Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR (del.) Jolanta Stasińska

Protokolant: st.sekr.sądowy Joanna Preizner

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2020 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z (...) w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z (...) w K. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 30 kwietnia 2018 roku, Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z (...) w K. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SR (del.) Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 319/18

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 30 kwietnia 2018 roku, numer (...), na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 i art. 36 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2167, ze zm.), w związku z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 831) oraz z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. 755, ze zm.), a także z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257, ze zm.),po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) Spółdzielni Mieszkaniowej, z siedzibą w K., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), orzekł, że:

1) przedsiębiorca: (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa, z siedzibą w K., nie wywiązał się z określonego w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (zwanej dalej „Ustawą"), obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 21 ust. 1 Ustawy, w terminie określonym w art. 27 ust. 3 Ustawy lub uiszczenia opłaty zastępczej w terminie określonym w art. 12 ust. 6 tej ustawy, obliczonej w sposób określony w art. 12 ust. 5 Ustawy,

2) za zachowanie opisane w punkcie pierwszym wymierzył przedsiębiorcy: (...) Spółdzielni Mieszkaniowej, z siedzibą w K., karę pieniężną w kwocie 26.288,46 zł (słownie: dwadzieścia sześć tysięcy dwieście osiemdziesiąt osiem złotych czterdzieści sześć groszy) to jest w wysokości (...) przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2016 r.

Od wyżej wymienionej decyzji powód (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z (...) w K. wniósł odwołanie. Zaskarżając decyzję w całości wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.

W uzasadnieniu odwołania wskazał na podstawowy cel działalności powoda jakim jest eksploatacja zasobów mieszkalnych należących do spółdzielni. Posiadanie własnych kotłowni jest zaszłością historyczną z lat 60- tych i 70 – tych. Powód wskazał, że całkowite przychody z działalności ciepłowniczej spółdzielni w 2016 roku wyniosły(...)zł, w tym z działalności koncesjonowanej(...)zł, z tego jak wiadomo (...)zł stanowi sprzedaż ciepła na rzecz odbiorców końcowych. W związku z powyższym powód zwrócił się o przyjęcie jako podstawy naliczenia kary przychodu z działalności koncesjonowanej spółdzielni za 2016 rok, gdyż pozostałe przychody stanowią opłaty czynszowe mieszkańców spółdzielni. Nie podważając prewencyjnej roli kary, w ocenie powoda nałożona kara jest bardzo dotkliwa dla powoda nie będącego przedsiębiorstwem ciepłowniczym.

Pozwany wniósł o oddalenie odwołania.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji. Wskazał ponadto, iż wydał zaskarżoną decyzję w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej. Pozwany wskazał również, że uiszczenie przez powoda w dniu 30 listopada 2016 roku kwoty 34.289,30 zł tytułem opłaty zastępczej, jest bezskuteczne, z uwagi na upływ terminu materialnego. Pozwany wskazał również na okoliczność, że pismem z dnia 30 kwietnia 2018 roku powód został poinformowany, że kwota uiszczona przez niego na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej może zostać zwrócona lub przeksięgowana na poczet realizacji obowiązków za lata kolejne.

Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2020 roku pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Pismem z dnia 27 września 2016 r. przedsiębiorca: (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z (...) w K. (zwany dalej (...)) przekazał informacje dotyczące sprzedaży energii elektrycznej, ciepła i gazu ziemnego w roku 2013. Z informacji tych wynika, iż Przedsiębiorca dokonał sprzedaży ciepła na rzecz odbiorców końcowych w ilości 56.524,000 GJ i osiągnął z tego tytułu przychód w wysokości(...). (k. 32, 33, 34 akt adm.)

W terminie do dnia 31 marca 2014 r. Przedsiębiorca nie przedstawił do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej w ilości 22,860 toe, ani też nie uiścił opłaty zastępczej w wysokości 22.859,53 zł. (okoliczność bezsporna)

Prezes URE pismem z dnia 15 marca 2017 r., Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia Przedsiębiorcy kary pieniężnej, w związku z ujawnieniem możliwości nieprzestrzegania w roku 2013, określonego w art. 12 ust. 1 Ustawy, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa energetycznej, o którym mowa w art. 21 ust. 1 Ustawy, w terminie określonym w art. 27 ust. 3 Ustawy, lub uiszczenia opłaty zastępczej w terminie określonym w art. 12 ust. 6 tej ustawy, obliczonej w sposób określony w art. 12 ust. 5 ustawy. (k. 43-45 akt adm.)

