Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny -Odwoławczy w składzie

Przewodniczący SSO Barbara Kursa ( sprawozdawca )

Sędziowie SO Renata Stępińska

SO Jarosław Tyrpa

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 stycznia 2017 r.

sprawy ze skargi A. K.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prezesa Sądu Rejonowego dla Krakowa –Nowej Huty w Krakowie

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie do sygn. akt I Co 1805/16/N

postanawia :

I.  stwierdzić, że w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie, Wydział I Cywilny do sygn. akt I Co 1805/16/N nastąpiła przewlekłość postępowania;

II.  przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie na rzecz skarżącej A. K. kwotę 2000 ( dwa tysiące) złotych;

III.  w pozostałym zakresie skargę oddalić.

UZASADNIENIE

W skardze złożonej w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki skarżąca A. K. domagała się stwierdzenia przewlekłości postępowania prowadzonego przed Sądem Rejonowym dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie, sygn. akt I Co 1805/16/N, zobowiązania Sądu Rejonowego dla Krakowa -Nowej Huty w Krakowie do rozpoznania sprawy będącej przedmiotem skargi w terminie 2 miesięcy od wniesienia skargi; przyznania od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej kwoty 5000 zł z tytułu zadośćuczynienia za przewlekłość postępowania oraz zasądzenia kosztów postępowania skargowego.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że w lipcu 2016 r złożony został do Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie I Wydział Cywilny wniosek o zwolnienie skarżącej A. K. od kosztów sądowych w ramach postępowania egzekucyjnego toczącego się przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa- Nowej Huty w Krakowie M. K. do sygnatury Km 98/14, pomimo to do dnia złożenia skargi wniosek nie został rozpoznany , a jedynie wydane zostały w sprawie zarządzenia. Skarżąca podniosła, iż tak długi okres rozpoznawania przedmiotowego wniosku naraził ją na poważne konsekwencji finansowe, albowiem Komornik w toku egzekucji zajął jej wynagrodzenie za pracę i obecnie skarżąca nie ma środków na utrzymanie. Wskazując na powyższe skarżąca wywodziła, iż postępowanie w niniejszej postępowanie trwa dłużej niż jest to konieczne do wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia uzasadniając tym samym zarzut przewlekłości tego postępowania.

Skarb Państwa -Prezes Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie wniósł o oddalenie skargi podnosząc, iż w jego ocenie nie zachodzą okoliczności wskazujące na przewlekłość postępowania.

Sąd Okręgowy przeprowadził analizę akt o sygn. I Co 1805/16/N, która przedstawia się następująco:

W dniu 25.07.2016 r. ( data nadania w UP ) złożony został przez A. K. wniosek o zwolnienie jej w całości od kosztów sądowych, w tym w szczególności w zakresie kosztów postępowania egzekucyjnego wymienionych w postanowieniu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. z dnia 27.06.2016 r. w sprawie Km 98/14 ,w którym komornik umarzając postępowanie egzekucyjne na mocy art. 825 pkt. 1 k.p.c. ustalił koszty tego postępowania na kwotę 5296,38 zł ( + VAt w kwocie 980,45 zł ) i wezwał skarżącą do zapłaty tych kosztów w terminie 7 dni. Do wniosku załączona została kopia postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. z dnia 27.06.2016 r. Zarządzeniem z dnia 2.08.2016 r. sprawa została przydzielona do referatu RSR Iwony Henrych. Zarządzeniem z dnia 8.09.2016 r. sprawę przydzielono do referatu RSR Barbary Łaba, zarządzenie zawiera informację iż zmiana referenta ma związek z nominacją Referendarza Iwony Henrych na stanowisko sędziego. Zarządzeniem z dnia 18.11.2016 r. wezwano pełnomocnika wnioskodawczyni do sprezycowania wniosku poprzez wskazanie jakiego postępowania egzekucyjnego dotyczy wniosek w terminie tygodnia pod rygorem przyjęcia, iż wnioskodawczyni wnosi o zwolnienie od kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 98/14 oraz przedłożenia oświadczenia majątkowego pod rygorem zwrotu wniosku. Powyższym zarządzeniem referendarz polecił także zwrócić się do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. o wskazanie na jakim etapie znajduje się postępowanie egzekucyjne, którego dotyczył wniosek. Powyższe zarządzenie zostało wykonane w dniu 28.11.2016 r. W dniu 14.12.2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. poinformował Sąd, że postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 98/14 zostało umorzone postanowieniem z dnia 27.06.2016 r. na podstawie art. 825 pkt. 1 k.p.c. W dniu 23.12.2016 r. pełnomocnik wnioskodawczyni uzupełnił braki formalne wniosku przedkładając oświadczenie majątkowe wnioskodawczyni A. K. oraz precyzując, że wniosek dotyczy zwolnienia od kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 98/14 prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. określonych w punkcie 2 i 3 postanowienia Komornika z dnia 27 czerwca 2016 r. wskazując jednocześnie, iż przypadku nie uwzględnienia tego wniosku w pierwotnym brzmieniu na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. rozszerza wniosek w ten sposób, że domaga się nieobciążania dłużniczki A. K. kosztami postępowania wymienionymi w 2 i 3 postanowienia Komornika z dnia 27 czerwca 2016 r. wydanego w sprawie K, 98/14, ewentualnie domaga się obniżenia opłaty egzekucyjnej i innych kosztów egzekucyjnych wymienionych w/w postanowieniu i zabezpieczenia wniosku poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843) określa w art. 2 ust. 1 pojęcie przewlekłości postępowania stanowiąc, że przewlekłość zachodzi wówczas, gdy postępowanie w danej sprawie trwa dłużej niż to jest konieczne do wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne do rozstrzygnięcia sprawy, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenia dla strony, która wniosła skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron. Normatywna treść powołanego przepisu wskazuje wobec tego, że przewlekłość postępowania ma miejsce wówczas, gdy trwa ono ponad konieczność niezbędną do wyjaśnienia istotnych dla końcowego rozstrzygnięcia okoliczności faktycznych i prawnych, leżących w związku przyczynowym z działaniem lub bezczynnością sądu.

