Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 730/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w (...) z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie o sygn. akt II K 1017/16

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

J. K. (1)

Zachowanie oskarżonej w dniu 1 maja 2016 r. polegające na kierowaniu gróźb karalnych wobec pokrzywdzonej T. K. oraz spowodowanie u pokrzywdzonej obrażeń ciała poprzez uderzenie jej butelką i pięścią po głowie.

- zeznania T. K. k. 2, 76-77

- obdukcja lekarska k. 3,

- karta informacyjna (...) k. 4, 7

- opinia biegłego M. R. k. 19, 91-92

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

-------

----------------------

--------------------------------------------------------------

-------------------------------

.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1. 

- zeznania T. K.

- obdukcja lekarska

- karta informacyjna (...)

- opinia biegłego M. R.

Wskazane dowody są spójne, logiczne, wzajemnie uzupełniają się. Zeznania pokrzywdzonej są konsekwentne, jasne i wraz ze wskazaną dokumentacją tworzą spójną całość.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

1. 

- wyjaśnienia oskarżonej J. K. (1)

- zeznania J. K. (2)

- zeznania S. K.

Mając na uwadze treść uznanych za wiarygodne wskazanych wyżej dowodów wyjaśnienia oskarżonej oraz zeznania wskazanych świadków nie mogły się ostać, o czym szczegółowo w dalszej części uzasadnienia.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Wskazany w apelacji oskarżycielki posiłkowej polegający na naruszeniu przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wyroku tj. z art. 438 pkt 2 k.p.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie doszło do naruszenia treści art. 7 k.p.k. i art. 5 § w k.p.k. co miało wpływ na treść wyroku, o czym szczegółowo w dalszej części uzasadnienia.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Zgodnie z art. 454 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji, dlatego też z uwagi na zawartą w tym przepisie regułę ne peius, wyrok w niniejszej sprawie podlegał uchyleniu, a sprawa przekazaniu do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Wołominie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

1. 

--------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

--------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

--------------------------------------------------

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy.

-----------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------

Zwi ęź le o powodach zmiany.

--------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1. 

--------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

---------------------------------------------------------------------------------------

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

--------------------------------------------------------------------------------------

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

----------------------------------------------------------------------------------------------

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

----------------------------------------------------------------------------------------

5.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Analizując zaskarżone orzeczenie przez pryzmat zarzutu podniesionego w apelacji oskarżycielki posiłkowej Sąd Okręgowy podzielił stanowisko skarżącej co do naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wyroku. Wskazać jednak należy, że doszło do naruszenia treści art. 7 k.p.k., nie zaś przepisu wskazanego przez oskarżycielkę posiłkową w apelacji, który jest zbyt ogólny. Ocena dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie została bowiem dokonana przez Sąd I instancji z naruszeniem zasad określonych w tym przepisie.

Jak wielokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3.09.1998 r. sygn. V KKN 104/98 – Prokuratura i Prawo rok 1999, nr 2, poz. 6; a także wyrok SA w Łodzi z 20.03.2002 r. sygn. II AKa 49/02 – Prokuratura i Prawo rok 2004, nr 6, poz. 29). Wymogom tym Sąd Rejonowy nie sprostał w niniejszej sprawie.

Przede wszystkim należy zauważyć, że Sąd Rejonowy nie ocenił zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób kompleksowy, a dysponował nie tylko wyjaśnieniami oskarżonej, zeznaniami świadków, ale również dokumentacją lekarską, jak i również opinią biegłego. Sąd Rejonowy podszedł do treści zeznań pokrzywdzonej nie przez pryzmat ich wzajemnej spójności, kompatybilności z treścią zgromadzonych dokumentów i opinii biegłego oraz logiki wypowiedzi, zgodności z elementarnymi zasadami doświadczenia życiowego i zawodowego, ale ocenił materiał dowodowy w oderwaniu od siebie, wybiórczo podchodząc do ujawnionych okoliczności sprawy i rozpatrując poszczególne fakty w oderwaniu od pozostałych.

Sąd I instancji w sposób zupełnie dowolny ocenił wyjaśnienia oskarżonej oraz zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i kwestie wynikające z dokumentacji. Z pisemnych motywów wyroku nie wynika zaś jakie okoliczności miał na względzie Sąd dyskredytując zeznania pokrzywdzonej, a dając wiarę twierdzeniom oskarżonej i pozostałych świadków. Należy zauważyć, że tło niniejszej sprawy – wieloletni konflikt rodziny zamieszkującej razem w niewielkim mieszkaniu T. K. i związana z tym sprawa o eksmisję ma znaczenie, ale nie takie, aby przeważyć nad jednoznacznymi i wiarygodnymi zeznaniami pokrzywdzonej popartymi dokumentacją lekarską oraz opinią biegłego. Sąd Rejonowy w sposób zupełnie nielogiczny i dowolny uznał, że zeznania pokrzywdzonej nie są wystarczającym materiałem dowodowym na stwierdzenie winy oskarżonej z uwagi na udanie się przez pokrzywdzoną do lekarza dopiero następnego dnia i brak wezwania na miejsce Policji. Należy zauważyć, że zdarzenie miało miejsce w późnych godzinach wieczornych i nie sposób wymagać od starszej osoby, którą jest pokrzywdzona, aby od razu udawała się po pomoc lekarską, zwłaszcza, że dzień ten był dniem wolnym od pracy i pomoc wieczorem mogła uzyskać tylko w najbliższym szpitalu w W. oddalonym od jej miejsca zamieszkania. Sąd pominął również fakt, iż decyzję o udaniu się do szpitala następnego dnia pokrzywdzona podjęła z powodu złego samopoczucia (ból głowy oraz pojawienie się krwiaków). Po uzyskaniu zaś dokumentacji szpitalnej z wizyty, w dniu 5 maja 2016 r. pokrzywdzona udała się do lekarza i po uzyskaniu obdukcji natychmiast złożyła zawiadomienie o przestępstwie oraz zeznania. Nie ma racji również Sąd Rejonowy wskazując, że pokrzywdzona w trakcie składania zawiadomienia i zeznań nie mówiła nic na temat wzbudzenia w niej stanu zagrożenia słowami wypowiadanymi w dniu 1 maja 2016 r. przez oskarżoną. Dokładna lektura zeznań pokrzywdzonej w sposób jednoznaczny wskazuje, iż T. K. składając zawiadomienie i zeznania w dniu 5 maja 2016 r. wskazała, że obawia się słów oskarżonej, gdyż J. K. (1) nadużywa alkoholu, zacytowała również dokładnie jakie to słowa w dniu zdarzenia oskarżona do niej powiedziała.

Nie sposób podzielić również oceny dokonanej przez Sąd Rejonowy w zakresie materiału dowodowego w postaci dokumentacji lekarskiej oraz obdukcji i opinii biegłego. Z dokumentacji lekarskiej wynikają bowiem jednoznacznie obrażenia ciała doznane przez pokrzywdzoną, zaś podczas wykonywania obdukcji w dniu 5 maja 2016 r. pokrzywdzona badana była przez specjalistę chirurga J. M., który naocznie stwierdził oprócz krwiaka okularowego oczodołu lewego w trakcie wchłaniania zasinienie i podbiegnięcie krwawe w okolicy jarzmowej lewej o wymiarach 8 x 2 cm. Uwadze Sądu umknęło zaś to, że rozmiary i umiejscowienie tego wskazanego zasinienia odpowiadają sposobie działania oskarżonej i użytemu narzędziu. Wiadomym jest, że zarówno autora obdukcji jak i biegłego nie było podczas zdarzenia dlatego w swoich opiniach wskazują, że do powstania obrażeń mogło dojść w okolicznościach podawanych przez pokrzywdzoną, jednak treść tych dowodów nie może być oceniana w oderwaniu od całokształtu zeznań pokrzywdzonej oraz pozostałego materiału dowodowego.

W sytuacji spójności i logiki depozycji T. K. wyjaśnienia oskarżonej oraz zeznania pozostałych świadków nie mogą się ostać. Należy bowiem podkreślić, że oskarżona nie kwestionowała scysji w dniu 1 maja 2016 r., do której miało dojść w kuchni, jednak twierdziła, że nie widziała u teściowej żadnych obrażeń, co jest niewiarygodne zważywszy, że T. K. miała krwiaka okularowego oraz zasinienie o wymiarach 8 x 2 cm, co nie powinno ujść uwagi osób wspólnie z nią zamieszkujących. Natomiast skoro nie miała takich obrażeń przed zajściem w kuchni to znaczy, że Sąd Rejonowy w sposób absolutnie dowolny i nieuzasadniony podjął rozważania na temat możliwości ich powstania w innych okolicznościach – podczas wizyty na wsi. Przy czym Sąd zupełnie niewłaściwie stwierdził, że wizyta na wsi była u drugiego syna, bowiem pokrzywdzona wróciła z wizyty u swojego brata. Te same okoliczności dotyczą zeznań J. K. (2) i S. K., którzy również zeznali, że nie widzieli obrażeń ciała u pokrzywdzonej (J. K. (2)) lub nie pamiętają czy pokrzywdzona je miała (S. K.).

