Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2018 r. w Gliwicach

sprawy W. W. (W.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 14 lutego 2018 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. W. (W.) prawo do emerytury od dnia 1 września 2017r.

(-) SSR del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 1521/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 lutego 2018 r., znak: ENS/15/048134998 organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. działając na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, odmówił ubezpieczonemu W. W. prawa do emerytury w obniżonym wieku, bowiem na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił on wymaganego 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy zaliczył 10 lat 4 miesiące i 17 dni.

W odwołaniu od powyższej decyzji, ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do spornego świadczenia. W uzasadnieniu wskazał, że przez ponad 15 lat pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Do okresu zaliczonego przez ZUS należy bowiem zaliczyć także okres od 05.04.1983 r. do 01.10.1987 i od 01.09.1988 do 01.11.1989 oraz od 14.10.1981 r. do 04.04.1983 r. i od 02.11.1989 r. do 01.08.1990 r., tj okres zatrudnienia w (...) Zakładzie w Z. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ubezpieczony podnosił, że w tym okresie otrzymywał dodatki charakterystyczne dla kierowców samochodów ciężarowych takie jak dodatek za „brak ładowacza”, „spedytora”, „dodatek za przewóz materiałów niebezpiecznych”.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał, że okres zatrudnienia w (...) nie został zaliczony do pracy w warunkach szczególnych ponieważ odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. W. urodził się (...) W dniu (...) ukończył 60 rok życia. Nie jest członkiem OFE.

Począwszy od 28 lipca 1977 r. posiada prawo jazdy kat C.

Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu następujące okresy zatrudnienia : 02.10.1978 r. – 30.09.1981 r. i od 17.06.1991 – 31.12.1998 r., tj 10 lat 4 miesiące i 17 dni.

Ubezpieczony w okresie od 01.09.1972 r. do 31.05.1989 r. i od 01.06.1989r do 14.06.1991 r. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w K.. W wystawionym świadectwie pracy, pracodawca wskazał, że ubezpieczony zajmował następujące stanowiska:

1)  01.09.1972- 30.06.1975 – uczeń praktycznej nauki zawodu,

2)  01.07.1975 r. – 30.09.1977 – mechanik pojazdów samochodowych,

3)  01.10.1977- 31.05.1989 r. – kierowca

4)  01.06.1989 r. – 14.06.1991 r.- kierowca, mechanik pojazdów samochodowych.

W okresie od 2.10.1978 r. do 30.09.1981 ubezpieczony zatrudniony był w K. (...)Straży Pożarnej.

Po zakończeniu pracy powrócił do (...) na stanowisko kierowcy.

Jedynie w początkowym okresie zatrudnienia w (...) do momentu zdobycia prawa jazdy kat C, co miało miejsce 28 lipca 1977 r. ubezpieczony pracował jako mechanik samochodowy.

Po tej dacie wykonywał wyłącznie pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony. Początkowo pracował jako kierowca cysterny przez 5,6 lat, a następnie jako kierowca samochodu S. (...) z przyczepą.

Jako kierowca cysterny rozwoził paliwo głównie dla zakładu pracy. Tą pracę wykonywał każdego dnia przez całą dniówkę.

Natomiast jako kierowca samochodu S. rozwoził towar – głownie artykuły spożywcze, artykuły przemysłowe do hurtowni i sklepów zlokalizowanych na terenie całego kraju. Ubezpieczony brał także udział w załadunku i rozładunku towaru, czynności te zajmowały mu średnio 1,5 do 2 godzin dziennie. Ubezpieczony wykonywał również czynności naprawcze przy pojazdach, gdyż obowiązkiem każdego kierowcy była konserwacja samochodów i utrzymanie samochodów w pełnej sprawności. Czynności te miały charakter sporadyczny i najczęściej wykonywane były po godzinach pracy.

Pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, ubezpieczony wykonywał każdego dnia przez całą dniówkę.

Pracownicy Przedsiębiorstwa wykonujący prace kierowcy często w angażach mieli wpisane stanowisko „kierowca mechanik”. Miało to związek z ich wykształceniem.

Pod koniec zatrudnienia, z uwagi na ciężką sytuację przedsiębiorstwa od 1989 r. pracował w warsztacie jako mechanik samochodowy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta organu rentowego; dokumentację osobową ubezpieczonego, zeznania świadka I. B. (k 68-69), świadka M. N. (k 69-70), świadka W. O. (k 70), świadka J. S. (k 71), zeznania ubezpieczonego (k 72).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, uznając je za rzeczowe, spójne i korespondujące z zeznaniami ubezpieczonego. Świadkowie spójnie opisali prace wykonywane przez ubezpieczonego w spornym okresie. Wszyscy przesłuchani świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym, a zatem posiadali szczegółową wiedze na temat pracy, jego zakresu obowiązków.