W świetle brzmienia zdefiniowanych zacytowanymi uregulowaniami przesłanek przewlekłości oraz ustalonego w sprawie przebiegu postępowania, nie budzi wątpliwości, iż miała miejsce w sprawie przewłoka postępowania, gdyż postępowanie w sprawie trwało dłużej niż było to konieczne do wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które były istotne dla rozstrzygnięcia złożonego przez skarżącą wniosku. Od daty wpływu wniosku do Sądu w dniu 25 lipca 2016 r. do daty nadania mu właściwego biegu w dniu 18 listopada 2016 r. upłynęło bowiem blisko 4 miesiące. Pierwsze zarządzenie dotyczące wniosku, który obarczony był brakami formalnymi wydane zostało przez referendarza, której sprawa ta została przydzielona zarządzeniem z dnia 8.09.2016 r. w dniu 18.11.2016. Poza powyższym zarządzeniem, w którym Referendarz polecił także wezwać wnioskodawczynię do sprecyzowania wniosku , a Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. do wskazania na jakim etapie znajduje się postępowanie egzekucyjne, którego dotyczył wniosek, nie były podejmowane w sprawie żadne czynności zmierzające do merytorycznego rozpoznania wniosku. W konsekwencji wniosek złożony w dniu 25.07.2016 r. do chwili obecne, pomimo upływu niemal sześciu miesięcy, w żaden sposób nie został rozpoznany, co niewątpliwie stanowi przejaw naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, czemu nie może być przeciwstawione podnoszone w odpowiedzi na skargę duże obciążenie referatów sędziów i referendarzy w Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie. Nie zachodziły bowiem żadne obiektywne okoliczności, które pozwalałaby na przyjęcie, iż czynność zmierzająca do uzupełnienia braków formalnych wniosku nie mogła zostać podjęta wcześnie, a wówczas nie mielibyśmy do czynienia z przewlekłością postępowania w sprawie . Nadal bowiem sprawa nie została rozpoznana.

Jakkolwiek jednak Sąd Okręgowy uznał skargę za zasadną, to nie znalazł wystarczających przesłanek przemawiających za przyznaniem skarżącej żądanej z tego tytułu kwoty. Zgodnie z treścią art. 12 ust. 4 cyt. wyżej ustawy sąd może w razie uwzględnienia skargi, na żądanie skarżącego, przyznać od Skarbu Państwa odpowiednią sumę pieniężną w wysokości od 2000 do 20.000 zł. Zasądzenie odpowiedniej sumy stanowi rekompensatę za naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Żądanie skarżącej nie mogło zostać uwzględnione w rozmiarze szerszym niż określony w punkcie II postanowienia. Sąd Okręgowy miarkując wysokość zasądzonej na rzecz skarżącej kwoty wziął pod uwagę poczynione powyżej ustalenia oraz okoliczność, iż przewłoka nieprzekraczalna trzech miesięcy. Wszystkie te okoliczności przy uwzględnieniu charakteru zaistniałej przewlekłości zasadnym w ocenie Sądu Okręgowego czynią zasądzenie tytułem poniesionej przez skarżącą szkody kwoty 2.000 zł. Podkreślić bowiem należy, że ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. jest w znacznym zakresie aktem o charakterze publicznoprawnym, gdyż jej podstawową funkcją jest wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego, sprawnego biegu procesowego (por. uzasadnienia uchwał Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2005 r., III SPP 113/04, OSNP 2005 nr 9, poz. 134 oraz z dnia 19 stycznia 2005 r., III SPP 115/04, OSNP 2005 nr 9, poz. 135). "Przyznanie sumy pieniężnej" pełni więc rolę sankcji dla państwa za wadliwe zorganizowanie wymiaru sprawiedliwości. Powinno ono też stanowić względem skarżącego rekompensatę tego, co określane jest jako "szkoda niepieniężna", "szkoda niemajątkowa", "krzywda moralna", a przyznana kwota w tym kontekście jest adekwatna do zaistniałej przewłoki. Nie zachodziła także podstawa do wydania Sądowi Rejonowemu polecenia rozpoznania sprawy objętej przedmiotową skargą w terminie dwóch miesięcy od zakończenia postępowania skargowego, albowiem jak wynika z ustalonego toku postępowania zostały już podjęte w sprawie właściwe czynności, które zmierzają do zakończenia tego postępowania.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 12 ust. 2 i ust.4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 z późn. zm.).