Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 318/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2020 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Cichocka

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Grabowska

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Mrągowie Andrzej Zagraba

po rozpoznaniu w dniach: 02.10.2019r., 20.11.2019r., 21.11.2019r., 27.11.2019r., 29.01.2020r. i 04.03.2020r., 05.06.2020r. i 23.10.2020r. sprawy:

M. L. (1)

s. M. i L. z domu S.

ur. (...) w F.

oskarżonego o to, że:

I. w dniu 14 czerwca 2018r. w K. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej, będąc funkcjonariuszem Państwowej Straży Pożarnej, w stopniu młodszego kapitana, pełniąc funkcję dowódcy zmiany, w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego, dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, umyślnie nie dopełnił wynikającego stąd obowiązku, organizując szkolenie w sposób nieprawidłowy nie zapewniając bezpiecznych warunków jego prowadzenia, wbrew zasadom bezpieczeństwa i higieny służby, dopuszczając do prowadzenia szkolenia na wysokości wbrew zatwierdzonemu konspektowi zajęć i bez zapewnienia strażakom biorącym udział w szkoleniu bezpieczeństwa w tym względzie, nie sprawdzając przed przystąpieniem do szkolenia czy jego uczestnicy posiadają wymagane środki ochrony indywidualnej, nie przerwał szkolenia w sytuacji gdy doszło do zaistnienia niebezpieczeństwa zagrażającego życiu i zdrowiu uczestników szkolenia, tolerował nie przestrzeganie przez podległych mu strażaków przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny służby i nie wyegzekwował, wbrew obowiązkowi ich przestrzegania, dopuszczając aby podlegli mu funkcjonariusze Straży Pożarnej, wbrew przepisom bezpieczeństwa i wyraźnemu zakazowi wynikającemu z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków (...) (Dz.U.2008.180.1115) wykonywali skoki na napełniony powietrzem skokochron, najpierw z podestu zaparkowanego samochodu strażackiego a następnie z dachu garażu w wyniku czego, skaczący na skokochron z dachu garażu M. C. (1), doznał obrażeń ciała w postaci zasinienia i otarcia naskórka na twarzy, rany śluzówki wargi górnej, niewielkich podbiegnięć krwawych w tkance podskórnej głowy w okolicy czołowej i skroniowej prawej, masywnego podbiegnięcia krwawego w tkance podskórnej tylnej części głowy, rozległych złamań pokrywy i podstawy czaszki, zaawansowanego rozmiękania tkanki mózgowej z całkowitym zatarciem jej struktur, ubytku naskórka na lewym łokciu, niewielkiego sińca na prawym łokciu z których obrażenia w postaci rozległych obrażeń czaszkowo - mózgowych z rozległymi złamaniami pokrywy i podstawy czaszki, krwiakiem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczeniem i masywnym obrzękiem tkanki mózgowej, skutkujące nieodwracalnym jej uszkodzeniem doprowadziły do śmierci M. C. (1) w szpitalu w O. dniu 14 lipca 2018r., ponadto naraził pozostałych strażaków oddających skoki na skokochron A. P., T. O., M. Ż. i P. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu czym działał na szkodę interesu publicznego i prywatnego M. C. (1), A. P., T. O., M. Ż. i P. S. (1)

tj. o czyn z art.231§1 kk w zb. z art. 220§1 kk w zb. z art.155 kk w zw. z art.11§2 kk

II. w dniu 14 czerwca 2018r. w K. po zaistnieniu wypadku na terenie K. Państwowej Straży Pożarnej w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy w wyniku którego obrażenia odniósł M. C. (1), podżegał podległych mu strażaków biorących udział w szkoleniu P. S. (1), A. P., T. O., R. Z. (1), M. Ż. do składania fałszywych zeznań co do rzeczywistych okoliczności wypadku i jego przyczyn i zatajenia faktu, iż w trakcie prowadzonego szkolenia odbywały się skoki z wysokości na skokochron, w wyniku czego wymienieni strażacy podczas przesłuchania w KPP w K. w dniu 18 czerwca 2018r. złożyli fałszywe zeznania

tj. o czyn z art.18§2 kk w zb. z art. 233§1 kk

III. w dniu 18 czerwca 2018 r. w K., w toku postępowania przygotowawczego w sprawie wypadku przy pracy któremu uległ M. C. (1) składając zeznania przed funkcjonariuszem Policji z KPP w K. w charakterze świadka, mające służyć za dowód w postępowaniu przygotowawczym, będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań z art. 233§1 i la z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną zeznał nieprawdę co do tego, że w dniu 14 czerwca 2018r. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w K., podczas prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego z użyciem skokochronu nikt z biorących udział w szkoleniu strażaków nie skakał na skokochron i nie widział momentu upadku M. C. (1) oraz, że nie sądzi, aby M. C. (1) tego dnia skoczył na skokochron, jak też, że do wypadku doszło w czasie kiedy przebywał on na palarni, gdy w rzeczywistości w dniu 14 czerwca 2018r był obecny w momencie gdy były oddawane skoki przez strażaków z samochodu strażackiego oraz z dachu garażu na skokochron i obserwował te skoki, obserwował też (...) z dachu garażu i widział jego upadek przedmiotowe skoki obserwowali też pozostali biorący udział w szkoleniu strażacy

tj. o czyn z art.233§1 a kk

I.  oskarżonego M. L. (1) w ramach zarzucanego w pkt I czynu uznaje za innego tego, że w dniu 14 czerwca 2018r. w K. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej, będąc funkcjonariuszem Państwowej Straży Pożarnej, w stopniu młodszego kapitana, pełniąc funkcję dowódcy zmiany, w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego, dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, działając umyślnie nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez dopuszczenie podległych mu strażaków do zajęć praktycznych z obsługi skokochronu na zewnątrz budynku bez środków ochrony indywidualnej oraz naruszenie zakazu skoków treningowych na skokochron, dopuszczając, aby podlegli mu funkcjonariusze Straży Pożarnej, wbrew przepisom bezpieczeństwa i wyraźnemu zakazowi, wykonywali skoki na napełniony powietrzem skokochron, przez co naraził strażaków M. C. (1), A. P., T. O., M. Ż. i P. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego skaczący z dachu garażu M. C. (1) doznał ciężkich obrażeń ciała skutkujących jego zgonem w dniu 14 lipca 2018 r., przy czym skutek ten powinien i mógł przewidzieć, tj. popełnienia czynu z art.231 § 1 kk w zb. z art. 220§ 1 kk w zb. z art. 155 kk w zw. z art. 11 §2 kk i za to z mocy art.231 § 1 kk w zb. z art. 220§ 1 kk w zb. z art. 155 kk w zw. z art. 11 §2 kk skazuje go, zaś na podstawie art. 155 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

II.  oskarżonego M. L. (1) uznaje za winnego popełnienia zrzucanego mu w pkt II czynu i za to z mocy art. 18§2 kk w zw. z art. 233§1 kk skazuje go, zaś na podstawie art. 19§1 kk w zw. z art. 233§1 kk wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

III.  na podstawie art. 85§1 i 2 kk, art. 86§1 kk w zw. z art. 4§1 kk łączy orzeczone jednostkowe kary pozbawienia wolności i w ich miejsce orzeka karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

IV.  na podstawie art. 69§1 i 2 kk, art. 70§1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby 3 (trzech) lat,

V.  na podstawie art. 41§1 kk orzeka wobec oskarżonego środek karny zakaz wykonywania zawodu strażaka, ratownika medycznego oraz zawodu związanego z udzieleniem pomocy medycznej na okres 3 (trzech) lat,

VI.  oskarżonego M. L. (2) uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu w pkt III czynu,

VII.  na podstawie art.627 kpk zasądza od oskarżonego:

- na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych, w tym opłatę w kwocie
180 (sto osiemdziesiąt) złotych,

- na rzecz oskarżycielki posiłkowej J. R. kwotę 5 640 (pięć tysięcy sześćset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

VIII.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk koszty postępowania w części uniewinniającej ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 318/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

0.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1. 

