Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2018 r. Sąd Rejonowy w Koszalinie, w sprawie V GC 1065/16, uwzględnił częściowo powództwo o zapłatę zasądzając na rzecz powódki kwotę 2000 zł z odsetkami ustawowymi a opóźnienie od 12.09.2014 r., o czym orzekł w punkcie I. wyroku, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, o czym orzekł w punkcie II. wyroku, natomiast w punkcie III. wyroku orzeczono o kosztach procesu. Przedmiotem sporu było żądanie zapłaty czynszu w związku z umową najmu w kwocie 10332 zł, pozwany podnosił, że należność została zapłacona w całości. Pomimo złożenia w prawem zakreślonym terminie wniosku o sporządzenie uzasadnienia, nie zostało sporządzone uzasadnienie wyroku, a przeszkoda w jego opracowaniu ma charakter trwały.

Apelację od wyroku wywiodły obie strony - powódka w części oddalającej jej żądania, pozwany w części uwzględniającej powództwo. Obie strony podniosły, że brak sporządzenia uzasadnienia uniemożliwia rzeczową polemikę z rozstrzygnięciem, ponadto pozwany kwestionował, że należność czynszowa została naliczona w okresie obowiązywania umowy oraz zarzucał nieprawidłowe ustalenie, że nie uregulował należności w całości. Obie strony wnosiły o zmianę wyroku stosownie do prezentowanego przez nie stanowiska, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Koszalinie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacje stron zasługiwały na uwzględnienie o tyle, że doprowadziły do uchylenia zaskarżonego wyroku.

Stosownie do treści art. 386 § 4 k.p.c. sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy.

W przedmiotowej sprawie nie sporządzono uzasadniania zaskarżonego wyroku, a przeszkoda uniemożliwiająca sporządzenie pisemnych motywów rozstrzygnięcia ma charakter nieusuwalnej. Powyższa sytuacja powoduje, iż ocena zarzutów apelacyjnych wymyka się spod kontroli sądu odwoławczego. Nie jest bowiem możliwa ocena prawidłowości ustaleń faktycznych i wywiedzionych na ich podstawie wniosków prawnych, skoro nie zostały one w ogóle przedstawione. Powyższe uniemożliwia sądowi odwoławczemu przeprowadzenie kontroli instancyjnej rozstrzygnięcia, nie sposób bowiem odnieść się merytorycznie do zarzutów zgłoszonych przez strony, jeśli nie wiadomo, jakie ustalenia faktyczne legły u podstaw wydanego orzeczenia i jakie było rozumowanie Sądu I instancji jeśli idzie o zakres związania stron umową i sposób jej wykonywania.

Wprawdzie zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000r. (III CZP 38/99), nieusuwalny brak uzasadnienia wyroku nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy na skutek apelacji wniesionej od tego wyroku, niemniej jednak, prawo do uzyskania wyroku i otrzymania jego uzasadnienia stanowi istotny element prawa do sądu wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Sąd Okręgowy miał również na uwadze fakt, że chociaż w myśl art. 382 k.p.c. postępowanie apelacyjne ma charakter merytoryczny i w tym znaczeniu jest przedłużeniem postępowania przeprowadzonego przed sądem pierwszej instancji, jednakże z pola widzenia nie może schodzić wymóg zachowania instancyjności, o której stanowi art. 176 ust. 1 Konstytucji RP. Oznacza to, że sąd drugiej instancji nie może zastępować własnym orzeczeniem orzeczenia sądu pierwszej instancji, gdyż mogłoby to doprowadzać do sytuacji, w których sąd odwoławczy orzekałby jako jedna i ostateczna instancja. (porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2007r., III UK 20/07). Taka sytuacja zachodziłaby w niniejszej sprawie, jako że Sąd Okręgowy musiałby na podstawie dowodów przeprowadzonych przed Sądem Rejonowym po raz pierwszy ustalać, jaki był zakres obowiązków umownych stron i w jakim zakresie strona pozwana obowiązki te wypełniła.

Mając na uwadze powyższe, a ponadto wobec uniemożliwia sądowi odwoławczemu przeprowadzenia kontroli instancyjnej rozstrzygnięcia spełniona została przesłanka uchylenia wyroku na podstawie art. 386 § 4 k.p.c.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy dokona ustaleń faktycznych stosownie do zgromadzonego materiału dowodowego i uzasadnionych wniosków stron oraz wyprowadzi adekwatną ocenę prawną. W dalszej kolejności, o ile będzie to konieczne na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, da pisemny wyraz motywom, które doprowadziły go do rozstrzygnięcia.

Orzeczenie o kosztach przedmiotowego postępowania apelacyjnego zostanie wydane przez sąd pierwszej instancji (art. 108 § 2 k.p.c.).

Monika Rzepiejewska Aleksandra Wójcik-Wojnowska Agnieszka Kądziołka

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)