Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Klara Łukaszewska (spr.)

Sędziowie SO Waldemar Masłowski
SO Tomasz Skowron

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Lesława Kwapiszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2013 r.

sprawy K. B.

oskarżonego z art. 278 kk w zw. z art. 278 § 3 kk

z powodu apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 26 lutego 2013 r. sygn. akt II K 1181/12

zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego K. B. w ten sposób, że:

- w pkt I części dyspozytywnej ustala, iż stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu i winy oskarżonego nie są znaczne i na podstawie art. 66 § 1 kk i art. 67 § 1 kk warunkowo umarza postępowanie karne na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok,

- uchyla orzeczenie z pkt II części dyspozytywnej wyroku,

- zmienia orzeczenie o kosztach z pkt IV części dyspozytywnej w ten sposób, że na podstawie art. 624§ 1 kpk i art. 17 ust. 1 Ustawy o opłatach w sprawach karnych zwalnia oskarżonego od kosztów postępowania obciążając nimi Skarb Państwa,

w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 295/13

UZASADNIENIE

K. B.oskarżony był o to, że w dniu 10 października 2011 r. w J., z hipermarketu (...)dokonał zaboru w celu przywłaszczenia kamery (...)wartości 349, 30 PLN, czym działał na szkodę (...) sp. z o. o.Oddział w J., przy przyjęciu, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi, tj. o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 278 § 3 kk.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 26 lutego 2013 r. w sprawie o sygn. akt IIK 1181/12:

oskarżonego K. B. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, przy przyjęciu, iż oskarżony działał na szkodę (...) sp. z o. o. z siedzibą w K. tj. występku z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 278 § 3 kk i za to na podstawie art. 278 § 3 kk wymierzył mu karę 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 kk w zw. z art. 36 § 2 kk zobowiązał oskarżonego K. B. do podjęcia starań o uzyskanie stałej pracy zarobkowej,

na podstawie art. 230 § 2 kpk zwrócił pokrzywdzonemu (...) sp. z o. o. z siedzibą w K. dowód rzeczowy ujęty w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/275/11 pod pozycją 1,

na podstawie art. 627 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego K. B. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym 120 złotych opłaty.

Apelacje od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego, który zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu przez Sąd pierwszej instancji, iż oskarżony K. B.w dniu 10 października 2011 r. wpierw odłączył od zabezpieczenia, a następnie zabrał w celu przywłaszczenia kamerę marki (...)wartości 349, 30 zł, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstaw do takiego twierdzenia,

obrazę przepisów postępowania tj. art. 7 kpk, polegającą na odmowie wiary wyjaśnieniom oskarżonego K. B., w których podał on przyczyny dla których przyznał się do winy przed funkcjonariuszem policji M. Z. i zapłacił za kamerę, pomimo, iż wyjaśnienia te są skorelowane z zeznaniami złożonymi przez świadka A. Ż. i innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie,

obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na dowolnej ocenie materiału dowodowego i ukształtowanie swojego przekonania o sprawstwie oskarżonego na podstawie tylko części materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej oraz w sytuacji braku bezpośrednich i obiektywnych dowodów przemawiających za przyjęciem faktu popełnienia czynu.

Na wypadek nieuwzględnienia wyżej wskazanych zarzutów, zaskarżonemu wyrokowi obrońca oskarżonego nadto zarzuciła:

rażącą niewspółmierność kary (art. 438 pkt 4 kpk) orzeczonej wobec oskarżonego w wysokości 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, podczas gdy dla osiągnięcia celów postępowania karnego wystarczyło warunkowo umorzyć postępowanie karne zgodnie z wnioskiem oskarżyciela publicznego, tym bardziej, że w sprawie zachodzą przesłanki do zastosowania tej instytucji.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia czynu z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 278 § 3 kk,

ewentualnie

zmianę zaskarżonego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania karnego, wyznaczając okres próby na 1 rok oraz orzeczenie świadczenia pieniężnego w wysokości 200 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego częściowo jest zasadna.