M. L. (1)

I.  w dniu 14 czerwca 2018r. w K. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej, będąc funkcjonariuszem Państwowej Straży Pożarnej, w stopniu młodszego kapitana, pełniąc funkcję dowódcy zmiany, w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego, dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, działając umyślnie nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez dopuszczenie podległych mu strażaków do zajęć praktycznych z obsługi skokochronu na zewnątrz budynku bez środków ochrony indywidualnej oraz naruszenie zakazu skoków treningowych na skokochron, dopuszczając, aby podlegli mu funkcjonariusze Straży Pożarnej, wbrew przepisom bezpieczeństwa i wyraźnemu zakazowi, wykonywali skoki na napełniony powietrzem skokochron, przez co naraził strażaków M. C. (1), A. P., T. O., M. Ż. i P. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego skaczący z dachu garażu M. C. (1) doznał ciężkich obrażeń ciała skutkujących jego zgonem w dniu 14 lipca 2018 r., przy czym skutek ten powinien i mógł przewidzieć,

tj. o czyn z art.231§1 kk w zb. z art. 220§1 kk w zb. z art.155 kk w zw. z art.11§2 kk

II.  w dniu 14 czerwca 2018r. w K. po zaistnieniu wypadku na terenie K. Państwowej Straży Pożarnej w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy w wyniku którego obrażenia odniósł M. C. (1), podżegał podległych mu strażaków biorących udział w szkoleniu P. S. (1), A. P., T. O., R. Z. (2), M. Ż. do składania fałszywych zeznań co do rzeczywistych okoliczności wypadku i jego przyczyn i zatajenia faktu, iż w trakcie prowadzonego szkolenia odbywały się skoki z wysokości na skokochron, w wyniku czego wymienieni strażacy podczas przesłuchania w KPP w K. w dniu 18 czerwca 2018r. złożyli fałszywe zeznania,

tj. o czyn z art.18§2 kk w zb. z art. 233§1 kk

III.  w dniu 18 czerwca 2018 r. w K., w toku postępowania przygotowawczego w sprawie wypadku przy pracy któremu uległ M. C. (1) składając zeznania przed funkcjonariuszem Policji z KPP w K. w charakterze świadka, mające służyć za dowód w postępowaniu przygotowawczym, będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań z art. 233§1 i 1a z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną zeznał nieprawdę co do tego, że w dniu 14 czerwca 2018r. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w K., podczas prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego z użyciem skokochronu nikt z biorących udział w szkoleniu strażaków nie skakał na skokochron i nie widział momentu upadku M. C. (1) oraz, że nie sądzi, aby M. C. (1) tego dnia skoczył na skokochron, jak też, że do wypadku doszło w czasie kiedy przebywał on na palarni, gdy w rzeczywistości w dniu 14 czerwca 2018r był obecny w momencie gdy były oddawane skoki przez strażaków z samochodu strażackiego oraz z dachu garażu na skokochron i obserwował te skoki, obserwował też (...) z dachu garażu i widział jego upadek przedmiotowe skoki obserwowali też pozostali biorący udział w szkoleniu strażacy,

tj. o czyn z art.233§1 a kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Czyn I

1.  przeprowadzanie przez funkcjonariusza (...) młodszego kapitana M. L. (1) w dniu 14 czerwca 2018 r. na terenie K. (...) w K. szkolenia z zakresu pomocy medycznej i ratownictwa wysokościowego dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy z podległymi mu strażakami II zmiany w osobach P. S. (1), A. P., T. O., R. Z. (2), M. Ż. i M. C. (1),

2.  dopuszczanie przez oskarżonego jako dowódcę zmiany będącego odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy podległych mu strażaków do zajęć praktycznych z obsługi skokochronu na zewnątrz budynku bez środków ochrony indywidualnej oraz naruszenia zakazu skoków treningowych na skokochron wynikającego z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków (...) (Dz.U.2008.180.1115),

3.  dopuszczenie przez oskarżonego, aby podlegli mu funkcjonariusze Straży Pożarnej P. S. (1), A. P., M. Ż., T. O. i M. C. (1) wykonywali w trakcie szkolenia skoki ćwiczebne na napełniony powietrzem skokochron najpierw z podestu zapakowanego samochodu strażackiego, a następnie z dachu garażu, przez co naraził wymienionych strażaków na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

4.  oddanie przez M. C. (1) skoku na skokochron z dachu garażu, w wyniku którego doznał on m.in. rozległych obrażeń czaszkowo - mózgowych z rozległymi złamaniami pokrywy i podstawy czaszki, krwiakiem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczeniem i masywnym obrzękiem tkanki mózgowej, skutkujących jego zgonem w Szpitalu Wojewódzkim w O. dniu 14 lipca 2018r.,

Czyn II

5.  nakłanianie przez oskarżonego M. L. (1) bezpośrednio po zdarzeniu w dniu 14 czerwca 2020r., podczas udzielania przez ratowników medycznych pierwszej pomocy pokrzywdzonemu M. C. (1), strażaków uczestniczących w zdarzeniu A. P., T. O., M. Ż., R. Z. (2) i P. S. (1) do ustalenia wspólnej wersji zdarzenia i złożenia fałszywych zeznań, które miały się opierać na zaprzeczeniu, że podczas ćwiczeń były wykonywane skoki na skokochron, zaś do wypadku pokrzywdzonego miało dojść podczas przerwy, gdy oskarżony przebywał w palarni, a więc podczas jego nieobecności,

6.  złożenie przez wymienionych strażaków podczas przesłuchania w KPP w K. w dniu 18 czerwca 2018 r. fałszywych zeznań,

Czyn III

7.  przesłuchanie oskarżonego w dniu 18 czerwca 2018 r. w pierwszej fazie postępowania przygotowawczego prowadzonego w kierunku art. 220 § 1 kk, tj. narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza (...) M. C. (1), w charakterze świadka po pouczeniu o treści art. 233§1 kk, art. 233§1a kk i art. 183 kpk co do okoliczności zdarzenia z dnia 14 czerwca 2018 r.,

8.  złożenie przez oskarżonego podczas przesłuchania w charakterze świadka w dniu 18 czerwca 2018 r. zeznań, z których wynika, że podczas prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego z użyciem skokochronu nikt z biorących udział w szkoleniu strażaków nie skakał na skokochron i nie widział on momentu upadku M. C. (1),

9.  zmiana zeznań przez strażaków P. S. (1), A. P., T. O., R. Z. (1), M. Ż. co do okoliczności zdarzenia z dnia 14 czerwca 2018 r.

10.  przedstawienie M. L. (1) zarzutu z art.231§1 kk w zb. z art. 220§1 kk w zb. z art.155 kk w zw. z art.11§2 kk i przesłuchanie M. L. (1) w charakterze podejrzanego co do okoliczności zdarzenia z dnia 14 czerwca 2018 r.,

Konspekt do zajęć

Zakres obowiązków M. L.

