Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2014r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Aleksandra Żurawska

SR Radosław Florek (del.)

Protokolant: Alicja Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2014r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. C.

przeciwko Towarzystwu (...) SA

w W.

o zapłatę 10.000zł

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie

z dnia 26 listopada 2013r., sygn. akt I C 10/13

I oddala apelację;

II nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 82/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zasądzono od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 7500 zł, z odsetkami ustawowymi od dnia 29 lipca 2012 r., dalej idące powództwo oddalono oraz orzeczono o kosztach procesu, opierając rozstrzygnięcie o następujące ustalenia i oceny: - w dniu 18 maja 2012 r. ok. godz. 17.30 na skrzyżowaniu przy ul. (...) w D. o nazwie Rondo (...), powód jadąc samochodem terenowym F. (...), zatrzymał się przed przejściem dla pieszych i wówczas najechała na niego E. O., jadąca samochodem F. (...) ; w samochodzie powoda uszkodzeniu uległ zderzak, lampa i tablica rejestracyjna, uczestnicy nie wzywali Policji, a sprawczyni spisała oświadczenie potwierdzające jej winę w spowodowaniu kolizji; powód na miejscu zdarzenia nie zgłaszał żadnych dolegliwości bólowych, w chwili kolizji miał zapięte pasy ; w dniu 25 maja 2012 r. powód zgłosił pozwanemu szkodę związaną z uszkodzeniem pojazdu, w której wskazał również na swoje obrażenia w postaci skręcenia kręgosłupa i nabyty kołnierz S.;

-następnego dnia po kolizji powód obudził się z bólem szyi, nie mógł skręcić głową ,bolał go bark; udał się o godz. 17.38 do Przychodni Miejskiej w P., gdzie zgłosił, że „wczoraj był uczestnikiem stłuczki samochodowej, uraz kręgosłupa szyjnego; wczoraj nic nie bolało. ból kręgosłupa szyjnego.” i otrzymał skierowanie do Szpitala na Oddział (...) celem zdiagnozowania: stłuczenia kręgosłupa szyjnego i klatki piersiowej.

- dniu 13 czerwca 2012 r. powód zgłosił się do Prywatnego Gabinetu (...) J. F. w D., gdzie w wywiadzie podał: „15.05.2012 r. wypadek samochodowy; uderzenie w tył. Kierowca, pasy (+), doznał skrętnego kręgosłupa szyjnego, obecnie ból szyi, barku lewego i klatki piersiowej”; w badaniu fizykalnym chirurg stwierdził: ograniczenie zakresu ruchomości zgięcia i rotacji kręgosłupa szyjnego, ból przy odwodzeniu ramienia lewego. D.. Skręcenie kręgosłupa szyjnego i stłuczenie barku lewego i klatki piersiowej. Zalecono środki p/bólowe, masaż suchy, (...) i (...) oraz kontrolę za 14 dni;

-powołany w sprawie biegły z zakresu ortopedii w opinii pisemnej z dnia 22 sierpnia 2013 r. przedstawił następujące wnioski - w wyniku kolizji z dnia 18 maja 2012 r. powód doznał skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia barku lewego i stłuczenia klatki piersiowej, u powoda nastąpił (...) trwały uszczerbek na zdrowiu, ustalony na podstawie załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. /poz. 1974/ punkt 104, normy fizjologiczne w zakresie ruchomości barku: zgięcie 0-180, wyprost 0-60, odwodzenie 0-90, unoszenie 90-180/odwodzenie i unoszenie określane jest jednym terminem jako odwodzenie, zakres ruchu wynosi 0-180, przywodzenie 0-50, rotacja 0-70, rotacja wewnętrzna 0-100; w związku z obrażeniami, jakich powód doznał, występuje w barku lewym ograniczenie odwodzenia do kąta 130 st. i rotacji wewnętrznej do kąta do 90 st i zewnętrznej do kąta 60 st.;powód pracuje jako kierowca, doznane obrażenia obecnie mają mały wpływ na funkcjonowanie organizmu; skutki wypadku obecnie powodują ograniczenie ruchomości barku i dolegliwości bólowe;

-w opinii neurologicznej wydanej dnia 30 sierpnia 2013 r. biegła neurolog stwierdziła:

W badaniu przedmiotowym:

objawy oponowe ujemne, próba R. ujemna, nerwy czaszkowe unerwiają symetrycznie, kończyny – siła mięśni, napięcie, zborność – prawidłowe, odruchy głębokie żwawe, symetryczne, bez zaburzeń czucia powierzchniowego, bez patologicznych objawów piramidowych; nieznaczne ograniczenie ruchomości odcinka szyjnego, głównie przy skrętach na boki oraz znaczne ograniczenie stawu barkowego lewego oraz niewielkie bólowe ograniczenie przywodzenia w lewym stawie biodrowym.

Stan obecny:

obecnie powód odczuwa okresowe bóle odcinka szyjnego kręgosłupa z napięciem mięśni karku, parestezje palców obu rąk oraz bóle lewego stawu barkowego.

