Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: st. sekr. sądowy Jerzy Stępień

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania E. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 stycznia 2013 roku nr (...)

w sprawie E. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się E. Z. emeryturę od dnia (...) r.

Sygn. akt IVU 228/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 czerwca 2013 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 14 stycznia 2013 r. odmówił E. Z. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. organ rentowy nie uznał pracy w okresach od 01.09.1971 r. do 24.10.1972 r. i od 18.11.1974 r. do 31.01.1997 r. jako pracy w warunkach szczególnych, ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych zakład pracy powołał się na przepisy resortowe a nie Rozporządzenie RM z 1983 r. oraz nie wskazano okresów w jakich odwołujący pracował na poszczególnych stanowiskach.

E. Z. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ w okresach od 01.09.1971 r. do 24.10.1972 r. i od 18.11.1974 r. do 31.01.1997 r. był zatrudniony w szczególnych warunkach w Przedsiębiorstwie (...) w W., a skoro organ rentowy kwestionuje świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach to wspomnianą okoliczność zamierza wykazać zeznaniami świadków.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. Z. urodzony w dniu (...) ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się na dzień 01.01.1999 r. wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 27 lat, 3 miesiące i 29 dni. Odwołujący nie pozostaje w stosunku pracy – bezrobotny bez prawa do zasiłku - ani nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. W dniu 20.12.2012 r. odwołujący wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury.

(dowód: wniosek z dnia 20.12.2012 r. –k. 1-4 ar czII).

W okresie od 01.09.1971 r. do 31.01.1997 r. był zatrudniony w szczególnych warunkach w Przedsiębiorstwie (...) w W. na stanowisku stażysta, mechanik samochodowy w pełnym wymiarze czasu pracy. Obecnie pracodawca ten nie istnieje. Odwołujący pracował jako mechanik samochodowy u tego pracodawcy co najmniej od 1976 r. do końca zatrudnienia tj. do 31.01.1997 r. przy naprawie samochodów marki T., S., K., J.. Odwołujący nie pracował u tego pracodawcy na stanowisku ślusarza remontowego. Większość prac remontowych wymagała pracy w kanałach remontowych co na 8 godzin pracy zajmowało mu około 7 godzin codziennie.

(dowód: częściowo świadectwo pracy z dnia 31.01.1997 r. –k. 5 ar czII,

zeznania świadka J. O. –k. 25v as,

zeznania świadka B. B. –k. 25v as,

zeznania odwołującego –k. 9-10 as).

Sąd zaakceptował w całości zeznania świadków J. O. i B. B. oraz słuchanego w charakterze strony odwołującego potwierdzające, że wykonywał on w sposób ciągły i stale prace w szczególnych warunkach w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w W. co najmniej od 1976 r. na stanowisku mechanik samochodowy w pełnym wymiarze czasu pracy. Depozycje odwołującego się i świadków w tym zakresie były spójne, konkretne i wzajemnie się uzupełniały. W szczególności świadkowie jednoznacznie stwierdzili, że odwołujący stale i pełnym wymiarze czasu pracy pracował przy naprawie samochodów ciężarowych, głównie w kanałach remontowych. Prace w kanałach zajmowały mu około 7 godzin codziennie, a w pozostałym czasie wykonywał inne prace z zakresu mechaniki samochodowej poza kanałem. Sąd nie doszukał się w zeznaniach tych świadków okoliczności jakie mogłyby podważyć ich walor dowodowy.

Także zeznania odwołującego się Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ były spójne konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdziły wypowiedzi świadków współpracowników odwołującego się, że praca świadczona była warunkach szkodliwych, a brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw, aby odmówić im właściwego dla nich waloru dowodowego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc. Sąd uznał, że wymienienie w świadectwie pracy z dnia 31.01.1997 r. stanowiska pracy ślusarz remontowy to omyłka pisarska skoro odwołujący nigdy na tym stanowisku nie pracował u tego pracodawcy.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy E. Z. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy E. Z. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w W. co najmniej od 1976 r. na stanowisku mechanik samochodowy w pełnym wymiarze czasu pracy skoro organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w oparciu o zeznania świadków, zeznania odwołującego oraz świadectwo pracy. Odwołujący domagał się ustalenia przez Sąd, że wykonywał w tym okresie pracę w szczególnych warunkach określoną w Wykazie A dziale XIV pkt 14- polegającą na pracy przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych oraz określoną w pkt. 16 polegającą na pracy wykonywanej w kanale remontowym przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro w niniejszej sprawie organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, zeznań odwołującego oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 01.09.1971 r. do 31.01.1997 r. na stanowisku stażysta, mechanik samochodowy i w okresie co najmniej od 1976 r. do 31.01.1997 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował przy naprawie samochodów w kanale remontowym. Prace w kanale zajmowały mu po 7 godzin dziennie, a naprawa samochodów poza kanałem 1 godzinę dziennie. Praca na tym stanowisku została zaliczona - zgodnie z wykazem A dział XIV pkt. 14 tj. polegająca na pracy przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych oraz określona w pkt. 16 tj. polegająca na pracy wykonywanej w kanale remontowym przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, - do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Po uwzględnieniu tego okresu odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). E. Z. osiągnął bowiem wiek 60 lat ((...) r.), posiada wymagany okres zatrudnienia (ponad 25 letni okres składkowy i nieskładkowy), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornego okresu pracy w warunkach szczególnych tj. co najmniej od 1976 r. do 31.01.1997 r. kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako mechanik samochodowy legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 kpc. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał odwołującemu emeryturę od dnia (...) tj. od osiągniecia wieku 60 lat stosownie do treści art. 129 ust. 1 powołanej ustawy.