Zeznania świadków:

A. P.

T. O.

R. Z. (2)

M. Ż.

G. K.

R. C. (1)

J. S.

G. J. (1)

S. S.

R. W. (1)

A. J.

Opinia biegłego z zakresu bhp, opinia ustna biegłego R. C. (2) z rozprawy

Protokół oględzin miejsca zdarzenia oraz oględzin skokochronu

Opinia techniczna dot. skokochronu

Szkic posesji i dokumentacja fotograficzna KP (...) w K.

Szkic sytuacyjny z dokumentacją fotograficzną

Karta zlecenia wyjazdu zespołu medycznego i czynności ratowniczych

Dokumentacja medyczna, karta zgonu, opinia wstępna z sekcji zwłok, protokół i opinia z sekcji zwłok M. C.

Opinia biegłego z zakresu genetyki sądowej

Opinia sądowo –psychiatryczna dot. oskarżonego

Zeznania świadków:

A. P.

T. O.

R. Z. (2)

M. Ż.

Opinia sądowo –psychiatryczna dot. oskarżonego

Protokół przesłuchania M. L. (1) w charakterze świadka

zeznania świadków A. P., T. O., R. Z. (2), M. Ż.

Postanowienie o przedstawieniu zarzutów, protokół przesłuchania podejrzanego

Opinia sądowo –psychiatryczna dot. oskarżonego

35

224

(...)- (...), 236-238

(...)-194, 242-245, 993v

(...)- (...), 60v-62, 778-780

1089v- (...), 91v-94, 731-733

(...)- (...),16v-17, 1145v

1101v- (...), 290-292

1102v- (...),317v-318

(...),320v-321,1145v

1105v- (...), 549-551

(...)- (...),572v-573

(...)

803-810, 1150

2-3, 249-252, 117-128

919

298-306, 308

626-637

656,657, 658,659

271, 335,452-454, 737-738, 796 -800, zał. Nr 2, 854-857

843-847

998- (...), (...)- (...)

(...)- (...), 236-238

(...)-194, 242-245, 993v

(...)- (...), 60v-62, 778-780

1089v- (...), 91v-94, 731-733

998- (...), (...)- (...)

44-45

236-238, 242-245, 60v-62, 91v-94,

346-347, 348-350

998- (...), (...)- (...)

0.1. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1. 

M. L. (1)

I.  w dniu 14 czerwca 2018r. w K. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej, będąc funkcjonariuszem Państwowej Straży Pożarnej, w stopniu młodszego kapitana, pełniąc funkcję dowódcy zmiany, w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego, dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, działając umyślnie nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez dopuszczenie podległych mu strażaków do zajęć praktycznych z obsługi skokochronu na zewnątrz budynku bez środków ochrony indywidualnej oraz naruszenie zakazu skoków treningowych na skokochron, dopuszczając, aby podlegli mu funkcjonariusze Straży Pożarnej, wbrew przepisom bezpieczeństwa i wyraźnemu zakazowi, wykonywali skoki na napełniony powietrzem skokochron, przez co naraził strażaków M. C. (1), A. P., T. O., M. Ż. i P. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego skaczący z dachu garażu M. C. (1) doznał ciężkich obrażeń ciała skutkujących jego zgonem w dniu 14 lipca 2018 r., przy czym skutek ten powinien i mógł przewidzieć,

tj. o czyn z art.231§1 kk w zb. z art. 220§1 kk w zb. z art.155 kk w zw. z art.11§2 kk

II.  w dniu 14 czerwca 2018r. w K. po zaistnieniu wypadku na terenie K. Państwowej Straży Pożarnej w trakcie prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego dotyczącego zasad użycia i praktycznego przygotowania skokochronu do pracy w wyniku którego obrażenia odniósł M. C. (1), podżegał podległych mu strażaków biorących udział w szkoleniu P. S. (1), A. P., T. O., R. Z. (1), M. Ż. do składania fałszywych zeznań co do rzeczywistych okoliczności wypadku i jego przyczyn i zatajenia faktu, iż w trakcie prowadzonego szkolenia odbywały się skoki z wysokości na skokochron, w wyniku czego wymienieni strażacy podczas przesłuchania w KPP w K. w dniu 18 czerwca 2018r. złożyli fałszywe zeznania

tj. o czyn z art.18§2 kk w zb. z art. 233§1 kk

III.  w dniu 18 czerwca 2018 r. w K., w toku postępowania przygotowawczego w sprawie wypadku przy pracy któremu uległ M. C. (1) składając zeznania przed funkcjonariuszem Policji z KPP w K. w charakterze świadka, mające służyć za dowód w postępowaniu przygotowawczym, będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań z art. 233§1 i 1a z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną zeznał nieprawdę co do tego, że w dniu 14 czerwca 2018r. na terenie Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w K., podczas prowadzonego przez niego szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego z użyciem skokochronu nikt z biorących udział w szkoleniu strażaków nie skakał na skokochron i nie widział momentu upadku M. C. (1) oraz, że nie sądzi, aby M. C. (1) tego dnia skoczył na skokochron, jak też, że do wypadku doszło w czasie kiedy przebywał on na palarni, gdy w rzeczywistości w dniu 14 czerwca 2018r był obecny w momencie gdy były oddawane skoki przez strażaków z samochodu strażackiego oraz z dachu garażu na skokochron i obserwował te skoki, obserwował też (...) z dachu garażu i widział jego upadek przedmiotowe skoki obserwowali też pozostali biorący udział w szkoleniu strażacy

tj. o czyn z art.233§1 a kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Czyn I

1.  wydanie przez oskarżonego polecenia zakazującego wykonywania skoków podczas ćwiczeń w dniu 14 czerwca 2018 r., niesubordynacja podległych mu strażaków, wykonywanie skoków podczas przerwy w szkoleniu pod nieobecność oskarżonego

2.  niewykonywanie skoków na skokochron, wypadek pokrzywdzonego niezwiązany z wykonywaniem skoku

Czyn II

3.  spontaniczne ustalenie wspólnej wersji zdarzeń niezgodnej ze stanem faktycznym w celu zapewnienia pokrzywdzonemu odszkodowania

wyjaśniania oskarżonego

pierwsze zeznania świadków A. P., T. O., R. Z. (2), M. Ż.

wyjaśniania oskarżonego

1085v- (...), 350

40-41, 47-49, 60-62, 55-56

1085v- (...), 350

2.  OCena DOWOdów

0.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1-1.1.6

zeznania strażaków A. P., T. O., R. Z. (2), M. Ż. po zmianie pierwotnych zeznań

Wskazane zeznania są zgodne, spójne, jednobrzmiące i logiczne. Sąd nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania i przyjął je za wiarygodną podstawę ustaleń w zakresie czynów z pkt I i II .

Do zmiany pierwotnie złożonych, fałszywych zeznań strażaków zmusiły wyrzuty sumienia, wewnętrzne rozterki, potrzeba powiedzenia prawdy. Zrobili to pomimo nacisków ze strony oskarżonego. Szczere relacje świadków, skrucha jaką wyrazili, nie pozostawia wątpliwości co do ich wiarygodności.

Z ich zeznań wynika, iż skoki odbywały się w obecności oskarżonego, za jego wiedzą i pełną akceptacją, nie było żadnej niesubordynacji podległych mu strażaków.

Jak zeznali:

R. Z. (2): „Oskarżony nie reagował, po prostu się przyglądał, nie wydawał polecenia zakazującego skoków, jedno jego słowo i nic by się nie działo.”

A. P.: L. stał razem z nami i razem żartowaliśmy…” „Obserwował sytuację…. stał w pobliżu skokochronu”

T. O.: „Wszyscy byliśmy w grupie przy skokochronie łącznie z dowódcą, który wszystko obserwował, jednak nic nie mówił, nie zabraniał nikomu skakania, nie wydawał polecenia, aby przerwać skakanie.”

M. Ż. : „Było przyzwolenie pana L. na te skoki, nie zabraniał tych skoków. Oskarżony był przy nas, widział wszystko, widziałem go podczas zdarzenia”

Świadkowie zeznali również, że M. L. (1) bezpośrednio po zdarzeniu, podczas udzielania przez ratowników medycznych pierwszej pomocy pokrzywdzonemu, nakłaniał ich do ustalenia wspólnej wersji zdarzenia, która miała się opierać o stwierdzenie, że podczas ćwiczeń nie były wykonywane skoki na skokochron. Według ustalonej wersji, do wypadku pokrzywdzonego mało dojść podczas przerwy, gdy oskarżony przebywał w palarni, a więc podczas jego nieobecności.

Do złożenia takich zeznań potwierdzających ustaloną wersję doszło przez wszystkich strażaków w dniu 14 czerwca 2018 r., z zeznań tych świadkowie się następnie wycofali. Ponieśli odpowiedzialność karną.

Wszyscy świadkowie zgodnie zeznali, że ustalenia powyższe nastąpiły z inicjatywy oskarżonego, który stwierdzał, że wszyscy jadą na tym samym wózku, wszystkim grozi odpowiedzialność i muszą trzymać się jednej, wspólnej wersji.

T. O.: „dowódca jako pierwszy rzucił pomysł, żeby mówić, że nie było skoków.” „…powiedziałem, co zeznawałem, że były skoki z podnośnika, na to dowódca powiedział, że mam to odwołać…”.

A. P.: „M. powiedział, żeby mówić, że nie było żadnych skoków, mówił, że jedziemy na jednym wózku, że pójdziemy siedzieć. Pozostali strażacy nic nie mówili, mieli pospuszczane głowy.”

R. Z. (2): „… jak pojawiła się karateka M. zaczął od słów, nikt nie skakał, trzymać się razem, wszyscy będziemy mieli przerąbane”, „….zadzwonił dowódca M.… powiedziałem swoją wersję, zaczął na mnie krzyczeć, że biedy narobię,…. prosił o spotkanie, chciał coś ustalić…”.

M. Ż.: „usłyszałem tylko, jak M. stwierdził, że żadnych skoków nie było, że wszyscy polecimy jak to się wyda”, „..przyszedł do mnie M., powiedział, żeby zeznawać, jak zostało ustalone…”.

Sąd dał wiarę świadkom, ich relacje są zbieżne, szczere i przekonujące, to oskarżony jako przełożony ponosił odpowiedzialność za bezpieczeństwo strażaków i od początku miał tego pełną świadomość. Oskarżony, w przeciwieństwie do pozostałych miał znacznie więcej do stracenia - utrata awansu, na który właśnie oczekiwał, odpowiedzialność karna. To strażacy, targani wyrzutami sumienni jako pierwsi ujawnili prawdę, składając zeznania opisujące rzeczywisty przebieg zdarzenia.

1.1.1-1.1.6

Zeznania pracowników i funkcjonariuszy KP (...) w K.

G. K.

R. C. (1)

J. S.

G. J. (1)

S. S.

R. W. (1)

A. J.

Sąd nie znalazł co do zasady podstaw do kwestionowania zeznań wskazanych świadków. Wymienieni nie byli bezpośrednimi świadkami, przebieg zdarzenia znali z relacji strażaków bezpośrednio w nim uczestniczących, czyli oskarżonego oraz strażaków II zmiany. Wszyscy bardzo zdawkowo i niechętnie o tym mówili. Nie można oprzeć się wrażaniu, iż większość z nich (G. K., G. J. (2), S. S.,) od samego początku posiadała wiedzę na temat rzeczywistego przebiegu zdarzenia, a przynajmniej domyślała się tego przebiegu. Wskazywać może na to treść zarejestrowanej rozmowy pomiędzy G. K. i G. J. (k. 645). Powyższe wątpliwości trudno jednak jednoznacznie zweryfikować, z uwagi, jak już wskazano niechęć świadków do mówienia o zdarzeniu oraz jak można domniemywać dość specyficznie pojętą solidarność.

Jak zeznał T. O. komendant S. S. nie chciał wiedzieć jak było, mieli tylko trzymać się jednej wersji.

J. S. wychodząc z budynku komendy na plac podczas ćwiczeń widziała pojedyncze skoki wykonywane z podnośnika. Jak można wnioskować z jej reakcji nie wzbudzało to jej zainteresowania ani zdziwienia, nie zgłosiła tego faktu.

W świetle zeznań świadka R. W. (1) można uznać, że wykonywanie skoków ćwiczebnych na skokochron, przynajmniej z wysokości podnośnika było powszechne i akceptowane przez przełożonych.

Z zeznań świadków R. C. (1), A. J. wynika w sposób jednoznaczny, iż odpowiedzialność za zdarzenie z dnia 14.06.2018 r. ponosi bezpośredni przełożony - dowódca zmiany M. L. (4).

Powyższe wynika również z wystąpienia pokontrolnego z kontroli przeprowadzonej w KP (...) w K.. Jak ustalono w wyniku przedmiotowej kontroli odpowiedzialność za naruszenie zasad bhp podczas ćwiczeń z doskonalenia zawodowego strażaków ponosi dowódca zmiany II mł. kpt M. L. (1) (k. 533-535). Powyższe potwierdził w swoich zeznaniach A. J. główny specjalista w samodzielnym stanowisku pracy ds. (...) w O.

Z zeznań wskazanych świadków wynika również, iż wszyscy strażacy z jednostki bez względu na rangę i zajmowane stanowisko posiadali wiedzę na temat zakazu wykonywania skoków i zagrożeń związanych ze załamaniem tego zakazu.

Przełożeni i współpracownicy oskarżonego, tj. G. K., S. S. pozytywnie wypowiadali się o oskarżonym jako dowódcy i funkcjonariuszu Straży Pożarnej. Podobnie podlegli mu strażacy mieli o nim dobre zdanie jako dowódcy.

1.1.4

opinia wstępna z sekcji zwłok, protokół z oględzin i otwarcia zwłok wraz z opinią

Sporządzone przez osobę kompetentną, posiadającą odpowiednią wiedzę i doświadczanie zawodowe, zgodna z wymogami kpk. Sporządzona w oparciu o pełną dokumentację medyczną. Brak podstaw do zakwestionowania.

Wynika z niej, że przyczyną śmierci M. C. (1) były rozległe obrażenia czaszkowo - mózgowe z rozległymi złamaniami pokrywy i podstawy czaszki, krwiakiem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczeniem i masywnym obrzękiem tkanki mózgowej, które skutkowały nieodwracalnym jej uszkodzeniem. Stwierdzone obrażania mogły powstać wskutek upadku ze znacznej wysokości. Na innych częściach ciała nie stwierdzono obrażeń wskazujących, że mogły mieć podobny kontakt z podłożem jak głowa pokrzywdzonego.

1.1.1-1.1.4

Opinia z zakresu BHP

Opinia ustna z zakresu BHP R. C. (2)

Opinia techniczna dot. skokochronu

Opinia wydana na podstawie ekspertyzy kryminalistycznej z zakresu genetyki sądowej

Zgodne ze wymogami określonymi w kpk - pełne, jasne, zawierają logiczne i należycie uzasadnione wnioski, sporządzone przez osoby kompetentne, posiadające wymaganą wiedzę i doświadczanie.

Z opinii z zakresu BHP kategorycznie wynika, iż skoki na skokochron wykonywane przez strażaków podczas zajęć szkoleniowych w dniu 14 czerwca 2018 r. były rażącym naruszeniem przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy określonego w par. 41 ust 2 rozp. MSWiA w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków (...) (Dz.U.2008.180.1115).

Biegły wyjaśnił, iż zakaz skoków treningowych i pokazowych wynika z faktu, że każdy skok zakończony upadkiem na skokochron, nawet z niewielkiej wysokości grozi kalectwem lub nawet śmiercią. Tak duże niebezpieczeństwo wynika z faktu, że trudno jest przewidzieć czy osoba podczas swobodnego spadania trafi całą powierzchnią ciała na skokochron lub jaką pozycję przyjmie.

Naruszenie bezwzględnego zakazu skoków treningowych na skokochron i związana z tym odpowiedzialność leży po stronie dowódcy zmiany M. L. (1), gdyż to on z racji pełnionego stanowiska był odpowiedzialny za bezpieczeństwo podległych strażaków.

Ponadto, jak wskazał biegły, niezgodne z przepisami było dopuszczanie strażaków do szkolenia praktycznego w ubraniu koszarowym, czyli bez wymaganych środków ochrony indywidulanej (hełmów ochronnych). Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że gdyby pokrzywdzony M. C. (1) posiadał na sobie hełm ochronny, pomimo wykonania niedozwolonego skoku nie poniósłby śmierci.

Z opinii wydanej na podstawie ekspertyzy kryminalistycznej z zakresy genetyki wynika, iż krew zabezpieczona w trackie oględzin skokochronu pochodzi od pokrzywdzonego M. C. (1).

1.1.1-1.1.10

Opinie sądowo-psychiatryczno- psychologiczne dot. oskarżonego

Sąd w pełni podzielił opinie biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, bowiem są wyczerpujące, jasne i zawierają logiczne i należycie uzasadnione wnioski. Biegli posiadają odpowiednią widzę, kwalifikacje i doświadczenie. Biegli wydali opinie na podstawie pełnej, dostępnej dokumentacji medycznej oskarżonego, na podstawie pełnego zgromadzonego materiału dowodowego, w tym zeznań psychologa M. H. oraz badania psychiatrycznego i psychologicznego oskarżonego przeprowadzonego w dniu 26 lutego 2019 r.

Biegli zgodnie uznali, że oskarżony w okresie wszystkich zarzucanych mu czynów miał zachowaną zdolność rozpoznania ich znacznie i pokierowania swoim postepowaniem, w stopniu pozwalającym na poniesienie odpowiedzialności karnej.

Oskarżony nie cierpi na chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub inne zakłócenie czynności psychicznych, które znosiłyby lub ograniczały jego zdolność rozpoznania znaczenia zarzucanych mu czynów lub pokierowania swoim postępowaniem w stopniu określonym w art. 31§1 i 2 kk.

Jak wskazali biegli ostra reakcja na stres, która wystąpiła bezpośrednio po zdarzeniu w dniu 14 czerwca 2018 r. ograniczała w stopniu mniejszym niż znaczny jego zdolność kierowania swoim postępowaniem w stosunku do czynu z pkt II a/o. Zdarzenie z dnia 14 czerwca 2018 r. miało cechy silnego stresora. Niweczyło jego dotychczasowe osiągnięcia zawodowe i jego ambitne plany na przyszłość. Okoliczności te nie ograniczały ani nie znosiły zdolności rozumienia bezprawności czynu, ale lęk i „spanikowanie” będące przejawem ostrej reakcji na stres ograniczały w pewnym stopniu (mniejszym niż znaczny) jego zdolność kierowania swoim postępowaniem w tym czasie ( w chwili popełnienia czynu z pkt II).

1.1.1-1.1.10

Dokumenty, w tym dokumentacja medyczna

Protokoły z czynności

Szkice i dokumentacja fotograficzna

Sporządzone w przewidzianej przepisami formie, przez osoby kompetentne, nie kwestionowane przez strony w toku postępowania.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

1.2.3

Wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w których wskazał, że podlegli mu strażacy wykonywali skoki, pomimo jego jednoznacznego sprzeciwu i polecenia zakazującego skoków oraz nie miał możliwości wyegzekwowania od nich posłuszeństwa w tym zakresie, ponieważ są sprzeczne ze zgromadzonym materiałem dowodowym, przede wszystkim zeznaniami strażaków

Z zeznań wszystkich świadków (uczestników zdarzenia) wynika, iż skoki odbywały się w obecności oskarżonego, za jego wiedzą i pełną akceptacją, nie było żadnej niesubordynacji podległych mu strażaków.

Jak zeznał R. Z. (2) „Oskarżony nie reagował, po prostu się przyglądał, nie wydawał polecenia zakazującego skoków, jedno jego słowo i nic by się nie działo.”

Powyższe nie budzi wątpliwości, zwłaszcza w świetle tych twierdzeń świadków zarówno podwładnych strażaków, jak i przełożonych oskarżonego, z których wynika, że oskarżony posiadał posłuch wśród swoich podwładnych, jego polecenia były zawsze wykonywane.

W takiej sytuacji dywagowanie jakich środków oskarżony mógł lub nie mógł użyć, aby zdyscyplinować podległych mu strażaków jest nieuprawnione.

W świetle powyższego Sąd przyjął, iż wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie stanowią przyjętą, chybioną linię obrony, nie potwierdzoną zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Trudno wyobrazić sobie, taką sytuację w służbach mundurowych, gdzie podległość i bezwzględne posłuszeństwo przełożonym jest istotą tej służby. Nie można w żaden sposób uznać, że dowodem popierającym tezę oskarżonego stanowią wykonane przez niego zdjęcia z ćwiczeń (k.939). Jak wynika bowiem z zeznań świadków nie towarzyszyły temu żadne ostrzeżenia ze strony oskarżonego ani zakazy. Można zatem zasadnie przypuszczać, iż zdjęcia były wykonywane w celach pamiątkowych, a nie jako dowód na potwierdzenie niesubordynacji podległych strażaków.

Wskazać również należy, że jak wynika ze zgromadzonych dowodów, nigdy wcześniej nie dochodziło do tego typu zachowań na terenie jednostki.

1.1.1-1.1.5

K. B.

Ł. L.

Ł. S.

K. I.

T. T.

R. W. (2)

P. K.

P. S. (2)

P. Ł.

A. S.

P. G.

Zeznania świadków nie wniosły nic do sprawy.

Nie byli naocznym świadkami zdarzenia, części z nich w ogóle nie było w chwili zdarzenia na terenie jednostki. O zdarzeniu dowiadywali się jedynie z rozmów prywatnych.

Część z nich została wezwana na służbę, aby zastąpić strażaków obecnych podczas zdarzenia.

Relacje świadków potwierdzają jedynie, iż początkowo strażacy przedstawiali inną, uzgodnioną wersję zdarzenia, ukrywając fakt, że podczas ćwiczeń wykonywali skoki na skokochron i do wypadku doszło w wyniku skoku pokrzywdzonego z dachu garażu.

1.1.2-1.1.5

R. P.

Świadek w czasie zdarzenia wykonywał na terenie jednostki prace społeczne w ramach pobytu w zakładzie karnym. Nie posiadał wiedzy na temat zdarzenia, jego zeznania nie wniosły nic do sprawy.

1.1.4-1.1.5

Personel medyczny

D. B.

S. B.

K. P.

A. K.

M. G.

M. S. (1)

P. O.

M. S. (2)

Sąd nie kwestionował zeznań ratowników medycznych oraz lekarzy udzielających pomocy pokrzywdzonemu, ich relacje nie miały jednak istotnego znaczenia dla ustaleń w sprawie. W większości okoliczności na jakie zeznawali dot. stanu zdrowia pokrzywdzonego i podejmowanych przez nich czynności medycznych wynikają z dokumentacji medycznej dołączonej do akt postępowania. Wymienieni nie byli świadkami czynów zarzucanych oskarżonemu. Ratownicy medyczni obecni na miejscu zdarzenia w dniu 14 czerwca 2018 r. skupieni byli przede wszystkim na udzielaniu pomocy pokrzywdzonemu, nie obserwowali zachowania strażaków, nie słyszeli rozmów pomiędzy nimi.

Zarówno udzielający pierwszej pomocy ratownicy medyczni, jak i lekarze, którzy zajmowali się pokrzywdzonym podczas pobytu w szpitalu zeznali zgodnie, iż informacje co do okoliczności w jakich doszło do wypadku przekazane w chwili wezwana pogotowia mają drugorzędne znacznie i nie wpływają bezpośrednio na podejmowane przez medyków czynności.

1.1.7-1.1.10

Psycholog M. H.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, choć jej relacje opisujące w zasadzie stan emocjonalny oskarżonego po zdarzeniu mają drugorzędne znacznie dla kwestii odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu czyny. (k.1147-1148)

Stan psychiczny oskarżonego, jego zdolność do rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem został oceniony zgodnie z wymogami postępowania karnego przez zespól dwóch biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa. Biegli wydając opinię uzupełniającą zapoznali się z zeznaniami wskazanego świadka.

1.1.1-1.1.10

Funkcjonariusze policji

M. K.

R. M.

B. K.

Sąd nie kwestionował zeznań wskazach świadków, wymienieni w ramach swoich obowiązków służbowych wykonywali czynności na miejscu zdarzenia i wszelką wiedzę na temat jego przebiegu posiadali od strażaków biorących udział w ćwiczeniach, podczas których doszło do zdarzenia. Zeznania świadków znajdują w pełni odzwierciedlenie w protokołach z oględzin i innych wykonywanych w ramach prowadzonego postępowania czynności procesowych.

1.1.1-1,1.5

Zeznania oskarżycielki posiłkowej J. R.

Sąd w pełni podzielił zeznania świadka i chociaż jej relacje z oczywistych względów były bardzo emocjonalne, Sąd nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania. Jej zeznania były rzeczowe, konsekwentne i logiczne. Świadek opisała jak trudno było im jako rodzinie pokrzywdzonego M. C. (3) dowiedzieć się co się wydarzyło w dniu 14 czerwce 2018 r., jaki był rzeczywisty przebieg zdarzenia oraz jak ogromną tragedią była dla niej śmierć brata, a dla rodziców – syna. (k.1088-1089,65v-66,275-27)

Wymieniona nie była bezpośrednim świadkiem samego zdarzenia, a zatem jej relacje dla ustalenia faktów w sprawie w istocie nic nie wniosły.

1.2.2

pierwsze zeznania A. P. (k.40v-41), T. O. (k.47-49), R. Z. (2) (k.52), M. Ż. (k.55v)

Świadkowie sprostowali wskazane zeznania

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I, II

M. L. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Oskarżony dopuścił się popełnienia czynu z art.231§1 kk w zb. z art. 220§1 kk w zb. z art.155 kk w zw. z art.11§2 kk.

Odpowiedzialności z art. 220 §1 kk podlega ten, kto będąc odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Przy czym odpowiedzialność konkretnej osoby za bezpieczeństwo i higienę pracy nie musi wynikać z przepisu ustawowego, ale jej źródłem może być umowa, wewnętrzny regulamin, wykaz czynności, regulamin pracy, a nawet odpowiedzialność ta może wynikać z samej istoty wykonywanych czynności.

W tej sytuacji nie budzi wątpliwości, że oskarżony jako dowódca zmiany, z racji pełnionego stanowiska był odpowiedzialny za bezpieczeństwo podległych mu strażaków.

Występek z art. 220 kk ma postać zaniechania i polega na niedopełnieniu obowiązków z zakresu bhp, prowadzącego w następstwie do wywołania bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika. Jest to przestępstwo skutkowe, narażenie musi łączyć się z niedopełnieniem jednego z obowiązków związanych z zasadami bhp. Związek taki można przyjąć wówczas, gdyby wykonanie obowiązku w istotny sposób zmniejszyło stopień tego niebezpieczeństwa.

W świetle opinii biegłego z zakresu bhp, zachowanie oskarżonego polegające na dopuszczeniu do wykonywana przez podległych mu strażaków skoków treningowych na skokochron, pomimo bezwzględnego zakazu wykonywania takich skoków, pozostawało w związku przyczynowo – skutkowym z następstwami w postaci wykonywania skoków, w tym skoku zakończonego śmiercią jednego z nich. Oskarżony czynu z art. 220 kk dopuścił się umyślnie bowiem wiedział, że narusza zasady bhp (zakaz skoków był powszechnie znany wśród wszystkich strażaków, wiedział, też jak niebezpieczne są to skoki) i przewidywał możliwość narażenia strażaków na bezpośrednie niebezpieczeństwo i na to się godził. Zgodnie z opinią biegłego było to rażące naruszenie przepisu z zakresu bhp określonego w §41 ust 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 września 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków (...). Ponadto, jak wskazał biegły, niezgodne z przepisami było dopuszczanie strażaków do szkolenia praktycznego w ubraniu koszarowym, czyli bez wymaganych środków ochrony indywidulanej (hełmów ochronnych). Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że gdyby pokrzywdzony M. C. (1) posiadał na sobie hełm ochronny, pomimo wykonania niedozwolonego skoku nie poniósłby śmierci.

Oczywistym jest, że konkretne skutki dla życia i zdrowia pokrzywdzonych, w tym zgon M. C. są objęte nieumyślnością, co wynika z istoty przestępstwa narażenia. W przypadku kiedy owe skutki dla życia i zdrowia rzeczywiście wystąpią, wchodzi w grę kumulatywna kwalifikacja dot. spowodowania tego skutku.

Konsekwencją powyższych ustaleń jest przyjęcie przez sąd, iż oskarżony wyczerpał także znamiona występku art. 155 kk. Warunkiem koniecznym odpowiedzialności za to przestępstwo jest ustalenie związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem sprawcy a skutkiem śmiertelnym o takim charakterze, iż nie można wyłączyć tego działania lub zaniechania bez równoczesnego usunięcia śmierci jako skutku. Zachowanie oskarżonego warunek taki spełnia. Sąd nie kwestionuje faktu, że M. C. (1) również nie zachował przepisów bhp, wykonując wbrew obwiązującemu zakazowi skoki na skokochron, jednak wystąpienie obok działania lub zaniechania sprawcy innych jeszcze okoliczności, w tym nieostrożność samej ofiary, które sprzyjały wystąpieniu skutku śmiertelnego, nie przerywa więzi kauzalnej między zachowaniem sprawcy a skutkiem.