Rozpoznanie przewlekłe: stan po urazie skrętnym odcinka szyjnego kręgosłupa z zespołem bólowym, stan po urazie lewego stawu barkowego z zespołem bólowym.

-w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 18.05.2012 r. powód doznał obrażeń wskazanych w rozpoznaniu opinii, w obecnym stanie uszczerbek na zdrowiu powoda w związku z przedmiotowym wypadkiem wynosi łącznie (...) długotrwałego uszczerbku na zdrowiu: -decyzją z dnia 27 lipca 2012 r. ubezpieczyciel przyznał powodowi tytułem zadośćuczynienia za doznany ból i cierpienie kwotę 2500 zł.

Powództwo podlegało uwzględnieniu, jednakże nie w takim zakresie, jak zostało rozszerzone.

Powód, powołując się na fakt doznania uszczerbku na zdrowiu w wysokości (...) na skutek kolizji drogowej z dnia 18 maja 2012 r., wystąpił ostatecznie o zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz kwoty 17 500 zł tytułem uzupełnienia wypłaconego już wcześniej zadośćuczynienia pieniężnego w kwocie 2 500 zł.

Żądanie zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę opiera się na przepisie art. 445 § 1 k.c., stanowiącym, iż w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienia fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawiania działalności artystycznej, naukowej, wyłączenia z normalnego życia itp.), a więc doznany przez poszkodowanego uszczerbek niemajątkowy. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć w związku z tym charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy” należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, tak aby przyznana poszkodowanemu suma mogła zatrzeć lub co najmniej złagodzić odczucie krzywdy i pomóc poszkodowanemu odzyskać równowagę psychiczną . W szczególności uwzględniać należy nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym poszkodowanego . Zadośćuczynienie ma więc przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. Z tych też względów posługiwanie się jedynie tabelami procentowego uszczerbku na zdrowiu i stawkami za każdy procent trwałego uszczerbku dla rozstrzygnięcia zasadności roszczenia o zadośćuczynienie i jego wysokości, znajduje jedynie orientacyjne zastosowanie i nie wyczerpuje tej oceny

W niniejszej sprawie Sąd zwrócił uwagę na fakt, iż w wyniku przedmiotowej kolizji powód doznał urazu odcinka szyjnego kręgosłupa, a także urazu barku lewego i klatki piersiowej, które ujawniały się z opóźnieniem w trakcie kolejnych wizyt lekarskich. Powód nie przedstawił dokumentacji medycznej ze Szpitala, gdzie został skierowany przez lekarza pierwszego kontaktu. Podobno miał wykonany rtg kręgosłupa, jednak ani zdjęcia, ani jego opisu nie przedstawił do akt sprawy, ani biegłym do opiniowania. Powód zeznał, że lekarz chirurg zalecił mu kołnierz S. na okres 3 tygodni, czego jedynym dowodem była faktura zakupu kołnierza ortopedycznego. Mimo opisywanych w dokumentacji medycznej urazów powód nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego, a przecież jest kierowcą, od którego sprawności zależy bezpieczeństwo innych użytkowników dróg. Takie czynności, jak obracanie kierownicą, kręcenie szyją i obserwowanie drogi przed, obok i za pojazdem wymagają pełnej sprawności. Wobec powyższego należy uznać, że dolegliwości bólowe powoda nie były zbyt dotkliwe, nie przeszkadzały w samodzielnej egzystencji, ani nie wymagały pomocy innych osób. Powodowały, co najwyżej, umiarkowane dolegliwości bólowe i dyskomfort w związku z ograniczeniami odwodzenia i rotacji barku.

W tych okolicznościach, zdaniem Sądu, należne powodowi zadośćuczynienie powinno wynieść kwotę 10 000 zł, co odpowiadałoby kwocie 1000 zł za każdy procent długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Mając więc na względzie, że pozwany wypłacił już kwotę 2 500 zł z tego tytułu, należało zasądzić na rzecz powoda dodatkowo kwotę 7 500 zł, oddalając dalej idące powództwo. W ocenie Sądu, przeżycie przez powoda opisanych cierpień, odczuwanie bólu oraz obecny stan zdrowia, w pełni uzasadniają przyznanie zadośćuczynienia we wskazanej kwocie. Zdaniem Sądu, suma 10 000 zł zadośćuczynienia pieniężnego, z jednej strony uwzględnia stopień krzywdy powoda i dlatego nie może być uznana za nadmierną, a z drugiej strony nie pomija panujących stosunków majątkowych, przez co jest utrzymana w rozsądnych granicach. Sam powód deklarował wynagrodzenie miesięczne około 1 500 zł. Z tych względów podnoszony przez pozwanego zarzut dotyczący wysokości zadośćuczynienia uznać należało za niezasadny. Nie można wszak przyjąć, że wypłacona przez pozwanego dotychczas tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę suma 2 500 zł jest „odpowiednia” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., zwłaszcza przy uwzględnieniu ustalonego przez biegłych uszczerbku na zdrowiu, nie kwestionowanego przez pozwanego w toku procesu.

