Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: sędzia Anna Zawadka

Sędziowie: Jacek Matusik

del. Izabela Kościarz – Depta (spr.)

protokolant: sekr. sądowy Anna Rusak

przy udziale prokuratora Jerzego Kopeć

po rozpoznaniu dnia 4 października 2019 r. w Warszawie

sprawy A. R., córki K. i M., ur. (...) w P.

oskarżonej o przestępstwo z art. 177 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie

z dnia 14 stycznia 2019 r. sygn. akt IV K 1227/17

wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżoną od uiszczenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie na rzecz r. pr. Z. N. kwotę 516,60 zł tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz podatek od towarów i usług.

sędzia Anna Zawadka sędzia Jacek Matusik sędzia del. Izabela Kościarz – Depta

Sygn. akt VI Ka 553/19

UZASADNIENIE

A. R. została oskarżona o to, że w dniu 26 sierpnia 2016r. w W. kierując samochodem osobowym marki F. (...) nieumyślnie spowodowała wypadek drogowy i nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, iż na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...), nie zastosowała się do znaku A-7 „ustąp pierwszeństwa” i nie ustąpiła pierwszeństwa kierującemu samochodem osobowym marki R. (...) nr rej. (...) kierowanego przez M. S. (1) i doprowadziła do zderzenia się tych samochodów w wyniku czego pasażerka samochodu R. (...) M. S. (2) doznała obrażeń ciała w postaci pęknięcia śledziony i wątroby, krwotoku do jamy otrzewnowej, które to obrażenia powodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k., tj. o czyn z art. 177 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie IV Wydział Karny wyrokiem z dnia 14 stycznia 2019r. (sygn. akt IV K 1227/17) uznał oskarżonego A. R. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art. 177 § 2 k.k. skazał ją na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, a na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie wymierzonej kary warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat tytułem próby. Na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądził od oskarżonej na rzecz M. S. (2) kwotę 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę. Ponadto Sąd rozstrzygnął o kosztach.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez obrońcę na korzyść oskarżonej w zakresie dotyczącym wysokości orzeczonego zadośćuczynienia. Skarżący wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonego zadośćuczynienia w wysokości 10.000 złotych na rzecz pokrzywdzonej M. S. (2) do sytuacji materialnej i możliwości zarobkowych oskarżonej. W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie wysokości zadośćuczynienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonej nie zasługiwała na uwzględnienie w związku z powyższym Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności oraz dowody ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych i należycie wykazał winę oskarżonego. Sąd I Instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał na jego podstawie prawidłowej subsumcji. Ocena oraz analiza materiału dowodowego dokonane przez Sąd są poprawne, nie wykazują błędów logicznych i nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów. Sąd Rejonowy przedstawił, które dowody uznał za wiarygodne, a którym odmówił wiary i swoje stanowisko uzasadnił.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż apelacja obrońcy oskarżonego, wniesiona na korzyść, skierowana była tylko i wyłącznie przeciwko rozstrzygnięciu o orzeczonym zadośćuczynieniu wobec oskarżonej. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała natomiast ustaleń faktycznych Sądu I instancji w zakresie odnoszącym się do sprawstwa oskarżonej, co zwalnia Sąd Odwoławczy od szerszego zajmowania się tą kwestią i pozwala na ograniczenie się do stwierdzenia, że zebrany w sprawie materiał dowodowy uzasadnia przyjęcie winy oskarżonej w zakresie przypisanego jej czynu i nie zachodziły żadne okoliczności wyłączające w tej sytuacji odpowiedzialność karną, przedstawione zaś w uzasadnieniu rozumowanie oraz wyciągnięte wnioski potwierdzają trafność rozstrzygnięć, również co do wymiaru kary i orzeczonego zadośćuczynienia. Zarazem w sprawie nie zachodzą przyczyny wymienione w art. 439 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k. Na marginesie rozważań należy podkreślić, iż zgodnie z obowiązującymi od 1 lipca 2015 roku przepisami, przy orzeczeniu kary pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem Sąd obligatoryjnie jest zobowiązany do nałożenia obowiązku bądź obowiązków wymienionych w art. 72 k.k. W przedmiotowej sprawie Sąd nie zamieścił w wyroku rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, jednak przy braku apelacji w zakresie rozstrzygnięć związanych z uznaniem winy oskarżonego i wniesionej na niekorzyść, Sąd Odwoławczy nie miał możliwości uzupełnienia wyroku w tym zakresie. Sąd Okręgowy jest ściśle związany zarzutami apelacji, w zakresie których ma badać prawidłowość rozstrzygnięć zawartych w wyroku Sądu I Instancji.