W niniejszej sprawie należy również zauważyć, że z akt sprawy cywilnej I C 1134/16, którą Sąd Rejonowy zaliczył w poczet materiału dowodowego, ale do której w ogóle nie odniósł się w uzasadnieniu wynika, że pokrzywdzona złożyła wniosek o eksmisję w trybie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w dniu 29 października 2014 r., a następnie w dniu 14 stycznia 2016 r. zmieniła podstawę roszczenia opierając ją na prawie własności, a więc na kilka miesięcy przed zdarzeniem. Okoliczność ta, wbrew twierdzeniom obrońcy, nie może więc stanowić dowodu na instrumentalne traktowanie przez T. K. niniejszego postępowania.

Z uzasadnienia pisemnego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy powziął wątpliwości, uznając, że ma do czynienia z dwiema sprzecznymi wersjami zdarzenia i z tego powodu zastosował zasadę in dubio pro reo wynikającą z art. 5 § 2 k.p.k. Zasadę tę jednak można stosować dopiero wtedy, gdy możliwość dokonania pewnych ustaleń za pomocą swobodnej oceny dowodów została wyczerpana. Przyjmuje się, że sytuacja równoznaczna z "niedającymi się usunąć wątpliwościami" jest kategorią obiektywną w tym sensie, że zasady logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego lub nauki nie pozwalają ustalić określonego faktu (zob. wyr. SA we Wrocławiu z 31.1.2012 r., II AKa 403/11, L.). Wszelka wątpliwość w zakresie ustaleń faktycznych powinna być wyjaśniona i usunięta przez wszechstronną inicjatywę dowodową organu procesowego i gruntowną analizę całego dostępnego materiału dowodowego. Dopiero wtedy, gdy po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości wątpliwość nie zostanie usunięta, należy ją wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1991 r., sygn. WR 108/91, OSNKW 1992/1-2/14). Koniecznym jest przy tym zaakcentowanie, iż występowanie rozbieżności w materiale dowodowym, nie może skutkować interpretacją ich na korzyść oskarżonego, gdyż sprowadzałoby się to do automatycznego dawania wiary dowodom korzystnym dla niego i odrzucaniu dowodów go obciążających. Dlatego też występujące okoliczności uwzględnia się na korzyść oskarżonego, gdy nie można ich rozstrzygnąć zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, bądź poprzez kontynuowanie postępowania dowodowego. Obowiązek dokonywania oceny wiarygodności dowodów w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę ustanowiony jest w art. 7 kpk.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy ponownie przeprowadzi postępowanie dowodowe. Następnie zebrany i należycie ujawniony na rozprawie materiał dowodowy Sąd podda wszechstronnej, gruntownej ocenie, uwzględniającej reguły określone w art. 7 kpk i wyprowadzi racjonalne wnioski w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonej w ramach zarzucanych jej czynów.

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

--------------------------------

-------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

J. K. (1)

II.

Zgodnie z wnioskiem obrońcy z urzędu oskarżonej, Sąd zasądził od Skarbu Państwa na jego rzecz wynagrodzenie za obronę w instancji odwoławczej wraz z podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na brak szczegółowego wykazania przez obrońcę kosztów przejazdu do Sądu na rozprawę odwoławczą, w tym wskazania rodzaju pojazdu, ilości przejechanych kilometrów itp. Sąd nie rozstrzygnął w kwestii żądania zwrotu kosztów przejazdu. Niemniej obrońca może taki wniosek złożyć odrębnie i wtedy będzie on podlegał rozpoznaniu, o czym sam obrońca nadmienił na rozprawie.

7.  PODPIS

1.3 G. zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel posiłkowy

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok w całości

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☐

zmiana