Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016 r.

Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i W. w P. I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Resztak

Protokolant: prot. sąd Magdalena Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2016 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa L. U.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w W., (...) S.A.
w W., (...) Sp. z o.o. w K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  kosztami postępowania w całości obciąża powódkę zastrzegając, że koszty zastępstwa procesowego winny być wyliczane w oparciu o stawki minimalne,

3.  wyliczenie kosztów postępowania pozostawia referendarzowi sądowemu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 lipca 2014r. (data złożenia w Sądzie) L. U. zwróciła się o zasądzenie od pozwanych (...) Sp. z o.o. w (...) S.A. w W. solidarnie kwoty 30.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 marca 2014r. Powódka domagała się również zasądzenia od pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych. L. U. zwróciła się także o ustalenie odpowiedzialności pozwanych na przyszłość za wszelkie negatywne następstwa na zdrowiu pozwanej powstałe w wyniku jej wypadku w dniu 27.12.2013r.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 27 grudnia 2013r. uległa nieszczęśliwemu wypadkowi na terenie obiektu sklepowego I. w P. przy ul. (...). Zdarzenie jak wskazała powódka polegało na tym, że poślizgnęła się na zabrudzonej, śliskiej podłodze i upadła. W wyniku upadku doznała obrażeń ciała w postaci złamania podgłowowego kości ramiennej lewej oraz urazu biodra lewego. Zdaniem powódki przyjąć należy, że do wypadku doszło z winy przedsiębiorstwa (...) z powodu niedopełnienia obowiązków w zakresie utrzymywania porządku w punkcie gastronomicznym. Powódka wskazała, że została przewieziona do Szpitala im, Strusia w P. w czasie badań stwierdzono złamanie podgłowowe kości ramiennej. Powódka podała, że w dniu 28 grudnia 2013r. przeszła zabieg operacyjny, który polegał na zamkniętej repozycji i stabilizacji złamania szyjki kości ramiennej prętami R.. L. U. wskazała, że w dniu 30 grudnia 2013r. została wypisana ze szpitala z zaleceniami ćwiczeń i zmiany opatrunków. Powódka wskazała, że po wypadku na jej ciele zaistniał duży obrzęk, a także zrosty mięśni i powięzi – zaistniała konieczność poddania się bolesnym masażom. L. U. podała, że w dalszym ciągu poddawana jest procesowi leczenia i rehabilitacji. Przez okres miesiąca zmuszona była do chodzenia w kamizelce usztywniającej i o kuli, przez około 3 miesięcy ręka była usztywniona na temblaku. Powódka wskazała, że zażywała duże ilości środków przeciwbólowych Do chwili obecnej odczuwa bóle związane ze zdarzeniem, ma również problemy z czynnościami życia codziennego. Powódka wskazała, że domaga się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Podniosła również, że poniosła również koszty na łączną kwotę 2.965 zł, na którą składały się: koszt zakupu kamizelki stabilizującej – 165 zł, koszty leczenia rehabilitacyjnego 2.500 zł, koszt zakupu leków przeciwbólowych i krążeniowych – 300 zł.

Pismem z dnia 9 września 2014r. powódka wskazała, że modyfikuje swe żądanie i domaga się zasądzenia dochodzonej od pozwanych kwoty na zasadzie in solidum.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Sp. z o.o. w R. zwróciła się o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że nie ponosi winy w zaistnieniu zdarzenia w którym powódka doznała uszkodzenia ciała a powódka nie przedstawiła dowodów na winę czy bezprawność działania (...) Sp. z o.o. Ponadto pozwany wskazał, że jego odpowiedzialność za ewentualne skutki zdarzenia jest wyłączona bowiem utrzymywanie czystości powierzono przedsiębiorstwu zajmującemu się tym zawodowo. Pozwany podniósł także, iż powódka nie wykazała wysokości swych roszczeń.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. w W. zwróciło się o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadniając stanowisko procesowe pozwany wskazał, że jego odpowiedzialność jako ubezpieczyciela jest odpowiedzialnością akcesoryjną. Pozwany wskazał, że powódka w żaden sposób nie wykazała powstania szkody z winy (...) Sp. z o.o. Pozwany zakwestionował również wysokość dochodzonych pozwem roszczeń.

Pełnomocnik powódki na rozprawie w dniu 27 listopada 2014r. sprecyzował że na dochodzoną kwotę składają się kwoty 27.035 zł o kwota 2.965 zł z tytułu leczenia.

Na rozprawie w dniu 28 maja 2015r. pełnomocnik powódki złożył pismo procesowe, w którym zwrócił się o wezwanie w trybie art. 194 § 3 kpc w charakterze pozwanego (...) Sp. z o.o. w K..

Postanowieniem z dnia 28 maja 2015r. Sąd na podstawie art. 194 § 3 kpc wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) Sp. z o.o. w K..

W odpowiedzi na pozew (...) Sp. z o.o. w K. zwróciła się o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania wg. norm przepisanych

Pozwany przyznał, że w ramach swej działalności świadczył usługi porządkowe na terenie sklepu sieci I. w P.. Pozwany przedstawił zasady wykonywanych czynności. (...) Sp. z o.o. wskazał, że swe obowiązku wykonywał prawidłowo i nie może być mowy o jego odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie. Pozwany wskazał, że powódka nie wykazała winy pozwanego oraz wysokości dochodzonych roszczeń. Pozwany zwrócił się o zawiadomienie – na zasadzie art. 84 § 1 kpc o toczącym się postępowaniu jego ubezpieczyciela (...) S.A. w W.

Postanowieniem z dnia 10 września 2015r. zawiadomiono o toczącym się postępowaniu (...) S.A. w W.. Zawiadomienie doręczono Towarzystwu. (...) S.A. w W. nie zgłosiło swego udziału w postępowaniu.

W dalszym toku procesu strony podtrzymały swe stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Dnia 27 grudnia 2013r. powódka L. U. wraz z mężem przebywali na terenie sklepu sieci I. w P.. Udali się na obiad do restauracji znajdującej się na terenie sklepu. W czasie gdy mąż powódki znajdował się przy kasie powódka udała się w kierunku miejsca, w którym były serwowane zupy. L. U. poślizgnęła się i upadła. Powódka leżała na podłodze, do powódki podszedł pracownik I. - T. H., który udzielił jej pierwszej pomocy i wezwał pogotowie ratunkowe. W czasie rozmowy z L. U. poszkodowana jako przyczynę upadku wskazywała, że tego dnia założyła obuwie na płaskiej podeszwie. Na miejsce przyszła również pracownik sklepu (...) także w rozmowie z nią powódka nie zwracała uwagi, że wypadek nastąpił w związku z zabrudzeniem podłogi. Przybyli pracownicy I. nie zauważyli by podłoga w tym miejscu była zabrudzona. Do leżącej na podłodze restauracji powódki podszedł również jej mąż - W. U..

Na miejsce zdarzenia został dostarczony wózek, jednak powódka leżała na podłodze do czasu przyjazdu pogotowia.

Ratownicy pogotowia pomogli powódce się podnieść i posadzili ja na wózku, pomogli powódce również usiąść w karetce.

(dowód: zeznania świadka T. H. k. 138-141, zeznania świadka B. T. k 158-160, zeznania świadka W. U. k. 119-120 zeznania powódki k. 173-177)

Powódka została przewieziona do (...) Szpitala Miejskiego im. (...) w P.. W czasie przeprowadzonych badań stwierdzono u powódki podgłowowe złamanie kości ramiennej lewej – powódkę hospitalizowano i zakwalifikowano do operacji. Dnia 28 grudnia 2013r. przeprowadzono zabieg zamkniętej repozycji stabilizacyjnej złamania kości ramiennej lewej prętami R.. Dnia 30 grudnia 2013r. powódkę wypisano ze szpitala z zaleceniami: odciążenia kończyny operowanej na temblaku, ćwiczenia kończyny lewej w granicach tolerancji bólu oraz codziennej zmiany jałowych opatrunków. Zalecono również kontrolę w poradni urazowej za 4 tygodnie oraz doraźnie leki przeciwbólowe.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 9)

W czasie hospitalizacji powódki jej mąż W. U. przewiózł jej rzeczy do domu – w tym obuwie. Po wyjściu powódki ze szpitala dokonano oględzin obuwia powódki, uczestniczył w tym jej syn P. U., na lewym bucie stwierdzono biały osad. P. U. sfotografował podeszwy butów powódki.

(dowód: zeznania świadka P. U. k. 135-136, wydruk fotografii obuwia k. 26-26)

Na skutek zdarzenia powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 20% co wynika z tego, że uszkodzenie stawu barkowego doprowadziło do dysfunkcji stawu, wydolność czynna stawu jest zniesiona. Uraz skutkuje znacznym ograniczeniem ruchomości, jest przyczyną stałych dolegliwości bólowych. W przyszłości zmiany te mogą doprowadzić do wtórnych zmian zwyrodnieniowych barku, nasilenia dolegliwości bólowych i ograniczenia funkcji biernej.

Powódka po leczeniu operacyjnym wymagała intensywnej rehabilitacji. Poddana była przez okres 2 tygodni 5-ciu cyklom fizjoterapii w roku 2014r. Uszczerbek na zdrowiu jest trwały na obecnym etapie rehabilitacja nie wydaje się celowa. W okresie pooperacyjnym miała kluczowe znaczenie i w znacznym stopniu ograniczyła poziom trwałego uszczerbku w obrębie funkcji barku.

Powódka odczuwała ból po zdarzeniu jak i odczuwa go obecnie. W okresie 2 pierwszych miesięcy po zdarzeniu można go określić na 6-8 stopni w 10-cio stopniowej skali, przez kolejne 5 miesięcy dolegliwości mogły kształtować się na poziomie 3-4 punktów w 10-cio stopniowej skali. W późniejszym okresie dolegliwości systematycznie się zmniejszały do poziomu ok. 2-4 stopni i na tym poziomie mogą kształtować się do chwili obecnej.

Stan zdrowia powódki na chwilę obecną należy traktować jako utrwalony. Z uwagi na postęp wtórnego procesu zwyrodnieniowego w przyszłości dolegliwości te mogą się zwiększyć.

