Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy K. P.

przeciwko Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Likwidatorowi Funduszu Alimentacyjnego

o umorzenie należności likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego

w związku ze skargą K. P.

o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem

Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 października 2016 r.

w sprawie sygn. akt III AUa 329/16

postanawia:

odrzucić skargę.

/-/Jolanta Pietrzak /-/Marek Procek (ref.) /-/Tadeusz Szweda

(Sędzia) (Sędzia) (Sędzia)

Sygn. akt: III AUa 261/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 października 2016 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach, sygn. akt: III AUa 329/16, oddalił apelację K. P. od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku - Białej z dnia 24 września 2015 r., sygn. akt: VI U 872/15, oddalającego odwołanie K. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. z dnia 2 czerwca 2015 r. odmawiającej umorzenia należności alimentacyjnych w łącznej kwocie 17.975 zł.

W piśmie procesowym z dnia 27 listopada 2017 r. (złożonym do Sądu w dniu 22 grudnia 2017 r.) - po jego uzupełnieniu w piśmie z dnia 23 grudnia 2019 r. - K. P. wniósł o wznowienie postępowania zakończonego opisanym wyżej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego, domagając się zmiany wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 24 września 2015 r. (sygn. akt VI U 872/15) i uwzględnienie odwołania w całości, a zatem umorzenie należności likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego oraz 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością Funduszu, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bielsku – Białej.

Skarżący powołał się przy tym na okoliczność, iż prawomocnym wyrokiem z dnia 18 października 2017 r. Sąd Rejonowy w Bielsku – Białej (sygn. akt V U 201/16) po rozpoznaniu odwołania K. P. od decyzji Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) w K. orzekł o zmianie zaskarżonej decyzji i zaliczenie odwołującego się do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Zdaniem skarżącego opisany wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku – Białej ma istotny wpływ na treść orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 października 2016 r., sygn. akt III AUa 329/16. Skoro zaś wyrok Sądu Rejonowego zapadł po wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 października 2016 r., skarżący nie mógł się na niego powoływać w poprzednim postępowaniu. Według skarżącego skarga została wniesiona przed upływem terminu, o jakim mowa w rat. 407 k.p.c.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

skargę należało odrzucić, jako niedopuszczalną.

Otóż bowiem, w postępowaniu cywilnym obowiązuje zasada niewzruszalności w prawomocnych wyroków sądowych (art. 365 § 1 k.p.c.). Przepisy określające warunki, w których może nastąpić uchylenie lub zmiana prawomocnego wyroku muszą być zatem, jako wyjątek od wspomnianej reguły, interpretowane ściśle. Skarga o wznowienie postępowania podlega przez sąd badaniu pod kątem dopuszczalności o dwojakim charakterze, to jest dopuszczalności samej skargi oraz dopuszczalności wznowienia postępowania. O dopuszczalności skargi decyduje zachowanie ustawowego terminu do jej wniesienia (art. 407 i 408 k.p.c.) oraz oparcie skargi na ustawowych podstawach wymienionych w art. 401, 401 ¹ i 403 k.p.c., natomiast badanie dopuszczalności wznowienia obejmuje ocenę zasadności skargi.

Ocena zasadności odnosi się do badania jej wymogów przewidzianych art. 409 k.p.c., a zatem również do stwierdzenia, czy jest oparta na ustawowej podstawie wznowienia.

Spełnienie tego warunku wymaga przytoczenia w skardze okoliczności uzasadniających jej złożenie. Nie jest wystarczające samo powołanie przepisu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2006 r. I CZ 3/06), jak też samo sformułowanie zarzutu w sposób odpowiadający ustawowo określonym podstawom, których uzasadnienie nie oznacza oparcia na niej skargi.

Oparcie skargi na ustawowej podstawie wznowienia oznacza określenie z którą podstawą (podstawami) skarżący łączy żądnie wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania i jakie okoliczności wskazują na to, że podstawa (podstawy) ta istnieje.

Co więcej, samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401-404 k.p.c. nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Taka skarga, jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia, podlega, zgodnie z normą art. 410 § 1 k.p.c., odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99, OSNP 2001 r., z. 4, poz. 133).

Ustawowe podstawy wznowienia postępowania zostały wymienione w art. 401 k.p.c., art. 401 ¹ k.p.c. oraz art. 403 k.p.c., przy czym pierwszy z tych przepisów wskazuje na przypadki nieważności postępowania, drugi na niekonstytucyjność aktu prawnego będącego podstawą orzeczenia stwierdzoną orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, trzeci natomiast na tzw. właściwe przyczyny restytucyjne, z których dwie pierwsze są związane z oparciem zaskarżonego wyroku na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym oraz na uzyskaniu owego wyroku za pomocą przestępstwa, a kolejne z późniejszym wykryciem prawomocnego wyroku dotyczącego tego samego stosunku prawnego albo takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Z motywów przywołanych przez skarżącego wynika zaś, że jego intencją było przytoczenie podstawy wznowienia postępowania, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c. Należy wobec tego stwierdzić, że przepis ten kładzie nacisk na to, iż wykrycie wymienionych w nim prawomocnego wyroku oraz okoliczności faktycznych lub środków dowodowych musi być późniejsze, co oznacza, że musi do niego dojść po uprawomocnieniu się wyroku, a więc w sytuacji, w której powoływanie się na okoliczności faktyczne lub środki dowodowe było już niemożliwe. Wykrycie należy z kolei rozumieć jako dowiedzenie się o istnieniu tych wyroków, okoliczności lub środków dowodowych w zakresie umożliwiającym powoływanie się na nie. Nowe wyroki, okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, to takie fakty, z których strona nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie zakończonym.

Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest uzależniona od zaistnienia łącznie trzech przesłanek. Po pierwsze, wykrycia - po uprawomocnieniu się wyroku - prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które istniały w toku postępowania, ale nie zostały w nim powołane. Po drugie, możliwości ich wpływu na wynik sprawy i po trzecie, niemożności skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2010 r., II PZ 12/10). Wymienionych przesłanek nie spełnia żądanie K. P., jeśli się zważy, iż wyrok Sądu Rejonowego z dnia 18 października 2017 r. dotyczy odmiennego - od należności likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego - stosunku prawnego i zapadł po wydaniu objętego skargą wyroku Sądu Apelacyjnego, co oznacza, iż nie mógł zostać wykryty po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Apelacyjnego. Wypada przy tym wskazać, iż z podstawą wznowienia w postaci późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku mamy do czynienia wówczas, gdy wykryty wyrok był prawomocny zanim zapadł wyrok w postępowaniu, którego wznowienia się żąda (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2018 r., sygn. II UZ 10/18).

Zatem, skoro art. 410 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd odrzuca skargę niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

/-/Jolanta Pietrzak /-/Marek Procek (ref.) /-/Tadeusz Szweda

(Sędzia) (Sędzia) (Sędzia)