Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2019 r. R. K. wniósł przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. o zapłatę kwoty 6013,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powód jako nabywca wierzytelności od (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej, poszkodowanej zdarzeniem drogowym z dnia 30 czerwca 2018 r., dochodzi od pozwanego dalszego odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty z dnia 9 maja 2019 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Podniósł zarzut braku legitymacji czynnej z uwagi na fikcyjność umowy cesji i brak kauzy. Zakwestionował stawkę dobową najmu jako zawyżoną, wobec złożonej poszkodowanemu propozycji bezgotówkowej organizacji pojazdu zastępczego. Zakwestionował stawki za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego oraz wynajem boksu dachowego, jak również możliwość odliczenia przez poszkodowanego 50% VAT.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 30 czerwca 2018 r. (sobota) w miejscowości K. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) z boksem dachowym należący do (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w K.. Samochód prowadzony był przez członka zarządu tej spółki (...), który przebywał wówczas z rodziną na urlopie. Sprawca zdarzenia posiadał ważne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) Spółką Akcyjną w S.. Samochód w wyniku zdarzenia był mocno uszkodzony i nie był jezdny. Zaraz po zdarzeniu D. M. bezskutecznie próbował skontaktować się z ubezpieczycielem. Zaczął szukać w Internecie wypożyczalni i jako jedyną w okolicy znalazł wypożyczalnię powoda w G..

Na czas likwidacji szkody dnia 2 lipca 2018 r. poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) z boksem dachowym. W umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmu w kwocie 159 zł netto + box dachowy 50 zł netto. Pojazd został podstawiony D. M. pod domek letniskowy w P.. Również dnia 2 lipca 2018 r. poszkodowana zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbyła na rzecz powoda wierzytelność przysługującą jej z tytułu zdarzenia z dnia 30 czerwca 2018 r. w stosunku do (...) Spółki Akcyjnej w S., w szczególności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Poszkodowana dokonała zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w K. upoważniła w dniu 3 maja 2018 roku (...) sp. z o.o. do reprezentacji w zakresie czynności brokerskich przed zakładami ubezpieczeń w sprawach likwidacji szkód.

Pozwany przesłał dnia 2 lipca 2018 r. na adres e-mail (...) informację dotyczącą możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego ze wskazaniem wysokości akceptowalnych stawek.

W dniu 5 lipca 2018 roku odbyły się oględziny uszkodzonego pojazdu z udziałem przedstawiciela warsztatu samochodowego M. F.. Stwierdzono szkodę całkowitą. W protokole wskazano akceptowalne stawki pojazdów zastępczych.

Poszkodowana nie otrzymała od pozwanego propozycji zorganizowania pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela.

Dowód:

- akta szkody płyta CD k. 34;

- umowa najmu k. 10;

- oświadczenie k. 11, 85;

- umowa cesji k. 11v;

- wiadomość e-mail k. 42;

- umowy o współpracy k. 51-67;

- protokół szkody k. 43-44;

- pełnomocnictwo k. 45;

- zeznania świadka D. M. k. 115-116;

Wobec zakwalifikowania szkody w pojeździe poszkodowanej jako całkowitej poszkodowana nabyła inny pojazd. Dnia 27 lipca 2018 r. zwróciła pojazd wynajęty powodowi, który odebrał go od poszkodowanej z K..

Tego samego dnia powód wystawił na rzecz poszkodowanej fakturę VAT na łączną kwotę 8910,12 zł brutto, tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 24 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 159 zł netto, tytułem dowodu pojazdu do P. (70 km) za kwotę 140 zł netto, tytułem odbioru pojazdu z K. (1440 km) za kwotę 2448 zł netto oraz tytułem najmu boxu dachowego przez okres 24 dni przy stawce 35 zł netto/doba za kwotę ogółem 840 zł netto.

Poszkodowana ma możliwość odliczenia połowy podatku VAT.

Dowód:

- umowa najmu k. 10;

- faktura VAT k. 10v.;

- zeznania świadka D. M. k. 115-116.

Pismem z dnia 28 lipca 2018 r. powód dokonał zgłoszenia wierzytelności ubezpieczycielowi sprawcy szkody, wskazując na wypłatę odszkodowania, przy uwzględnieniu 50% podatku VAT z uwagi na prowadzenie działalności gospodarczej przez poszkodowaną.

Dowód:

- pismo z dnia 28 lipca 2018 r. k. 12;

- wiadomość e-mail k. 50.

Decyzją z dnia 16 sierpnia 2018 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał powodowi odszkodowanie w kwocie 2064 zł, uznając za uzasadniony cały okres najmu przy dobowej stawce zweryfikowanej do kwoty 86 zł netto, przy czym powódka nie wypłaciła odszkodowania powiększonego o kwotę 50% podatku VAT, odmawiając uznania roszczenia w pozostałym zakresie.

Dowód:

- decyzja STU k. 19, 46, 47.

Pismem z dnia 4 września 2018 r. powód wezwał ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty dalszego odszkodowania w kwocie 6013,06 zł w terminie 14 dni.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 13-14;

- wydruk cenników k. 15-17.

Decyzją z dnia 25 września 2018 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, odmawiając wypłaty dalszego odszkodowania.

Dowód:

- decyzja STU k. 48-49.

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na rynku (...) w klasie pojazdów odpowiadających marce pojazdu uszkodzonego marki O. (...), czyli pojazdu z segmentu C, przy założeniu wynajmu na okres ponad 15 dni, gdyż taki był faktyczny i możliwy do przewidzenia w przypadku szkody całkowitej czas trwania najmu, oraz w opcji bez limitu kilometrów przebiegu dobowego, ale i bez zniesienia udziału własnego w ewentualnych szkodach, z uwzględnieniem cen stosowanych przez asystorów pozwanej przy wynajmach na takich samych warunkach, w II połowie 2018 r. zawierały się w przedziale 97-189 zł netto/doba, średnio 139 zł netto/doba.

Stawka użyta przez powoda w umowie najmu oraz w fakturze za wynajem wynosząca 159 zł netto/doba mieściła się w przedziale stawek stosowanych ówcześnie przy wynajmie pojazdów z segmentu C jak samochód uszkodzony, zatem nie można jej uznać za zawyżoną.

Stawki powoda 2,00 zł i 1,70 zł odpowiednio za podstawienie i za odbiór pojazdu zastępczego poza teren miasta są stawkami akceptowalnymi i są na poziomie stawek rynkowych. Wyposażenie pojazdu ma wpływ na wysokość stawki i przy uwzględnieniu boxu dachowego w stawce 35 zł netto za dobę, stawka dobowa najmu pojazdu wynosząca 194 zł jest akceptowalna.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 124-134, 156.

Stan faktyczny w spornym zakresie Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym zawartych w aktach szkody zapisanych na płycie CD oraz zeznań D. M., przesłuchanego w drodze pomocy sądowej przed sądem miejsca zamieszkania świadka. Strony nie kwestionowały autentyczności złożonych w sprawie dokumentów, wyciągając jedynie częściowo odmienne wnioski. Sąd jako szczere i prawdziwe ocenił zeznania przesłuchanego w sprawie świadka. Wiarygodnie w ocenie sądu świadek zeznał o okolicznościach skorzystania z oferty powoda po zdarzeniu drogowym oraz że nie otrzymywał od pozwanej propozycji dot. wynajmu pojazdu zastępczego. Powyższe koresponduje z pozostałymi w sprawie dokumentami. Z wiadomości e-mail datowanej na 2 lipca 2018 roku, na którą powołuje się pozwany, gdzie załączona była informacja w przedmiocie najmu pojazdu zastępczego z przykładowymi cennikami stawek dobowych najmu akceptowanych przez ubezpieczyciela, nie wynika, że została skierowana do poszkodowanego lub upoważnionego (...) sp. z o.o. Nie wiadomo bowiem, do kogo należy adres e-mail (...) , na który taką wiadomość wysłano. Zwraca uwagę, że oględziny uszkodzonego auta w dniu 5 lipca 2018 roku były przeprowadzone z udziałem pracownika warsztatu samochodowego, który podpisał protokół ze wskazaniem akceptowalnych stawek. Zdaniem Sądu brak było także jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań świadka w zakresie potrzeby wynajmu boksu dachowego, co do okoliczności podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego przez pracowników powoda, jak również w zakresie możliwości odliczenia połowy podatku VAT.

Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, przyjęta przez biegłego metodologia wyceny, nie budziła zastrzeżeń i została w sposób przekonywający wyjaśniona. Biegły ustosunkował się do zarzutów strony powodowej w przedmiocie stawek za podstawienie pojazdu i jego odbiór spoza miasta - siedziby wypożyczalni. Wyjaśnił na rozprawie, że sporządzając opinię pisemną, mógł bazować na cenniku powoda publikowanym na stronie internetowej powoda z roku 2019, gdzie figurowały niższe stawki, tj. 1,20 zł za kilometr. Biegły ponownie analizując stawki stosowane w 2018 roku, zweryfikował wnioski swojej opinii, wskazując, że stawki zawierają się w przedziale 1,30 zł-2 zł netto/km. W kontekście powyższych ustaleń przekonywająco wytłumaczył, że stawka za podstawienie pojazdu zastosowana w fakturze m.in. za tę usługę wynosząca 2,00 zł netto za każdy kilometr trasy podstawienia pojazdu zastępczego w obie strony oraz stawka 1,70 zł za każdy kilometr w obie trasy przy odbiorze pojazdu mieściła się w przedziale stawek stosowanych ówcześnie przez inne wypożyczalnie działające na lokalnym rynku (...). Wskazał także, że w przypadku uwzględnienia dodatkowego wyposażenia w postaci boksu dachowego (35 zł netto) stawka dobowa najmu przekraczałaby tylko o 5 zł stawkę maksymalną za najem pojazdów bez takiego wyposażenia, zatem jest ona akceptowalna. Sąd nie znalazł podstaw do zdyskwalifikowania sporządzonej w sprawie opinii, zważywszy że kwestia ta została logicznie przez biegłego wytłumaczona. Pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie zakwestionowało tej opinii, ani wniosków z niej płynących, w szczególności w kwestii uwzględnienia przy wyliczaniu stawek średnich cen stosowanych przez asystorów pozwanej przy wynajmach na takich samych warunkach.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 i 4 k.c.

Kwestionowana przez stronę pozwaną legitymacja czynna powódki wynikała z przywołanego wyżej art. 822 § 4 k.c. oraz przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania, przysługującemu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w K. (art. 509 k.c.). Zwraca uwagę, że zarzut ten pozwany podniósł dopiero w toku niniejszego procesu, bowiem nie była on przedmiotem sporu podczas postępowania likwidacyjnego. W ocenie sądu zarzut pozwanego w przedmiocie fikcyjności umowy przelewu jest chybiony, gdyż poszkodowana potwierdziła zawarcie takiej umowy z powodem, ponadto w umowie cesji dostatecznie wskazano przelaną wierzytelność, z oznaczeniem ubezpieczyciela i numerem, pod jakim szkoda jest likwidowana. Wyrok tut. Sądu w sprawie XI GC 536/18, na który powołuje się pozwany, nie jest prawomocny, a w szczególności nie wiąże sądu orzekającego w innym składzie. Sąd natomiast w pełni podziela i odsyła stronę pozwaną do argumentacji prawnej wyrażonej w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego.” W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

W rozpoznawanej sprawie niesporny był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Sporna była stawka najmu pojazdu zastępczego, albowiem strona pozwana akceptując cały okres najmu, zweryfikowała ją do kwoty 86 zł netto. Zarzuciła, iż poszkodowany nie skorzystał z oferty zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Ciężar wykazania, że ubezpieczyciel faktycznie kontaktował się, zaoferował, a tym samym zapewnił auto zastępcze na czas likwidacji szkody, spoczywał w tym przypadku na pozwanym (art. 6 k.c.). Pozwany temu obowiązkowi nie sprostał. W tej sprawie pozwany powoływał się na okoliczność przekazania brokerowi poszkodowanego wiadomością e-mail z dnia 2 lipca 2018 r. informacji o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Jednakże okoliczność ta nie została potwierdzona w drodze zeznań świadka i pozostałego materiału dowodowego. Poszkodowany w szczególności nie potwierdził, że otrzymał taką ofertę od pozwanego w toku oględzin, które odbyły się w dniu 5 lipca 2018 roku z udziałem pracownika warsztatu samochodowego. Wobec czego nie dysponując innym pojazdem na czas likwidacji szkody skorzystał z oferty powoda, którą znalazł w internecie, po bezskutecznych próbach skontaktowania się z ubezpieczycielem (zdarzenie miało miejsce w sobotę).

W przedmiocie uzasadnionej stawki najmu Sąd przyjął, że zastosowana w umowie najmu stawka dobowa mieściła się w średnich stawkach rynkowych jak dla pojazdów segmentu C, co uszkodzony O. (...), również przy uwzględnieniu dodatkowego wyposażenia – boksu dachowego (w jaki wyposażony był również uszkodzony pojazd). Sąd uznał również koszty podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego, zważywszy że powód ma siedzibę w G.. Pojazd został podstawiony w P., a odebrany z K., dokąd świadek wrócił z rodziną po urlopie. Trasy ujęte w fakturze odpowiadają stawkom rynkowym oraz pokonanym odległościom i w tym zakresie sąd podziela w całości wywód pełnomocnika powoda jak w odpowiedzi na sprzeciw, przyjmując wskazaną argumentacją za własną (k. 83 i nast. akt sprawy).

Mając to na uwadze, Sąd uznał za uzasadniony koszt wszystkich usług wyszczególnionych w fakturze VAT powoda (k. 10v), która opiewała na kwotę 8910,12 zł brutto (7244,00 zł netto). Wobec możliwości odliczenia 50% VAT przez poszkodowaną powód mógł dochodzić od ubezpieczyciela kwoty 8.077,06 zł. Pozwany wypłacił dotychczas odszkodowanie w kwocie 2064 zł, zatem różnica wynosi 6013,06 zł i taką kwotę zasądzono od pozwanego.

O odsetkach od zasądzonej w punkcie I sentencji kwoty orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 98 § 1 k.p.c. Na poniesione przez powoda koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika 1800 zł, zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, 34 zł tytułem opłat skarbowych od pełnomocnictw, opłata od pozwu w kwocie 301 zł oraz wydatek na wynagrodzenie biegłego za sporządzenie opinii w kwocie 452,64 zł, razem 2587,64 zł. Koszty te powinna zwrócić powodowi strona pozwana jako przegrywająca proces.

W pkt III sentencji Sąd na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 1 i 2 u.k.s.c. zwrócił stronom niewykorzystaną część zaliczek, którą strony uiściły w wysokości po 800 złotych. Koszt sporządzenia opinii wyniósł 905,28 zł, wobec czego do zwrotu stronom pozostała różnica wynosząca 347,36 zł.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...) ;

4.  (...)