Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 17/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 października 2019 r., sygn. VIII Ko 29/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Nie dotyczy

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Nie dotyczy

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

Nie dotyczy

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

Nie dotyczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a przejawiający się w błędnym i niezasadnym ustaleniu, że kwota 420 000 zł zasądzona tytułem zadośćuczynienia za okres 28 miesięcy pozbawienia wolności jest kwotą odpowiednią i adekwatną do rozmiaru doznanej przez A. W. krzywdy związanej z niewątpliwie niesłusznym pozbawieniem wolności, podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że sąd meriti ustalił nadmiernie wygórowaną wartość rekompensacyjną.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Błąd w ustaleniach faktycznych, o których mowa w art. 438 pkt 3 k.p.k., to błąd w logicznej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego poprzez wyprowadzenie przez sąd orzekający błędnych wniosków. Zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych winien odnosić się do oceny wniosków, które nie odpowiadają prawidłowości logicznego rozumowania, a przez to zarzut ten nie może sprowadzać się do polemiki z ustaleniami sądu (por. np.: wyrok SN z dnia 2 czerwca 2016 r., WA 4/16, Legalis). Skarżący nie wykazał, aby sąd a quo dopuścił się błędu w logicznej ocenie zgromadzonego materiału. Apelacja prokuratora stanowi jedynie zwykłą polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu pierwszej instancji. Skarżący nie zakwestionował ustaleń, że A. W. był oficerem tzw. Armii Andersa, a zatem oddziałów Wojska Polskiego podporządkowanych rządowi RP na emigracji. Represjonowany był uczestnikiem bitwy pod M. C., podczas służby był trzykrotnie ranny, został uznany inwalidą wojennym, a nadto został oznaczony za swoje zasługi. Po powrocie do kraju A. W. został dotknięty represjami. Z powodu poglądów, które zostały uznane za antyrządowe i antyradzieckie został zatrzymany w dniu 19 lutego 1951 r. i wyrokiem byłego Wojskowego Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 27 lipca 1951 r. (sygn. Sr 134/51) został skazany na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za to, że rozpowszechniał fałszywe wiadomości mogące wyrządzić istotną szkodę interesom Państwa Polskiego. Na mocy amnestii wyrok ten został obniżony do 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności. A. W. opuścił zakład karny w dniu 21 czerwca 1953 r. W okresie pozbawienia wolności wobec A. W. była stosowana przemoc fizyczna oraz groźby, był poniżany i odseparowany od rodziny. W wyniku pozbawienia wolności represjonowany utracił włosy i uzębienie. Po opuszczeniu zakładu karnego A. W. był uznawany „za element niepewny politycznie”. Z tego powodu miał trudności z zatrudnieniem. W tym stanie przyznana kwota (420 000 zł) tytułem zadośćuczynienia nie stanowi kwoty nadmiernie wygórowanej. Kwota ta jest współmierna do stopnia i długotrwałości krzywd doznanych przez represjonowanego, uwzględniając kryteria zindywidualizowane, właściwe dla osoby represjonowanej, w tym okres pobytu w więziennej izolacji oraz opisane wyżej okoliczności temu towarzyszące, w szczególności w postaci skutkujących pogorszeniem stanu zdrowia dotkliwych cierpień fizycznych połączonych z dodatkowym udręczeniem psychicznym, a przejawiających się w naruszeniu czci i godności oraz poczucia własnej wartości.

Na wysokość zasądzonej kwoty zadośćuczynienia nie ma wpływu fakt, że wnioskodawcą jest syn osoby represjonowanej, jak i też sytuacja wnioskodawcy oraz jego subiektywne odczucia pokrzywdzenia. Roszczenie osoby, o której mowa w art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, jest tożsame z roszczeniem, które przysługiwałoby zmarłej osobie represjonowanej, wobec czego na wysokość kwoty należnej od Skarbu Państwa tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie rzutuje okoliczność, że dochodzi je nie osoba represjonowana, ale inna osoba uprawniona. Oznacza to, że roszczenia następców prawnych osoby represjonowanej limitowane są wysokością roszczeń, jakie przysługiwałyby samemu represjonowanemu, gdyby żył. Innymi słowy osoby "wtórnie" uprawnione nie mają tu własnego, węższego roszczenia, lecz zakres przedmiotowy ich roszczenia wyznacza krzywda "pierwotnie" uprawnionego (por. np.: wyrok SN z dnia 27 marca 2013 r., IV KK 271/12, LEX; wyrok SA w Krakowie z dnia 9 maja 2018 r., II AKa 79/18, LEX; wyrok SA w Warszawie z dnia 11 września 2019 r., II AKa 114/19, LEX).

Wniosek

O zmianę zaskarżonego orzeczenia w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia i orzeczenie na rzecz wnioskodawcy tytułem zadośćuczynienia kwoty 224.000 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na niezasadność zarzutu apelacyjnego nie jest zasadny wniosek apelacji o zmianę zaskarżonego wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżona część punktu 1 części dyspozytywnej wyroku odnośnie do zadośćuczynienia ponad kwotę 224.000 zł.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutu apelacji opisana wyżej (punkt 3 uzasadnienia).

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

5.3.1.4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Stosownie do art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Zbigniew Kapiński

Ewa Jethon Dariusz Drajewicz (spr.)

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zaskarżona część punktu 1 części dyspozytywnej wyroku odnośnie do zadośćuczynienia ponad kwotę 224.000 zł.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana