy także zarzutu błędnych ustaleń faktycznych wywodzonego z dokumentowania przez powódkę braków w towarze jak i wskazywania na brak reklamowania braków ilościowych.

Zarzuty naruszenia prawa materialnego w ustalonym stanie faktycznym także nie były zasadne. Istota sporu to żądanie zwrotu uiszczonej części ceny, wynagrodzenia uiszczonego za towar w sytuacji nie wykonania zobowiązania przez pozwaną. W tak ukształtowanym stanie faktycznym powódka najpierw zażądała wykonania zobowiązania a po upływie terminu odstąpiła od umowy. Powódka wzywała pozwaną do wykonania umowy z zagrożeniem odstąpieniem od niej – od każdej z poszczególnych umów objętych pozwem, a następnie złożyła stosowne oświadczenia. Czynnością tą Co było pismo z dnia 14 listopada 2014 r. którym powódka wezwała pozwaną do wykonania zobowiązania wskazując na konkretne ilości brakujących towarów ( k. 88, 93 ).

Odnosząc się do argumentów pozwanej wystarczającym jest wskazanie, że powódka wykonała własne zobowiązanie płacąc całość ceny przed otrzymaniem towaru a pozwana dokonując dostawy części towaru i nie uzupełniając jej bądź nie zwracając otrzymanej kwoty ponad należną pozostawała w zwłoce. W sprawie pozwana twierdziła, że nie wykazano nie wykonania w całości zobowiązania, przy takiej linii obrony pozwana nie wskazała żadnych okoliczności wskazującej przy upływie czasu, że nie ponosi winy za nie dostarczenie towaru zapłaconego. Zwrócić należy uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2011 r. V CSK 427/10 ( IC 2012 nr 7/8, s. 45 ) w którym stwierdzono, że „z art. 476 k.c. wynika domniemanie, że dłużnik, nie dotrzymując terminu pozostaje w zwłoce ,wierzyciel nie musi udowadniać, że niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia jest spowodowane okolicznościami, za które dłużnik odpowiada, lecz jedynie to, iż termin wykonania zobowiązania upłynął bezskutecznie. Dłużnik, który twierdzi, że nie popadł w zwłokę, lecz w opóźnienie zwykle, nie stwarzające negatywnych następstw – także wynikających z art. 491 § 1 k.c. – powinien tę okoliczność wykazać. „ W sprawie pozwana kwestionując odpowiedzialność konsekwentnie nie wykazywała także okoliczności wskazujących na opóźnienie a nie zwłokę. O dopuszczalności odstąpienia od części umowy wzajemnej wypowiedział się Sąd Najwyższy między innymi w uchwale z dnia 20 listopada 2015 r. III CZP 83/15 ( OSNC 2016/12, poz.142 ), a o charakterze oświadczenia o odstąpieniu od umowy w wyroku z dnia 28 listopada 2014 r. I CSK 737/13 ( nie publ. ).

W konsekwencji możliwe było odwołanie się do odpowiedniego, ze względu na charakter roszczenia, zastosowania orzeczenia o powrotnym przeniesieniu własności rzeczy w wyniku odstąpienia od umowy ( wyrok SN z dnia 22 stycznia 2002 r. V CKN 660/00, OSP 2003/1, poz.2 ). Powołanie w apelacji art. 494 § 1 k.c. z odwołaniem do nie spełnienia przesłanek z art. 491 k.c. nie było trafne wobec wskazanych powyżej argumentów, dodatkowo należy zauważyć, że przepis art. 494 k.c. określa prawa i obowiązki wyłącznie strony od umowy odstępującej ( wyrok SN z dnia 16 stycznia 1998 r. I CKN 410/97, OSNC 1998/10, poz.155 ).

Przypomnieć należy, że powódka wezwała do wykonania zobowiązania, zakreśliła termin wskazując że po jego upływie od umowy odstąpi; powyżej w ustaleniach faktycznych i wywodzie prawnym wskazano na spełnienie przesłanek z art. 491 § 1 k.c.

Z przedstawionych przyczyn apelacja pozwanej uległa oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. a o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

SSA Paweł Rygiel SSA Jan Kremer SSO Wojciech Żukowski