Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 10592,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, tytułem pełnego odszkodowania za najem pojazdu zastępczego.

Dnia 29 marca 2018 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powódki.

W przepisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając go w części tj. ponad kwotę 1032 zł, wnosząc o oddalenie powództwa w tej części oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 września 2017 roku doszło do zdarzenia drogowego w wyniku, którego uszkodzony został samochód marki K. o numerze rejestracyjnym (...) użytkowany przez K. B.. Samochód należał do grupy podstawowej klasy C. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej wykupioną w pozwanym (...) spółce akcyjnej w W..

Bezsporne.

Likwidację przedmiotowej szkody prowadziło (...) spółka akcyjna jako ubezpieczyciel poszkodowanego w ramach tzw. bezpośredniej likwidacji szkody. Szkoda została zgłoszona w dniu 12 września 2017 r, pierwsze oględziny pojazdu zostały przeprowadzone przez likwidatora w S. przy ul. (...) w dniu 14 września 2017 r., w oparciu o które sporządzono protokół szkody, a następnie tego samego dnia tj. 14 września 2017 r., wykonano kosztorys o nr (...), w którym wartość naprawy kreślono na kwotę 26857,64 zł.

Następnie po ponownych oględzinach pojazdu w dniu 20 października 2017 r. wykonano kolejną kalkulację, która nie zmieniła zakresu naprawy i szacowała koszty naprawy na kwotę brutto 26857,64 zł.

Zakres szkody został ustalony zgodnie w dniu 14 września 2017r.

Dowód:

- zdjęcie k.27,

- kalkulacja (...) E. (...) k.28-32,

- kalkulacja naprawy w aktach szkody na płycie (...) k.140,

- kalkulacja naprawy w aktach szkody E. Hestia k.143,

- pisemna opinia biegłego sądowego Z. N. k.155-161.

W mailu z dnia 13 września 2017 roku wysłanym na adres (...) E. Hestia poinformowała poszkodowanego o możliwości organizacji najmu samochodu zastępczego wskazując stawkę obowiązującą przy najmie pojazdu z jego segmentu.

Dowód:

- mail pozwanej z dnia 14.09.2017 r. k.55,

- zeznania świadka K. B. k.147, 192.

W dniu 15 września 2017 r. pozwany w korespondencji do poszkodowanego poinformował, że otrzymał zgłoszenie szkody w zakresie szkody zaistniałej w dniu 12 września 2017r. w pojeździe K. o nr rej. (...). Szkodę zarejestrowano po numerem (...).

9 października 2017r. pozwany mailowo zwrócił się do poszkodowanego o wskazanie miejsce oględzin.

Oględziny uszkodzonego samochodu pozwana przeprowadziła w dniu 16 października 2017 r., w oparciu, o które wykonano kosztorys naprawy nr (...).

W dniu 17 października 2017r. poszkodowany poinformował pozwaną, że likwidacja przedmiotowej szkody jest prowadzona przez (...) Towarzystwo (...) w związku z tym pozwany podjął decyzję w zakresie zamknięcia postępowania likwidacyjnego i tego samego dnia przesłano powyższe stanowisko do poszkodowanego.

Dowód:

- notatka w aktach szkody na płycie (...) k.140,

- mail w aktach szkody na płycie (...) k.140,

- zdjęcia w aktach szkody na płycie (...) k.140,

- kosztorys, k. 20-29,

- decyzja w aktach szkody na płycie (...) k.140,

- pismo pozwanej z dnia 15.09.2017 r. k.52-55.

Uszkodzony pojazd został oddany do naprawy do (...) sp. z o.o. w S. w dniu 12 września 2017 r. Pierwsze części zamówiono w dniu 26 września 2017r., a pełne ich zgromadzenie nastąpiło 3 października 2017r.

Dowód:

- pismo, k. 124,

- wykaz zamówionych i dostarczonych części, k. 125-126,

- pisemna opinia biegłego sądowego Z. N. k.155-161.

W dniu 20 września 2017 r. poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego marki N. (...) o nr rej. (...). W umowie stawkę najmu ustalono na kwotę 190 zł netto za dobę.

W tym samym dniu poszkodowany zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności na podstawie której poszkodowany przelał na rzecz powódki wierzytelność przysługującą mu z tytułu zdarzenia z dnia 12 września 2017 r. w stosunku pozwanej.

Poszkodowany wykorzystywał pojazd do dojazdów do pracy oraz w sprawach służbowych.

Dowód:

- protokół zdawczo-odbiorczy pojazdu k.17,

- umowa najmu k.18-20,

- umowa cesji wierzytelności k.36,

- pełnomocnictwo k.22,

- oświadczenia k.23,24,25, 26, 24,

- wydruk z (...) poszkodowanego k.33-34.

Aneksem z dnia 19 października 2017 r. strony zmieniły brzmienie umowy najmu, poprzez wydłużenie okresu najmu na czas trwania naprawy nie dłużej jednak niż 50 dni.

Dowód:

- aneks nr (...) k.21.

W dniu 8 listopada 2017 r. poszkodowany zwrócił najmowany pojazd zastępczy.

Dowód:

- oświadczenie k.23.

W dniu 22 listopada 2017 roku powódka wystawiła na K. B. fakturę Vat nr (...) na kwotę 9500 zł z tytułu 50 dni najmu samochodu zastępczego N. (...) przy dobowej stawce 190 zł netto.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 35.

Powódka dokonała zgłoszenia wierzytelności wynikającej z faktury VAT pozwanemu towarzystwu ubezpieczeń i wezwała je do zapłaty kwoty za fakturę VAT nr (...).

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k.37.

Ceny stawek dla jednego dnia wynajmu pojazdów o parametrach technicznych zbliżonych do samochodu uszkodzonego dla opcji bez limitu kilometrów, przy rozliczeniu bezgotówkowym kształtowały się przy najdłuższym okresie najmu w przedziale od 188,37zł do 180,52 zł netto (231,69 zł do 222,03 zł brutto).

Okres uzasadnionej naprawy pojazdu marki K. o nr rej. (...) przy uwzględnieniu okresów uzasadnionego przestoju w naprawie, przy prawidłowym prowadzeniu procesu naprawy, oczekiwania na dostarczenie części zamiennych powinien wynosić 29 dni kalendarzowych.

Dowód:

- pisemna opinia biegłego sądowego Z. N. k.155-161.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powodów podlegało uwzględnieniu w części.

Roszczenie znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Niesporna w sprawie pozostawała legitymacja bierna pozwanej i czynna powoda.

Spór dotyczył uzasadnionego okresu najmu, stawki najmu i skuteczności oferty najmu złożonej przez ubezpieczyciela.

Badając z urzędu legitymację procesową powodów uznano, że istotnie wynika ona z umowy przelewu wierzytelności opartej o treść art. 509 § 1 i 2 kc.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do uzasadnionego okresu najmu, związanego z okresem naprawy ustalono, że najem był uzasadniony w okresie od 20 września 2017r. (początek najmu) do 10 października 2017r. (kiedy to naprawa powinna się zakończyć).

Jak wynikało z opinii biegłego sądowego oraz pozostałego materiału zgromadzonego w sprawie, już w dniu 14 września 2017r. kiedy doszło do pierwszych oględzin pojazdu i sporządzenia przez ubezpieczyciela prowadzącego postępowanie likwidacyjne, kosztorysu doszło do zgodnego ustalenia zakresu naprawy. Co prawda w aktach istnieje również drugi kosztorys z 20 października 2017r., jednakże jak stwierdził biegły posiadający w tym zakresie wiedzę specjalistyczną, nie wskazywał on dodatkowych części zamiennych podlegającej wymianie. Jak wynika z porówna obu kosztorysów różniły się one przede wszystkim przyjętymi stawkami za roboczogodzinę, ilością roboczogodzin i kosztem lakierowania. Co więcej mają na uwadze, że warsztat naprawy, ani poszkodowany nie zgłaszali zastrzeżeń co do przesłanego kosztorysy z 14 września 2017r., czego efektem było zamówienie w dniu 26 września 2017r. części zamiennych, uznano, że już 14 września 2017r. zakres szkody i koniecznej naprawy zostały ustalone. Jak wynikało z analizy akt szkody prowadzonych przez (...), oględziny z 16 października i dalsze kosztorysy, wynikały jedynie z braku poinformowania pozwanego o tym, że postępowanie likwidacyjne toczy się już w ramach (...) w (...) E. Hestia. Tym samym czynności oględzin wykonane przez pozwanego nie mogły w żaden sposób wpływać na proces naprawy i likwidacji szkody. Co więcej gdy pozwany powziął od poszkodowanego w dniu 17 października wiadomość o tym, że wcześniej rozpoczęto likwidację bezpośrednią, zakończył swoje postępowanie. O tym zaś, że działania pozwanego w rzeczywistości nie miały wpływy na naprawę świadczy jednoznacznie to, że warsztat naprawy już 26 września zamówił części zamienne. Miało to więc miejsce na kilka tygodnie przed planowanymi oględzinami pojazdu przez pozwanego i przed faktycznym ich przeprowadzeniem. Co więcej (...) zgromadził wszelkie niezbędne części zamienne 3 października, a więc także przed podjęciem działań przez pozwanego i sporządzeniem kosztorysu z 20 października. Dodatkowo należy wskazać, że powód nie wykazał, aby istniały jakiekolwiek przeszkody do podjęcia czynności naprawczych, w tym zamówienia części już 15 września. Nie wykazano również, z jakiej przyczyny odbyły się oględziny 20 października, kiedy zostały zgłoszone i dlaczego w takim terminie.

Tym samym uznano, że nie było żadnych przeszkód, aby po ustaleniu zgodnego zakresu szkody, czyli 15 września 2017r. warsztat zamówił części zamienne. Zdaniem sądu do tego czasu ani poszkodowany, ani działający na jego zlecenie warsztat, nie mieli obowiązku podejmować naprawy. Poszkodowany musi bowiem wiedzieć jakie uszkodzenia zostały zakwalifikowane jako powstałe w wyniku zdarzenia powodującego szkodę. W sytuacji sporu co do zakresu naprawy w ramach OC, poszkodowany musi liczyć się z ryzykiem poniesienia kosztów naprawy spornych elementów. Jak wynikało z informacji przesłanek przez (...) w toku procesu i z załączonych wydruków dotyczących dat zamówienia i dostarczenia części, ich zgromadzenie zajęło 7 dni (od 26.09. do 3.10.). W tym względzie uznano, że „historia naprawy” nie była dokumentem wiarygodnym, skoro w toku procesu (...) sprostowało wskazane tam daty, załączając jednocześnie dowody zamówienie i odbioru części. Podobnie uznał biegły wskazując, że w sprawie nie było 25 dni oczekiwania na części. Należało więc przyjąć, że gdyby (...) prawidło już 15 września zamówił części to dotarłyby one najpóźniej 22 września 2017r. Jak wynikało zaś z opinii biegłego, technologiczny czas naprawy wynosił 10 dni, do którego należało doliczyć 2 dni na czynności związane z wykończeniem prac, utwardzaniem powłoki lakierniczej czy wydaniem pojazdu. Tym samym przy uwzględnieniu dni wolnych od prac naprawczych w (...) (sobota, niedziela) naprawa powinna zakończyć się 10 października 2017r. W tym miejscu należy także wskazać, że sąd w pełni zaakceptował i uznał za prawdziwe ustalenia biegłego w zakresie w jakim korzystał ze swojej wiedzy specjalistycznej – tj. co do rynkowych stawek najmu, technologicznego czasu naprawy, standardowego oczekiwania na części na rynku (...). W pozostałym zakresie, tj. co do podejmowania przez strony działań w procesie likwidacyjnym, stan faktyczny oceniono na podstawie wszelkich zgromadzonych dowodów, w kontekście obowiązujących przepisów prawa.

Tym samym najem był zasadny od chwili jego rozpoczęcia – 20 września – gdy trwała naprawa – do 10 października – gdy przy prawidłowym procesie naprawy winna być ona zakończona.

Rozpoznając zarzut związany z uchybieniem obowiązkowi minimalizacji szkody, poprzez nieskorzystanie z oferty najmu złożonej przez ubezpieczyciela, uznano go za uzasadniony.

Nie budzi żadnych wątpliwości, że poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty najmu pojazdu zastępczego. Tym niemniej ustawodawca nałożył na poszkodowanego obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c. oraz art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta była i jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Sąd zdaje sobie przy tym sprawę, że często propozycja najmu jest tak skonstruowana, że niedostrzegalna w natłoku informacji, niekiedy jest iluzoryczna, a eksponowany koszt najmu nie zawiera w sobie wszystkich istotnych dla poszkodowanego elementów lub wiąże się z różnymi niedogodnościami, tyle że nie ma podstaw z góry zakładania takiej sytuacji. Poszkodowany powinien dać chociaż minimalną szansę ubezpieczycielowi, który ponosi koszty najmu, działania w tym zakresie. Wyprzedzając ewentualne zarzuty o braku przedstawienia do weryfikacji umowy najmu ubezpieczyciela, to jest on nietrafny, ponieważ najważniejszy element tj. pokrycie wszelkich kosztów, został wskazany, co oznacza literalnie brak konieczności ponoszenia jakichkolwiek opłat i angażowania jakichkolwiek środków, także w celu zabezpieczenia umowy, przez poszkodowanego. Analizowanie regulaminów wypożyczalni samochodowych jest bezcelowe, ponieważ wskazany e-mail zawierał indywidualną ofertę. W kontekście przedstawienia przez pozwanego poszkodowanemu skutecznej oferty najmu, opinia biegłego sądowego nie miała zasadniczego znaczenia w zakresie w jakim ubezpieczyciel zaoferował najem.

W rozpoznawanej sprawie na adres poczty elektronicznej poszkodowanego – co zostało przez niego potwierdzone w toku zeznań - przesłano wiadomość dotyczącą możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego z podaniem stawki najmu. Podkreślona została nieodpłatność tej usługi i brak konieczności ponoszenia kosztów, podano dane kontaktowe dla skorzystania z oferty. Tym samym były to wszystkie niezbędne dla poszkodowanego dane – oferta na tym etapie była wystarczająco konkretna. Skorzystanie z oferty lub chociażby jej weryfikacja nie nastręczały żadnych kłopotów. Poszkodowany w ogóle nie skorzystała z tej możliwości, a powód nie wykazali jakiejkolwiek uzasadnionej przyczyny takiego postępowania. Poszkodowany w toku zeznań również nie wskazał żadnej rzeczywistej przyczyny, dla której nie skorzystał z oferty pozwanego.

Nadto zgodnie z treścią art. 61 § 2 kc oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. Z przedłożonego w aktach szkody i załączonego do sprzeciwu dowodu nadania wiadomości e-mail, wynikało jednoznacznie, że oświadczenie pozwanego zostało złożone prawidłowo.

Tym samym uznano, że za okres najmu zaakceptowany przez pozwanego (12 dni), a więc przez jaki pozwany z pewnością udostępniałby pojazd z oferty tj. od 20 września do 1 października, należna była stawka zgodna ze złożoną ofertą tj. 86 zł (z uwzględnieniem 50% vat). W tym zakresie pozwany nie zaskarżył nakazu zapłaty, który w konsekwencji w tej części się uprawomocnił.

Za pozostały uzasadniony okres 9 dni, tj. od 2 października do 10 października, za który pozwany nie przyznał do tej pory odszkodowania, a który był jednak poszkodowanemu należy, zasadna była stawka 180,52 zł netto powiększona o 50% Vat, tj. 201,27 zł. Uznano bowiem zgodnie z opinią biegłego, że stawka zaoferowana przez powoda przewyższała granice stawek rynkowych. Tym samym realizacyjną zobowiązanie minimalizacji szkody, przyjęto wskazaną wyżej stawkę. Na rzecz powoda zasądzono więc kwotę 1811,43 zł jako nie pokrytą do tej pory część odszkodowania.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.). Powódka wygrała proces w 17%. Łącznie poniesione przez nią koszty wyniosły 4709,40 zł (w tym 562,40 zł tytułem opinii biegłego), tym samym do zwrotu należna była kwota 800,60 zł. pozwany poniósł koszty w łącznej wysokości 3468,90 zł (w tym 562,40 zł tytułem opinii biegłego), tym samym do zwrotu pozostała kwota 2668,30 zł. kompensując wzajemne należności orzeczono jak w pkt III. Niewykorzystane części zaliczek zwrócono.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)