Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 stycznia 2018 roku (data nadania pisma w placówce pocztowej) R. N., O. N., A. N., G. B. i E. S., działający przez profesjonalnego pełnomocnika, wnieśli o zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 20.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10 lipca 2017 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Powodowie określili, że wskazana kwota ma zostać zasądzona w kwotach po 4000,00 zł na każdego z powodów. W uzasadnieniu powodowie wskazali, że w dniu 16 października 2016 roku mieli odbyć lot na trasie H. - K. liniami lotniczymi pozwanej. Lot ten został opóźniony o ponad 10 godzin. Powodom nie została podana przyczyna opóźnienia. Ponadto powodowie wskazali, iż bez podania przyczyny, nie zostali wpuszczeni na pokład samolotu. Jak okazało się następnie, przyczyną takiego stanu rzeczy był tzw. overbooking. Powodowie podnieśli także, że we własnym zakresie musieli sfinansować sobie powrót z A. do K.. W uzasadnieniu pozwu wskazano także, iż pozwana spółka została wezwana do zapłaty przedmiotowej kwoty w terminie 14 dni od dnia doręczenia pisma, powiększonej o koszt biletów lotniczych i kolejowych, jednakże do dnia wniesienia pozwu nie ustosunkowała się do w/w wezwania. Powodowie jako podstawę prawną swojego żądania wskazali przepis art.7 rozporządzenia nr 261/04 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku (pozew, k. 3-6v).

W odpowiedzi na pozew z dnia 13 czerwca 2018 roku (data nadania pisma w placówce pocztowej) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego od każdego z powodów na rzecz pozwanej. Pozwana przyznała, iż w przypadku przedmiotowego lotu doszło do overbookingu, jednakże strona pozwana podjęła wszelkie środki, by powodowie zostali przetransportowani do miejsca docelowego. Ponadto wskazała, iż powodowie nie wykazali poniesionych szkód do wysokości 4.000 zł na osobę (odpowiedź na pozew – k. 54-55v).

Na rozprawie w dniu 4 października 2018 roku, pełnomocnicy stron podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie. Ponadto pełnomocnik powodów oświadczył, iż dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie oparte jest na Rozporządzeniu nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie nr 295/91, a także na art. 471 k. c. Pełnomocnik pozwanej podniósł ponadto zarzut przedawnienia oraz wskazał, iż szkoda, za którą powodowie dochodzą odszkodowania na podstawie art. 471 k. c. nie została w żaden sposób wykazana (protokół z rozprawy z dnia 4 października 2018 roku k. 93-95).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny.

R. N., O. N., A. N., G. B. i E. S. zawarli z Biurem (...) z siedzibą w S. umowę o świadczenie usług turystycznych, która obejmowała także przelot nr P7 8310 na trasie H. – K. w dniu 16 października 2016 roku.

(kserokopia umowy o świadczenie usług – k.11, elektroniczne potwierdzenie rezerwacji nr (...) – k.12-14, kserokopie kart pokładowych – k.15)

Przedmiotowy lot (...) był opóźniony o ponad 10 godzin.

(okoliczno ść bezsporna)

Powodom odmówiono wejścia na pokład samolotu.

(okoliczno ść bezsporna, zeznania powodów –k.94-95)

Pozwana spółka zapewniła powodom podróż z H. do A., a następnie zarezerwowała w dniu 16 października 2016 roku dla powodów lot z A. do W. nr LO 692, który miał odbyć się 17 października 2016 roku

(uwierzytelnione t łumaczenie korespondencji e-mail – k.68-74)

W dniu przedmiotowego lotu, powodowie podróżowali z H. do A., a następnie w dniu 17 października 2016 roku z A. do W.. Ponadto powodowie w dniu 17 października 2016 roku podróżowali pociągiem InterCity z W. do K., a następnie busem z K. do P.. Bilety lotnicze z A. do W. i kolejowe z W. do K. kupiła dla powodów A. W. z Biura (...) z siedzibą w S.. Kosz transferu z K. do P. ponieśli powodowie, ale został on im zwrócony przez A. W.. Powodowie w związku ze zmianą planu podróży ponieśli jedynie koszt napojów i posiłków kupionych na lotnisku

