Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV GC upr 879/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 września 2017 roku powódka J. S., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...).C., domagała się od pozwanej D. W., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowo-Usługowa (...), zasądzenia kwoty 9402,12 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazała, że w kolizji drogowej został uszkodzony samochód dostawczy marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością pozwanej. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi odpowiedzialności cywilnej (OC) sprawcy zdarzenia. Na czas trwania postępowania likwidacyjnego pozwana zawarła z powódką umowę najmu samochodu zastępczego marki C. (...) (obejmującą 16 dni) za kwotę 350 zł netto (430,50 zł brutto) za jedną dobę oraz wynagrodzenie za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego. Z tego tytułu powódka wystawiła pozwanej fakturę VAT. Nie wymagała jednak od pozwanej opłacenia należności, ale wzięła na siebie ciężar dochodzenia od ubezpieczyciela odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w zamian za zawarcie umowy cesji wierzytelności. Pozwana zobowiązała się do dostarczenia powódce dokumentów potrzebnych do likwidacji szkody (w tym cesji wierzytelności), jednak ostatecznie tego nie uczyniła.

W dniu 29 marca 2018 roku został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądzono kwotę dochodzoną pozwem oraz 1292 zł kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Przyznała, że wynajęła od powódki samochód zastępcy. Zarzuciła jednak, że przesłała powódce druki cesji wierzytelności i upoważnienia (zgodnie z wezwaniem). Tym samym powódka miała (i ma) możliwość rozliczenia szkody z ubezpieczycielem.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powódka w żaden sposób nie zareagowała.

Na rozprawie w dniu 10 maja 2019 roku pozwana wskazała, że w dniu 1 marca 2019 roku podpisała umowę cesji wierzytelności z powódką (szczegółowe informacje w treści umowy dotyczące przelanej wierzytelności miały być uzupełnione przez pracownika powódki) oraz uzyskała informację, że wskutek podpisania tej umowy niniejsza sprawa jest zakończona.

W piśmie procesowym z dnia 13 maja 2019 roku powódka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 marca 2016 roku D. W., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowo-Usługowa (...) (najemca), zawarł z J. S., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...).C. (wynajmującym) umowę, której przedmiotem było wynajęcie samochodu zastępczego marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Strony ustaliły stawkę dobową czynszu najmu na kwotę 350 zł netto. Strony ustaliły także koszty podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego (według kilometrów).

Pojazd został podstawiony najemcy w dniu 2 marca 2016 roku w K.. Najemca zwrócił samochód zastępczy w G. w dniu 17 marca 2016 roku.

(dowód: bezsporne;

umowa najmu – k. 9)

Przy zawieraniu strony ustaliły, że wynajmujący nie będzie domagał się od najemcy czynszu najmu pojazdu zastępczego w zamian za przelanie na wynajmującego wierzytelności wobec ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej (OC) sprawcy szkody.

(dowód: bezsporne;

przesłuchanie pozwanej z dnia 5.07.2019 roku [0:03-0-11])

W dniu 5 października 2016 roku wynajmujący (J. S.) wystawił fakturę VAT nr (...), w której obciążył najemcę (D. W.) kwotą 7644 zł netto (9402,12 zł brutto) za:

-

podstawienie auta do klienta – 903 zł netto (1110,69 zł brutto) – trasa W.K.W. – 129 km razy dwa – 258 km po 3,50 zł netto za kilometr,

-

wynajem samochodu – 16 dni po 350 zł netto – 5600 zł netto (6888 zł brutto),

-

odbiór auta od klienta – 1141 zł netto (1403,43 zł brutto) – trasa W.G.W. – 163 km razy dwa – 326 km po 3,50 zł netto za kilometr.

(dowód: bezsporne;

faktura VAT nr (...) – k. 10)

W piśmie z dnia 5 października 2016 roku wynajmujący wezwał najemcę do dostarczenia brakujących dokumentów (cesji wierzytelności, upoważnienia oraz tabeli z okresu likwidacji szkody) lub zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

(dowód: bezsporne;

wezwanie z dowodem odbioru – k. 11-12)

W pismach z dnia 19 grudnia 2016 roku oraz z dnia 27 lutego 2016 roku wynajmujący wezwał najemcę do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

(dowód: bezsporne;

wezwania z dowodami nadania i odbioru – k. 13-15 i 52-53)

W dniu 1 marca 2019 roku najemca (cedent) zawarł z wynajmującym J. S. (cesjonariuszem) umowę, której przedmiotem była cesja wierzytelności przysługującej cedentowi z tytułu szkody komunikacyjnej w pojeździe F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wobec ubezpieczyciela (OC) sprawcy szkody, z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego.

Strony ustaliły, że wynajmujący (cesjonariusz) uzupełni w umowie dokładne dane szkody w późniejszym terminie.

(dowód: bezsporne;

umowa z dnia 1.03.2019 roku – k. 63;

przesłuchanie pozwanej z dnia 5.07.2019 roku [0:03-0-11])

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Bezsporny w niniejszej sprawie był fakt zawarcia przez strony umowy najmu pojazdu zastępczego marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...) za dobową stawkę czynszu w kwocie 350 zł netto. Bezsporne było także to, że powódka zobowiązała się do niedochodzenia od pozwanej należności za najem pojazdu zastępczego w zamian za cesję wierzytelności wobec ubezpieczyciela. Istota niniejszego sporu sprowadzała się natomiast do tego, czy pozwana była zobowiązana do zapłaty na rzecz powódki kwoty dochodzonej pozwem.

Należy w tym miejscu przede wszystkim wskazać, że postępowanie cywilne ma charakter kontradyktoryjny, czego wyrazem jest przede wszystkim dyspozycja art. 232 k.p.c., określająca obowiązek stron do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Podkreślić należy, że zasady art. 6 k.c. i 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być przede wszystkim i w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią nie wskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Dopuszczenie dowodów z urzędu jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem Sądu, z którego to prawa powinien szczególnie ostrożnie korzystać, tak by swym działaniem nie wspierać żadnej ze stron procesu. Faktycznie działanie Sądu z urzędu powinno ograniczać się tylko do sytuacji, gdy strona działa bez fachowego pełnomocnika i dodatkowo jest nieporadna.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że zgodnie z ogólną regułą, wyrażoną w art. 6 k.c. i w myśl art. 232 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. Udowodnienie faktów może nastąpić przy pomocy wszelkich środków dowodowych przewidzianych przez kodeks postępowania cywilnego. Przepis ten jest zatem normą decyzyjną w tym znaczeniu, że przesądza on w określonych sytuacjach o sposobie wyrokowania Sądu w postaci oddalenia powództwa.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że w niniejszej sprawie to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia istnienia dochodzonego roszczenia (bowiem to ona domagała się zapłaty kosztów najmu pojazdu zastępczego).

W ocenie Sądu powódka jednak w żaden sposób nie wykazała, aby pozwana była zobowiązana do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem. Powódka nie wykazała bowiem przede wszystkim, żeby pozwana była zobowiązana do przekazania powódce jakichkolwiek dokumentów (danych), poza umową cesji wierzytelności.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że powódka w pozwie twierdziła, że nie domagała się od pozwanej zapłaty należności wynikającej z faktury VAT za wynajem pojazdu zastępczego w zamian za podpisanie (i dostarczenie) umowy cesji wierzytelności. Następnie pozwana w toku procesu przedłożyła podpisaną przez obie strony umowę cesji wierzytelności z dnia 1 marca 2019 roku, a powódka w istocie nie zaprzeczyła, żeby została ona zawarta (na późniejszym etapie postępowania powódka zaprzeczyła jedynie, aby pracownicy powódki zapewniali pozwaną o zakończeniu sprawy oraz zaczęła kwestionować to, czy pozwana rzeczywiście była osobą poszkodowaną). Trzeba w tym miejscu wskazać, że wprawdzie w umowie cesji rzeczywiście nie wskazano wszystkich danych, jednak przesłuchana w charakterze strony pozwana (której zeznania Sąd uznał za wiarygodne) dodatkowo potwierdziła jej zawarcie oraz wskazała, że zamiarem stron przy podpisywaniu umowy było przelanie na powódkę wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego dochodzonej w niniejszym postępowaniu (pozostałe dane miały zostać uzupełnione przez pracownika powódki w późniejszym terminie).

Należy zatem raz jeszcze podkreślić, że obowiązek wykazania istnienia zobowiązania spoczywał na powódce, bowiem to ona domagała się zapłaty należności wskazanej w pozwie. Trzeba jednak wskazać, że w toku niniejszego postępowania pozwana przedłożyła umowę cesji wierzytelności (podpisaną przecież także przez powódkę), której zawarcia powódka w istocie nie zakwestionowała. Tym samym, biorąc pod uwagę twierdzenia pozwu, pozwana wykonała swoje zobowiązanie, a co za tym idzie, roszczenie powódki o zapłatę czynszu najmu pojazdu zastępczego nie mogło zasługiwać na uwzględnienie. Jednocześnie powódka w żaden sposób nie wykazała, aby pozwana zobowiązała się do wykonania jakichkolwiek innych czynności (poza zawarciem umowy cesji wierzytelności, co ostatecznie nastąpiło) oraz do przekazania innych dokumentów lub danych.

Trzeba w tym miejscu jeszcze dodać, że w odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powódka w żaden sposób nie zareagowała (w żaden sposób nie odniosła się do zarzutów podniesionych przez pozwaną). Dopiero na dużo późniejszym etapie postępowania zaczęła podnosić nowe twierdzenia (nie kwestionując co do zasady przedłożonej przez pozwaną umowy cesji wierzytelności z dnia 1 marca 2019 roku).

Ustalając stan faktyczny i wydając rozstrzygnięcie Sąd oparł się na dokumentach dołączonych przez strony (które właściwie nie były kwestionowane) oraz wiarygodnych zeznaniach pozwanej.

Skoro zatem powódka nie udowodniła, że przysługuje jej roszczenie dochodzone pozwem, a pozwana wykazała zawarcie umowy cesji wierzytelności (będącej warunkiem niedochodzenia należności od pozwanej), to powództwo nie mogło zasługiwać na uwzględnienie.

Dlatego też na podstawie art. 659 k.c. i art. 6 k.c., a także umowy łączącej strony orzeczono jak w wyroku.