(dowód: opinia biegłego z opinią uzupełniającą k. 346-350, 407-411)

Zabieg, który przechodziła powódka odbył się pod narkozą. Zespolenie złamania prętami R. nie było usuwane. Powódka przez ponad miesiąc korzystała z kamizelki usztywniającej. W tym czasie nie były prowadzone czynności rehabilitacyjne. L. U. była leczona ambulatoryjnie. Zażywała leki przeciwbólowe, otrzymywała również zastrzyki przeciwskrzepowe. Powódka korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych w ramach NFZ, korzystała również z zabiegów prywatnych. W związku ze złamaniem doszło u powódki do zrośnięcia mięśnia z więzadłami powódka korzystała z masaży w celu oddzielenia zrośnięcia. Masaże były zabiegami prywatnymi. Korzystała również z takich zabiegów jak ultradźwięki, T.. Ręka powódki do dzisiaj nie jest sprawna. Powódka ma ograniczoną ruchomość ręki – ma trudności w życiu codziennym. Powódka nie może położyć się na tym boku. L. U. przez rok zażywała leki przeciwbólowe obecnie stara się ich nie zażywać.

(dowód: zeznania powódki k. 173-176)

Dnia 30 sierpnia 2007r. (...) S. z o.o. zawarła z (...) Sp. z o.o. w K. umowę, której przedmiotem było świadczenie usług porządkowych i wspierających w I. P.. Umowa miała obowiązywać przez okres jednego roku od dnia 1 września 2007r. Strony uzgodniły dodatkowo, że jeżeli umowa nie zostanie wypowiedziana przez żadną z umawiających się stron umowa będzie dalej obowiązywać - aż do czasu jej wypowiedzenia. Integralną część umowy stanowią załączniki 1-6 w których określony został standard sprzątania, harmonogram sprzątania, opisy prac, pakiety usług, grafik obecności pracowników, opłaty i cennik oraz formularz kontroli jakości pracy firmy (...) w sklepie (...) w P..

Zgodnie z zapisami załącznika do umowy (k. 240) określającym harmonogram prac dla pracowników serwisu dziennego na obszarze I. (restauracja, bistro, sklepik szwedzki, grill) w I. P. serwis jest pełniony w godzinach od 10 do wyjścia ostatniego klienta, pracownik serwisu jest do dyspozycji Kierownika Zmiany I. – wszelkie zadania zlecone poza standardem pracownik miał odnotowywać w dziennym raporcie zaznaczając co robił i na czyje zlecenie i ile czasu to zajęło. Pracownik serwisu jest odpowiedzialny za utrzymanie czystości w obszarze restauracji, ballroom, kuchni, kantyny, bistro i grilla, do zadań pracownika serwisu należało: mycie stołów i krzeseł, dbanie o czystość stojaków na tace, dbanie o czystość podłogi, sortowanie śmieci i niezwłoczne ich wynoszenie na rampę.

(dowód: umowa z dnia 30.08.2007r. z załącznikami k. 181-269)

W zakresie działalności (...) Sp. z o.o. w K. znajduje się m.in. działalność usługowa związana z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowywanie terenów zieleni.

(bezsporne – wypis KRS pozwanego A.)

W firmie (...) jest wyznaczona osoba odpowiedzialna za realizację usługi – jej zadaniem jest przebywanie na terenie obiektu przez pełen wymiar czasu pracy. W godzinach otwarcia sklepu jest zawsze ktoś - kto reprezentuje firmę (...). W sklepie jest również zawsze osoba, która odpowiada za komfort i bezpieczeństwo klientów – jest to kierownik zmiany. Kierownik działu odpowiada za standardy na swoim dziale – gdy dostrzeże jakieś zabrudzenia, jego obowiązkiem jest zadzwonienie do brygadzisty, który odpowiada za to by obsługa była wykonana. Priorytety działań osób sprzątających określa brygadzista i to on wyznacza kolejność działań, które ma podjąć pracownik. Każdy pracownik firmy sprzątającej ma swoje zadania. W obszarze restauracji są trzy rodzaje funkcji: pracownik, który dba o czystość w strefie klienta, pracownik, który dba o czystość w strefie produkcji i dystrybucji produktów i pracownik, który obsługuje maszyny czyszczące. Pracownicy firmy (...) maja inne uniformy aniżeli pracownicy sklepu (...). W sytuacji gdy pracownik I. dostrzeże zabrudzenia zgłasza je pracownikowi firmy sprzątającej. Podłoga w restauracji jest myta w czasie gdy nie ma klientów – raz dziennie i w przypadku gdy dojdzie do jakichś zabrudzeń. Pracownik sprzątający znajduje się na S. i podejmuje czynności w tym zakresie – porusza się w strefie, gdzie przebywają klienci. Pracownik reaguje na bieżąco

Utrzymanie czystości na terenie restauracji jest podzielone na dwie fazy. Pierwsza faza – sprzątanie zasadnicze, wykonywane gdy nie ma klientów realizowania jest przed otwarciem restauracji polega na porządkowaniu podług, stołów , mebli. Druga faza to serwis restauracji, polega na bieżącym utrzymaniu czystości, reagowaniu na wezwani,a samodzielnemu reagowaniu na powstające zabrudzenia. Serwis taki w czasie gdy doszło zdarzenia wykonywała jedna osoba. W przypadku zauważenia zabrudzenia podłogi reakcja na takie zdarzenie jest priorytetem. Nie jest dopuszczalne pozostawienie rozlanej cieczy na podłodze. Pracownik serwisu cały czas przebywa na S. za wyjątkiem sytuacji gdy musi udać się np. po niezbędny sprzęt czy wynieść worki z części restauracyjnej.

W dniu zdarzenia nie zostały odnotowane nieprawidłowości co do usług sprzątania wykonywanych przez pracowników firmy (...) Sp. z o.o. w K..

Dnia 19 lutego 2014r. T. K. – specjalista ds. bezpieczeństwa i ochrony zwrócił się do B. T. i T. H. drogą elektroniczną o sporządzenie notatki z wypadku który miał miejsce 27 grudnia w restauracji.

B. T. 20 lutego 2014r. drogą elektroniczną przesłała T. K. notatkę, w której zostało opisane zdarzenie. Notatkę sporządził również T. H. została ona zatytułowana „Wypadek 27.12.2014”.

Oświadczenie adresowane do T. K. – datowane na 30.12.2013r. złożył także R. Z. (1) – wynikało z niego, ze w dniu 27 grudnia 2013r. nie zostało dokonane zgłoszenie usunięcia śliskiej powierzchni w restauracji (...) w P.. Nie zostało również dokonane zgłoszenie wypadku w tym dniu.

(dowód: zeznania świadka D. Z. k. 314 - 318; zeznania świadka R. Z. (1) k. 318-320; zeznania świadka T. H. k. 138-141, notatki k. 94-96))

Pozwany (...) Sp. z o.o. w R. zawarła umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z (...) S.A. w W..

(bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przywołane dokumenty zgromadzone w aktach sprawy. Sąd dał wiarę dokumentom wyszczególnionym powyżej, bowiem ich autentyczność i prawdziwość nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a Sąd nie dopatrzył się podstaw, aby moc dowodową przedłożonych dokumentów podważyć z urzędu. W ocenie Sądu wiarygodności oświadczeń składanych przez pracowników I. nie podważa fakt, że w notatce T. H. opisującej wypadek została zawarta data 27.12.2014r. takie określenie daty należy w ocenie Sądu potraktować jako oczywistą omyłkę. Powyższe wynika wprost także z zeznań T. H., który nie zaprzeczał, że sporządził notatkę następnego dnia po otrzymaniu takiej prośby przez T. K.. Na sporządzenie oświadczenia na prośbę T. K. wskazywał także świadek R. Z. (1).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na zeznaniach złożonych przez B. T. i T. H. – świadkowie są pracownikami (...) Sp. z o.o. Zeznania świadków wzajemnie ze sobą korespondowały. Świadkowie spójnie i zgodnie przedstawiali sytuację, która zaistniała w dniu 27 grudnia 2013r. Świadkowie podawali, że o zdarzeniu dowiedzieli się od pracowników ochrony. Świadek T. H. uczestniczył w udzieleniu pierwszej pomocy powódce i z nią rozmawiał. Żaden ze świadków nie dostrzegł by podłoga na terenie restauracji była w stanie, który mógł się przyczynić do upadku powódki. Z zeznań świadków wynikało ponadto, że na tym etapie również powódka nie wskazywała w czasie rozmów, że przyczyną jaj upadku był stan podłogi w restauracji.

Podstawę ustalenia stanu faktycznego stanowiły również zeznania świadków D. Z. i R. Z. (2). Świadkowie przedstawiali zasady i procedury utrzymywania porządku na terenie sklepu (...) w P.. Zeznania świadków znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Świadek D. Z. jest pracownikiem (...) Sp. z o.o. z kolei R. Z. (2) jest koordynatorem usług porządkowych świadczonych przez (...) Sp. z o.o. w K. i pracownikiem tej spółki. Zeznania świadków korespondowały również z uznanymi przez Sąd za wiarygodnie zeznaniami T. H. i B. T.. Sąd nie miał podstaw by odmówić im wiary.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd oparł się także na zeznaniach P. U., co do okoliczności stwierdzenia zabrudzeń na obuwiu powódki i ich sfotografowania. W ocenie Sądu były one jednak niewystarczające by w ich oparciu poczynić ustalenie, że zabrudzenie na obuwiu powódki w istocie pochodziło z substancji rozlanej na podłodze restauracji (...). Wprawdzie świadek wskazywał, że powódka nie korzystała z obuwia po wypadku, jednakże w ocenie Sądu nie można wykluczyć, że zabrudzenie na podeszwie obuwia powstało wcześniej. W tym miejscu należy odwołać się do zeznań powódki, która wskazywała, że przed wyjściem z (...) Sklepu (...) nie oglądała obuwia.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się także częściowo na zeznaniach świadka W. U. - świadek jest mężem powódki. Z zeznań świadka wynikały okoliczności zdarzenia. Sąd nie dał wszakże wiary zeznaniom świadka w zakresie w którym świadek wskazywał, że po upadku powódki podłoga była wycierana. Przeczą temu zeznania samej powódki, która w swych zeznaniach podawała, że nie widziała żadnej osoby sprzątającej w tym miejscu. Świadek wskazywał ponadto, że podłoga nie była sucha jednocześnie podawał, że trudno jest mu to stwierdzić.

Podstawę ustalenia stanu faktycznego stanowiły również częściowo zeznania powódki L. U.. Sąd nie miał żadnych podstaw by odmówić wiary zeznaniom powódki w zakresie w jakim wskazywała, urazy i dolegliwości jakie wiązały upadkiem w restauracji (...). Za wiarygodne i pozwalające na ustalenie stanu faktycznego uznał Sąd zeznania powódki dotyczące konieczności poddawania się zabiegom rehabilitacyjnym - ich celowość wynikała również z opinii biegłego. Sąd nie dał wszakże wiary zeznaniom powódki w zakresie w jakim L. U. wskazywała na same okoliczności zdarzenia. Zeznania powódki pozostają w sprzeczności z zeznaniami przesłuchiwanych w niniejszej sprawie świadków. Świadkowie wskazywali, że powódka w rozmowie z nimi jako przyczynę swego upadku podawała swe obuwie. Powódka zaprzeczała w swych zeznaniach by rozmawiała z pracownikami I.. W ocenie Sądu trudno dać wiarę by powódka nie rozmawiała z pracownikiem I., który jak wskazywała w swych zeznaniach podtrzymywał ja do czasu przyjazdu karetki pogotowia. Jednocześnie powódka zeznawała, że po upadku nie widziała osoby sprzątającej - wprawdzie wskazywała jednocześnie, że nie zwracała uwagi czy po tym zdarzeniu podłoga była sprzątana, jednak kategorycznie i z dużą precyzja opisywała, stan podłogi na której się poślizgnęła, że była mokra, że poślizgnęła się na czymś białym, co odbiło się na jej butach co pozostało na jej butach. W swych zeznaniach podawała, że po przewróceniu się na podłogę widziała, że obok jest mokro i że plama jest biała. W ocenie Sądu zeznania powódki w tym zakresie brzmią niewiarygodnie. Po upadku zaobserwowała bowiem, stan podłogi a jednocześnie nie zwracała uwagi - czy ktoś tę podłogę sprząta bo odczuwała silny ból.

Powódka w swych zeznaniach podawała również, że przed wyjściem do sklepu nie miała żadnych plam na obuwiu, przyznając jednocześnie, że nie oglądała obuwia przed wyjściem do sklepu.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiła także opinia biegłego lekarza z dziedziny ortopedii i traumatologii. W zakresie opinii z zakresu ortopedii i traumatologii sporządzonej przez I. Independent (...) B. Sp. k. należy wskazać, iż dowód z opinii biegłego, czy też instytutu naukowego ma służyć poznaniu przez Sąd wiedzy specjalnej.

Ocena dowodu z opinii biegłego, instytutu naukowego niczym nie różni się od oceny innych dowodów. Służą ku temu kryteria wskazane w art. 233 § 1 kpc. Sąd władny jest dokonać oceny opinii pod kątem sposobu umotywowania stanowiska, stopnia stanowczości wyrażonych w opinii ocen, zgodność z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Przystępując do oceny wskazanej wyżej opinii należy podkreślić, iż w postępowaniu cywilnym dowód w postaci opinii biegłego podlega ocenie na równi z innymi dowodami, a strony są uprawnione do podważania mocy dowodowej opinii biegłych za pomocą wszystkich dostępnych i przewidzianych przez prawo środków dowodowych. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 roku (sygn. akt: I CKN 1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64) opinia biegłego podlega ocenie – przy zastosowaniu art. 233 § 1 kpc – na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 roku sygn. akt: V CKN 1354/00 niepubl.).

Sąd uznał opinię, po jej uzupełnieniu, za wiarygodną w pełni i przydatną. W ocenie Sądu sporządzona opinia jest czytelna, a wysnute w niej wnioski są prawidłowe. Opinia była dla Sądu jasna, niesprzeczna i zawierała szczegółowe omówienie dokonanych przez biegłego czynności, jak i wyjaśnienie podstaw opracowanych przez niego wniosków, które zostały logicznie i przekonująco uzasadnione.

Pozwany (...) Sp. z o.o. w K., zgłaszał wprawdzie zarzuty do wyżej wskazanych opinii, kwestionując rozmiar uszczerbku na zdrowiu powódki. Argumentacja strony pozwanej nie miała jednak decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia określenie procentowego uszczerbku na zdrowiu znajduje jedynie orientacyjne, a nie mechaniczne zastosowanie. Biegły ustalił ten uszczerbek aktualnie na 20%. Ustalenie procentowego uszczerbku w sporządzonej opinii nie jest decydujące dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia. W prawie cywilnym wysokość odszkodowania nie jest zryczałtowana, lecz zindywidualizowana. W konsekwencji Sąd nie jest związany procentowym określeniem uszczerbku na zdrowiu. Ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia Sąd bierze bowiem pod uwagę także inne czynniki, które należy uwzględniać określając wysokość zadośćuczynienia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań należy wskazać, że bezspornym w niniejszej sprawie było to, że powódka L. U. upadła w restauracji w sklepie (...) w P.. Nie budziły również jakichkolwiek wątpliwości urazy, których powódka doznała, na skutek tego upadku oraz dolegliwości które odczuwała i odczuwa nadal na skutek doznanych urazów.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się natomiast do kwestii czy pozwanym można przypisać odpowiedzialność za zdarzenie, w wyniku którego powódka doznała urazów ciała.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że powództwo skierowane przeciwko (...) Sp. z o.o. w R. i jego ubezpieczycielowi (...) S.A. w W. nie zasługiwało na uwzględnienie.

W sprawie poza sporem pozostawało, że do zdarzenia doszło na terenie sklepu (...) w P. bezspornym było również, że (...) Sp. z o.o. w R. zawarła umowę ubezpieczenia z (...) S.A.

W tym miejscu należy odwołać się do treści art. 429 kc. Zgodnie z treścią przywołanej regulacji, kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.

Przywołany przepis należy do unormowań, które przewidują odpowiedzialność odszkodowawczą „za czyny cudze”. Powierzający, ponoszący odpowiedzialność na podstawie art. 429 k.c., odpowiada za własną winę (wina w wyborze), lecz zarazem za skutek czynu niedozwolonego wykonawcy czynności, który wyrządził szkodę. Dla ustalenia odpowiedzialności na podstawie art. 429 k.c. ustawodawca nie wymaga istnienia związku przyczynowego między zachowaniem osoby, której odpowiedzialność jest przypisywana, a zachowaniem bezpośredniego sprawcy szkody, lecz wyłącznie między zachowaniem bezpośredniego sprawcy a szkodą.

Powierzający wykonanie czynności drugiemu poniesie odpowiedzialność na podstawie przepisu art. 429 kc, jeżeli spełnione są następujące przesłanki: 1) podmiot ten powierzył wykonanie czynności innej osobie, dokonując niewłaściwego wyboru (wina w wyborze); 2) poszkodowanemu została wyrządzona szkoda; 3) sprawcą szkody jest wykonawca czynności, który wyrządził szkodę, przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

Przepis art. 429 k.c. konstruuje wzruszalne domniemanie winy w wyborze powierzającego, obciążając go koniecznością wskazania okoliczności ekskulpujących. Powierzający może udowodnić brak winy w wyborze, wykazując dochowanie należytej staranności przy powierzaniu wykonania czynności drugiemu podmiotowi (sprawcy szkody). Jednak ustawodawca umożliwił powierzającemu także inną, łatwiejszą drogę wzruszenia domniemania winy w wyborze. Odpowiedzialność powierzającego nie zachodzi, jeżeli powierzył on wykonanie czynności profesjonaliście, a więc „osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności".

Należy jednocześnie wskazać, że uchylenie odpowiedzialności powierzającego z uwagi na brak winy w wyborze nie wyłącza jego odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną jego własnym zaniedbaniem (por. wyrok SN z dnia 26 listopada 2004 r., V CK 253/04 niepubl.; wyrok SN z dnia 24 maja 2007 r., II CSK 113/07 niepubl.). Powierzający ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 kc, jeżeli wykonanie czynności zostało powierzone profesjonaliście, a szkoda jest następstwem nieudzielenia przez powierzającego informacji i zaleceń, których przekazanie wybranemu wykonawcy czynności pozwoliłoby uniknąć wyrządzenia szkody (por. wyrok SN z dnia 9 lipca 1998 r., II CKN 835/97, OSN 1998, nr 12, poz. 225).

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że (...) Sp. z o.o. w R. powierzyła wykonywanie usług porządkowych na terenie sklepu (...) w P. przedsiębiorcy zajmującemu się tym w zakresie swej działalności gospodarczej – (...) Sp. z o.o. w K..

Przedstawione w toku postępowania procedury związane z utrzymaniem czystości na terenie sklepu zdaniem Sądu nie wskazują, by (...) Sp. z o.o. można było przypisać winę w oparciu o treść art. 415 kc - co do zdarzenia, w którym L. U. doznała uszkodzenia ciała. Powódka nie zaoferowała dowodu z którego wynikać może, iż w istocie to działanie lub zaniechanie pracowników I. w P. było przyczyną zdarzenia z dnia 27 grudnia 2013r.

W tym stanie rzeczy należy uznać, że (...) Sp. z o.o. w R. nie ponosi odpowiedzialności za zdarzenie z dnia 27 grudnia 2013r. w wyniku którego uszkodzenia ciała doznała powódka L. U..

Brak odpowiedzialności (...) Sp. z o.o. w P. skutkuje przyjęciem braku odpowiedzialności jej ubezpieczyciela. Zgodnie bowiem z treścią art. 822. § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Skoro zatem (...) Sp. z o.o. w R. jako ubezpieczony nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, której doznała powódka to jej ubezpieczyciel nie jest także zobowiązany do zapłaty odszkodowania.

Przechodząc do oceny roszczeń powódki względem (...) Sp. z o.o. w K. należy wskazać, że podstawy prawnej odpowiedzialność pozwanego za skutki zdarzenia z dnia 27 grudnia 2013r. należy poszukiwać w treści art. 445 § 1 kc i art. 444 § 1 zd. 1 kc

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 zd 1 kc W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Z kolei w świetle art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym (art. 444 § 1 zd. 1 kc - w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie za krzywdę jest swoistą postacią odszkodowania, którego celem jest rekompensowanie uszczerbku w dobrach osobistych (szkody niemajątkowej), oczywiście w takim zakresie, w jakim taka rekompensata, ze względu na szczególny charakter tych dóbr, jest możliwa za pomocą świadczeń pieniężnych. W literaturze podkreśla się fakultatywny i tym samym uznaniowy charakter zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną, gdyż stanowi przybliżony ekwiwalent za doznaną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową (krzywdę). Powszechnie uważa się, że powinno ono wynagrodzić doznane przez pokrzywdzonego cierpienia, utratę radości życia oraz ułatwić mu przezwyciężenie ujemnych przeżyć psychicznych. (por. A. Cisek [w] Kodeks cywilny. Komentarz red. Edward Gniewek Rok wydania: 2010 Wydawnictwo: C.H.Beck).

Celem zadośćuczynienia jest naprawienie szkody niemajątkowej sprowadzającej się krzywdy w postaci cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego ustalając zatem kwotę zadośćuczynienia należy ważyć rozmiar cierpień fizycznych związanych z zaistnieniem wypadku jak i dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia (por. wyr. SA w Białymstoku z 1.2.2005 r., III APa 9/04, OSA 2005, Nr 12, poz. 33).

Przytoczonej regulacji nie sposób wykładać w oderwaniu od ogólnych reguł odpowiedzialności deliktowej wskazanych w art. 415 kc. Ewentualna odpowiedzialność pozwanego w niniejszej sprawie opierała się na zasadzie winy.

Zgodnie z treścią art. 415 kc, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są:

1) zaistnienie szkody,

2) wystąpienie faktu, za który ustawa czyni odpowiedzialnym określony podmiot, czyli czynu niedozwolonego,

3) związek przyczynowy między czynem niedozwolonym a szkodą w tej postaci, iż szkoda jest jego zwykłym następstwem.

Z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnej każdy stopień winy uzasadnia nałożenie na sprawcę szkody obowiązku jej naprawienia w świetle art. 415 kc nawet najmniejszy stopień winy sprawcy szkody wystarcza do obciążenia go odpowiedzialnością cywilną (por. orz. SN z 10.10.1975 r., I CR 656/75 niepubl.).

Kolejną przesłaną od której uzależniona jest ewentualna odpowiedzialność osoby, która dopuściła się czynu niedozwolonego jest zaistnienie szkody jest to jedna z koniecznych przesłanek powstania odpowiedzialności odszkodowawczej. Pod pojęciem szkody należy rozumieć uszczerbek, jakiego w swych dobrach lub interesach doznała określona osoba, jeśli są to dobra lub interesy prawnie chronione i co do których z mocy obowiązujących norm istnieje obowiązek jej naprawienia.

W niniejszej sprawie szkoda miała charakter krzywdy, jakiej doznała L. U. w związku z doznanym urazem – kości ramienia ręki oraz kosztów związanych z leczeniem, wyliczonych przez powódkę na kwotę 2.965 zł.

Samo zaistnienie szkody niemajątkowej – krzywdy nie czyni jednak zasadnym roszczenia o jej naprawienie. Koniecznym jest bowiem zaistnienie pozostałych elementów odpowiedzialności odszkodowawczej – winy osoby zobowiązanej a także związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem podmiotu a zaistniałą szkodą. Związek przyczynowy jest niezbędnym elementem tej odpowiedzialności. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania lub zaniechania. Bez spełnienia warunku, iż między określonym zdarzeniem obciążającym (przypisanym przez przepis prawny) zobowiązanego do odszkodowania a powstałą szkodą istnieje związek przyczynowy, roszczenie odszkodowawcze nie powstanie. Związek przyczynowy według Kodeksu cywilnego istnieje jedynie wówczas, gdy w łańcuchu kolejnych przyczyn i skutków mamy do czynienia tylko z takimi przyczynami, które normalnie wywołują dane skutki. Jeżeli natomiast skutek jest następstwem przyczyny nietypowej to wówczas w świetle KC nie istnieje związek przyczynowy między tym zdarzeniem a skutkiem. (por. K. Zagrobelny [w] Kodeks cywilny. Komentarz red. prof. dr hab. Edward Gniewek Rok wydania: 2008 Wydawnictwo: C.H.Beck Wydanie: 3)

Ciężar dowodu co do wszystkich tych okoliczności obciąża co do zasady poszkodowanego z tym, iż specyficznie kształtuje się jego sytuacja procesowa w związku z wykazywaniem zaistnienia podstaw do przypisania odpowiedzialności za czyn niedozwolony. Przy odpowiedzialności na zasadzie winy poszkodowany będzie miał z reguły obowiązek wykazania okoliczności, które dadzą podstawę do postawienia zarzutu zawinionego działania. Zgodnie z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Należy przy tym mieć na uwadze, że fakty prawotwórcze musi udowodnić strona, która na ich podstawie twierdzi o istnieniu praw czy obowiązków, a fakty prawotamujące czy prawoniweczące musi udowodnić strona, która z nich wywodzi swoje twierdzenie o nieistnieniu praw czy obowiązków. Ciężar udowodnienia faktów prawotwórczych spoczywa na powodzie, a pozostałych na pozwanym. W świetle przywołanej regulacji to powódka winna wykazać, że rzekome działanie (zaniedbanie) pozwanego można uznać za zachowanie nieprawidłowe a po drugie zawinione. W ocenie Sądu powódka nie sprostała ciążącemu na niej obowiązkowi. Sąd Rejonowy nie znalazł żadnych podstaw do przeprowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie z urzędu, bowiem to na stronach postępowania ciąży obowiązek przedstawiania dowodów. Zdaniem Sądu przeprowadzenie dowodów z urzędu pozostawałoby w sprzeczności z zasadą kontradyktoryjności postępowania. Z przepisu art. 232 k.p.c. jednoznacznie wynika, że obowiązek wskazania dowodów obciąża stronę i w związku z tym nie jest rzeczą Sądu wyszukiwanie dowodów w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron. A zatem w obecnym stanie prawnym Sąd zupełnie wyjątkowo może dopuścić dowód z urzędu i to tylko wtedy, gdy konkretne środki dowodowe dotrą do wiadomości sądu drogą urzędową. Co więcej, gdyby Sąd prowadził postępowanie dowodowe z urzędu, naraziłby się na zarzut braku bezstronności, działając z korzyścią dla jednej ze stron. Tak więc Sąd cywilny nie ma obecnie uprawnień do zarządzania dochodzenia dla ustalenia koniecznych dowodów. Sąd w pełni podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2000r. ( V CKN 175/00 publ. OSP 2001/7-8/116), że przeprowadzenie dowodu z urzędu może być wykorzystywane tylko w wyjątkowych sytuacjach. Nie może zaś prowadzić do zastępowania strony w spełnianiu ich obowiązków. Takie działanie sądu z urzędu może być zawsze odbierane jako naruszenie prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). Nie bez znaczenia przy tym pozostawało, że strony postępowania były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników.

Obowiązkiem powódki w niniejszej sprawie było zatem wykazanie zaistnienia zdarzenia, z którego wywodzi swe roszczenie, bezprawności działania pozwanej, winy pozwanych, zaistnienia szkody lub odniesionej krzywdy oraz związku przyczynowego pomiędzy szkodą (krzywdą) a zawinionym działaniem pozwanych.

Przenosząc powyższe rozważania na stan niniejszej sprawy należy wskazać, że powódka nie wykazała okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pozwanej spółki.

Przede wszystkim zaoferowane przez powódkę dowody nie pozwalają na uznanie, że pozwana ponosi winę w zakresie zaistniałego zdarzenia jest to warunek sine qua non ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej.

Pozwana (...) Sp. z o.o. w K. przedstawiła procedury związane z utrzymaniem czystości i sprzątaniem posadzek w sklepie (...). Z dowodów zaoferowanych przez pozwanego wynikało, że w dniu 27 grudnia 2013r. nie odnotowano żadnych zgłoszeń zanieczyszczenia posadzki w obszarze restauracji. W toku procesu przedstawiono zasady postępowania w sytuacji stwierdzenia zanieczyszczenia posadzki.

Jednocześnie w ocenie Sądu niewiarygodne okazały wskazane przez powódkę okoliczności, że upadek nastąpił na skutek poślizgnięcia na mokrej podłodze w restauracji w sklepie (...) w P.

Skoro powódka nie sprostała obowiązkowi wykazania, że pozwanemu można przypisać winę przy zaistnieniu zdarzenia, to nie ziściła się przesłanka odpowiedzialności deliktowej, sprawca ponosi bowiem odpowiedzialność jedynie za swe zawinione działanie.

Ponadto w ocenie Sądu powódka nie udowodniła również wysokości kwoty 2.965 zł dochodzonej w związku z kosztami leczenia. W sytuacji w której pozwani zakwestionowali wysokość dochodzonej kwoty powódka nie zaoferowała żadnego dowodu, z którego wynikałoby wydatkowanie dochodzonej pozwem kwoty.

Z tych względów powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt. 1 wyroku.

Powódka przegrała niniejsze postępowanie w całości. Na podstawie art. 98 kc obciążono zatem powódkę w całości kosztami postępowania, zastrzegając że koszty zastępstwa procesowego winny być wyliczane w oparciu o stawki minimalne.

Wyliczenie kosztów postępowania na podstawie art. 108 § 1 kpc pozostawiono referendarzowi sądowemu.

SSR Karol Resztak