Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Mikołowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: SSR Beata Mańka

Protokolant: sekr.sądowy Anna Kołodziej

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2019 r. w Mikołowie

na rozprawie rozpoznał sprawę z wniosku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w M. o umieszczenie w domu pomocy społecznej M. O. bez jej zgody

postanawia:

1.  orzec umieszczenie M. O. urodzonej (...), zamieszkałej w M. ul. (...) - w domu pomocy społecznej dla osób przewlekle chorych psychicznie bez jej zgody (artykuł 38 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego);

2.  przyznać ze środków finansowych Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Mikołowie) na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokat M. K. prowadzącego Kancelarię Adwokacką w M., ul. (...) kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) wraz z 23% podatkiem VAT, to jest łącznie kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych, dwadzieścia groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania z urzędu.

Sygn. akt III RNs 74/18

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować;

2.  kal. 21 dni lub z wpływem

M. dnia, 15 marca 2019r.

………………………………..

Sygn. akt III RNs 74/18

UZASADNIENIE

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w M. pismem z dnia 13 kwietna 2018 r. zwrócił się z wnioskiem o umieszczenie M. O. bez jej zgody w domu pomocy społecznej.

W uzasadnieniu wskazano, iż M. O. nieprzerwanie od 1972 r. zaliczona jest do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, utrzymuje się z emerytury, niemniej ze względu na nieporadność i chorobę - schizofrenię paranoidalną - wymaga pomocy osób trzecich. Uczestniczka od 2008 r. korzysta z usług opiekuńczych ośrodka bez stałego pobytu, w tym ze śniadań i obiadów, przy czym obecnie świadczona pomoc nie spełnia już swej funkcji, albowiem uczestniczka wielokrotnie nie wpuszczała do mieszkania pracownika socjalnego, odmawiając jednocześnie spożywania donoszonych obiadów, twierdząc, że przygotowane posiłki jej nie smakują, nie odbiera telefonów, odmawia wychodzenia z domu, wyrażając chęć spędzania czasu wyłącznie w ciemnym pokoju z zaciągniętymi roletami. M. O. stała się osobą lękliwą i nieufną. Pracownik socjalny kilkukrotnie podejmował rozmowy z uczestniczką, aby ta zamieszkała w domu pomocy społecznej, na co pani O. nie wyraża zgody. Pracownik socjalny nawiązał kontakt telefoniczny z rodziną uczestniczki – bratową mieszkającą w Niemczech, która również wyraziła obawy o stan zdrowia M. O., albowiem kontakt z nią jest utrudniony, często nie odbiera telefonów lub nie chce rozmawiać. Nadto ciotka uczestniczki – H. K. wskazała, iż obecnie uczestniczka odmawia porad i wizyt lekarskich oraz prawdopodobnie zażywania leków. Dodatkowo Zakład (...) w M. odnotował skargi lokatorów budynku na zachowanie uczestniczki, która w nocy zachowuje się bardzo głośno, tupie nogami o podłogę, rozmawia sama ze sobą, co wzbudza niepokój i obawę o własne życie mieszkańców. W ocenie ośrodka brak całodobowej opieki nad uczestniczką zagraża jej życiu i zdrowiu.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2018 r. ustanowiono dla uczestniczki pełnomocnika z urzędu.

W odpowiedzi na wniosek pełnomocnik uczestniczki wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów obrony z urzędu, nie składając jednocześnie zastrzeżeń do sporządzonej przez biegłego sądowego opinii psychiatrycznej.

Sąd ustalił, co następuje:

M. O., ur. (...) w M., zamieszkała w M. przy ul. (...), od stycznia 1972 r. zaliczona jest do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, orzeczenie ma charakter trwały. Prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego. Od 2008 r. korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w M., który w ramach usług opiekuńczych bez pobytu przygotowuje uczestniczce śniadania i obiady z dowozem do jej miejsca zamieszkania. Od pewnego czasu pracownik socjalny zauważył zmiany w zachowaniu uczestniczki, która unika kontaktów nie tylko z opiekunką, lecz również z rodziną, odmawia spożywania przygotowanych posiłków, deklaruje chęć pozostania w pokoju, w którym panuje półmrok z uwagi na zaciągnięte rolety. Jednocześnie ujawnia brak orientacji, skąd jest opiekunka. Uczestniczka cierpi na schizofrenię paranoidalną, pozostaje pod opieką psychiatryczną od 1973 r. Odmawia uczęszczania na wizyty lekarskie w poradni zdrowia psychicznego, zażywa nieregularnie przepisane leki. Zapytana na okoliczność, czy chce zostać umieszczona w domu pomocy społecznej, nie wiedziała.

