Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2012 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:SSO Anna Rej-Żuk

Protokolant:Anna Delestowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2012 r. w J.

odwołania Z. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 29.08.2012r. , znak: (...)

w sprawie Z. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o prawo do emerytury

odwołanie oddala.

sygn. akt: VII U 1197/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29.08.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. odmówił wnioskodawcy Z. G. prawa do emerytury na podstawie przepisu art. 184 w powiązaniu z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. tekst jedn. z 2009 Nr 153 poz. 1227 ze zm.).

Wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu podnosił, że posiada wymagany staż pracy w szczególnych warunkach, wliczając okresy pracy: w Fabryce (...) jako szlifierz od 20.01.1967r. do 13.02.1968r. i w Fabryce (...) w K. od 01.03.1969r. do 31.01.1970r. na stanowisku malarza oraz od 20.11.1978r. do 11.09.1979r. na stanowisku mistrza – wydziału spawaczy i obróbki cieplnej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wnosił o jego oddalenie wskazując, że wnioskodawca na wymagane 15 lat pracy w warunkach szczególnych, udokumentował jedynie 14 lat, 2 miesiące i 2 dni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. G.urodził się (...) udokumentował łącznie 26 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 14 lat, 2 miesiące i 2 dni pracy w warunkach szczególnych, które to nie były kwestionowane przez organ rentowy. Nadto nie przystąpił do OFE i miał rozwiązany stosunek pracy.

[bezsporne]

Wnioskodawca był zatrudniony od 20.01.1967r. do 13.02.1968r. w Fabryce (...) w K. na stanowisku tokarza.

Dowód:

akta ZUS tom I:

świadectwo pracy z dnia 30.10.1984r. –k. 9 akt ZUS tom I, zaświadczenie –k. 11 akt ZUS,

akta pracownicze:

świadectwa pracy, karta obiegowa, angaże, podanie o przyjęcie na stanowisko tokarza z dnia 16.01.1967r., karty wynagrodzeń,

akta sprawy:

zeznanie świadka J. R. –k. 35, e-protokół (...):03:56 i nast., R. R. –k. 28, e-protokół (...):12:17 i nast.,

akta sprawy z Fabryce (...) w K.:

kwestionariusz osobowy – tokarz.

Ubezpieczony w okresie od 04.11.1968r. do 12.12.1979r. był zatrudniony w Fabryce (...) w K.. Od 01.03.1969r. do 31.01.1970r. pracował na stanowisku malarza, a od 20.11.1978r. do 11.09.1979r. na stanowisku mistrza.

Dowód:

akta ZUS tom I:

świadectwo pracy z dnia 14.01.1980r. –k. 13 akt ZUS tom I,

akta pracownicze:

świadectwa pracy, karta obiegowa, angaże, podanie o przyjęcie na stanowisko tokarza, z dnia 16.01.1967r., karty wynagrodzeń

akta pracownicze:

angaże, regulamin, zakres obowiązków malarza, zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności mistrza mechanicznego działu głównego mechanika,

akta sprawy:

zeznanie świadka K. K. –k. 28, e-protokół (...):05:32 i nast.,

A. M. (1) –k. 28, e-protokół (...):17:00 i nast., T. U. –k. 28, e-protokół (...):45:38 i nast., J. S. –k. 28, e-protokół (...):38:29 i nast., zeznanie wnioskodawcy –k. 29, e-protokół (...):54:29 i nast.

