Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 356/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 12 marca 2019 roku w sprawie sygn. akt II K 761/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Z. F.

Oskarżony Z. F. nie jest chory psychicznie, ani upośledzony umysłowo. Natomiast stwierdzono u niego uzależnienie od alkoholu oraz nieprawidłową osobowość (typ bierno-agresywny) .

Z. F. w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu miał zachowaną zdolność rozumienia jego znaczenia oraz pokierowania swoim postępowaniem.

Opinia sądowo - psychiatryczna

K. 286- 293

2.1.1.2.

Z. F.

B. F. funkcjonuje na przeciętnym poziomie inteligencji (nie stwierdzono u niej upośledzenia umysłowego). Pokrzywdzona wykazuje duże zaburzenia funkcji poznawczych, zwłaszcza pamięci, które wpływają na to, że nie jest ona zdolna do prawidłowego postrzegania, zapamiętywania, odtwarzania i przekazywania postrzeżeń. Wykazuje zaburzenia schizotypowe. Przy czym, nie stwierdzono u niej skłonności do konfabulacji, fantazjowania i wymyślania nie zaistniałych faktów. Nie przejawia nadmiernych skłonności do ulegania sugestiom, wpływom innych osób, ale należy mieć na uwadze duże problemy z jej pamięcią i to, że w takiej sytuacji inne osoby mogą próbować nią manipulować.

Opinia sądowo - psychologiczna

K. 349-353

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Z. F.

Okoliczność nieprawidłowego trybu doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy przed Sądem I instancji dla oskarżonego Z. F. (podważanie skuteczności doręczenia zawiadomienia przez avizo).

Zeznania świadka A. K..

K. 331 verte-332

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Opinia sądowo - psychiatryczna

Opinia biegłych psychiatrów jest jasna, zrozumiała, zawiera odpowiedzi na wszystkie postawione pytania, jest spójna i logiczna, a nadto, nie zawiera sprzeczności. W realiach niniejszej sprawy istnieją podstawy do przyjęcia, że oskarżony w czasie dokonywania zarzucanego mu czynu nie działał w warunkach zniesionej łub ograniczonej poczytalności.

Opinia sądowo - psychologiczna

Opinia biegłej psycholog jest zrozumiała, zawiera odpowiedzi na wszystkie postawione pytania i nie zawiera sprzeczności. Okoliczność, iż pokrzywdzona B. F. wykazuje duże zaburzenia funkcji poznawczych, prowadzi do wniosku, że zeznania jej nie mogą stanowić jedynego żródła informacji o zajściach i zachowaniach oskarżonego będących przedmiotem osądu w niniejszej sprawie.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Zeznania świadka A. K..

Twierdzenia świadka, jakoby oskarżony nie wiedział o rozprawie nie polegają na prawdzie, gdyż zawiadomienie dla niego o jej terminie zostało doręczone skutecznie w trybie zastępczym przez dwukrotne awizo.. Nadto, świadek B. F. wskazywała, że przekazała oskarżonemu informację o rozprawie (w dniu mającej się odbyć rozprawy sądowej), a oskarżony mając tą wiedzę ją zignorował, a powyższe potwierdził sam Z. F. na rozprawie apelacyjnej. A zatem, depozycje świadka miały wyłącznie wesprzeć wersję o rzekomej niewiedzy oskarżonego o terminie rozprawy przed Sądem Rejonowym.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu , iż oskarżony jest winny popełnienia zarzucanego mu czynu oraz brak zawiadomienia go o terminie rozprawy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W świetle zgromadzonego w sprawie i rzetelnie ocenionego materiału dowodowego, podejmowane przez oskarżonego wobec pokrzywdzonej zachowania ponad wszelką wątpliwość wyczerpują znamiona określone pojęciem znęcania się psychicznego oraz fizycznego. Miarodajnym dla oceny tego, czy oskarżony stosował przemoc psychiczną i fizyczną wobec swojej matki, były nie tylko zeznania samej pokrzywdzonej (co do których w świetle opinii sądowo - psychologicznej należy podchodzić z ostrożnością), ale również korelujące z nimi relacje świadków T. F. (brata oskarżonego), A. F. (bratowej oskarżonego) oraz A. K. (siostry oskarżonego). Zeznania ich były co do zasady konsekwentne, logiczne, wzajemnie się uzupełniały i w żadnym razie nie wskazywały na to, aby w/w osoby celowo i świadomie pomawiali Z. F., czy też wyolbrzymiali problem podejmowanych przez oskarżonego zachowań wobec pokrzywdzonej, bądź przejawiali tendencje do przesadnego dramatyzowania po to, aby niezasadnie obciążyć oskarżonego. Świadkowie ci niejednokrotnie mieli okazję (jako osoby najbliższe i zamieszkujące bądź to we wspólnym siedlisku, jak i w bliskiej odległości) przekonać się jak pokrzywdzona jest traktowana przez oskarżonego, słysząc awantury, czy też będąc naocznymi świadkami jego nagannych zachowań. Za wiarygodnością ich relacji przemawiają też zeznania dzielnicowego J. P., który to podejmował interwencję wobec oskarżonego i w tym sposobem miał okazję przekonać się, że oskarżony nie panuje nad sobą po spożyciu alkoholu (a alkohol ten nadużywał wielokrotnie). W świetle powyższego, za całkowicie bezzasadny należy uznać podniesiony przez skarżącego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, którego miał się dopuścić Sąd I instancji, poprzez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu zaskarżonym wyrokiem przestępstwa.

Twierdzenia oskarżonego, jakoby nie wiedział o rozprawie przed Sądem I instancji nie polegają na prawdzie, gdyż zawiadomienie dla niego o jej terminie zostało doręczone mu prawidłowo na wskazany przez niego adres zamieszkania w trybie zastępczym przez dwukrotne awizo. Nadto, świadek B. F. wskazywała, że przekazała oskarżonemu informację o rozprawie (w dniu mającej się odbyć rozprawy sądowej), a oskarżony mając tą wiedzę ją zignorował, a powyższe potwierdził sam Z. F. na rozprawie apelacyjnej. Wprawdzie wskazywał, że nie był w stanie uczestniczyć w rozprawie z uwagi na pozostawanie pod wpływem alkoholu, ale też nie podjął żadnych działań (mając informacje o mającej się odbyć rozprawie), aby złożyć wniosek o odroczenie rozprawy (nawet za pośrednictwem matki, która nawet proponowała mu podwiezienie na rozprawę, czy też chociażby telefonicznie). Oskarżony sam pozbawił się możliwości udziału w rozprawie sądowej, przy czym jego obecność nie była obowiązkowa, a jak wynika z opinii sądowo - psychiatrycznej w jego przypadku nie zachodził przypadek obrony obligatoryjnej, gdyż oskarżony - pomimo uzależnienia od alkoholu i osobowości nieprawidłowej, jest zdolny do prowadzenia samodzielnej i racjonalnej obrony w toczącym się postępowaniu karnym.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy, jak i odtworzony na podstawie tego materiału stan faktyczny. Kontrola odwoławcza wykazała także, że Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych działał zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, w ramach i na podstawie obowiązującego prawa oraz zasad doświadczenia życiowego. Wprawdzie na rozprawie apelacyjnej pokrzywdzona i siostra oskarżonego usiłowały wycofać się z wcześniejszych zeznań motywując ich treść chorobą psychiczną B. F., niemniej jednak są to działania obliczone wyłącznie na uchronienie oskarżonego przed odpowiedzialnością karną, nie zaś depozycje zasługujące na przymiot wiarygodności. Stąd też rozumowanie Sadu Rejonowego, które doprowadziło do dokonania ustaleń faktycznych na kanwie przedmiotowej sprawy, znajduje pełne odzwierciedlenie w treści uzasadnienia, w którym Sąd Rejonowy w sposób syntetyczny i trafny odniósł się do poszczególnych dowodów, a Sąd odwoławczy w pełni ocenę tą aprobuje.

Nie zostało również wykazane, aby nieobecność oskarżonego na rozprawie sądowej (w której miał jedynie prawo - a nie obowiązek - uczestniczyć) stanowiła uchybienie procesowe mające znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bądź, aby zaistniały okoliczności wskazujące, aby nie został prawidłowo o niej zawiadomiony i aby miało to wpływ na orzeczenie Sądu I instancji, ewentualnie, aby obowiązkowy był udział obrońcy.

Kara wymierzona oskarżonemu Z. F. jest adekwatna do jego czynu i sprawiedliwa, na pewno nie nosi cech rażącej niewspółmierności. Oskarżony postrzegany jest środowisku lokalnym jako osoba nadużywająca alkoholu, nieodpowiedzialna, niedojrzała, prowadząca pasożytniczy tryb życia (na koszt matki). Oskarżony był wielokrotnie karany, w tym za czyny przeciwko życiu i zdrowiu, odpowiadał w warunkach recydywy podstawowej (Sąd nie skorzystał z możliwości nadzwyczajnego obostrzenia kary). Wulgarne, agresywne i wyrachowane zachowanie oskarżonego względem matki było nacechowane uporczywością i brakiem skrupułów. Nie może być akceptacji dla takiego postępowania w stosunku do osoby najbliższej - matki - która oskarżonego urodziła, wychowała, a nadto, dotychczas znosiła jego wielokrotne ekscesy. Brak jakichkolwiek powodów by uznać, że oskarżony zmieniłby swoje niegodziwe zachowanie, gdyby nie interwencja organów ścigania. Co więcej, zdumiewające jest zachowanie członków rodziny oskarżonego - matki i siostry, które w obliczu izolacji oskarżonego, pomimo jego skandalicznego zachowania wobec pokrzywdzonej, starali się nieudolnie wycofywać z obciążających go zeznań, nawet mając świadomość, że jest on osobą nieobliczalną i stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia B. F., ale też wzbudza strach u innych członków rodziny zamieszkujących z nim na wspólnej posesji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wszystkich zawartych rozstrzygnięć w wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok słuszny, a apelacja oskarżonego Z. F. bezzasadna.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy - adwokata M. S. koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu Z. F. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd zastosował stawki określone w § 2 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

3

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika - adwokata A. G. koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pokrzywdzonej B. F. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd zastosował stawki określone w § 2 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 i i § 17 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

4

Na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych z uwagi na brak dochodów, brak majątku, wieloletnią karę pozbawienia wolności i w związku z tym, brak realnych możliwości ich wyegzekwowania.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony Z. F.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 12 marca 2019 roku w sprawie sygn. akt II K 761/18

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana