Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2014r. w S.

odwołania Powiatowego Urzędu Pracy w S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 3 kwietnia 2013 r. Nr (...)

w sprawie Powiatowego Urzędu Pracy w S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

przy udziale zainteresowanej A. C.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że Powiatowy Urząd Pracy w S. nie ma obowiązku zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 31 maja 1997 r. do 30 kwietnia 2006 r. w kwocie brutto 282,75 zł (dwieście osiemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt pięć groszy) i odsetek od 1 stycznia 1999 r. do 6 kwietnia 2006 r. w kwocie 183,35 zł (sto osiemdziesiąt trzy złote trzydzieści pięć groszy).

Sygn. akt: IV U 638/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 kwietnia 2013 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 84 ust.6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zobowiązał Powiatowy Urząd Pracy w S. do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 31.05.1997 r. do 30.04.2006 r. w kwocie brutto 282,75 zł i odsetek od 01.01.1999 r. do 06.04.2006 r. w kwocie 183,35 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że obciążenie obowiązkiem zwrotu należności uzasadnione jest tym, że świadczenia zostały wypłacone bezpodstawnie z powodu błędnie wydanego zaświadczenia o okresach pobierania zasiłku dla bezrobotnych przez A. C..

Odwołanie od w/w decyzji złożył Powiatowy Urząd Pracy w S. wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że skarżący nie ma obowiązku zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń zainteresowanej C. w okresie od 31.05.1997 r. do 30 kwietnia 2006 r. w łącznej kwocie z odsetkami 466,10 zł. Skarżący przyznał, że wystawił błędne zaświadczenie dla zainteresowanej o okresie pobierania przez nią zasiłku dla bezrobotnych, ale wskazał, że to organ rentowy był w posiadaniu świadectwa pracy A. C., które mógł porównać z wystawionym zaświadczeniem i bezspornie z porównania obu dokumentów wynika, że okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych i zatrudnienia pokrywa się. Gdyby organ rentowy poinformowała Powiatowy Urząd Pracy o zatrudnieniu A. C., wówczas zostałoby skorygowane zaświadczenie dotyczącej okresu rejestracji i pobierania przez nią zasiłku dla bezrobotnych (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 5).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona A. C. dnia 27 maja 1997 r. złożyła do organu rentowego wniosek o rentę, do którego załączyła m.in. zaświadczenie z dnia 19 maja 1997 r. wystawione przez Rejonowy urząd Pracy w S., z którego wynikał, że wymieniona była zarejestrowana jako bezrobotna i pobierała w okresie od 04.11.1991 do 31.07.1992 r. zasiłek i w okresie od 20.08.1992 r. do 31.12.1993 r. zasiłek z tytułu pozostawania bez pracy oraz świadectwo pracy wystawione przez M. G. dnia 07.12.1995 r., z którego wynika, że A. C. była zatrudniona w okresie od 01.07.1993 r. do 07.12.1995 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kucharki (wniosek o rentę, zaświadczenie z dnia 27.05.1997 r., świadectwo pracy k. 1-2, 7 i 8 akt organu rentowego). Decyzją z dnia 20 czerwca 1997 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej od dnia 31.05.1997 r. rentę inwalidzką III grupy (decyzja k.25-akt organu rentowego). Z akt organu rentowego wynika, że ubezpieczona pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 04.01.2013 r. (decyzja k.105 akt organu rentowego). Na żądanie organu rentowego dnia 4 kwietnia 2006 r. do celów związanych z ustaleniem kapitału początkowego Powiatowy Urząd Pracy przesłał kolejne zaświadczenie dotyczącej A. C., z którego wynika, ze wymieniona była zarejestrowana jako bezrobotna w okresie od 04.11.1991 r. do 07.12.1994 r. i pobierała zasiłek w okresie od dnia 04.11.1991 r. do 30.06.1992 r. i od dnia 20.08.1992 r. do 31.12.1992 r. Wskazane zostały również w tym zaświadczeniu kwoty pobranego zasiłku (zaświadczenie z dn. 04.04.2006 r. k.17 akt organu rentowego dot. ustalenia kapitału początkowego).

Pismem z dnia 13 lutego 2013 r. organ rentowy poinformował Powiatowy Urząd Pracy w S., iż w wyniku analizy akt rentowych A. C. stwierdzono rozbieżności w okresie pobierania przez wymienioną zasiłku dla bezrobotnych w zaświadczeniach wystawionych dnia 19.05.1997 r. i 04.04.2006 r. Wskazano również, że wymieniona udokumentowała zatrudnienie w okresie od 01.07.1993 r. do 31.12.1993 r. (pismo k.113 akt organu rentowego). Dnia 01.03.2013 r. do organu rentowego wpłynęło zaświadczenie dotyczące okresów i kwot pobranych zasiłków dla bezrobotnych przez A. C., które co do treści odpowiada zaświadczeniu z dnia 04.04.2006 r. (k.117-118 akt organu rentowego).

Pismem z dnia 15 marca 2013 r. organ rentowy powiadomił Powiatowy Urząd Pracy w S. o wszczęciu w dniu 15.03.2013 r. postępowania w sprawie ponownego ustalenia wysokości świadczenia dla A. C. (k.120 akt organu rentowego).

Decyzją z dnia 3 kwietnia 2013 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 84 ust.6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zobowiązał Powiatowy Urząd Pracy w S. do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 31.05.1997 r. do 30.04.2006 r. w kwocie brutto 282,75 zł i odsetek od 01.01.1999 r. do 06.04.2006 r. w kwocie 183,35 zł wskazując, że obciążenie obowiązkiem zwrotu należności uzasadnione jest tym, że świadczenia zostały wypłacone bezpodstawnie z powodu błędnie wydanego zaświadczenia o okresach pobierania zasiłku dla bezrobotnych przez A. C. (decyzja z dnia 3.04.2013 r. k.134 akt organu rentowego).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Powiatowego Urzędu Pracy w S. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 84 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot.

Zgodnie z przeważającym stanowiskiem doktryny uregulowanie przepisu art. 84 ust. 6 ww. ustawy odnosi się do przypadków, w których płatnicy składek lub inne podmioty wystawili nieprawdziwe dokumenty, stanowiące przyczynę wydania wadliwego rozstrzygnięcia przez organ rentowy lub sąd. Podstawą odpowiedzialności płatników składek lub innych podmiotów jest ustalenie, że wystawienie dokumentów zawierających nieprawdziwe dane nastąpiło na skutek ich świadomego działania lub rażącego niedbalstwa ("Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz", red. B. Gudowska, J. Strusińska-Żukowska, C.H. Beck, Warszawa 2011).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako organ uprawniony do przyznania świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ustalania wysokości tych świadczeń ma obowiązek dokonania kontroli przedłożonego zaświadczenia wystawionego przez Powiatowy Urząd Pracy w S. o posiadaniu statusu osoby bezrobotnej i okresach, w których A. C. pobierała zasiłek jak również innych dokumentów załączonych do wniosku uprawnionej o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy.

W każdym przypadku, czyli nawet w przypadku ewentualnego podania przez odwołującego nieprawdziwych danych, organ rentowy jako organ administracji publicznej odpowiedzialny za wypłatę świadczeń z ubezpieczeń społecznych - nie jest zwolniony z dokładnego, merytorycznego zbadania kierowanej do niego dokumentacji (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w wyroku z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 448/09 (lex numer 628256), wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r., w sprawie III AUa 883/13).

Sąd Okręgowy rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela stanowisko, zgodnie z którym nie każde przekazanie przez płatnika składek nieprawdziwych danych skutkuje zastosowaniem sankcji wynikającej z art. 84 ust. 6 ww. ustawy w postaci obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń przyznanych wskutek przekazania przez płatnika tychże danych.

W niniejszej sprawie organ rentowy przy rozpoznawania wniosku zainteresowanej A. C. z dnia 27 maja 1997 r. o rentę z tytułu niezdolności do pracy nie dokonał zbadania przedłożonej do tego wniosku dokumentacji, co spowodowało, że błędnie naliczył zainteresowanej wysokość świadczenia w postaci renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy dysponując w swoich aktach zaświadczeniem z dnia 19.05.1997 r. Rejonowego Urzędu Pracy w S. i świadectwem pracy wystawionym dnia 07.12.1995 r. przez M. G. nie badał tych dokumentów i tym samym nie wychwycił rozbieżności wynikających z w/w dokumentów. Organ rentowy miał pełną możliwość zweryfikowania zaświadczenia wystawionego przez Rejonowy Urząd Pracy na etapie przed wydaniem decyzji w przedmiocie prawa ubezpieczonej do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Z obu wskazanych dokumentów wynika bezspornie, że częściowo okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych według zaświadczenia pokrywa się z okresem zatrudnienia zainteresowanej u M. G.. Na uwagę zasługuje również, iż oba wskazane dokumenty zostały wszyte w aktach rentowych jeden po drugim, co również powinno ułatwić organowi rentowemu weryfikację tych dokumentów. Na uwagę zasługuje również fakt, iż organ rentowy nie dopełnił obowiązku weryfikacji dokumentacji również dysponując od 7 kwietnia 2006r. prawidłowym zaświadczeniem wystawionym przez PUP w S. dnia 04.04.2006 r. Podsumowując organ rentowy nie dopełnił obowiązku, merytorycznego zbadania złożonej dokumentacji przez A. C. do wniosku z dnia 27 maja 1997r.

Należy również stwierdzić, iż w realiach przedmiotowej sprawy nie sposób jest uznać, że doszło do przekazania przez Powiatowy Urząd Pracy w S. nieprawdziwych danych, wskutek świadomego działania lub rażącego niedbalstwa. Należy bowiem wskazać, iż zaświadczenie z dnia 19.05.1997 r. zostało wystawione przez pracownika urzędu na podstawie danych widniejących w bazie komputerowej dotyczących osoby bezrobotnej. Wskazane zaświadczenie nie zawiera informacji dotyczących wysokości pobranego zasiłku dla bezrobotnych przez A. C. i wobec tego zgodnie z przyjętymi procedurami w urzędzie nie wymagało jego wydanie wglądu do dokumentacji papierowej. Doszło do pomyłki przy wprowadzaniu danych przez pracownika do komputera, lub mogła być to techniczna pomyłka systemu, która to pomyłka mogła zostać na bieżąco poprawiona, gdyby organ rentowy zawiadomił PUP w S. o porywaniu się okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych z okresem zatrudnienia (zeznania świadka B. A. k.16v). W okolicznościach niniejszej sprawy nie można zatem przypisać PUP w S. świadomego działania, ani rażącego niedbalstwa. Natomiast można stwierdzić, że to na skutek nie podjęcia działań przez organ rentowy doszło do wypłacenia na rzecz A. C. świadczeń z ubezpieczenia społecznego w niewłaściwej wysokości.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.