(kserokopia kart pok ładowych – k.16-18, kserokopia biletu – k.19, zeznania powodów –k.94-95)

Pismem nadanym w dniu 10 lipca 2017 roku strona powodowa wezwała pozwaną spółkę do zapłaty w terminie 14 dni od doręczenia wezwania, kwoty 20.000 zł (która obejmowała roszczenie po 4.000 zł na rzecz każdego z powodów) tytułem odszkodowania w związku z opóźnieniem lotu z H. do K. oraz późniejszej bezpodstawnej odmowy wejścia na pokład samolotu i niezapewnienie lotu zastępczego z Polski.

(ostateczne przeds ądowe wezwanie do zapłaty z dnia 7 lipca 2017 roku – k. 20- 24, dowód nadania przesyłki – k. 25)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których autentyczność i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy nie budziła wątpliwości oraz twierdzeń przyznanych wprost i niezaprzeczonych przez strony, na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. Zgodnie bowiem z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności ze stanem rzeczywistym, a w myśl art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

S ąd zważył co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu w całości.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zgodnie z art. 471 k. c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Kodeks cywilny nie definiuje pojęcia szkody. Należy ją jednak rozumieć jako uszczerbek prawnie chronionego dobra nie tylko w sferze majątkowej, ale także niemajątkowej.

W myśl art. 6 k. c., strona wywodząca z danego faktu skutki prawne powinna fakt ten udowodnić. Przyjęty przez ustawodawcę system kontradyktoryjnego procesu cywilnego oznacza, że strona prowadzi proces na własne ryzyko, w tym będące elementem procesu postępowanie dowodowe, gdyż przepis art. 232 k.p.c. stwarza Sądowi jedynie możliwość, a nie obowiązek, dopuszczenia uzupełniająco dowodu nie wskazanego przez strony (Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 20 września 2006 roku I ACa 394/06).

W ocenie Sądu powodowie w niniejszej sprawie nie uczynili zadość wykazaniu szkód, jakie ponieśli wskutek opóźnienia przedmiotowego lotu. Powodowie nie przejawiali w tym zakresie żadnej inicjatywy dowodowej, a jedynie wskazali, że doznanie takiej szkody miało miejsce. Wskazać nadto należy, że powodowie sami zeznali, że wszelkie dodatkowe koszty związane ze zmianą planu podróży, poza kosztami napojów i posiłków, zostały pokryte przez A. W..

Należy podkreślić, że rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Również nie jest sąd zobligowany w żaden sposób do doszukiwania się w zgromadzonym w toku sprawy materiale nie powołanych dowodów czy nie podniesionych szeroko rozumianych zdarzeń bądź okoliczności, które ewentualnie mogą być korzystne dla strony postępowania.

Zagadnienia dotyczące możliwości dochodzenia odszkodowania za opóźniony lot uregulowane zostały przepisami unijnymi i zawarte są w Rozporządzeniu nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie nr 295/91 (dalej: „rozporządzenie nr 261/04”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/04, w przypadku odwołania lotu, pasażerowie których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu, ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu, lub (...)) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu. Ponadto, w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 wskazano, że przewoźnik zwolniony jest obowiązku wypłaty rekompensaty, jeżeli może dowieść, iż odwołanie lotu zostało spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć, mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Jak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07, „Artykuły 5, 6 i 7 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania pasażerów opóźnionych lotów można traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego”.

Przepis art.12 powołanego rozporządzenia stanowi, że niniejsze rozporządzenie nie narusza praw pasażerów do dochodzenia dalszego odszkodowania. Odszkodowanie na podstawie niniejszego rozporządzenia może zostać potrącone z takiego odszkodowania. Należy jednak wskazać, że wysokość dalszego odszkodowania nie ma już charakteru ryczałtowego, jak odszkodowanie wskazane w artykułach poprzedzających i musi być udowodnione w toku procesu, na zasadach ogólnych.