Przedsiębiorca pismem z dnia 3 kwietnia 2017 r. wyjaśnił, iż podstawowym przedmiotem działalności (...) Spółdzielni Mieszkaniowej jest eksploatacja należących do niej zasobów mieszkaniowych. W ramach swojej działalności Przedsiębiorca posiada zakład ciepłowniczy, którego celem jest zapewnienie ogrzewania własnych zasobów. Dodatkowo Przedsiębiorca wyjaśnił, iż jest również dostawcą ciepła do odbiorców zewnętrznych i sprzedaż ciepła do tych odbiorców odbywa się na podstawie zatwierdzonych przez Prezesa URE taryf. Przedsiębiorca wskazał, iż uiścił opłatę zastępczą w wysokości 34 289,30 zł w dniu 30 listopada 2016 r. Przedsiębiorca dodał również, iż realizuje szereg działań służących poprawie efektywności energetycznej w swoich zasobach. W związku z powyższym wniósł o umorzenie postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. (k.46-58 akt adm.)

Przedsiębiorca osiągnął w 2016 przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w wysokości (...) zł. (k. 67-72 akt adm.)

Pismem z dnia 7 lutego 2018 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień. Ponadto Prezes URE wezwał Przedsiębiorcę do przesłania wszelkich dokumentów pozwalających na ustalenie jego sytuacji finansowej, w tym oświadczenia o wysokości osiągniętego w 2017 r. przychodu. (k. 58 akt adm.)

Przedsiębiorca odebrał powyższe zawiadomienie w dniu 15 lutego 2018 r. Dnia 22 lutego 2018 r. skorzystał z przysługującego mu prawa do zapoznania się z całością materiału dowodowego, nie przesłał jednak dokumentów finansowych za rok 2017 wskazując, iż nie może przesłać bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok 2017, gdyż są one obecnie badane przez biegłego. Dnia 3 kwietnia 2018 r. Przedsiębiorca przekazał natomiast rachunek zysków i strat za rok 2016. (k. 58a, 59-60, 64, 67-72 akt adm.)

W dniu 30 kwietnia 2018 roku Prezes URE wydał decyzję numer (...). (k. 73-76 akt adm.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa wart. 12 ust. 1 Ustawy, za okres przed dniem wejścia wżycie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (tj. przed dniem 1 października 2016 r.) oraz w zakresie kar pieniężnych za niedopełnienie tego obowiązku stosuje się przepisy dotychczasowe. Z tego względu zasadnie pozwany wydając zaskarżoną decyzję działał w oparciu o przepisy dotychczasowe, czyli przepis ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej.

Zgodnie z informacją przedstawioną w toku postępowania administracyjnego, powód w roku 2013 dokonał sprzedaży ciepła na rzecz odbiorców końcowych w ilości 56.524,000 GJ i osiągnął z tego tytułu przychód w wysokości (...) zł. Tym samym, nie ulega wątpliwości, iż jest podmiotem o którym mowa, w treści art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 roku. Z treści powołanego przepisu wynika bowiem, iż obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej wykonuje w szczególności przedsiębiorstwo energetyczne sprzedające energię elektryczną, ciepło lub gaz ziemny odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium RP. Skoro zatem powód dokonał w 2013 roku sprzedaży ciepła na rzecz odbiorców końcowych, spoczywał na powodzie obowiązek o którym mowa w treści art. 12 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 roku. Powód jako podmiot, który dokonał sprzedaży o której mowa art. 12 ust. 2 pkt 1 zobowiązany był do uzyskania i przedstawienia do umorzenia pozwanemu świadectwa efektywności energetycznej lub uiszczenia opłaty zastępczej.

Zgodnie z treścią art. 35 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, Prezes URE nakłada na przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorcę końcowego, towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o którym mowa w art. 12 ust. 2 Ustawy, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku podatkowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli podmiot ten nie dopełnia obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej lub nie uiszcza opłaty zastępczej, o których mowa w art. 12 ust. 1 Ustawy. Jak już wyżej wskazano, powód wypełnił dyspozycję powyższego artykułu, gdyż będąc podmiotem o którym mowa art. 12 ust.2 pkt 1 nie dopełnił obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej lub uiszczenia opłaty zstępczej za 2013 rok w terminie o którym mowa w treści art. 12 ust. 6 cytowanej ustawy. Powód do dnia 31 marca 2014 r. nie przedstawił do umorzenia Prezesowi URE świadectw efektywności energetycznej oraz nie uiścił na rachunek (...) opłaty zastępczej w wysokości wymaganej przepisami prawa, tj. w kwocie 22.859,53 zł. Kwota 34.289,30 zł została wpłacona przez powoda w dnia 30 listopada 2016 r., a więc po terminie określonym w art. 12 ust. 6 ustawy. Wskazać przy tym należy, iż zasadna była argumentacja strony pozwanej podniesiona w uzasadnieniu decyzji, jak również odpowiedzi na odwołanie w przedmiocie bezskuteczności dokonania wpłaty kwoty 34.289,30 zł w dniu 30 listopada 2016 roku tytułem opłaty zstępczej za 2013 rok. Istotnie bowiem, ustawa nie przewiduje możliwości przywrócenia terminu do wniesienia opłaty zastępczej.