Nie ma racji obrońca oskarżonej, iż Sąd I instancji orzekł zadośćuczynienie w rażąco niewspółmiernej wysokości, albowiem kwota ustalona w wyroku jest nieadekwatna do sytuacji materialnej i możliwości zarobkowych oskarżonej. W ocenie Sądu Odwoławczego rozstrzygnięcie to należy ocenić jako w pełni prawidłowe.

Z uwagi na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia za krzywdę podkreślić należy, że ustalenie odpowiedniej sumy nie może polegać na przyznaniu wyłącznie symbolicznej kwoty pieniężnej. W orzecznictwie wielokrotnie określano kryteria „odpowiedniej sumy”. Z uwagi na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia za krzywdę powszechnie uważa się, że ustalenie odpowiedniej sumy nie może polegać na przyznaniu wyłącznie symbolicznej kwoty pieniędzy. Przeciwnie, wysokość zadośćuczynienia powinna odpowiadać wielkości ustalonej krzywdy (A. Olejniczak w: A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, komentarz do art. 445 k.c., teza 20).

Przyznana wysokość zadośćuczynienia tj. 10 000 złotych jest sprawiedliwą kwotą dla pokrzywdzonej i uwzględnia bardzo duży rozmiar krzywdy doznanej przez M. S. (2), która w wyniku wypadku przebywała w szpitalu i była operowana w trybie pilnym. Obrażenia, których doznała pokrzywdzona spowodowały u niej ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu. W wyniku zdarzenia u pokrzywdzonej wykonano splenektomię. Kwota zasądzonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonej nie jest kwotą zbyt wygórowaną. Obrażenia, jakich doznała pokrzywdzona spowodowały u niej ból, stres i w konsekwencji niezdolność do nauki.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem sytuacja materialna oskarżonego nie może mieć wpływu na wymiar orzeczonego środka karnego. Wprawdzie określony w art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody jest środkiem karnym, jednakże przy jego orzekaniu należy kierować się zasadami prawa cywilnego dotyczącymi ustalenia wielkości szkody majątkowej lub doznanej krzywdy (szkoda niemajątkowa). Można uwzględniać tylko te składniki lub elementy szkody, które wynikły bezpośrednio z zachowania się sprawcy lub ze skutków tego zachowania się (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie II AKa 422/18).

Zasadniczym kryterium decydującym o wysokości należnego zadośćuczynienia jest przede wszystkim, rozmiar doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy; zadośćuczynienie bowiem ma pełnić funkcję kompensacyjną. To jednoznacznie wskazuje, że do kryteriów jakie należy brać pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia nie należą okoliczności związane z możliwościami zarobkowymi oskarżonego i jego stanem majątkowym, bowiem nie wpływają one na rozmiar wyrządzonej krzywdy ani na stopień winy sprawcy. Nie sposób bowiem uznać, iż "wartość" tej samej krzywdy byłaby zróżnicowana w zależności od zamożności bądź możliwości zarobkowych sprawcy przestępstwa (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 września 2018 r. w sprawie II AKa 252/18)

Mając na uwadze powyższe apelacja obrońcy oskarżonej i podnoszone w niej zarzuty, iż nie została wzięta pod uwagę sytuacja rodzinna i materialna oskarżonej, jak również możliwości zarobkowe, nie zasługują na uwzględnienie. Pozostają one bez wpływu na wysokość orzeczonego zadośćuczynienia. Natomiast Sąd I Instancji prawidłowo uwzględnił te składniki lub elementy szkody, które wynikły bezpośrednio z zachowania się sprawcy i ze skutków tego zachowania, a w szczególności zasadnicze kryterium decydujące o wysokości należnego zadośćuczynienia tj. rozmiar doznanej przez pokrzywdzoną krzywdę. Okoliczności i skutki zdarzenia uzasadniają w zupełności przyznaną przez Sąd I Instancji kwotę 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zdaniem Sądu Okręgowego pozwoli to na zadośćuczynienie poczuciu sprawiedliwości i spełni kompensacyjną funkcję kary wobec pokrzywdzonej.

Zgromadzone w sprawie dowody, które w sposób prawidłowy i przy zachowaniu norm określonych w art. 7 k.p.k. ocenił Sąd I instancji, w sposób jednoznaczny wskazują, iż oskarżona dopuściła się popełnienia przypisanego jej w wyroku czynu oraz dokonał jego prawidłowej kwalifikacji prawnej.

Z uwagi na sytuację rodzinną i majątkową oskarżonej, która jest na emeryturze, spłaca długi i toczy się wobec niej egzekucja komornicza, Sąd zwolnił ją od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczy, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

Z powyższych względów orzeczono jak w wyroku.

SSO Jacek Matusik SSO Anna Zawadka SSR del. Izabela Kościarz – Depta