Opieka nad uczestniczką obejmuje wyłącznie usługi bez pobytu, oraz korzystanie ze śniadań i obiadów, jednakże z uwagi na jej stan zdrowia jest to niewystarczające. Uczestniczka nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Pozostawiona sama w domu stanowi zagrożenie dla swojego zdrowia i życia. Wielokrotnie odmówiła wpuszczenia pracownika socjalnego do domu, nie odbiera telefonów i odmawia spożywania przygotowanych dla niej posiłków. W godzinach nocnych zachowuje się bardzo głośno, tupie nogami, obija się o ściany, skacze i rozmawia ze sobą, co budzi zniecierpliwienie i niepokój innych mieszkańców kamienicy. Aktualnie wizyty opiekunki nie są w stanie zapewnić uczestniczce bezpieczeństwa. M. O. ujawnia objawy przewlekłego etapu rozwoju zaburzeń schizofrenicznych, nacechowanych wyraźnym postępem choroby od etapu wczesnego złożonego z epizodów z objawami psychotycznymi spełniającymi ogólne kryteria schizofrenii, do etapu późnego nacechowanego objawami negatywnymi.

Uczestniczka od 10 maja 2018 r. przebywa w Państwowym Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie (...) w R., niemniej prowadzone leczenie nie przyniosło poprawy, która pozwalałaby na samodzielne funkcjonowanie, w tym na samodzielne mieszkanie przy pomocy pracownika socjalnego. Aktualnie uczestniczka nie wymaga dalszego leczenia w warunkach szpitalnych, aczkolwiek nie jest zdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, wymaga stałej opieki i pielęgnacji.

(dowód: opinia sądowo psychiatryczna, k. 29-32, zeznania M. O. znajdujące się w aktach IV Cps 285/18).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 38 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994r. /Dz.U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm./ osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej. Stosownie natomiast do treści art. 39 wskazanej ustawy, jeśli osoba taka lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.

Natomiast w myśl art. 39 ust. 3 powołanej ustawy jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.

Wskazać należy, iż skierowanie do domu pomocy społecznej wymaga oceny stanu zdrowia oraz możliwości korzystania przez daną osobę z pomocy środowiskowej, w szczególności zaś zbadania możliwości zorganizowania usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania lub w ośrodku wsparcia. Niemożność zapewnienia tych usług w miejscu zamieszkania oznaczać będzie niemożliwość przyznania ich w zakresie niezbędnym do zaspokojenia codziennych potrzeb życiowych. Prowadząc postępowanie w sprawie umieszczenia osoby w domu pomocy, organ obowiązany jest ustalić, czy osoba ta może otrzymać konieczną pomoc w miejscu zamieszkania. W przypadku ustalenia, że udzielenie pomocy jest możliwe, ale w rozmiarze niewystarczającym, należy przyjąć zaistnienie przesłanki uprawniającej do umieszczenia w placówce. Jak zaznaczono wyżej, umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej jest ostatecznością i powinno być poprzedzone oceną możliwości udzielenia pomocy osobie potrzebującej w miejscu jej zamieszkania oraz zbadaniem jej sytuacji rodzinnej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, iż z opinii biegłego z zakresu psychiatrii jednoznacznie wynika, iż M. O. jest osobą chorą psychicznie, której choroba nie pozwala na samodzielne funkcjonowanie. Uczestniczka jest osoba samotną, bezdzietną, nie posiada żadnych osób bliskich mogących sprawować nad nią codzienną opiekę. Uczestniczka nie potrafi zadbać o swoje podstawowe potrzeby, odmawiając przy tym pomocy udzielanej jej przez pracownika socjalnego. Jednocześnie swoim zachowaniem wzbudza niepokój sąsiadów. Potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, a jej brak zagraża jej zdrowiu i życiu.

W świetle powyższego, zdaniem sądu, zaistniał ścisły związek pomiędzy niemożliwością opieki nad M. O. przez jej najbliższych a koniecznością przyjęcia jej do odpowiedniej placówki. W ocenie Sądu, nie ulega wątpliwości, iż najkorzystniejszym z punktu widzenia uczestniczki jest umieszczenie jej w domu pomocy społecznej, gdzie będzie miała zapewnione bezpieczeństwo i opiekę medyczną dostosowaną do własnych potrzeb.

O kosztach należnych ustanowionemu, na mocy art. 48 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, pełnomocnikowi dla uczestniczki postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18 j.t.).

Mając zatem na uwadze poczynione ustalenia i przytoczone rozważania na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.