Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 31 stycznia 2020 r.

Sygn. akt VI Ka 359/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: Sędzia Anna Zawadka

protokolant: protokolant sądowy- stażysta Paulina Smoderek

przy udziale prokuratora Ewy Gołębiowskiej

po rozpoznaniu dnia 31 stycznia 2020 r. w Warszawie

sprawę Ł. J. syna J. i A. ur. (...) w R.

oskarżonego z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy (...)

z dnia 22 października 2018 r. sygn. akt III K 112/18

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od oskarżonego Ł. J. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 zł tytułem opłaty za II instancję oraz pozostałe koszty sądowe w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 359/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy (...) z dnia 22 października 2018r. sygn. akt III K 112/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut w apelacji

1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez uznanie, iż zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona przestępstwa stypizowanego w dyspozycji art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 kk podczas gdy całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, iż z uwagi na niewielką wartość wyrządzonej szkody oraz współpracę z organami ścigania dopuścił się on czynu tzw. mniejszej wagi określonego w dyspozycji art. 278 § 3 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, wyjaśnił na rozprawie wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy i wprowadził słuszny wniosek, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu przestępstwa. Prawidłowa jest również kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonemu i wymierzona mu kara 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Analizując zaskarżone orzeczenie przez pryzmat zarzutu podniesionego w apelacji sąd odwoławczy nie podzielił poglądu oskarżonego, że zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona kradzieży wypadku mniejszej wagi. Wbrew argumentom skarżącego, o wypadku mniejszej wagi, o którym mowa w art. 278 § 3 k.k., nie świadczy tylko wartość przedmiotu czynu, gdyż zgodnie z ustalonym poglądem judykatury trzeba mieć na uwadze szczegółową analizę wszystkich okoliczności towarzyszących zachowaniu się sprawcy (vide postanowienie SN z dnia 22 grudnia 2010r. II KK 279/10). O przyjęciu wypadku mniejszej wagi decydują przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu. Wśród znamion strony przedmiotowej istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, zachowanie się i sposób działania sprawcy, użyte środki, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu prawem, czas, miejsce i inne okoliczności popełnienia czynu oraz odczucie szkody przez pokrzywdzonego. Dla elementów strony podmiotowej istotne są: stopień zawinienia oraz motywy i cel działania sprawcy.

Podobnie w literaturze wskazuje się, że wypadek mniejszej wagi zachodzi wówczas, gdy okoliczności popełnienia czynu zabronionego wskazują, że czyn charakteryzuje się niewielkim stopniem społecznej szkodliwości. To stopień społecznej szkodliwości czynu jest podstawowym kryterium oceny czy dany czyn można zakwalifikować jako wypadek mniejszej wagi (por. Małgorzata Dąbrowska-Kardas, Piotr Kardas, Kodeks Karny z Komentarzem, Zakamycze, Kraków 1999 r. tom III s. 116-118 oraz przytoczoną tam literaturę).

Analizując zachowanie oskarżonego pod kątem powyżej wskazanych okoliczności wskazać należy, iż działanie oskarżonego jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy odznaczało się brawurą i ostentacją wynikającą z poczucia bezkarności i lekceważenia dla zasad porządku prawnego. Oskarżony znajdując się pod wpływem alkoholu w miejscu publicznym (w salonie gier) wyrwał pokrzywdzonemu z ręki trzymane przez niego pieniądze i uciekł, dokonując tego czynu pod okiem kamer znajdujących się w tym lokalu. Użyta przez oskarżonego przemoc była wprawdzie nakierowana na rzecz, a nie na osobę pokrzywdzonego, który nie doznał żadnego uszczerbku na zdrowiu. Tym niemniej kwota zabranych pieniędzy nie mniejsza niż 1200 złotych, nie była niewątpliwie kwotą nieznaczną dla pokrzywdzonego, który jest osobą bezrobotną. Odczucie szkody przez pokrzywdzonego nie jest więc nieznaczne, co potwierdza treść jego zeznań. Ponadto nie można zgodzić się ze skarżącym, iż wartość zabranego mienia przewyższa niewiele próg ustawowy, po przekroczeniu którego czyn staje się wykroczeniem. Zgodnie z art. 119 § 1 kw wykroczeniem jest zabór rzeczy ruchomej o wartości nie przekraczającej 500 zł, a zatem w tym wypadku oskarżony dokonał zaboru kwoty ponad dwukrotnie wyższej.

Wprawdzie zgodzić się należy z obrońcą, że zachowanie oskarżonego wynikało z nagle podjętego zamiaru, który nie był poprzedzony długimi przemyśleniami. Tym niemniej nie można zgodzić się z obrońcą, że zamiar ten nie charakteryzuje się premedytacją. Analiza nagrania z kamery monitoringu zabezpieczonego na płycie prowadzi do wniosku, że oskarżony zanim wyrwał z ręki pokrzywdzonego trzymane przez niego pieniądze w pewnym stopniu przygotował się do szybkiego opuszczenia salonu gier tj. założył kurtkę i kaptur na głowę, dopiero wtedy wyrwał pokrzywdzonemu pieniądze. Pomiędzy tymi czynnościami upływa aż 5 minut, co wskazuje na przygotowanie się oskarżonego i wyczekiwanie dogodnego momentu na wyrwanie pokrzywdzonemu pieniędzy, co przeczy argumentom skarżącego. Rację ma także Sąd Rejonowy wskazując na czas i miejsce popełnienia czynu tj. w ciągu dnia, w obecności innych klientów lokalu i pracownika oraz pod okiem kamery, co wskazuje na ostentacyjne lekceważenie porządku prawnego w miejscu publicznym.

Wbrew argumentom skarżącego analiza sposobu popełnienia przestępstwa nie wskazuje na przypadkowość czy incydentalność zachowania oskarżonego, który jak wynika z danych o karalności jest osobą wielokrotnie karaną za przestępstwa przeciwko mieniu, a czynu tego dopuścił się w warunkach recydywy określonej w art. 64 § 1 k.k. Przyznanie się do popełnienia zarzucanego mu czynu jest jedynie okolicznością łagodzącą przy wymiarze kary, ale nie świadczy o niewysokiej społecznej szkodliwości tego czynu . Ponadto nie można zgodzić się ze skarżącym, że Ł. J. współpracował z organami ścigania czy okazał skruchę. Początkowo oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i zmienił wersję wyjaśnień dopiero na rozprawie. Analiza wyjaśnień oskarżonego złożonych na rozprawie nie wskazuje aby oskarżony żałował popełnionego czynu, a w swoich wyjaśnieniach starał się zminimalizować swoją winę podtrzymując wersję, że odebrał pieniądze które wcześniej pokrzywdzonemu pożyczył, co pozostaje w oczywistej sprzeczności z zeznaniami pokrzywdzonego M. N. i przebiegiem zdarzenia, które zarejestrowała kamera monitoringu. Dodatkowo w ostatnim słowie oskarżony wnosił o uniewinnienie i ani razu nie przeprosił pokrzywdzonego za popełnione na jego szkodę przestępstwo. W świetle tych okoliczności podmiotowych i przedmiotowych nie można uznać, że w tym wypadku zachodzi wypadek mniejszej wagi, a zatem, że czyn ten cechuje się niewysoką społeczną szkodliwością.

W kontekście argumentów podnoszonych przez apelującego wskazać należy, iż sąd odwoławczy w pełni akceptuje stanowisko sądu I instancji wynikające z motywów przytoczonych w pisemnym uzasadnieniu wyroku, dla których oskarżonemu przypisano przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych okazał się więc chybiony.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku przez przyjęcie, iż czyn dokonany przez oskarżonego należy zakwalifikować jako tzw. mniejszej wagi określony w art. 278 § 1 kk w zw. z art. 278 § 3 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju

ewentualnie w przypadku stwierdzenia przez Sąd Okręgowy, iż zachodzi konieczność przeprowadzenia na nowo w całości postępowania dowodowego, o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach za drugą instancję;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że czyn dokonany przez oskarżonego należy zakwalifikować jako wypadek mniejszej wagi określony w art. 278 § 3k.k. z przyczyn wskazanych powyżej. Kwalifikacja prawna przypisanego oskarżonemu czynu jest zatem prawidłowa.