Sąd uznał materiał dowody za wiarygodny i kompletny i pozwalający na poczynienie ustaleń faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego W. W. zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2017.1383 j.t..) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań wskazanego już Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.1983.8.43 z późn. zm.)

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Natomiast jak stanowi § 1, ust 1 i 2 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace
w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Bezropnym w niniejszej sprawie było, iż ubezpieczony legitymuje się na dzień 01.01.1999 r. 25 letnik okresem składkowym i nieskładkowym. Nie należy do OFE.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999 r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu jedynie 10 lat 4 miesiące i 17 dni.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony legitymuje się ponad 15 letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych. Do tego okresu zaliczyć należy okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. od 1 sierpnia 1977 r. (po zdobyciu prawa jazdy kat C) do 1.10.1978 r. (okres od 2.10.1978 r. 30.09.1981 r.- zaliczony przez ZUS) i od 1.10.1981 r. do 1988 r.- tj łącznie 8 lat i 2 miesiące.

W tym okresie ubezpieczony wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnych ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Do jego obowiązków -początkowo jako kierowcy cysterny- należało rozwożenie paliwa, a następnie jako- kierowcy samochodu S. - różnych artykułów spożywczych, przemysłowych do hurtowi i sklepów zlokalizowanych na terenie całego kraju. Powyższe potwierdzili przesłuchani w sprawie świadkowie, którzy spójnie opisali prace wykonywane przez ubezpieczonego.

Również z dokumentacji osobowej wynika, że ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony (m.inn arkusze kwalifikacyjne z 1983 r.1984 , 1985 r., 1986 r 1987 r– z których wynika, ze ubezpieczony eksploatował samochody ciężarowe - s., cysterna, angaż z 09.1981 o powierzeniu czynności kierowcy samochodu S., wniosek z 1983 r. o wypłacenie dodatku niebezpiecznego za przewóz ładunków niebezpiecznych jako kierowcy cysterny)

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że do obowiązków ubezpieczonego należały także czynności polegające na załadunku towaru, rozładunku, które średnio zajmowały mu od 1,5 godziny do 2 godzin.

W tym miejscu przytoczyć należy uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2018 r. (sygn. akt III UZP 8/17), zgodnie z którą praca w transporcie kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, który ubocznie wykonywał czynności konwojenta, ładowacza lub spedytora w odniesieniu do przewożonych towarów, jest pracą w szczególnych warunkach.

Natomiast w wyroku z dnia 31 sierpnia 2017 r. ( III UK 188/16) Sąd Najwyższy wskazał, że do czasu pracy w warunkach szczególnych kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowym powyżej 3,5 tony podlegają zaliczeniu czynności związane z załadunkiem i rozładunkiem tego samochodu.

Należy zauważyć, że prace załadunkowe i rozładunkowe są integralnie wpisane w pojęcie pracy kierowcy. Obowiązkiem ubezpieczonego było przetransportowanie towaru z czym wiąże się obowiązek zabezpieczenia tego towaru, jego załadunek i rozładunek. Przepisy regulujące czas pracy kierowcy – ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz.U z 2012 r., poz 1155) w art. 6 wskazuje, że czasem pracy kierowcy jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, który obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem. W cytowanym powyżej orzeczeniu Sąd Najwyższy podkreślił, że skoro czynności polegające na załadowaniu i rozładowaniu pojazdu są obowiązkami pracowniczymi osoby zatrudnionej na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, to nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, że wykonując je, świadczy jakąś inną pracę niż pracę kierowcy tego samochodu. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że punkt 2 działu VIII wykazu A nie dotyczy pracy polegającej na prowadzeniu samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, lecz pracy kierowcy takiego pojazdu, z uwzględnieniem jej specyfiki, wymuszającej wykonywanie przez pracownika zatrudnionego na takim stanowisk także innych czynności niż samo prowadzenie pojazdu.

Mając na uwadze powyższe, w wyżej wymienionym okresie ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w wykazie A, dziale VIII, poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnych ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Bez znaczenia pozostaje, że pracodawca nie wystawił świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem w stosunku do spornych okresów, wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Ustalony w sprawie stan faktyczny pozwala na przyjęcie, że ubezpieczony legitymuje się ponad 15 letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych, albowiem do okresu uwzględnionego przez organ rentowy w wymiarze 10 lat, 4 miesięcy i 17 dni należy zaliczyć wymieniony i opisany powyżej okres w łącznym wymiarze 8 lat i 2 miesięcy, co daje łącznie 18 lat, 6 miesięcy i 17 dni.

Pozostałe przesłanki prawa do emerytury nie były kwestionowane i zostały przez odwołującego spełnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 września 2017 r r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek.

(-) SSR del. Magdalena Kimel