Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 września 2018 r. M. R. i F. S. wnieśli przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. o zapłatę solidarnie na ich rzecz kwoty 1600 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31 marca 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powodowie na podstawie umowy cesji zawartej z poszkodowanym zdarzeniem drogowym, którego sprawca legitymował się umową ubezpieczenia OC z pozwanym, dochodzą niewypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty z dnia 2 października 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie od ww. nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Zarzucił, że zastosowana przez powodów dobowa stawka najmu została znacznie zawyżona, a sam okres najmu uległ nieuzasadnionemu wydłużeniu. Podniósł, że pozwany złożył poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego zorganizowanego przez pozwanego, z czego poszkodowany nie skorzystał, naruszając tym samym obowiązek minimalizacji szkody.

Pismem z dnia 13 stycznia 2020 r. powodowie rozszerzyli powództwo do kwoty 3637,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnianie liczonymi od dnia 31 marca 2018 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.

W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 10 listopada 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) nr rej. (...), którego właścicielem był R. T. (1). Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w (...) Spółce Akcyjnej w S..

Poszkodowany zgłosił szkodę ubezpieczycielowi sprawcy szkody, który wszczął postępowanie likwidacyjne.

Pozwany wygenerował wiadomość e-mail z dnia 16 listopada 2017 r. skierowaną do poszkodowanego wraz z załącznikiem zawierającym informację o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego.

Dnia 21 listopada 2017 roku odbyły się pierwsze oględziny uszkodzonego pojazdu.

Pojazd R. T. (1) po zdarzeniu mimo uszkodzeń był jezdny.

Z poszkodowanym kontaktowały się różne podmioty oferujące wynajem pojazdów zastępczych. Poszkodowany zwrócił się o pomoc w dochodzeniu odszkodowania do powodów, których znał z polecenia. Poszkodowany skorzystał z oferty najmu pojazdu zastępczego od powodów, obawiając się wysokości kosztów najmu w innych wypożyczalniach.

Poszkodowany na czas naprawy uszkodzonego samochodu zawarł 9 stycznia 2018 r. z powodami umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. (...) nr rej. (...). W umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 250 zł netto/doba. Tego samego dnia poszkodowany udzielił F. S. pełnomocnictwa do reprezentowania go w toku postępowania likwidacyjnego.

Po odstawieniu i rozbrojeniu pojazdu w warsztacie naprawczym ujawniono dodatkowe uszkodzenia. Dnia 10 stycznia 2018 r. skierowano do pozwanego wniosek o dodatkowe oględziny, które odbyły się 17 stycznia 2018 r. W tym też dniu pozwany przesłał warsztatowi kosztorys naprawy uwzględniający zgłoszone uszkodzenia dodatkowe.

23 stycznia 2018 r. pozwany wydał decyzję o przyznaniu odszkodowania, uwzględniającą wynik oględzin dodatkowych.

Dowód:
- protokół szkody k. 11;

- wiadomość e-mail z dnia 16 listopada 2017 r. k. 56-58;

- umowa najmu z dnia 9 stycznia 2018 r. k. 14;

- pełnomocnictwo z dnia 9 stycznia 2018 r. k. 17;

- oświadczenia k. 12,13;

- dokumenty w aktach szkody nr (...) płyta CD k. 70;

- zeznania świadka R. T. (1) k. 134.

Po zakończeniu naprawy w dniu 1 lutego 2018 r. poszkodowany zwrócił powodom wynajęty pojazd zastępczy.

Dowód:

- protokół zwrotu pojazdu k. 15;

- zeznani świadka R. T. (1) k. 134.

Dnia 27 lutego 2018 r. powodowie wystawili na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 7687,50 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 25 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto doba.

Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na rzecz powodów wierzytelność z tytułu szkody z dnia 10 listopada 2017 r. przysługującą mu w stosunku do (...) spółki akcyjnej w S..

Dowód:
- faktura VAT nr (...) k. 16;

- umowa cesji z dnia 27 lutego 2018 r. k. 39;

- zeznania świadka R. T. (1) k. 134.

Pismem z dnia 28 lutego 2018 r. powodowie dokonali zgłoszenia wierzytelności nabytej od poszkodowanego, wnosząc o zapłatę kwoty 7687,50 zł tytułem odszkodowania za koszty najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- pismo z dnia 28 lutego 2018 r. k. 18.

Decyzją z dnia 4 kwietnia 2018 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał powodom odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1890 zł brutto, uznając za uzasadniony okres najmu 14 dni, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 135 zł brutto jak dla pojazdu z segmentu (...).

Dowód:
- decyzja STU z dnia 4 kwietnia 2018 r. k. 19, 54-55;

Pismem z dnia 2 maja 2018 r. powodowie wezwali ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania w wysokości 5797,50 zł w terminie 7 dni.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 2 maja 2018 r. k. 20-22;

- dowód nadania i doręczenia k. 23;

- wydruk cenników k. 26-38;

Decyzją z dnia 4 czerwca 2018 r. pozwane towarzystwo ubezpieczeń odmówiło wypłaty dalszego odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wobec złożonej poszkodowanemu oferty zorganizowania najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- decyzja STU z dnia 4 czerwca 2018 r. k. 24-25.

Zasadny był wynajem przez poszkodowanego pojazdu zastępczego od dnia początku naprawy i najmu, czyli od dnia 9 stycznia 2018 r., do dnia 29 stycznia 2018 r., kiedy to przy zachowaniu przez warsztat naprawy należytej staranności naprawa pojazdu, a wraz z nią i wynajem pojazdu zastępczego powinny zostać zakończone. Łącznie stanowi to 21 dni kalendarzowych uzasadnionego czasu trwania najmu pojazdu zastępczego.

Stawki za wynajem pojazdu z segmentu (...), tj. jak uszkodzony F. (...) lub jego odpowiednika, w opcji bez limitu kilometrów dziennego przebiegu, z pełnym ubezpieczeniem OC/AC/NW, z wykupionym udziałem własnym w szkodach i na czas ponad 15 dni, gdyż tyle czasu trwał faktyczny najem, w I połowie 2018 r. zawierały się w przedziale od 163-254 zł netto/doba, średnio 212 zł netto/doba.

Stawki za wynajem pojazdu na lokalnym rynku w klasie pojazdów odpowiadających klasie pojazdu wynajętego - S. (...), czyli pojazdów z segmentu ”C”, przy założeniu wynajmu na okres ponad 15 dni, w opcji bez limitu kilometrów przebiegu dobowego, a także ze zniesionym udziałem własnym w szkodach i przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC/NW w I połowie 2018 r. zawierały się w przedziale od 125-214 zł netto/doba, średnio 171 zł netto/doba.

Stawka użyta przez powodów w umowie oraz z fakturze VAT za wynajem wynosząco 250 zł netto/doba mieściła się w przedziale stawek stosowanych ówcześnie przy wynajmie pojazdów z segmentu (...) jak pojazd uszkodzony, choć była wyższa od stawek stosowanych przy wynajmach pojazdów z segmentu C jak pojazd wynajęty.

Dowód:
- opinie biegłego sądowego W. S. k. 148-165, 182-183, 195-196.

Stan faktyczny w spornym zakresie Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym zawartych w aktach szkody zapisanych na płycie CD oraz zeznań R. T. (1), przesłuchanego w drodze pomocy sądowej przed sądem miejsca zamieszkania świadka. Strony nie kwestionowały autentyczności złożonych w sprawie dokumentów, wyciągając jedynie częściowo odmienne wnioski. Sąd jako szczere i prawdziwe ocenił zeznania przesłuchanego w sprawie świadka. Wiarygodnie w ocenie sądu świadek zeznał, że wprawdzie otrzymywał telefoniczne oferty od różnych podmiotów dot. wynajmu pojazdu zastępczego. Niemniej jednak świadek nie potwierdził, aby otrzymał konkretnie od pozwanego ubezpieczyciela (bądź jego asystora) czy to podczas rozmowy telefonicznej, czy to drogą elektroniczną propozycji zorganizowania za swoim pośrednictwem pojazdu zastępczego, w tym cennika z akceptowalnymi stawkami najmu. W ocenie sądu wiadomość e-mail datowana na 16 listopada 2016 roku, na którą powołuje się pozwany, gdzie załączona była informacja w przedmiocie najmu pojazdu zastępczego z przykładowymi cennikami stawek dobowych najmu akceptowanych przez ubezpieczyciela, stanowi jedynie dowód wygenerowania przez pozwanego takiego dokumentu w swoim systemie informatycznym. Również z akt szkody zapisanych na płycie CD nie wynika, czy informacja wraz z plikami (...) w przedmiocie najmu rzeczywiście została przesłana poszkodowanemu w formie wiadomości elektronicznej. Zwraca uwagę, że brak jest dowodu jej wysłania i doręczenia, a zeznania świadka nie potwierdzają otrzymania takiego e-maila, przez co twierdzenia pozwanego o złożeniu oferty najmu poszkodowanemu są nieweryfikowalne. Powyższe koresponduje z pisemnym oświadczeniem świadka po zakończeniu najmu, iż pozwany nie złożył mu oferty najmu pojazdu zastępczego. Zdaniem Sądu brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań ww. świadka.

Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, przyjęta przez biegłego metodologia wyceny, jak również zasadnego okresu naprawy, a tym samym najmu, nie budziła zastrzeżeń i została w sposób przekonywający wyjaśniona. Zgodnie z tą opinią pojazdy uszkodzony i wynajęty przez powodów nie były zgodne klasowo, czego powodowie nie kwestionowali. Biegły ustosunkowując się do zarzutów strony powodowej logicznie wyjaśnił, że urealniony łączny czas trwania właściwej naprawy pojazdu poszkodowanego wynosił 4 dni robocze. Wskazał, że w przypadku uwzględnienia dodatkowych 3 dni oczekiwania warsztatu naprawczego z rozpoczęciem naprawy, zasadny okres naprawy i najmu pojazdu zastępczego mógł zakończyć się dnia 1 lutego 2018 r., jednakże przekonywająco wytłumaczył, że nie było takiej potrzeby. Sąd nie znalazł podstaw do zdyskwalifikowania sporządzonej w sprawie opinii, zważywszy że kwestia ta została logicznie przez biegłego wytłumaczona, a powodowie rozszerzyli powództwo w zakresie uwzględniającym wywody biegłego. Pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie zakwestionowało tej opinii, ani wniosków z niej płynących, w szczególności w kwestii uzasadnionego okres przebywania uszkodzonego samochodu w warsztacie, a tym samym najmu pojazdu zastępczego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo (również po jego rozszerzeniu) zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 i 4 k.c.

Legitymacja czynna powodów nie była przez stronę pozwaną kwestionowana ani podczas postępowania likwidacyjnego, ani w toku niniejszego procesu, a wynikała ona z przywołanego wyżej art. 822 § 4 k.c. oraz przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania, przysługującemu R. T. (2) (art. 509 k.c.). Sąd podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego.” W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

W rozpoznawanej sprawie niesporny był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Sporna była stawka najmu pojazdu zastępczego oraz uzasadniony okres najmu, albowiem strona pozwana zaakceptowała jedynie 14 z 25 dni najmu przy zweryfikowanej do kwoty 135 zł brutto stawce dobowej najmu. Zarzuciła, iż poszkodowany nie skorzystał z oferty zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Ciężar wykazania, że ubezpieczyciel faktycznie kontaktował się, zaoferował, a tym samym zapewnił auto zastępcze na czas naprawy, spoczywał w tym przypadku na pozwanym (art. 6 k.c.). Pozwany temu obowiązkowi nie sprostał. W tej sprawie pozwany powoływał się na okoliczność przekazania poszkodowanemu w wiadomości e-mail z dnia 16 listopada 2017 r. informacji o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Jednakże okoliczność ta nie została potwierdzona w drodze zeznań świadka i pozostałego materiału dowodowego. W świetle poczynionych ustaleń poszkodowany wprawdzie otrzymał telefony od bliżej nieokreślonych podmiotów oferujących pojazd zastępczy. Niemniej jednak poszkodowany nie potwierdził, że otrzymał taką ofertę od pozwanego, czy choćby od współpracującej z nią wypożyczalni. Wobec czego nie dysponując innym pojazdem na czas naprawy skorzystał z oferty powodów, których kojarzył m.in. jako sponsora zawodów sportowych.

W przedmiocie uzasadnionej stawki najmu Sąd przyjął, że chociaż zastosowana w umowie najmu stawka dobowa mieściła się w średnich stawkach rynkowych jak dla pojazdów segmentu (...), co uszkodzony F. (...), to powodowie mogli domagać się co najwyższej stawki 214 zł netto/doba, odpowiadającej górnej granicy stawki odpowiadającej klasie pojazdu wynajętego, tj. klasie C. Powodowie ostatecznie uwzględnili powyższe, co znalazło odzwierciedlenie w treści pisma powodów zawierającym rozszerzenie powództwa.

Natomiast w zakresie uzasadnionego okresu najmu Sąd również za biegłym przyjął, iż uzasadniony w okolicznościach rozpoznawanej sprawy okres najmu wynosił 21 dni. Sąd nie podzielił poglądu jakoby uzasadnionym było oczekiwanie przez warsztat na zamówienie części dopiero po zaakceptowaniu przez ubezpieczyciela dodatkowego kosztorysu naprawy, co przedłużyłoby okres najmu do 24 dni. Powyższe także zostało uwzględnione przez powodów w rozszerzonym powództwie.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał za uzasadnioną stawkę najmu, przyjętą przez powodów w piśmie zawierającym rozszerzenie powództwa i wskazaną przez biegłego tj. 214 zł netto oraz okres najmu wynoszący 21 dni. Koszt najmu według ww. stawki za 21 dni najmu wynosił 4494 zł, netto tj. (...),(...) brutto. Pozwany wypłacił dotychczas odszkodowanie w kwocie 1890 zł, zatem różnica wynosi 3637,62 zł. Do takiej też kwoty powodowie ostatecznie rozszerzyli powództwo i taką kwotę zasądzono solidarnie na ich rzecz od pozwanego.

O odsetkach od zasądzonej w punkcie I sentencji kwoty orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 98 § 1 k.p.c. Na poniesione przez powodów koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika 900 zł, zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 34 zł, opłata od pozwu w kwocie 80 zł, opłata od rozszerzonego powództwa w kwocie 120 zł oraz wydatek na wynagrodzenie biegłego za sporządzenie opinii w kwocie 1102,08 zł, razem 2236,08 zł. Koszty te powinna solidarnie zwrócić powodom strona pozwana jako przegrywająca proces.

W pkt III sentencji Sąd na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 1 i 2 u.k.s.c. zwrócił powodom niewykorzystaną część zaliczki, którą powodowie uiścili w wysokości 1500 złotych. Koszt sporządzenia opinii wyniósł 1102,08 zł, wobec czego do zwrotu powodom pozostała różnica wynosząca 397,92 zł.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenia:

1. (...)

2. (...) M. S. , (...)

3. (...)

(...)

(...)