Mając na uwadze związanie sądów krajowych wykładnią aktów Unii Europejskiej sformułowaną przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości, wyżej przytoczone regulacje stanowią normatywną podstawę roszczeń powodów.

O istocie rozpoznania niniejszej sprawy stanowił jednak skutecznie podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia.

Termin przedawnienia ryczałtowego odszkodowania, uregulowanego w art. 5 i 7 rozporządzenia nr 261/04 podlega przedawnieniu ustalanym zgodnie z przepisami każdego państwa członkowskiego. Potwierdził to Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu z dnia 22 listopada 2012 roku, w sprawie C-139/11. W orzeczeniu wskazano nadto, że dwuletniego okresu przedawnienia ustanowionego konwencji montrealskiej (Konwencja o ujednoliceniu niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego, sporządzona w M. dnia 28 maja 1999 r., Polska ratyfikowała ją 9 grudnia 1999 roku) nie stosuje do powództw wytoczonych z powyższych przepisów rozporządzenia.

W polskim Kodeksie cywilnym roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się po roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, kiedy miał być wykonany (art. 778 k.c.).

Wobec licznych wątpliwości odnośnie terminu przedawnienia jaki należy stosować do roszczeń wynikających z rozporządzenia nr 261/2004, w odpowiedzi na pytanie prawne zadane Sądowi Najwyższemu, 17 marca 2017 r. SN wydał uchwałę, w której orzekł, że „roszczenie o odszkodowanie przewidziane w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, przedawnia się w terminie rocznym na podstawie art.778 k.c.” (III CZP 111/16).

Roczny, zgodny z prawem krajowym, termin dochodzenia roszczeń nie został przez powodów dotrzymany. Przedmiotowy lot odbył się w dniu 16 października 2016 roku, co potwierdzają dokumenty dołączone do pozwu, jak i do odpowiedzi na pozew. Pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 3 stycznia 2018 roku, mimo, że treści pozwu jako datę jego sporządzenia wskazano 09 października 2017 r. (wydruk ze strony Poczty Polskiej-śledzenie przesyłki-k.97)

Zgodnie z art. 123§1k.c. bieg przedawnienia przerywa się: 1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; 2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje; 3) przez wszczęcie mediacji.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że do dnia wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie nie wystąpiła żadna z powyżej wskazanych przesłanek przerwania biegu terminu przedawnienia. Termin roczny, stosownie do art. 778 k. c. należy liczyć w tym przypadku od dnia, w którym przewóz został wykonany tj. od dnia 16 października 2016 roku. Nie ulega zatem wątpliwości, że w dniu wniesienia pozwu tzn. 3 stycznia 2018 roku roszczenie powodów uległo już przedawnieniu.

Na marginesie wskazać nadto należy, że powodowie nie wykazali wysokości poniesionych kosztów związanych ze zmianą planu podróży, ani faktu, że szkoda ta przekraczała wielkość odszkodowania wynikającego z art.7 rozporządzenia 261/2004.

Powodowie sami zeznali, że wszelkie dodatkowe koszty związane ze zmianą planu podróży, poza kosztami napojów i posiłków, zostały pokryte przez A. W.. Jednocześnie wskazać należy, że roszczenie o dalsze odszkodowanie ulega przedawnieniu na takich samych zasadach jak odszkodowanie określone w art.7 rozporządzenia.

Powodowie są stroną przegrywającą sprawę, więc na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, winni są zwrócić przeciwnikowi – pozwanemu koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Mając na uwadze fakt, że współuczestnictwo powodów miało charakter formalny Sąd zasądził od każdego z nich koszty zastępstwa procesowego, a koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa uiszczone przez pozwanego jednorazowo-solidarnie od wszystkich powodów.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.