Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 września 2017 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2017r. w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z wniosku B. O.

z udziałem Komitetu Wyborczego Wyborców (...) Grupa (...)

w G. i A. T.

o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym

p o s t a n a w i a:

oddalić wniosek

SSO Małgorzata Szostak-Szydłowska

Sygn. akt I Ns 111/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni B. O. na podstawie art. 111 § 1 kodeksu wyborczego domagała się:

1)  zakazania uczestnikowi postępowania A. T. rozpowszechnia informacji o rzekomych wielu nieprawidłowościach w zarządzanej przez wnioskodawczynię Fundacji (...) oraz doprowadzeniu w zarządzanej Fundacji do straty na dzień 31-12-2016 r. w wysokości 78.309,46 zł;

2)  orzeczenia przepadku materiałów wyborczych w postaci ulotek należących do Komitetu Wyborczego Wyborców (...) Grupa (...) z siedzibą w G.,

3)  nakazania uczestnikowi postępowania A. T. sprostowania nieprawdziwych informacji o rzekomych wielu nieprawidłowościach w zarządzanej przez wnioskodawczynię Fundacji (...) oraz doprowadzeniu w zarządzanej Fundacji do straty na dzień 31-12-2016 r. w wysokości 78.309,46 zł, w formie ogłoszenia o treści:

"A. T., kandydat na radnego w wyborach uzupełniających do Rady Miejskiej w G. z ramienia (...) Grupa (...) oświadczam, że rozpowszechnione przez mnie informacje o rzekomych wielu nieprawidłowościach w zarządzanej przez Wnioskodawczynię B. O. Fundacji (...) oraz doprowadzeniu w zarządzanej Fundacji do straty na dzień 31-12-2016 r. w wysokości 78.309,46 zł są nieprawdziwe i wynikają z moje niewiedzy dotyczącej funkcjonowania Fundacji" opublikowanego na portalu informacyjnym (...) oraz (...) o wielkości 5 cm (pion) na 10 cm (poziom), czcionką kroju Times New Roman, Rozmiar 14;

4)  nakazania uczestnikowi postępowania A. T. przeproszenia wnioskodawcy B. O. poprzez wręczenie spisanego własnoręcznie i podpisanego oświadczenia o następującej treści:

"Przepraszam Panią B. O. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami uzupełniającymi do Rady Miejskiej w G. rozpowszechniałem nieprawdziwe informacje o rzekomych wielu nieprawidłowościach w zarządzanej przez B. O. Fundacji (...) oraz doprowadzeniu w zarządzanej Fundacji do straty na dzień 31-12-2016 r. w wysokości 78.309,46 zł."

Uczestnik postępowania A. T. wnosił o oddalenie wniosku.

Uczestnik postępowania Komitet Wyborczy Wyborców (...) Grupa (...) z siedzibą w G. moe zajął stanowiska w sprawie

Sąd ustalił, co następuje:

Na dzień 24 września 2017 r. zostały zarządzone wybory uzupełniające do Rady Miejskiej w G.. Obwieszczeniem Miejskiej Komisji Wyborczej w G. z dnia 29 sierpnia 2017 r. podano do wiadomości publicznej informację o zarejestrowanych listach kandydatów w okręgu wyborczym Nr (...). Pośród czworga kandydatów wymieniony został pod poz. 1 uczestnik postępowania A. T. jako kandydat zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców (...) Grupa (...) w G., a pod poz. (...) – wnioskodawczyni B. O. zgłoszona przez Komitet Wyborczy Wyborców (...) w G. ( okoliczności bezsporne wynikające z publikacji obwieszczeń wyborczych w środkach masowego przekazu).

W toku kampanii wyborczej uczestnik postępowania A. T. rozpowszechniał ulotkę sfinansowaną ze środków Komitetu Wyborczego Wyborców (...) Grupa (...) prezentującą jego osobę i prowadzoną działalność. W ulotce tej zamieszczono także m.in. następujące stwierdzenie: ,,W ostatnich dniach dotarł do moich rąk raport z analizy przychodów i kosz­tów w kontekście realizacji zadań zleconych przez Gminę G. Fundacji (...), której Prezesem była B. O. z nominacji M. M.. Z raportu biegłego rewidenta wynika, że w Fundacji docho­dziło do wielu nieprawidłowości, a straty na dzień 31-12-2016 r. wyniosły 78.309,46 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy trzysta dziewięć zł 46/100)” ( ulotka – k. 5).