Niezasadny był wniosek powoda o wymierzenie kary pieniężnej w niższej wysokości. W myśl art. 36 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej, przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych, o których mowa w art. 35, należy uwzględnić w szczególności stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy.

Pozwany w sposób prawidłowy ustalił wysokość kary pieniężnej w na kwotę 26.288,46 zł, to jest w wysokości (...) przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2016 r. Pozwany oceniając stopień naruszenia przepisów wziął pod uwagę cel regulacji zawartych w ustawie o efektywności energetycznej, w tym art. 12 tej ustawy. Celem tego przepisu było stworzenie ram prawnych dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, m.in. przez wprowadzenie mechanizmu wsparcia tych działań, co w konsekwencji wpłynie na ograniczenie szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko. Wskazany wyżej przepis stanowi bowiem zachętę do inwestycji mających na celu zwiększenia efektywności energetycznej, w szczególności oszczędności energii. Zasadnie też, mając to na względzie pozwany ocenił stopień naruszenia jako znaczny, gdyż zaniechanie powoda wpływa negatywnie na realizację wskazanych wyżej celów przewidzianych ustawą. Istotnie bowiem w interesie społecznym leży zapewnienie, aby przedsiębiorstwa energetyczne, realizowały ustawowe obowiązki, gdyż to z kolei, warunkuje prawidłową realizację celów ustawy. Przy wymiarze kary w sposób prawidłowy oceniono również okoliczności naruszenia przepisów ustawy. Zasadnie pozwany wskazał na fakt, że w informacji Prezesa URE nr (...) w sprawie realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 12 ustawy o efektywności energetycznej - za rok 2013, opublikowanej dnia 26 lutego 2014 r., oraz kolejnej tj. Informacji w sprawie zasad obowiązku pozyskania i umorzenia świadectw efektywności energetycznej opłaty zastępczej za rok 2013, opublikowanej dnia 20 marca 2014 r. Prezes URE wskazywał nie tylko termin realizacji obowiązku za 2013 rok , tj. termin 31 marca 2014 roku, ale również wskazywał zakres przedmiotowy i podmiotowy. Odpowiedzialność administracyjna z tytułu niewykonania przedmiotowego obowiązku ma charakter obiektywny, niezależny od winy. Podkreślenia dalej wymaga okoliczność, iż pozwany dokonał ustalenia kary w wysokości 26.288,46 zł, uzależniając wprost jej wysokość od wysokości należnej opłaty zastępczej, a następnie nieznacznie (o 15%, tj. o kwotę 3.428,93 zł ) podwyższając jej wysokość, adekwatnie do zakresu naruszenia, ale również uwzględniając postawę powoda, który dokonał powyższej wpłaty w dniu 30 listopada 2016 roku, w odróżnieniu od podmiotów, które nie uiściły wymaganej kwoty. Niezasadnie zarzucił powód pozwanemu nieprawidłowe ustalenie podstawy wymiaru kary, wskazując, na zasadność przyjęcia za podstawę jej wymiaru wysokość przychodów powoda z działalności koncesjonowanej oraz uzyskanej z tego kwoty z tytułu sprzedaży ciepła na rzecz odbiorców końcowych. Wskazać tu należy, iż Prezes URE działał w oparciu o przepis art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy, z którego wynika, że Prezes URE zobowiązany był przyjąć za podstawę wymiaru przychód osiągnięty w roku podatkowym poprzedzającym rok nałożenia kary i wymierzyć karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% tego przychodu. Ustawodawca nie dokonał rozróżnienia źródeł tego przychodu, a w konsekwencji, pozwany również tego uczynić nie mógł. Dodać tu należy, że zasadnie postąpił pozwany uwzględniając przychód powoda z 2016 roku, gdyż przychód powoda za 2017 rok nie został przedstawiony z przyczyn leżących po stronie powoda, wskazanych w jego piśmie z dnia 3 kwietnia 2018 roku (k. 64 akt adm.). Zasadnie zatem Prezes URE oparł się na dokumentach w zakresie osiągniętego przychodu za 2016 rok. W ocenie Sądu przyjąć należało, iż nałożona na powoda kara w wysokości wskazanej w treści decyzji spełni swoją rolę zarówno w stosunku do powoda, a także wychowawczą oddziałując zniechęcająco na innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³§1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265). Na koszty procesu po stronie pozwanego złożył się koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720,00 zł.

Sędzia SR (del.) Jolanta Stasińska