Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 1 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny

w składzie: SSO Magdalena Kubczak

protokolant: Patrycja Chrustek

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2018 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z wniosku D. K. Pełnomocnika Komitetu Wyborczego Wyborców D. N. (1)

z udziałem A. M.

o nakazanie i zakazanie na podstawie art. 111 par. 1 kodeksu wyborczego

postanawia oddalić wniosek

IV Ns 19/18

UZASADNIENIE

We wniosku z 28 lutego 2018r. D. P. Komitetu Wyborczego Wyborców D. N. (1) wniósł o zakazanie A. M. rozpowszechniania informacji zawartych we wpisie internetowym zamieszczonym na portalu internetowym oraz o nakazanie sprostowania treści tego wpisu ( wniosek k 1).

Uczestnik prawidłowo powiadomiony o rozprawie, nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił:

W wyniku rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 18 stycznia 2018r. zarządzono przedterminowe wybory wójta gminy N. w dniu 4 marca 2018r. ( obwieszczenie k 10).

Utworzono Komitet Wyborczy Wyborców D. N. (1). Jego pełnomocnikiem został D. K. ( postanowienie Komisarza Wyborczego k 9).

D. N. (1) został ponadto powołany na stanowisko Komisarza w gminie N. w związku ze śmiercią dotychczasowego wójta gminy N. ( informacja prasowa k 7).

A. M. w dniu 26 lutego 2018r. na portalu społecznościowym (...) w zakładce ,, (...) zamieścił następujący wpis: ,, (...)( wydruk k 6).

W Urzędzie Gminy N. została przeprowadzona kontrola składanych tzw. deklaracji śmieciowych, ustalono, że około 900 osób takich deklaracji nie złożyło. Rozmowy na ten temat były prowadzone w Urzędzie między niektórymi urzędnikami w ubiegłym tygodniu. D. N. (1) poinformował o tym na jednym ze spotkań wyborczych. D. N. (1) podjął około 200 decyzji w przedmiocie wpisu do spisów wyborców. Nie podejmował decyzji w przedmiocie wykreślania osób ( zeznania świadka D. N.).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o powołane dowody, uznając je za wiarygodne.

Sąd zważył:

Wniosek podlega oddaleniu.

Podstawę prawną żądania w niniejszej sprawie stanowi art. 111 § 1 ustawy z 5 stycznia 2011 r. - kodeks wyborczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017r. poz. 15 ze zm.), który stanowi, że jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2) przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3) nakazania sprostowania takich informacji;

4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6) nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Przepis przewiduje możliwość dochodzenia roszczeń w nim wskazanych w związku z rozpowszechnianiem materiałów wyborczych zawierających nieprawdzie informacje o kandydacie. Przepis nie określa przy tym w sposób wyczerpujący formy materiału wyborczego, w którym taka informacja może się pojawić, ograniczając się jedynie do przekładowego wymienienia takich nośników jak plakaty, ulotki i hasła, wypowiedzi oraz inne formy prowadzonej agitacji wyborczej.

Materiałem wyborczym jest- zgodnie z art. 109 par. 1 ustawy- każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami.

W przepisie art. 111 par. 1 ponadto jest mowa ogólnie o rozpowszechnianiu materiałów wyborczych, które obejmuje także rozpowszechnianie w prasie w rozumieniu prawa prasowego. Chodzi tu zatem o wszelkiego rodzaju sposoby rozpowszechniania materiałów wyborczych, nie wyłączając prasy.

Z przepisu powyższego wynika, iż materiały te mają mieć charakter agitacji wyborczej-wskazuje na to końcowa część zdania: ,, ( …) oraz inne formy prowadzonej agitacji wyborczej’’. Agitacją wyborczą w rozumieniu art. 105 par. 1 i 2 jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego. Agitację wyborczą można prowadzić od dnia przyjęcia przez właściwy organ zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego na zasadach, w formach i w miejscach, określonych przepisami kodeksu. Chodzi tu zatem o wypowiedzi, które pozostają w związku czasowym z zarządzonymi wyborami, a ponadto pozostają w związku przedmiotowym z wyborami-są zamieszczane z uwagi na trwające wybory i mogą mieć wpływ na wynik głosowania. Możliwa jest przy tym agitacja negatywna ograniczająca się do zniechęcania do glosowania na rzecz oznaczonego kandydata.