Wnioskodawczyni B. O. od dnia 20 sierpnia 2012 r. grudnia 21 czerwca 2017 r. sprawowała funkcję prezesa zarządu Fundacji (...) Regionu G.. Fundacja ta jest jednostką organizacyjną prowadzącą działalność pożytku publicznego i jej celem jest m.in. podejmowanie, prowadzenie i wspieranie inicjatyw kulturalnych, edukacyjnych i społecznych służących rozwojowi regionu i społeczności lokalnej, w tym w zakresie realizacji zadań zleconych w ramach współpracy z Gminą G. polegających na prowadzeniu Centrum (...) ( wyjaśnienia pełnomocnika wnioskodawczyni – k. 41v., wyjaśnienia wnioskodawczyni – k. 42v., formularz konsultacji społecznych – k. 6-7).

Na dzień 31 grudnia 2016 r. wnioskodawczyni złożyła rachunek zysków i strat Fundacji (...) wykazując stratę za 2016 r. w kwocie 29.862,- zł, a za rok poprzedni – stratę w kwocie 1.652,78 zł, na koniec 2014 r. strata wynosiła 38.236,87 zł, na koniec 2013 r. strata wyniosła 29.536,21, a koniec 2012 r. zamknięto stratą w kwocie 7.667,10 zł ( rachunki zysków i strat – k. 8-9 oraz złożone na rozprawie w dniu 18 września 2017 r.).

W dniu 10 lipca 2017 r. obecny prezes zarządu Fundacji (...) Regionu G. P. W. zlecił analizę przychodów i kosztów Fundacji w kontekście realizacji zadań zleconych przez Gminę G. za okres od 1 stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2017 r. (...) prowadzącej (...) i Rachunkowość D. J. z siedzibą w S.. Ze sporządzonego raportu z tej analizy przeprowadzonej na podstawie ewidencji księgowej i dokumentacji będącej podstawą zapisów w księgach rachunkowych wynika, że ogółem straty (nadwyżka kosztów nad przychodami) za lata poprzednie poniesione do 31 grudnia 2016 r. i nie rozliczone stanowią kwotę 78.309,46 zł. Strata za okres 1 stycznia 2017 r. - 30 czerwca 2017 r. wyniosła 15.149,36 zł, lecz wynika ona z nieprawidłowo ewidencjonowanych przychodów otrzymanych dotacji. W ww. raporcie stwierdzono też, że brak prawidłowego opisu na niektórych dokumentach, z jakich środków dany wydatek został sfinansowany, ma wpływ na prawidłowe ich zaewidencjonowanie oraz, że brak właściwego opisu faktur zakupu produktów wydawanych odpłatnie i nieodpłatnie również ma wpływ na prawidłowość ewidencji, a stąd i kontrolę przychodów uzyskiwanych z tego tytułu. Stwierdzono, że na dowodowych wypłat stypendiów brak opisu, z jakich środków zostały sfinansowane, a opłacając faktury gotówką z kasy należy w raporcie kasowym podawać nazwę kontrahenta lub osoby, której gotówkę wypłacono i pokwitowanie odbioru gotówki, a nie za jakie produkty zapłacono. Biegła rewident wskazała również, że wyposażenie nie jest ewidencjonowane w ewidencji księgowej, a wyłącznie pozaksięgowej, a także brak jest oznakowania zarówno środków trwałych, jaki i wyposażenia ( raport z analizy przychodów i kosztów Fundacji (...) za I półrocze 2017 r. – k. 27-40).

Pismem z dnia 27 sierpnia 2017 r. Fundacja (...) przesłała kserokopię ww. raportu uczestnikowi postępowania A. T. na skutek jego wniosku o udostępnienie informacji publicznej ( pismo – k. 26). Przed zredagowaniem treści w zakresie danych zaczerpniętych z ww. raportu uczestnik postępowania konsultował zawarte w nim informacje z inną księgową, która prowadzi pełną księgowość spółki kapitałowej, w której uczestnik jest prezesem zarządu i która potwierdziła jego prawidłowość (wyjaśnienia uczestnika postępowania – k. 42).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 111 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 15), jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe, materiały wyborcze, a w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1)zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2)przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3)nakazania sprostowania takich informacji;

4)nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5)nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6)nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Podkreślić należy, że art. 111 § 1 kodeksu wyborczego jest przepisem szczególnym, określającym wyjątkowy tryb pozwalający kandydatowi na niezwłoczne powiadomienie wyborców, że rozpowszechnione w ramach kampanii wyborczej informacje nie są prawdziwe i – jako wyjątkowy – nie może być interpretowany rozszerzająco. Wymieniony jednak przepis odnosi się tylko i wyłącznie do nieprawdziwych informacji, danych i faktów, które winny odpowiadać rzeczywistemu stanowi faktycznemu. W orzecznictwie (np. wyrok ETPC z dnia 09 stycznia 2007 r. 51744/99 Kwiecień v. Polska WWW.echr.coe.int i cytowane tam orzeczenia) podkreśla się nadzwyczaj szerokie gwarancje wolności wypowiedzi politycznych przysługujące w toku kampanii wyborczej. ETPC wielokrotnie wskazywał, że wolne wybory i wolność słowa, w tym wolność politycznej debaty, wymagają zapewnienia nieskrępowanego rozpowszechniania informacji i opinii zwłaszcza w okresie przedwyborczym.

W niniejszej sprawie kwestią bezsporną jest, że kwestionowana ulotka stanowi materiał wyborczy w rozumieniu art. 111 § 1 w zw. z art. 109 § 1 i 2 kodeksu wyborczego i jest wypowiedzią stanowiącą przejaw agitacji wyborczej, ma charakter publiczny i pozostaje w bezpośrednim związku z wyborami uzupełniającymi do Rady Miejskiej w G. zarządzonymi na dzień 24 września 2017 r., gdyż jej celem było promowanie uczestnika postępowania jako kandydata w tych wyborach.

W ocenie Sądu jednak, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, nie sposób przyznać wnioskodawczyni racji co do zasadności jej żądania, a co za tym idzie - co do braku prawdziwości kwestionowanych we wniosku twierdzeń.

Zwrócić bowiem należy uwagę, że treść spornej ulotki uczestnika postępowania nie tyle wskazuje, że w kierowanej przez wnioskodawczynię Fundacji dochodziło do nieprawidłowości i strat, lecz uczestnik postępowania jedynie w ulotce tej podał, że dysponuje raportem z analizy przychodów i kosz­tów Fundacji, stwierdzającym takie nieprawidłowości i straty, a mianowicie raportem z którego wynika, że w ww. Fundacji, której prezesem była wnioskodawczyni, doszło do wielu nieprawidłowości, a straty na dzień 31 grudnia 2016 r. wyniosły 78.309,46 zł.

Uczestnik postępowania rzeczywiście posiadał raport tej treści i przedłożył go do akt niniejszej sprawy. Istotnie też z przedmiotowego raportu wynika, że stwierdzonych zostało co najmniej kilka nieprawidłowości w zakresie ewidencjonowania przychodów Fundacji otrzymanych z dotacji, opisu na niektórych dokumentach, z jakich środków dany wydatek został sfinansowany, braków właściwego opisu faktur zakupu produktów, braków opisu źródła finansowania na dowodowych wypłat stypendiów, środków trwałych i wyposażenia fundacji. Raport ten bezspornie też wskazuje, że ogółem straty Fundacji (nadwyżka kosztów nad przychodami) za lata poprzednie poniesione do 31 grudnia 2016 r. i nie rozliczone stanowią kwotę 78.309,46 zł.

Zawarta w kwestionowanej ulotce informacja o posiadaniu przez uczestnika postępowania takiego raportu nie jest więc informacja nieprawdziwą. Dodatkowo podkreślić należy, że powoływany w treści ulotki raport nie został sporządzony na zlecenie uczestnika postępowania, lecz na skutek działań obecnych władz Fundacji (...), ponadto został sporządzony przez biegłego rewidenta, a więc osobę posiadającą kwalifikacje zawodowe uprawniające do badania przychodów i kosztów takich podmiotów, a sam uczestnik uzyskał do niego dostęp w ramach informacji publicznej. Wspomniane nieprawidłowości i straty fundacji nie są więc samodzielnym wnioskiem uczestnika postępowania czy zgłaszającego go komitetu wyborczego, a opierają się na dokumencie, który rzeczywiście istnieje i którego treść odpowiada twierdzeniom zawartym w ulotce.

Poza ramami postępowania w trybie wyborczym pozostaje natomiast badanie prawidłowości sporządzonej przez (...) analizy przychodów i kosztów Fundacji w kontekście realizacji zadań zleconych przez Gminę G. za okres od 1 stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2017 r., jak też ramy te przekracza wypowiedzenie się, czy to wnioskodawczyni, czy inne osoby ponoszą odpowiedzialność za stwierdzany w fundacji stan rzeczy. Analiza ta, jak i powstały w jej wyniku raport, nie mogą oceniane w ramach postępowania w trybie wyborczym z art. 111 § 1 kodeksu wyborczego, gdyż nie są to materiały wyborcze. Tym samym bez znaczenia do rozstrzygnięcia sprawy był też dokument przedłożony przez uczestnika postępowania na rozprawie w dniu 18 września 2017 r., a zawierający spostrzeżenia i oceny obecnego prezesa zarządu ww. Fundacji dotyczące raportu bieglej rewident.

Tym samym biorąc pod uwagę powyższe, uznając wniosek za bezzasadny, na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.

SSO Małgorzata Szostak-Szydłowska