W apelacji powód zarzucił :

1. naruszenie przepisu art. 445 § 1 kc przez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że kwota 7500 zł jest sumą odpowiednią do doznanej krzywdy, wobec czego spełnia funkcje kompensacyjną, gdy tymczasem nie uwzględnia ona zasady pełnej kompensaty doznanej szkody; 2. naruszenie art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 445 § 1 kc, przez brak przeprowadzenia wszechstronnej oceny dowodów, co doprowadziło do przyjęcia ustaleń faktycznych sprzecznych z zeznaniami powoda oraz opiniami biegłych.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie na swoja rzecz dalszej kwoty 10 000 zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja nie podlega uwzględnieniu, a podniesione w niej zarzuty naruszenia prawa procesowego i materialnego nie znajdują potwierdzenia w okolicznościach sprawy. Przyjmując bezsporne w istocie ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji za swoje, Sąd Okręgowy podziela także ocenę prawną tego stanu faktycznego oraz wyciągnięte z tej oceny wnioski, co zwalnia z potrzeby ponownego przytaczania powołanych już wcześniej trafnych argumentów.

Tylko dodatkowo odnośnie podniesionych zarzutów należy wskazać na następujące kwestie: - ocena prawidłowości zastosowanych przepisów prawa materialnego może być dokonana jedynie po uprzednim ustaleniu, że ustalenia faktyczne, stanowiące podstawę rozstrzygnięcia, zostały dokonane zgodnie z przepisami prawa procesowego; podniesione przez powoda zarzuty w tym zakresie związane były w zasadzie wyłącznie z kwestią oceny dowodów i poczynionych na ich podstawie ustaleń faktycznych; - co do zasady, wykazanie przez stronę, że sąd naruszył przepis art. 233 § 1 kpc oraz że fakt ten mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy, nie może być zastąpione jedynie odmienną interpretacją dowodów zebranych w sprawie – co w istocie czyni skarżący - chyba że strona jednocześnie wykaże, że przyjęta za podstawę rozstrzygnięcia ocena dowodów przekracza granice przysługującej sądowi w tym zakresie swobody; oznacza to, że postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów, do czego w istocie sprowadza się apelacja; skarżący może natomiast i powinien wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami prawnymi, że sąd rażąco naruszył ustanowione w tym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy, co nie zostało skutecznie uczynione; - w niniejszej sprawie zasady z art. 233 § 1 kpc nie zostały naruszone, gdyż ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez sąd pierwszej instancji w sposób uprawniony i brak jest podstaw do podzielenia stanowiska apelującego co do ich nieprawidłowości; - określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie uszkodzenia ciała i wywołania rozstroju zdrowia stanowi istotne uprawnienie sądu rozstrzygającego sprawę merytorycznie i w tym zakresie dysponuje on swobodą decyzyjną, co oczywiście nie oznacza dowolności; - korygowanie przez sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być zatem aktualne tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo zbyt wygórowane, albo zbyt niskie, lecz w okolicznościach tej sprawy takiej dysproporcji nie można się doszukać;

- dlatego dla skuteczności podniesienia zarzutu naruszenia przepisu art. 445 § 1 kc w instancji apelacyjnej konieczne jest wykazanie takiej właśnie rażącej dysproporcji między czynnikami wpływającymi na wysokość zadośćuczynienia a zadośćuczynieniem faktycznie przyznanym, co jednak nie zostało skutecznie uczynione;

-na rozmiar krzywdy, a w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia, składają się cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, których rodzaj, natężenie i czas trwania podlega każdorazowemu określeniu w okolicznościach konkretnej sprawy, a także nieodwracalność następstw i inne okoliczności, których nie sposób wymienić wyczerpująco, co w niniejszej sprawie zostało prawidłowo uczynione, gdy ponadto mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowiłoby niedopuszczalne uproszczenie, nie znajdujące zresztą oparcia w przepisie art. 445 § 1 kc;

- ponadto zadośćuczynienie pieniężne ma mieć charakter całościowy, co oznacza, że powinno stanowić rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, a jego celem jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, zarówno już doznanych, jak i tych, które wystąpią w przyszłości; - w niniejszej sprawie sąd pierwszej instancji, ustalając wysokość zadośćuczynienia, wziął pod rozwagę wszystkie okoliczności wpływające na rozmiar doznanej krzywdy, które wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, a stanowisko to Sąd Okręgowy akceptuje i podziela, wobec czego należało uznać, że zasądzone zadośćuczynienie w dalszej kwocie 7500 zł mieściło się w granicach swobodnej oceny sędziowskiej, co w konsekwencji zarzut naruszenia prawa materialnego czyniło bezzasadnym.

Z tych przyczyn apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw została oddalona / art. 385 kpc /, natomiast o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 102 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc , uznając, że ze względu na okoliczności sprawy zachodził wypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu tego przepisu.