Brak podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości, jak również nie zaistniała żadna z przesłanek wymienionych w art. 439 § 1 kpk, art. 454 kpk oraz art. 440 kpk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok utrzymany w mocy w całości

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że wskazane w apelacji uchybienie tj. błąd w ustaleniach faktycznych, w niniejszej sprawie nie zaistniał. W oparciu o zgromadzone i ocenione dowody Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, należycie uznając sprawstwo i winę oskarżonego za udowodnione i słusznie nie dostrzegając w tym zakresie żadnych wątpliwości. Apelacja ma charakter czysto polemiczny, a postawione tezy o błędnych ustaleniach faktycznych i kwalifikacji prawnej, oparte są w sposób niedopuszczalny tylko o cześć materiału dowodowego, z pominięciem tej o zupełnie innej wymowie. Apelujący stara się podważyć te ustalenia faktyczne o znacznym stopniu społecznej szkodliwości czynu, w oparciu o swoje subiektywne oceny, które jednak wobec obiektywnych faktów o rzeczywistym sposobie zachowania się oskarżonego, nie są w stanie ich podważyć. Podniesione wyżej okoliczności, a także inne wskazane w motywach zaskarżonego wyroku dały jednak podstawę do poczynienia ustaleń faktycznych dotyczących przypisania oskarżonemu kradzieży zwykłej stypizowanej w art. 278 § 1 k.k. Ze względu na okoliczności popełnienia tego czynu Sąd Rejonowy zastosował prawidłową kwalifikację prawną. Dlatego Sąd Okręgowy nie uwzględnił apelacji obrońcy oskarżonego w tym zakresie.

Sąd II instancji nie znalazł także podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju. Analiza zgromadzonego w sprawie, w tym zakresie, materiału dowodowego wskazuje, iż wymierzenie oskarżonemu kary 10 miesięcy pozbawienia wolności poprzedzone zostało ze strony Sądu I instancji właściwą oceną i uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na jej intensywność (art. 53 kk). Przekonuje o tym argumentacja przytoczona - na ten temat - w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, którą należało, jako słuszną, podzielić. Orzekając o karze Sąd ten w sposób właściwy dokonał prawno - karnej oceny popełnionego przez oskarżonego czynu i wymierzył karę adekwatnie do stopnia zawinienia, stopnia społecznej szkodliwości czynu, właściwości i warunków osobistych podsądnego. W świetle uprzedniej wielokrotnej karalności oskarżonego Sąd Rejonowy zasadnie wymierzył karę bezwzględną pozbawienia wolności, odstępując od zastosowania środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary, czy też wymierzenia kary innego rodzaju o charakterze wolnościowym.

Zauważyć przy tym należy, iż oskarżony zarzucanego mu czynu dokonał w warunkach recydywy tj. w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstw podobne, a także w okresie warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 12 czerwca 2012r. sygn. akt II K 318/12 (k.105,113-114). Fakt ten z pewnością stanowi negatywny prognostyk kryminologiczny.

Mając na względzie powyższe konstatacje oraz uprzednią karalność oskarżonego (k. 116-117), również za tożsame czyny przeciwko mieniu, a także nieskuteczność stosowanych poprzednio środków probacyjnych, brak jest podstaw do przyjęcia, aby względem Ł. J. istniała pozytywna prognoza kryminologiczna uzasadniająca zastosowanie dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary. Zauważyć w tym miejscu należy, iż sąd I instancji wymierzył oskarżonemu karę pozbawienia wolności bliżej dolnego progu ustawowego zagrożenia art. 278 § 1 kk pomimo działania w warunkach recydywy. Wymierzona przez Sąd Rejonowy kara jest zatem karą adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Wobec nieuwzględnienia środka odwoławczego koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł apelacje- art. 636 § 1 kpk; brak podstaw do zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze ze względu na stały dochód, a wysokość opłaty wynika z art. 2 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych;

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla (...) z dnia 22 października 2018r. w sprawie o sygn. akt III K 112/18

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana