Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Izabela Żylińska - Małecka

Protokolant Agnieszka Smolińska

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2018 roku w Dzierżoniowie sprawy

z powództwa R. S.

przeciwko A. S.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanej A. S. alimenty na rzecz powoda R. S. urodzonego (...) w D., w kwocie po 400 zł (czterysta złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 1 lipca 2017 roku, płatne z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat do rąk W. S. jako przedstawiciela ustawowego powoda;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej A. S. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie) kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem kosztów sądowych od ponoszenia których powód był zwolniony;

IV.  wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 341/17

UZASADNIENIE

W. S., przedstawiciel ustawowy powoda R. S., w dniu 13 września 2017 r wniósł pozew o alimenty z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa. W petitum swego żądania wniósł o zmianę wyroku rozwodowego z dnia 30 marca 2015 r Sądu Okręgowego w Świdnicy w punkcie trzecim i zasądzenie na rzecz małoletniego R. S. od pozwanej A. S. alimentów w kwocie 600 zł miesięcznie za okres od 1 października 2016 roku płatnych do ostatniego dnia każdego następującego po sobie miesiąca z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do rąk ojca W. S.. Ponadto W. S. wniósł o zabezpieczenie powództwa poprzez zobowiązanie pozwanej A. S. do uiszczania na rzeczy R. S. kwoty po 300 zł miesięcznie do rąk powoda.

W uzasadnieniu swojego żądania podał, że od wyroku rozwodowego z 30 marca 2015 roku, pozwana A. S. wraz z synami R. i I. mieszkała w L.. W sierpniu 2016 r pozwana wraz z młodszym synem I. wyprowadziła się z do S., a starszy syn R. pozostał wraz z ojcem. W. S. w dniu 22 września 2016 roku wniósł do Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich wniosek o zmianę wyroku rozwodowego w punkcie dotyczącym miejsca zamieszkania syna R.. Sąd postanowieniem z dnia 12 lipca 2017 roku powierzył władzę rodzicielską nad synem R. jego ojcu. W. S. podał, że przez okres od sierpnia 2016 roku do chwili obecnej matka nie uczestniczy w żadnych kosztach utrzymania, jak również nie bierze udziału w wychowaniu syna R.. Powód R. S. rozpoczął naukę w szkole średniej, co jest związane z kosztami dojazdu do szkoły, zakupem nowych podręczników, pomocy dydaktycznej, jak również potrzebami życia codziennego: wyżywieniem, odzieżą, leczeniem. R. S. niejednokrotnie prosił matkę o pomoc materialną i finansową, której jednak nigdy nie otrzymał. Cały ciężar utrzymania i wychowania R. spoczywa na ojcu.

Postanowieniem z dnia 21 września 2017 roku Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie oddalił wniosek o zabezpieczenie powództwa. Na skutek zażalenia W. S. z dnia 2 października 2017 roku, Sąd Okręgowy w Świdnicy postanowieniem z dnia 23 listopada 2017 roku zmienił zaskarżony postanowienie w ten sposób, że udzielił zabezpieczenia powództwa R. S. o alimenty od pozwanej A. S. poprzez zobowiązanie pozwanej do płacenia na rzecz powoda kwoty po 300 zł miesięcznie do rąk ojca W. S. w terminie do 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do czasu zakończenia procesu.

Na rozprawie w dniu 14 lutego 2018 roku W. S. wniósł o zasądzenie alimentów na rzecz R. S. od pozwanej A. S. w kwocie po 600 zł miesięcznie. Pełnomocnik pozwanej, adwokat M. P., uznał roszczenie do kwoty po 300 zł miesięcznie, a w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie powództwa. Sąd nakłaniał strony do zawarcia ugody w kwocie po 400 miesięcy począwszy od 14 listopada 2017 roku. W. S. wyraził zgodę na zawarcie ugody w kwocie po 400 zł miesięcznie, poczynając od 14 lutego 2018 r oraz na alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie za okres 10 minionych miesięcy, przy czym wyraził zgodę na spłatę kwoty 3000 zł w ratach. Pełnomocnik pozwanej wyraził zgodę na zawarcie ugody w kwocie po 400 zł począwszy od daty wyrokowania, nie wyraził zgody na dalsze warunki ugody zaproponowane przez przedstawiciela ustawowego powoda. Pozwana, mimo nakłaniania stron przez Sąd do mediacji, nie wyraziła zgody.

SĄD USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 30 marca 2015 roku rozwiązał małżeństwo A. S. i W. S. przez rozwód bez orzekania o winie. Jednocześnie Sąd powierzył obydwu stronom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi R. S. urodzonym (...) i I. S. urodzonym (...), ustając że miejscem zamieszkania małoletnich dzieci będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Sąd zobowiązał rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci i z tego tytułu zasądził od ojca na rzecz R. S. i I. S. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich.

Sąd Okręgowy w Świdnicy ustalił, że rodzice zajmują się wychowaniem i utrzymaniem swoich dzieci i w tym zakresie zgodnie współdziałają. A. S. zatrudniona jest (...) w Z. na stanowisku konsultanta z wynagrodzeniem około 1950 zł netto miesięcznie zaś W. S. zatrudniony jest w firmie (...) w D. z wynagrodzeniem 2300 zł netto miesięcznie.

W dniu 22 września 2016 roku W. S. wniósł wniosek do Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy z 30 marca 2015 roku poprzez ustalenie, iż każdorazowo miejscem zamieszkania małoletniego R. będzie miejsce zamieszkania ojca. W uzasadnieniu W. S. podał, że po rozwodzie stron małoletni synowie zamieszkali z matką, jednak syn R. S. uznał, że woli mieszkać z ojcem i przeniósł się do niego, nie chcę zamieszkiwać dłużej z matką, z którą osłabł jego związek emocjonalnie i czuje się bardziej związany z ojcem.

Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich postanowieniem z dnia 12 lipca 2017 roku zmienił punkt II wyroku rozwodowego Sądu Okręgowego w Świdnicy z 30 marca 2015 roku w ten sposób, że powierzył wnioskodawcy W. S. wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim R. S., ograniczając prawa i obowiązki matki A. S. do ogólnego wglądu w wychowanie małoletniego, współdecydowanie o istotnych sprawach dziecka między innymi o wyborze szkoły i zawodu oraz sposobu leczenia razie poważnej choroby, utrzymania z nim kontaktu. Jednocześnie Sąd ustalił, że miejscem zamieszkania małoletniego R. S. jest każdorazowo miejsce zamieszkania wnioskodawcy W. S.. Sąd ustalił też sposób kontaktowania się W. S. z młodszym synem I. S..

Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich ustalił, że R. S. miał wówczas 16 lat i od września 2017 roku miał rozpocząć naukę w pierwszej klasie Technikum w D. zaś młodszy syn I. uczęszczał do przedszkola w Z.. Rodzice mimo orzeczonego rozwodu dalszym ciągu zamieszkiwali razem w L., czyli w miejscu zamieszkania ojca dzieci, do sierpnia 2016 roku, a po tym terminie uczestniczka wyprowadziła się do S. i zamieszkała u swojej matki z młodszym synem I.. R. pozostał z ojcem, ale utrzymywał kontakt i odwiedzał matkę, przebywając u niej do tygodnia czasu, przy czym rodzice na to wyrażali zgodę. Taki układ funkcjonował do daty orzeczenia w sprawie.

Przedstawiciel ustawowy powoda W. S. ma 43 lata z wykształcenia jest technikiem mechanikiem. Pracował jako handlowiec w D. do maja 2017 roku i zarabia 2300 zł netto. Umowa o pracę ustawa za porozumieniem stron. Do marca 2018 roku W. S. otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych kwocie 790 zł netto miesięcznie. Ojciec powoda otrzymuje świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł miesięcznie oraz dorabia, pracując jako monter klimatyzacji, uzyskując w ten sposób od 500 do 1000 zł miesięcznie. Zamieszkuje sam z synem R.. Koszt utrzymania mieszkania wynosi od 400 do 500 zł. Ojciec szacuje koszt utrzymania R. na kwotę 800 zł miesięcznie, na co składa się koszt wyżywienia, ubrania i edukacji oraz koszty związane z utrzymaniem domu.