W pierwszej kolejności jednakże należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, lecz musi prowadzić do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się Sąd I instancji w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu I instancji odmiennego poglądu nie może zaś prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten Sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (por. wyrok SN z dnia 20 lutego 1975r. w sprawie II KR 355/4, OSNPG 1975/9/84). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może również sprowadzać się wyłącznie do odmiennej oceny materiału dowodowego. Jak wyżej zostało to podkreślone powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. (por. wyrok SN z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975 r., z. 5, poz. 58).

Zarzuty skarżącego zawarte w apelacji stanowią natomiast jedynie polemikę z prawidłowymi ocenami i ustaleniami Sądu I instancji. Sąd Rejonowy bowiem w omawianym zakresie – dotyczącym ustaleń prowadzących do uznania winy i sprawstwa oskarżonego co do przestępstwa z art. 278 § 1 k.k., dokonał wszechstronnej i wnikliwej analizy zgromadzanego materiału dowodowego, nie naruszając granic wyznaczonych zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego. Wbrew stanowisku skarżącego ustalenia faktyczne w tym zakresie były wynikiem swobodnej, zgodnej z zasadą wyrażoną w art. 7 k.p.k., oceny dowodów.

Ustalenia faktyczne prowadzące do przypisania oskarżonemu zarzucanego mu czynu Sąd Rejonowy oparł przede wszystkim na wyjaśnieniach oskarżonego K. B., w których przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz spójnymi z tą relacją dowodami w postaci zeznań pracowników ochrony M. S. i R. W., a także nagraniem z monitoringu sklepu z daty zdarzenia.

Wbrew zarzutom skarżącego Sąd I instancji dokonał także oceny wyjaśnień oskarżonego i relacji przeprowadzających z nim czynności procesowe funkcjonariuszy policji M. Z. i A. Ż. w sposób swobodny, nie naruszając zasad wynikających z art. 7 k.p.k., wskazał w jakiej części uznał je za prawdziwe a w jakiej odmówił im wiary oraz z jakich powodów nie uznał za prawdziwe twierdzeń, że oskarżony nie dokonał kradzieży kamery, a skarżący nie wskazuje jakiego błędu w rozumowaniu w tym zakresie dopuścił się Sąd Rejonowy. Skarżący podnosi jedynie okoliczność, iż w trakcie gdy oskarżony został wezwany na komisariat policji to wówczas w rozmowie z funkcjonariuszem policji A. Ż. nie przyznawał się do kradzieży kamery na terenie hipermarketu T. i ta jego relacja zgodnie z rozumowaniem Sądu I instancji jako pierwsza i spontaniczna wina zostać uznana za wiarygodną. Podkreślić jednak przede wszystkim należy, iż tego rodzaju oświadczenia składane przez oskarżonego w toku postępowania przed funkcjonariuszem prowadzącym postępowanie nie mogą być dowodem w sprawie, jednakże niezależnie od powyższego zauważyć należy, co w istocie pomija obrońca oskarżonego we wniesionym środku odwoławczym, że z relacji A. Ż. wynika, iż K. B. nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu do chwili okazania mu nagrania z monitoringu sklepu. Następnie twierdził, że zabranie kamery to był jedynie żart, zaś gotowość naprawienia wyrządzonej szkody aby ponieść jak najmniejszą odpowiedzialność karną za swój czyn wyraził po tym, jak uzyskał informację, iż nagranie zawiera cały jego pobyt w sklepie do chwili opuszczenia przez niego placówki i nie widać na nim, by zabrany uprzednio sprzęt odkładał na półkę (k. 47v). Zasadnie zatem Sąd I instancji uznał za wiarygodne wyjaśnienia przyznającego się do winy oskarżonego, który jest osobą dojrzałą, zdrową, nieleczoną psychiatrycznie a które to przyznanie się do winy pozostaje w zgodzie zarówno z późniejszym zachowaniem K. B., polegającym na dobrowolnym naprawieniu szkody wyrządzonej pokrzywdzonej spółce, jak i ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci zeznań pracowników ochrony sklepu oraz nagraniem z monitoringu tejże placówki.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż kwestionowane w apelacji ustalenia i oceny poprzedzone zostały ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.) oraz stanowią wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), a także zostały wyczerpujące i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). W tym stanie rzeczy przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. Pod tą ochroną pozostają zarazem będące jej wynikiem ustalenia i oceny stanowiące podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia (por. wyrok SN z dnia
22 lutego 1996 r., sygn. akt II KRN 199/95, OSN PiPr 1996/10/10; wyrok SN z dnia
16 grudnia 1974 r., sygn. akt Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47; wyrok SN z dnia
9 listopada 1990 r., sygn. akt WRN 149/90, OSNKW 199/7-9/41).

Brak jest zatem jakichkolwiek usprawiedliwionych podstaw, aby kwestionować prawidłowość przypisania oskarżonemu popełnienia zarzucanego mu przestępstwa kradzieży kamery na szkodę (...) sp. z o.o. z siedzibą w K.. Nie budzi również żadnych wątpliwości prawidłowość przyjętej w zaskarżonym wyroku kwalifikacji prawnej występku przypisanego oskarżonemu z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 3 k.k.

Za zasadny natomiast należy uznać co do istoty zarzut skarżącego co do zastowanej względem oskarżonego represji karnej. Podkreślić należy, iż w niniejszej sprawie oskarżyciel publiczny złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec K. B.. Na posiedzeniu w dniu 29 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy wniosku o warunkowe umorzenie postępowania nie uwzględnił, albowiem „byłoby to nieuzasadnione”. Następnie zaś wymierzając oskarżonemu za przypisany mu występek karę ograniczenia wolności, uzasadniając zaskarżony wyrok w ogóle nie ocenił ani stopnia winy oskarżonego, ani stopnia społecznej szkodliwości jego czynu i w żadnej mierze nie wskazał dlaczego nie uznał, iż zarówna wina, jak i stopień społecznej czynu nie jest znaczna. W tym stanie rzeczy, Sąd Odwoławczy z uwagi na kierunek środka odwoławczego nie mógł czynić ustaleń na niekorzyść oskarżonego. Jeżeli się zatem weźmie pod uwagę, iż zostały spełnione warunki formalne do warunkowego umorzenia postępowania, gdyż K. B. jest osobą niekaraną a przypisany mu czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności do roku to wniosek apelacji obrońcy oskarżonego w tej części należało uznać za zasadny. W szczególności, iż oskarżony dobrowolnie naprawił wyrządzoną przestępstwem szkodę, a okoliczności popełnienia czynu tj. sposób działania nagły, niezaplanowany świadczą o tym, iż zdarzenie to miało w jego życiu charakter incydentalny, nie jest on sprawcą zdemoralizowanym i mimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa (art. 66 § 1 kk in fine).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie karne wobec oskarżonego K. B. na okres próby wynoszący jeden rok. W konsekwencji uchylił orzeczenie zawarte w pkt. II części dyspozytywnej wyroku oraz kierując się zasadami słuszności zwolnił oskarżonego na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych od zapłaty kosztów postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa. Stąd orzeczono jak w pkt. I wyroku.

Przy rozpoznawaniu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego Sąd odwoławczy nie dopatrzył się nadto podstaw do stosowania dyrektywy z art. 439 k.p.k., tudzież art. 440 k.p.k. Wobec powyższego, w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok – jako trafny i prawidłowy – został utrzymany w mocy (art. 437 § 1 kpk).

Sąd Okręgowy natomiast, na podstawie przepisów art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym nie wymierzył mu opłaty również kierując się zasadami słuszności.