Zgodnie z art. 106 par. 1 agitację wyborczą może prowadzić każdy komitet wyborczy i każdy wyborca, w tym zbierać podpisy popierające zgłoszenia kandydatów po uzyskaniu pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego.

Z powyższych przepisów wynika, że o ile agitację wyborczą może prowadzić zarówno komitet wyborczy, jak i wyborca, o tyle materiał wyborczy może pochodzić jedynie od komitetu wyborczego.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że bezspornym jest, że wpis uczestnika został umieszczony na portalu społecznościowym facebook w zakładce ,, (...) Zamieszczenie takiego wpisu na ogólnodostępnym portalu stanowi rozpowszechnianie informacji w rozumieniu powołanego przepisu.

Wpis ten odnosi się do zarządzonych wyborów, w tym do kandydata, albowiem zarzuca D. N. (1), jako kandydatowi w wyborach i zarazem Komisarzowi w gminie N. niezgodne z prawem działania ( bliżej niesprecyzowane), które miałyby wyeliminować jego przeciwników -wyborców w wyborach poprzez pozbawienie ich możliwości głosowania. Wpis ten zawiera sformułowania ocenne odnoszące się do bliżej niesprecyzowanych działań D. N. (1), albowiem autor posługuje się sformułowaniem, iż ,,komisarz majstruje przy wyborach’’ i iż działania D. N. (1) są podejmowane ,,w celu pozbawienia’’ wyborców możliwości głosowania. Uczestnik nie wykazał przy tym, jakiego rodzaju działania są podejmowane przez D. N. (1) i które z tych działań zostały ocenione jako prowadzące do pozbawienia możliwości głosowania w wyborach. Z ustaleń na podstawie zeznań świadka wynika, iż D. N. (1) takich decyzji-które miałyby prowadzić do pozbawienia niektórych mieszkańców prawa głosowania w wyborach nie podejmował.

Niemniej jednak uczestnik nie jest członkiem jakiegokolwiek komitetu wyborczego. Wpis na portalu-aczkolwiek może być zakwalifikowany w potocznym rozumieniu tego słowa jako rodzaj negatywnej agitacji wyborczej- nie stanowi materiału wyborczego.

Należy zauważyć, iż w myśli art. 104 i 105 kodeksu wyborczego, możliwość rozpoczęcia prowadzenia agitacji jest powiązana i uzależniona od przyjęcia przez właściwy organ zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego. Ponadto agitacja ma być prowadzona na zasadach, w formach i w miejscach określonych przepisami kodeksu. Prowadzi to do wniosku, że agitacja jest częścią kampanii wyborczej i stanowi zorganizowaną i zamierzoną działalność w celu pozyskania głosów wyborców dla własnego kandydata lub ( w przypadku agitacji negatywnej) pomniejszania ogółu chętnych do głosowania na innego kandydata. Treść wpisu uczestnika może być zakwalifikowana jako rodzaj agitacji negatywnej, albowiem poprzez rozpowszechnienie informacji o ,,majstrowaniu’’ przy listach wyborczych i pozbawianiu możliwości głosowania ma na celu wywołanie negatywnej oceny kandydata, a tym samym –może prowadzić do zniechęcenia potencjalnych wyborców do głosowania na tego kandydata. Jednostkowy wpis na portalu społecznościowym przez osobę, która nie jest związana z kampanią wyborczą prowadzoną przez jakikolwiek komitet wyborczy, natomiast bierze udział w dyskusji prowadzonej na tym portalu, nawet gdyby oceny przez nią formułowane były oparte na nieprawdziwych informacjach, nie może być jednak zakwalifikowany jako działalność mająca charakter zorganizowanej agitacji. Podzielić należy pogląd zawarty w postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 19 listopada 2014 r., sygn.. I ACz 1252/14, że ,, (…) jeżeli osoba niewchodząca w skład komitetu wyborczego, niemająca nadto wskazanej w art. 106 § 1 kodeksu wyborczego zgody, podaje nieprawdziwe informacje, nawet w toku spotkania wyborczego, to takiego działania nie można kwalifikować jako działania w ramach kampanii wyborczej czy węziej - w ramach agitacji wyborczej. Taka konkluzja oznacza, że osoba będąca kandydatem w danych wyborach czy też pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego nie ma skutecznego prawa domagania się ochrony w oparciu o art. 111 § 1 kodeksu wyborczego w związku z postępowaniem wyżej określonej osoby’’.

Wobec powyższego, orzeczono jak w sentencji.