Z uwagi na fakt, iż oskarżony jest funkcjonariuszem Państwowej Straży Pożarnej, a więc funkcjonariuszem publicznym w rozumnie art. 231 kk Sąd przyjął kumulatywną kwalifikację także z art. 231 kk.

Zmiana opisu czynu miała w zasadzie charakter czysto redakcyjny, porządkujący. Sąd wyeliminował przy tym stwierdzenie, iż oskarżony „nie przerwał szkolenia w sytuacji, gdy doszło do zaistnienia niebezpieczeństwa zagrażającego życiu i zdrowiu uczestników szkolenia, tolerował nieprzestrzeganie przez podległych mu strażaków przepisów i zasad bhp i nie wyegzekwował ich przestrzegania”. Powyższe byłoby adekwatne przy ustaleniu, że doszło do niesubordynacji ze strony strażaków, natomiast jak wynika z ustaleń Sądu wykonywanie skoków odbywało się od samego początku przy udziale i za pełną akceptacją oskarżonego, a zatem jego zachowanie w pełni zawiera się w stwierdzeniu „dopuścił, aby podlegli mu funkcjonariusze Straży Pożarnej, wbrew przepisom bezpieczeństwa i wyraźnemu zakazowi, wykonywali skoki na napełniony powietrzem skokochron”.

Oskarżony dopuścił się czynu z art. 18§2 k w zw. z art. 233§1 kk.

Znamię czynnościowe podżegania ujęte zostało jako „nakłanianie” innej osoby do popełnia czynu zabronionego. Znamiona podżegania nie określają w żaden sposób formy nakłaniania. Może być ono realizowane w dowolny sposób, byleby tylko z zachowania nakłaniającego można było odczytać, iż jest ono nakierowane na wywołanie u osoby nakłanianej decyzji popełnienia określonego zachowania. Nakłanianie możliwe jest słowem, pismem, gestem, mimiką, może przybrać postać prośby, groźby, zalecenie, polecenia, rady, propozycji, sugestii itp.

T. O.: „dowódca jako pierwszy rzucił pomysł, żeby mówić, że nie było skoków.” „…powiedziałem, co zeznawałem, że były skoki z podnośnika, na to dowódca powiedział, że mam to odwołać…”.

A. P.: „M. powiedział, żeby mówić, że nie było żadnych skoków, mówił, że jedziemy na jednym wózku, że pójdziemy siedzieć. Pozostali strażacy nic nie mówili, mieli pospuszczane głowy.”

R. Z. (2): „… jak pojawiła się karateka M. zaczął od słów, nikt nie skakał, trzymać się razem, wszyscy będziemy mieli przerąbane”, „….zadzwonił dowódca M.… powiedziałem swoją wersję, zaczął na mnie krzyczeć, że biedy narobię,…. Prosił o spotkanie, chciał coś ustalić…”.

M. Ż.: „…usłyszałem tylko, jak M. stwierdził, że żadnych skoków nie było, że wszyscy polecimy jak to się wyda”, „..przyszedł do mnie M., powiedział, żeby zeznawać, jak zostało ustalone…”.

W świetle powyższych relacji świadków, opisane przez nich zachowanie oskarżonego, bez wątpienia stanowiło podżeganie do popełnienia czynu z art. 233 kk, tj. składnia fałszywych zeznań.

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

VI

M. L. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W pierwszej fazie postępowania przygotowawczego prowadzonego w kierunku art. 220 § 1 kk, tj. narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza (...) M. C. (1) oskarżany w dniu 18 czerwca 2018 r. został przesłuchany w charakterze świadka po pouczeniu o treści art. 233§1 kk, art. 233§1a kk i art. 183 kpk. Następnie po zmianie zeznań przez pozostałych strażaków przesłuchano go w charakterze podejrzanego oraz sporządzono akt oskarżenia, w którym obok zarzutu z art. 220 § 1kk w zw. z art. 155 kk postawiono zarzut składania fałszywych zeznań co do okoliczności objętych tym zarzutem, tj. wypadku z dnia 14 czerwca 2018 r., jego przebiegu i udziału w nim oskarżonego.

W tym samym postępowaniu karnym M. L. (1) zyskał status świadka i oskarżonego.

W ocenie Sądu jest to sytuacja niedopuszczalna.

Nie można w jednym i tym samym postępowaniu łączyć tych dwóch ról procesowych. Istnieje bowiem zasadnicza różnica między sytuacją świadka, który ma obowiązek składnia zeznań i ponosi odpowiedzialność za fałszywe zeznania i oskarżonego, który ma prawo odmówić składania wyjaśniań i korzysta z przywileju bezkarności, gdy są one fałszywe.

Pogląd ten jest ugruntowany w polskim prawodawstwie. Uznanie bowiem odpowiedzialności karnej oskarżonych za składanie fałszywych depozycji byłoby równoznaczne z pozbawieniem oskarżonych prawa do obrony, zmuszaniem do dostarczania dowodów przeciw sobie i samooskarżeniem się. A co za tym idzie godziłoby w fundamentalne prawo oskarżonego do obrony, zagwarantowane w K. i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Gwarancja ta zwarta jest w art. 389§1 kpk. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu „Jeżeli oskarżony nie stawił się na rozprawę, odmawia wyjaśnień lub wyjaśnia odmiennie niż poprzednio albo oświadcza, że pewnych okoliczności nie pamięta, wolno na rozprawie odczytywać tylko w odpowiednim zakresie protokoły jego wyjaśnień złożonych poprzednio w charakterze oskarżonego w tej lub innej sprawie w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę.”

Po zmianie zeznań przez pozostałych strażaków sytuacja procesowa M. L. (5) uległa zmianie, został podejrzanym, następnie oskarżonym. Wszystko zatem to co powiedział będąc przesłuchiwany w charakterze świadka w niniejszej sprawie nie może być wykorzystane i rodzić żadnych ujemnych konsekwencji dla jego sytuacji prawnej.

Sytuacji oskarżonego nie zmienia przepis art. 233§1a kk, dodany w ramach nowelizacji kk w marcu 2016 r.

Jak wskazuje rządowe uzasadnienie projektu przepis art. 233§1a kk miał na celu jednoznaczne uznanie za czyn zabroniony zachowania uczestnika postępowania polegającego na świadomym składaniu fałszywych zeznań i wprowadzaniu w błąd organu procesowego pomimo pouczenia go o prawie do odmowy zeznań lub odpowiedzi na pytania.

Niezależnie od sporów prawnych jaki rodzi powyższy przepis, należy zaakcentować, że uregulowanie art. 233§1a kk wciąż nie dotyczy osób posiadających już status podejrzanego lub oskarżonego, składają oni bowiem wyjaśniania, zaś norma z art. 233§1a kk skierowana jest do świadków. Nie może ponosić odpowiedzialności za ten typ osoba, która została przesłuchana w charakterze świadka, ale z uwagi na fakt, iż jest sprawcą czynu, powinna być przesłuchana w charakterze podejrzanego.

Nikt nie może być świdkeim we własnej sprawie.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy zasady tej nie można naruszać ani wprost, ani w sposób pośredni(…). Okolicznością uchylającą karalność fałszywych zeznań, wynikającą z prawa procesowego, tj. z prawa do obrony, jest sytuacja, gdy fałszywe zeznania zostały złożone przez osobę, która stała się oskarżonym w tej samej sprawie. Przesłuchanie bowiem takiej osoby w charakterze świadka w ogóle nie powinno nastąpić, jeżeli zaś nastąpiło ze względu na brak rozeznania, kto jest podejrzanym w sprawie, to trzeba je uznać za pozbawione prawnego znaczenia, nie może ono rodzić dla oskarżonego żadnych ujemnych skutków prawnych w myśl zasady, że nie może być czynem karalnym zachowanie się jednostki, do którego jest ona uprawniona (uchwała SN z dnia 20.06.1991 r, I KZP 12/91)

Zakres prawa do obrony ma swoje umocowanie konstytucyjne i nie może być zawężony w drodze ustawy.

Prowadziłoby to do swoistej hipokryzji bowiem decydujący byłby moment wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów, który otwiera drogę do składania wyjaśnień, które już mogą być fałszywe bez żadnych konsekwencji prawnych i mimo, że są nieprawdziwe nie są penalizowane, pomimo że są składane w tej samej sprawie, przez tą samą osobę i co do tych samych okoliczności.

Wskazać należy, iż postępowanie w niniejszej sprawie od początku było prowadzone w kierunku art. 220 § 1 kk, tj. narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza (...) M. C. (1). M. L. (1) jako dowódca zmiany był jedyną osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo i higienę pracy podległych mu, pozostających w chwili zdarzenia pod jego dowództwem strażaków, w tym pokrzywdzonego M. C.. Nie mógł i nie powinien zatem występować w niniejszej sprawie w charakterze świadka.

W tym stanie rzeczy Sąd uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu w pkt III a/o czynu.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. L. (1)

I

II

III

IV

V

I

II

I, II

I, II

I

Kara 1 roku pozbawienia wolności za czyn z pkt I

Kara 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z pkt II

okoliczności obciążające:

- waga naruszonych przez oskarżonego obowiązków, który jako funkcjonariusz publiczny, dowódca, doświadczony strażak dopuścił do tak rażącego naruszania zasad bhp,

- skutki zachowania oskarżonego, które są niewyobrażalnie tragiczne - śmierć poniósł młody, zdrowy człowiek, strażak, który miał przed sobą całe życie i mógł jeszcze wiele żyć uratować, pozostawił pogrożoną w smutku rodzinę, bliskich

- postawa oskarżonego po popełnieniu czynu, wręcz bulwersująca postawa funkcjonariusza Straży Pożarnej, osoby na co dzień odpowiedzialnej za bezpieczeństwo innych ludzi, mającej nieść pomoc, podczas, gdy inni nieśli pomoc pokrzywdzonemu oskarżony skupił się na tym, w jaki sposób uniknąć odpowiedzialności i poprawić swoją sytuację prawną

okoliczności łagodzące

- dotychczasowy nienagnany sposób życia oskarżonego – dotychczasowa niekaralność (k. 1178), wieloletnia nienaganna służba w straży pożarnej, bardzo dobra opinia przełożonych

- dotkliwe konsekwencje tego zdarzenia dla oskarżonego – w sferze zawodowej (zwolnienie ze służby), zdrowotnej (leczenie psychiatryczne z uwagi na zaburzenia nerwicowe - k.1218) i życiowej (prawdopodobnie poczucie winy będzie mu towarzyszyło do końca życia)

- nieodpowiedzialne, naganne zachowanie pozostałych strażaków, w tym pokrzywdzonego- nie tylko oskarżony, ale wszyscy uczestnicy tego zdarzenia posiadali wiedzę, jak niebezpieczne są skoki na skokochron i wszyscy wiedzieli o bezwzględnym zakazie wykonywania skoków treningowych, co jednak części z nich, w tym pokrzywdzonego M. C. (1) nie powstrzymało przed ich wykonywaniem, nikt ich nie namawiał, nie dostali rozkazu, polecenia, zachowali się bezmyślnie, nieodpowiedzialnie, kierowała nimi brawura, dla rozrywki, adrenaliny podjęli bezsensowne ryzyko, stawiając na szali własne zdrowie i życie, nie myśląc o konsekwencjach, nie myśląc o swoich bliskich, pomimo, iż jako strażacy wiele razy musieli narażać swoje życie, żeby ratować innych, a zatem lepiej niż inni powinni znać jego wartość, a zarazem ulotność.

Kara łączna 1 roku pozbawienia wolności

- z uwagi na czas popełnienia czynu, Sąd uwzględnił zmianę przepisów prawnych, która weszła w życie w dniu 24 czerwca 2020 r. zmieniającą regulację zawartą w art. 85 kk i 86§1 kk. Sąd zgodnie z dyspozycją art. 4 §1 k.k., zastosował ustawę względniejszą dla oskarżonego orzekając w oparciu o przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie w/w zmian.

- zasada pełnej absorpcji z uwagi na zawartość czasową, podmiotową i przedmiotową obu czynów

środek probacyjny - warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby 3 lat – wskazane okoliczności łagodzące, w tym przede wszystkim dotychczasowy nienaganny sposób życia oskarżonego dają w ocenie Sądu podstawy do przyjęcia, że oskarżony pomimo niewykonania kary nie popełni ponownie przestępstwa, zaś okres 3 lat jest wystarczającym czasem dla zweryfikowania tej prognozy.

środek karny zakaz wykonywania zawodu strażaka, ratownika medycznego oraz zawodu związanego z udzielaniem pomocy medycznej na okres 3 lat

Zawód strażaka, podobnie jak ratownika medycznego, to zawód cieszący się wyjątkowym zaufaniem społecznym, to praca wymagająca wyjątkowej odpowiedzialności, bo odpowiedzialności za najwyższe dobro - za życie i zdrowie drugiego człowieka. Oskarżony wykonując zawód strażaka, którego podstawowym celem jest wykonywanie czynności ratowniczo – gaśniczych podczas różnego rodzaju zdarzeń niosących zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, swoim zachowaniem polegającym na narażeniu zdrowia i życia podległych mu strażaków tego zaufania bez wątpienia nadużył. Swoją postawą okazał, że wykonywanie przez niego wskazanych zawodów zagraża istotnym dobrom chronionym prawem – życiu i zdrowiu.

W związku z zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności orzeczony środek ma stanowić dla oskarżonego bezpośrednią dolegliwość, jednak poza funkcją represyjną orzeczony środek karny ma pełnić również funkcję ochronną, zabezpieczającą i chronić społeczeństwo przed osobami, które wykonując określony zawód poprzez popełnienie zarzucanego czynu nadużyły zaufania związanego z ich pozycją zawodową i zachodzi obawa, że mogliby w dalszym ciągu zagrażać istotnym dobrom chronionym prawem.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

VII

Z uwagi na fakt, iż oskarżycielka posiłkowa korzystała z pomocy pełnomocnika, Sąd na jej wniosek zasądził od oskarżonego kwotę 5640 zł tytułem zwrotu wydatków wynikających z zastępstwa procesowego. Opłatę wobec braku oświadczania co do wysokości kosztów obciążających oskarżycielkę posiłkową z tytułu wynagrodzenia adwokata ustalono zgodnie z §15 ust. 3 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawach opłat za czynności adwokackie w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej.

O kosztach sądowych orzeczono na postawie art. 627 kpk, zgodnie z którym od skazanego w spawach z oskarżenia publicznego Sąd zasądza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa. Wysokość opłaty ustalono na podstawie art. 2 ust 1 pkt 3 w zw. z art. 6 ustawy z dnia 26.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

VIII

na podstawie z art. 632 pkt 2 kpk w sprawach z oskarżenia publicznego w razie uniewinnia oskarżonego koszty procesu ponosi Skarb Państwa

6.  1Podpis