Powód R. S. ma ukończone 16 lat i jest uczniem I klasy Technikum w D.. Do sierpnia 2016 roku zamieszkiwał wspólnie z rodzicami i młodszym bratem I. w L.. W sierpniu 2016 roku pozwana wraz z synem I. wyprowadziła się do S.. Powód utrzymywał z matką stały kontakt, zamieszkiwał u niej po tygodniu, a potem tydzień u ojca. Jednakże większość wakacji letnich 2017 roku powód spędził u ojca ponieważ u matki przebywał przez trzy tygodnie. W czasie pobytu u matki pozostawał na utrzymaniu pozwanej, która dodatkowo dawała mu kieszonkowe, pieniądze na doładowanie telefonu, kupowała ubrania. Pozwana założyła synom konto oszczędnościowe, na które wpłacała po 100-150 zł miesięcznie. Obecnie wpłaca po 50 zł miesięcznie. Dzięki temu na koncie R. znajduje się kwota 6700 zł zaś I. kwota 3000 zł. Powód aktualnie przyjeżdża do matki raz lub dwa razu w miesiącu na weekend.

A. S. ma 42 lata, wykształcenie wyższe i nadal pracuje na stanowisku doradcy klienta w placówce partnerskiej A. Banku. Od grudnia 2017 roku do lipca 2017 roku otrzymywała wynagrodzenie netto w kwocie 1792, 54 zł miesięcznie. Nie posiada innych źródeł dochodu. Zamieszkuje z rodzicami i siostrą, prowadząc z nimi wspólne gospodarstwo domowe. Na opłaty związane z utrzymaniem domu przeznacza kwotę 300 zł miesięcznie. Pozwana ma na utrzymaniu i wychowaniu syna I., który uczęszcza do przedszkola. Czesne za przedszkole wynosi 200 zł miesięcznie, przy czym wysokość tej opłaty jest niższa z uwagi na nieobecność dziecka w placówce. Oprócz twego pozwana ponosi opłaty za zajęcia I. w Szkole (...) w Z. po 40 zł miesięcznie oraz treningi piłki nożnej po 50 zł miesięcznie oraz koszty dojazdu na te zajęcia. Małoletni I. był konsultowany kardiologicznie i matka w grudniu 2017 roku poniosła z tego tytułu opłatę w kwocie 150 zł.

Dowód:

- odpis aktu urodzenia R. S. –k. 4

- akta Sądu Okręgowego w Świdnicy (...)

- akta Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich I. N. (...)

-faktury: VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT 2017/08/19 (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT 18/SK/17, VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT FV (...), VAT (...)- (...), VAT FA/. (...), VAT (...), VAT 01/09/17, (...)*7*18*3*157: k.20,21,23,24,25,26,27,28,29,30,32,35,37,38,39,40,41,42,43

-faktury: VAT (...), VAT (...), VAT (...)RW,bilet ulgowy, – k. 53,54,56,57,58

- zawiadomienia komornika z dnia 6 lipca 2017 roku k.44

- wezwanie do zapłaty z dnia 28 sierpnia 2017 roku –k.47

- zajęcie wynagrodzenia z dnia 12 września 2017 roku - k.48

- zawiadomienie o wszczęciu egzekucjo z dnia 19 czerwca 2017 roku –k.50,

- żądanie udzielenia wyjaśnień z dnia 19 czerwca 2017 roku-k.51

-zaświadczenie o zarobkach z dnia 30 stycznia 2018 roku-k.84

-rachunek numer (...) k.86

- faktury: VAT (...), VAT (...),VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), zaświadczenia o poniesionych kosztach, rachunek nr (...), faktury: VAT (...), VAT (...), faktury VAT (...),VAT (...), VAT (...), zaświadczenie z dnia 10 października 2017 roku, rachunku z dnia 29 września 2017 roku i 11 października 2017 roku, faktury: VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), rachunek nr (...), faktury: VAT (...), VAT (...), VAT (...), VAT (...), faktura (...), 1/18, faktura (...) –k. 87,88,89,90,91,92,94,95,98,97,98,99,100,101,102,103,104,105,

- zeznania W. S. –k.128 verte-129verte

- zeznania A. S. k.129verte-130

SĄD ZWAŻYŁ:

W myśl art. 135 § 1 krop zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 krop, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa.

Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

Przez ustawowe określenie "możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. W przypadkach uzasadnionych obejmują one także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie.

Zgodnie z art. 137 § 1 i 2 kro roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.

W ocenie Sądu, należne powodowi R. S. od jego matki A. S. powinny wynosić po 400 zł miesięcznie, które winne być uiszczane od lipca 2017 roku. Wysokość ustalonych alimentów odpowiada możliwościom zarobkowym i majątkowy pozwanej, które są na poziomie około 1800 zł miesięcznie oraz usprawiedliwionym potrzebom powoda, szacowanym przez ojca, ale i przyznanym przez pozwaną, na kwotę 800 zł miesięcznie. Odnośnie ustalonej przez Sąd kwoty alimentów strony w zasadzie były zgodne, czemu dały wyraz na rozprawie w dniu 14 lutego 2018 roku, albowiem zarówno W. S., jak i A. S. wyrazili zgodę na tę kwotę. Sporna była data, od której alimenty miały być uiszczane. Sąd uznał, że początkową datą płatności alimentów jest 1 lipca 2017 roku ponieważ od czasu wyprowadzenia się A. S. do S., czyli z końcem sierpnia 2016 roku, powód R. S. wprawdzie deklarował zamieszkiwanie z ojcem, ale gros czasu przebywał także u matki. Pobyty u matki trwały do tygodnia, co wynika nie tylko z zeznań pozwanej, ale ustaleń Sądu Rejonowego w Ząbkowicah Śl., który rozpoznawał sprawę o zmianę wyroku rozwodowego w zakresie władzy rodzicielskiej nad mał. R.. Rodzice powoda akceptowali taką sytuację. W czasie gdy powód przebywał u matki był na jej utrzymaniu, a ponadto pozwana zakupywała synowi odzież, dawała kieszonkowe i pieniądze na doładowanie telefonu. A. S. przyznała jednak, że syn R. większość wakacji spędził u ojca, gdyż u pozwanej spędził łącznie około 3 tygodni, a więc był na utrzymaniu swojego ojca. Po wakacjach 2017 roku powód odwiedza matkę w weekendy raz lub dwa razy w miesiącu.

Należy ponadto podkreślić, że ustanowienie trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń alimentacyjnych (art. 137 § 2 kro) nie oznacza, iż w każdym wypadku roszczenie o zasądzenie świadczeń za okres przed wytoczeniem powództwa jest uzasadnione albowiem zasądzenie zaległych świadczeń następuje wówczas, gdy istnieją z tego okresu niezaspokojone potrzeby uprawnionego lub zostały zaciągnięte zobowiązania na pokrycie ówczesnych bieżących potrzeb uprawnionego. Wciąż jest aktualna uchwała SN z dnia 28 września 1949 r. (Wa. C 389/49 OSN 1951 poz. 60; Państwo i Prawo 1951/11 str. 794), według której żądanie dotyczące czasu minionego może mieć na względzie niezaspokojone potrzeby uprawnionego, wykonanie zobowiązań zaciągniętych przez niego dla zaspokojenia potrzeb, zaległości np. w opłatach za mieszkanie itd. Stanowisko to Sąd Najwyższy potwierdził także w późniejszych orzeczeniach: uchwale z dnia 25 listopada 1968 r. (III CZP 65/68 OSNCP 1969/5 poz. 83), wyroku z dnia 5 czerwca 1976 r. (III CRN 88/76OSNCP 1977/2 poz. 33). Zgodnie z powyższym orzecznictwem dochodzenie alimentów za okres poprzedzający wytoczenie powództwa dopuszczalne jest tylko w ograniczonym zakresie, bo tylko w wypadku gdy pozostały niezaspokojone potrzeby lub zobowiązania zaciągnięte przez uprawnionego względem osoby trzeciej na pokrycie kosztów wychowania i utrzymania (T. Domińczyk, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006, str. 837). Stanowisko

W niniejszej sprawie przedstawiciel ustawowy powoda wprawdzie domagał się zasadzenia alimentów od października 2016 roku, ale sposób nie wykazał, aby potrzeby R. S. nie były zaspokojone, brak więc było podstaw faktycznych i prawnych do zasądzenia alimentów z datą wskazana przez W. S..

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oraz fakt, że Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śl. postanowieniem z 12 lipca 2017 roku powierzył W. S. władzę rodzicielską nad mał. R., Sąd orzekł jak w pkt I. i II. Wyroku. O kosztach w pkt III. Sąd orzekł na podstawie art. 113.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku (Dz.U. z 2016 r. poz.623 z późn. zm.) zaś w pkt IV na podstawie art. art. 333 § 1 pkt 1 kpc.