Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Małgorzata Mróz

SO Piotra Rajczakowski

Protokolant: Agnieszka Ingram

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2014 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) SA w K.

przeciwko Z. T.

o zapłatę 24.521 zł

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 8 listopada 2013 r., sygn. akt I C 863/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. II, III, IV i V w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego Z. T. na rzecz strony powodowej Banku (...) SA w K. kwotę 204 zł podwyższa do 24.521 (dwadzieścia cztery tysiące pięćset dwadzieścia jeden) zł, zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej 310 zł kosztów procesu oraz nakazuje pozwanemu uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Świdnicy 927 zł opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej 1.227zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 158/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zasądzono od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 204 zł, z odsetkami ustawowymi od dnia 15 stycznia 2013 r., dalej idące powództwo oddalono oraz orzeczono o kosztach procesu, opierając rozstrzygnięcie o następujące ustalenia i oceny:

-w dniu 22 listopada 2006 r. pozwany zawarł z (...) Bank SA umowę o kartę kredytową (...) ;strona powodowa jest następcą prawnym (...) Bank S.A.; zobowiązanie pozwanego wobec strony powodowej wynikające z powyższej umowy wynosi 24.724,65 zł, w tym 16.857,43 zł należności głównej, umowne odsetki kapitałowe – 2106,07 zł, odsetki za zwłokę za okres od 17 VIII 2011r do 10 I 2013r – 5.761,15 zł;

-ostatniej wypłaty pozwany dokonał w dniu 8 listopada 2010 roku, zaś po tej dacie w dniu 7 lutego 2011r pozwany dokonał wpłaty na poczet zaległości w kwocie 732 zł; na dzień 7 listopada 2010 roku saldo wynosiło 18.297,92 zł z terminem spłaty określonym na dzień 22 listopada 2010 roku (k. 136), a saldo końcowe na dzień 7 stycznia 2011 roku wynosiło 17.632,08 zł (k. 140); w związku z brakiem wymaganej spłaty minimalnej w terminach wskazanych w umowie strona powodowa wypowiedziała umowę w części dotyczącej korzystania z przyznanego limitu kredytowego.

W ocenie sądu powództwo było częściowo zasadne.

Bezspornym w sprawie było, że strony łączyła umowa o kartę kredytową (...) Bank SA z 22 listopada 2006 roku. Pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy i korzystania z karty, nie kwestionował także wysokości zadłużenia wynikającego z powyższej umowy; wniósł natomiast o oddalenie powództwa podnosząc zarzut przedawnienia oraz że zaległość została zapłacona poprzednikowi prawnemu strony powodowej.

Zgodnie art. 117 §2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Ponadto, w myśl art.118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Jednak roszczenia objęte pozwem wynikają z korzystania przez pozwanego z karty kredytowej. Zgodnie z treścią art. 6 ustawy z 12 IX 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych (t.j. Dz.U. z 2012, poz. 1232) , roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem 2 lat. Wprawdzie ustawa ta zgodnie z treścią art. 38 ustawy z 12 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013/1036) straciła moc z dniem 6 października 2013 roku, to jednak zgodnie z treścią art. art. 26 ust. 1 tej ustawy - do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe. Tym bardziej do roszczeń, które uległy przedawnieniu przed dniem wejścia w życie ustawy zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe.

Zgodnie z art. 120 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W niniejszej sprawie brak jest jednego terminu wymagalności całego roszczenia. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem strony powodowej, że roszczenie stało się wymagalne z upływem terminu wypowiedzenia umowy. Skoro kwota dochodzona pozwem wynika z łączącej strony umowy o kartę kredytową i jest sumą kolejno pobieranych z konta kwot (przez wypłatę z bankomatu czy też płatność kartą) wraz z odsetkami – to należy uznać, że każda z tych kwot ma odrębny termin wymagalności, a tym samym odrębny termin przedawnienia.

Skoro pozew wniesiony został w dniu 15 stycznia 2013 roku (data pieczęci Urzędu Pocztowego), to mając na uwadze dwuletni termin przedawnienia należności powstałe przed 15 stycznia 2011 roku uległy przedawnieniu.

Wprawdzie strona powodowa nie wskazała dat wymagalności poszczególnych kwot składających się na kwotę roszczenia głównego, jednak do akt dołączono wydruk zestawienia transakcji, w którym określano terminy spłaty. I tak co do kwoty 18.297,92 zł określono termin spłaty na dzień 22 listopada 2010 roku (k. 136). Natomiast z zestawienia ze stycznia 2011 roku wynika, że w dniu 7 stycznia 2011 roku wymagalna była kwota 17.632,08 zł, a więc wyższa niż dochodzona pozwem – gdyż należność główna dochodzona pozwem wynosi 16.857,43 zł. Tym samym roszczenie dotyczące należności głównej uległo przedawnieniu w dniu 7 stycznia 2013 roku (a więc przed wniesieniem pozwu).

Po 15 stycznia 2011 roku pozwany jedynie dokonał spłaty w dniu 7 lutego 2011 roku kwoty 732 zł, nie dokonywał zaś żadnych wypłat ani płatności kartą. Zgodnie z treścią ar. 123 §1 pkt. 2 kc bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Z utrwalonej praktyki wynika, że uznanie roszczenia może być wyraźne lub dorozumiane (niewłaściwe), z oświadczenia woli dłużnika musi jednak wyraźnie wynikać jakie roszczenie uznaje i w jakiej wysokości. Samo uiszczenie części należności powoduje uznanie długu tylko w tej części, która została zapłacona, nie zaś wszystkich należności wynikających ze wszystkich stosunków prawnych łączących strony. Sąd Najwyższy w wyroku z 16 II 2005 roku1 stwierdził, że „uznanie roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 2 k.c. wymaga wyraźnego oświadczenia woli lub też innego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że dłużnik uznaje roszczenie za istniejące” podkreślając, że musi jednoznacznie potwierdzać istnienie skonkretyzowanego długu oraz , że „bieg przedawnienia uznanego roszczenia przerywa się tylko w granicach określonych uznaniem”. Tym samym uznać należało, że sam fakt częściowej zapłaty długu nie przerwał biegu przedawnienia pozostałej części zobowiązania.

Konto pozwanego zostało po dniu 15 stycznia 2011r obciążone opłatami związanymi z prowadzeniem konta i kosztami upomnień w łącznej kwocie 204 zł (22 zł miesięcznie (16 zł za monit i 6 zł za obsługę karty) przez 5 miesięcy (od lutego do czerwca 2011 roku), w kwietniu 2011r kwotą 66 zł za wizytę windykatora i w lipcu 2011 roku 28 zł za monit telefoniczny).

Tym samym jedynie kwota 204 zł nie uległa przedawnieniu, gdyż pozew wniesiono w dniu 15 stycznia 2013 roku.

Za zwłokę w zapłacie należności zgodnie z treścią art. 481 kc wierzycielowi przysługują odsetki w wysokości ustawowej liczone od daty wymagalności. Strona powodowa wniosła o zasądzenie odsetek od dnia wniesienia pozwu.

W apelacji strona powodowa zarzuciła naruszenie prawa materialnego przez błędne zastosowanie art. 117 § 2 kc w zw. z art. 118 kc oraz art. 6 ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, przez przyjęcie, że termin przedawnienia jest liczony odrębnie dla każdej wymagalnej kwoty.

Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości lub jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja jest uzasadniona i podlega uwzględnieniu, a podniesione w niej zarzuty znajdują potwierdzenie w okolicznościach sprawy. Przyjmując bezsporne w istocie ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji za swoje, Sąd Okręgowy nie podziela jednak oceny prawnej tego stanu faktycznego oraz wyciągniętych z tej oceny wniosków, kierując się następującymi względami:

-w stosunkach prawnych wynikających z umowy kredytu wierzyciel może skutecznie żądać spełnienia świadczenia przez kredytobiorcę jedynie wówczas, gdy dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spłatą co najmniej dwóch rat, nastąpi utrata przez kredytobiorcę zdolności kredytowej albo też upłynął termin , na jaki umowa została zawarta;

-prowadzi to do wniosku , że przy roszczeniach wynikających z umowy kredytu, nie ma zbieżności między terminem wymagalności roszczenia a terminem płatności każdej z rat kredytu; dlatego nie można uznać, jak uczynil to sąd pierwszej instancji, że przy umowie kredytu każda z rat staje się wymagalna w terminie jej płatności, a zatem od tego dnia rozpoczyna swój bieg termin przedawnienia roszczenia odnośnie tej raty; tymczasem wymagalność w tego typu zobowiązaniu następuje dopiero z chwilą wypowiedzenia umowy albo upływu terminu, na jaki umowa została zawarta;

- wierzyciel bowiem nie może domagać się spełnienia świadczenia w terminie płatności raty, nawet gdy dłużnik pozostaje w opóźnieniu z płatnością tej raty, co wynika z przepisów art. 75 ustawy Prawo bankowe i art. 14 ustawy o kredycie konsumenckim;

-w niniejszej sprawie, umowa o kartę kredytową została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 17 sierpnia 2011 r., a zatem termin wymagalności oraz bieg 3 - letniego terminu przedawnienia roszczenia rozpoczął bieg od dnia następnego, czyli od dnia 18 sierpnia 2011 r., a skoro pozew został wniesiony w dniu 15 stycznia 2013 r., co zresztą przerwało bieg terminu przedawnienia, to termin przedawnienia oczywiście nie upłynął;

- wbrew stanowisku sądu , termin przedawnienia roszczenia wynikającego z umowy kredytu wynosi 3 lata, nie zaś jak błędnie przyjęto – 2 lata; termin 2 – letni odnosi się bowiem wyłącznie do roszczeń z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy, nie odnosi się natomiast do roszczenia z tytułu kredytu udzielonego przy pomocy karty kredytowej, jak to właśnie miało miejsce w niniejszej sprawie.

Z tych przyczyn zaskarżony wyrok podlegał zmianie w pkt. II, III, IV i V przez podwyższenie zasądzonej od pozwanego na rzecz strony powodowej kwoty 204 zł do wskazanej w apelacji kwoty 24 251 zł oraz zasądzenie na rzecz stron powodowej 310 zł kosztów procesu, a także obciążenie pozwanego obowiązkiem uiszczenia trzech czwartych części / 927 zł / opłaty sądowej wobec wniesienia przez niego zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym / art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 481 kc i art. 98 kpc oraz art. 19 ust. 4 u.k.s.c.. /, natomiast o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc .

1 IV CK 492/04, cyt. za LEX nr 177275