W dniu 08.08.2012r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie prawa do emerytury, który zaskarżoną decyzją z dnia 29.08.2012r. został rozpoznany odmownie, z uwagi na brak wymaganego co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Dowód: wniosek z dnia 08.08.2012r. – k. 1 akt ZUS tom II, decyzja z dnia 29.08.2012r. –k. 33 akt ZUS tom II.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy nie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227] ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Z kolei ust. 2 stanowi, iż emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Przy ustalaniu prawa do tzw. „wcześniejszej emerytury” stosuje się w dalszym ciągu przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze [Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.]. W myśl § 1 wskazywanego rozporządzenia pracownikami wykonującymi prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są pracownicy wykonujący prace wymienione w § 4-15 oraz w wykazach stanowiących załączniki do rozporządzenia. Zgodnie z § 2 okresami pracy uprawniającymi do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Stosownie natomiast do § 4 ww. rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na wstępie zważań należało wskazać, że zasadą w polskim systemie ubezpieczeń społecznym jest przyznawania prawa do emerytury na zasadach ogólnych po ukończeniu 65 lat przez mężczyznę. Ustawodawca przewiduje również możliwość nabycia uprawnień emerytalnych przy obniżonym wieku emerytalnym, jednak jest to wyjątek od zasady. Jednym z nich jest nabycia prawa z tytułu obniżenia wieku emerytalnego o 5 lat w przypadku wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Należy jednak pamiętać, że skoro jest to wyjątek od zasady, to w takim przypadku należy stosować przepisy w sposób ścisły, bez możliwości stosowania kolejnych odstępstw od obowiązującej zasady.

W tym konkretnym przypadku wnioskodawca bezspornie ukończył 60 lat, nie przystąpił do OFE i miał rozwiązany stosunek pracy. Spór sprowadzał się jedynie do wykazania ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony udokumentował przed organem rentowym 14 lat, 2 miesiące i 2 dni pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Dowodził, że wykonywał również pracę w warunkach szczególnych od 20.01.1967r. do 13.02.1968r. w Fabryce (...) w K. na stanowisku szlifierza, w Fabryce (...) w K. od 01.03.1969r. do 31.01.1970r. na stanowisku malarza i od 20.11.1978r. do 11.09.1979r. na stanowisku mistrza.

Stwierdzić należało, że wnioskodawca nie przedłożył świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych za wszystkie sporne okresy. Nadto pracodawcy nie potwierdzili, że wnioskodawca wykonywał taką pracę. Nadto wszystkie zachowane dokumenty pracownicze z Fabryki (...) w K. potwierdzały jednoznacznie, że wnioskodawca w pierwszym spornym okresie od 20.01.1967r. do 13.02.1968r. pracował wyłącznie jako tokarz. Nigdzie nie było jakiegokolwiek dowodu na okoliczność świadczenia przez wnioskodawcę pracy w charakterze szlifierza. Sąd uzupełniająco dopuścił także dowód z zeznań świadków z którymi wnioskodawca pracował w tym samym zakładzie w zbieżnym okresie tj.: zeznania J. R. oraz R. R.. Z ich relacji można było przyjąć, że wnioskodawca wykonywał również prace szlifierza, ale nie byli w stanie sprecyzować kiedy to miało miejsce. Z powyższych powodów zdaniem Sądu, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy nie można było ustalić, czy wnioskodawca wykonywał prace szlifierza, a jeśli nawet taką wykonywał, to w jakim okresie i czy była ona wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu. Z powyższych powodów w oparciu o tak zgromadzony materiał dowodowy brak było podstaw do przyjęcia, że wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych jako szlifierz, a z pewnością praca tokarza do takiej nie należy. Z tych powodów nie było podstaw do wliczenia tego okresu do prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

W zakresie drugiego spornego okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w K. od 01.03.1969r. do 31.01.1970r. na stanowisku malarza stwierdzić należało, że pracodawca nie uznał tego okresu za prace w warunkach szczególnych. Bezspornie praca na stanowisku malarza nie jest enumeratywnie wymieniona w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze [Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.]. Słuchani w sprawie świadkowie, jak również wnioskodawca wskazywali na trudne warunki pracy oraz szkodliwe dla zdrowia środowisko pracy, z uwagi na stosowane farby. Ubezpieczony malował bowiem części maszyn farbami antykorozyjnymi. Zdaniem Sądu nie było uzasadnionych podstaw do uznania tego okresu za pracę w warunkach szkodliwych wg definicji ustawowej. Po pierwsze stanowisko malarza jako takie nie jest uznawane za pracę w warunkach szkodliwych, choć niewątpliwie jest to praca trudna i w środowisku szkodliwym. Po drugie sam pracodawca, który jest zobowiązany do ewidencjonowania każdej pracy w warunkach szczególnych, nie zakwalifikował tak tej pracy. Sąd nie jest władny rozszerzać zakresu prac wykonywanych w warunkach szczególnych, ponieważ do tego uprawniony jest wyłącznie ustawodawca oraz organy przez nie wskazane. Z zeznań słuchanych w sprawie świadków w tym J. S. wynikało, że wnioskodawca malował również ściany budynków, tym samym zaprzeczając, jakoby wnioskodawca malował wyłącznie maszyny włókiennicze. Wobec tak zgromadzonego materiału dowodowego brak było podstaw do stwierdzenia wykonywania przez wnioskodawcę pracy w warunkach szczególnych. Sama okoliczność pracy w niewątpliwie trudnym środowisku nie jest tożsama z pracą w warunkach szczególnych wg ustawowej definicji. Z tych powodów okres pracy od 01.03.1969r. do 31.01.1970r. na stanowisku malarza nie mógł zostać zaliczony do pracy w warunkach szczególnych.

Ostatnim spornym okresem była praca wnioskodawcy w Fabryce (...) w K. w okresie od 20.11.1978r. do 11.09.1979r. na stanowisku mistrza. Jak już zostało wskazane wyżej, pracodawca tego okresu nie uznał za pracę w warunkach szczególnych i z tych powodów nie wydał wnioskodawcy stosownego świadectwa. Ubezpieczony dowodził, że pracował jako mistrz na wydziale spawaczy i obróbki cieplnej. Zdaniem Sądu, z zachowanej dokumentacji pracowniczej, w tym zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności mistrza mechanicznego działu głównego mechanika wynikało, że zakres prac wykonywanych przez wnioskodawcę nie dawał podstaw do stwierdzenia, iż stale i w pełnym wymiarze pracował wyłącznie jako dozór inżynieryjno-techniczny i kontrola międzyoperacyjna na oddziale, gdzie jako podstawowe były wykonywane prace w warunkach szczególnych. Zgodnie z tym dokumentem wnioskodawca miał szerszy zakres obowiązków, w tym prace biurowe, których wykonywanie z pewnością do szczególnych warunków zaliczyć nie można. Tę kwestię potwierdzili słuchani w sprawie świadkowie A. M. (2) i T. U., którzy zeznali, że wnioskodawca miał oddzielne pomieszczenie biurowe w warsztacie ślusarskim, w którym wykonywał również prace biurowe. Nadto do zakresu jego obowiązków należał nadzór nad brygadą gospodarczą, zajmującą się sprzątaniem. Zdaniem Sądu wobec tak zgromadzonego materiału dowodowego nie można było przyjąć, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze wykonywał jedynie prace kontrolno-nadzorcze na wydziale, w którym były wykonywane wyłącznie prace w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze.

W ocenie Sądu przedłożony przez wnioskodawcę materiał dowody, jak również pozyskany przez Sąd w trakcie postępowania, nie dawał podstaw pewnych i konkretnych do stwierdzenia w żadnym z dowodzonych okresów, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace w warunkach szczególnych. Skoro jak już zostało wskazane na wstępie, prawo do emerytury przy obniżonym wieku emerytalnym jest wyjątkiem od zasady, a niewątpliwie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do stwierdzenia w sposób nie budzący wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych w spornych okresach, których łączna suma przekraczała 15 lat, to tym samym brak było podstaw do przyznania prawa do żądanego świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 w związku z art. 32 cytowanej ustawy o emeryturach i rentach.

Mając powyższe na uwadze odwołanie wnioskodawcy podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.