Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 sierpnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Malinowska
Protokolant –	Sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu 11 sierpnia 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 22 grudnia 2017 r. Nr sprawie (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Malinowska

XVII AmA 18/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 grudnia 2017 r. wydaną w sprawie (...) (DN) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Stosownie do art. 33 ust. 4-6 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 229 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, wszczętego z urzędu wobec (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.:

I.

Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 ww. ustawy naruszenie obowiązku udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji poprzez niepodawanie w reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego zamieszczanych na stronie internetowej przedsiębiorcy, w domenie (...) zawierających dane dotyczące kosztu tego kredytu, w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny, na podstawie reprezentatywnego przykładu, informacji o:

a)  stopie oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;

b)  całkowitej kwocie kredytu;

c)  rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania;

d)  czasie obowiązywania umowy;

e)  całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta oraz wysokości rat,

co jest sprzeczne z art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 oraz ust. 2 pkt 1 i 2 w związku z art. 8 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 1528 ze zm.) i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 10 kwietnia 2017 r.

II.

Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 ww. ustawy naruszenie obowiązku udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji poprzez zaniechanie podawania konsumentom przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki, na trwałym nośniku, informacji określonych wart. 13 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, na formularzu informacyjnym sporządzonym zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 1 do tej ustawy, co jest sprzeczne z art. 14 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 24 stycznia 2017 r.

III

Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ww. ustawy wprowadzanie konsumentów w błąd we wzorcu umownym co do proporcji pomiędzy całkowitym kosztem kredytu a całkowitą kwotą kredytu, poprzez prezentowanie informacji o całkowitej kwocie kredytu obliczonej przy założeniu, że powinna ona uwzględniać kredytowane koszty kredytu, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 2 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 3 ze zm.) i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 24 stycznia 2017 r.

IV.

Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ww. ustawy prezentowanie na stronie internetowej przedsiębiorcy, w domenie (...) logo certyfikatu ,firma wiarygodna finansowo” przyznawanego przez Biuro (...) S.A. z siedzibą w W., nie posiadając przyznanych

uprawnień do posługiwania się ww. certyfikatem, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, zdefiniowaną w art. 7 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 6 lutego 2017 r.

V.

Na podstawie art. 27 ust. 4 w związku z art. 26 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów określił środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, poprzez nałożenie na przedsiębiorcę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. obowiązku:

1.  wysłania - w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji, informacji w formie przesyłki rejestrowanej - listu poleconego, do wszystkich konsumentów, będących stronami umów obowiązujących na dzień otrzymania niniejszej decyzji. Przesłane do konsumentów pismo winno zawierać informację o wydaniu przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzji w niniejszej sprawie (uwzględniając numer oraz datę wydania decyzji) wraz z przytoczeniem pkt I -IV sentencji tej decyzji oraz informacją o adresie strony internetowej, na której decyzja będzie dostępna ((...):

2.  zamieszczenia informacji o wydaniu przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzji w niniejszej w sprawie (uwzględniając numer oraz datę wydania decyzji) wraz z przytoczeniem pkt I -IV sentencji tej decyzji oraz informacją o adresie strony internetowej, na której decyzja będzie dostępna ((...). w następujący sposób:

-

Informacja winna być zamieszczona we wszystkich punktach sprzedaży (...) Sp. z o.o., w których obsługiwani są kredytobiorcy, w formie pisemnego ogłoszenia.

-

Informacja ta powinna być sporządzona czcionką nie mniejszą niż 16 Times New Roman.

-

Wskazaną informację należy zamieścić w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji i winna być utrzymywana przez okres 3 miesięcy.

-

Powyższa informacja powinna być opublikowana jednokrotnie na koszt przedsiębiorcy w dzienniku/dziennikach dostępnym/dostępnych na terenie K. i P. (np. w działach regionalnych (...), Gazety (...)) na jednej z pięciu pierwszych stron, czcionką nie mniejszą niż 13 Times New Roman (lub inną czcionką o porównywalnej wielkości), w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

-

W przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, do którego kierowane jest przedmiotowe zobowiązanie, poprzez jego przekształcenie lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, powyższe obowiązki publikacyjne powinny być zrealizowane odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazwy dawnej i nowej.

-

W razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym obowiązkowi publikacji, należy obowiązek ten wykonać w stosunku do zmienionej treści decyzji.

VI.

Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 106 ust. 6 ustawy o ochronie

konkurencji i konsumentów nałożył na (...) Sp. z o.o. z siedzibą w

K. karę pieniężną:

1.  w związku ze stosowaniem praktyki naruszającej zbiorowe interesy

konsumentów, o której mowa w pkt I niniejszej decyzji, w wysokości 1000 PLN (słownie: jeden tysiąc złotych), płatną do budżetu państwa;

2.  w związku ze stosowaniem praktyki naruszającej zbiorowe interesy

konsumentów, o której mowa w pkt II niniejszej decyzji, w wysokości 1000 PLN (słownie: jeden tysiąc złotych), płatną do budżetu państwa;

3.  w związku ze stosowaniem praktyki naruszającej zbiorowe interesy

konsumentów, o której mowa w pkt III niniejszej decyzji, w wysokości 2000 PLN (słownie: dwa tysiące złotych), płatną do budżetu państwa;

4.  w związku ze stosowaniem praktyki naruszającej zbiorowe interesy

konsumentów, o której mowa w pkt IV niniejszej decyzji, w wysokości 1000 PLN (słownie: jeden tysiąc złotych), płatną do budżetu państwa;

VII.

Na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz na podstawie art. 263 § 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1257), w związku z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, postanowił obciążyć (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. kosztami postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz zobowiązuje się przedsiębiorcę do zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kosztów postępowania w kwocie 85,80 PLN (słownie: osiemdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt groszy ), w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

(decyzja k. 5-15)

Powód wniósł odwołanie od tej decyzji zaskarżając ją w całości. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

1.  art. 27 ust. 4 w związku z art. 26 ust. 2 i 4 uokik poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na nałożeniu przez spółkę środka usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w postaci obowiązku złożenia oświadczenia o treści określonej w pkt V.2. decyzji;

2.  art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik w zw. z art. 106 ust. 6 i art. 111 uokik poprzez nałożenie na powoda kary niewspółmiernej do zakresu oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy. W związku z powyższym

wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości lub jej zmianę poprzez uchylenie pkt. V.2. decyzji i odstąpienie od wymierzenia kary lub wymierzenie kary w wysokości nie wyższej niż 1000 zł.

(odwołania k. 16-19)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Sp. z o.o. w K. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie pozostałe formy udzielania kredytów ((...)) i pozostałą finansową działalność usługową gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych ((...)).

(Informacja z KRS k. 65-69 akt adm.)

Powód udziela szybkich pożyczek gotówkowych w kwotach do 5 000 złotych na okres od 16 do 55 tygodni oraz pożyczek „chwilówek” w kwotach do 1 000 złotych na okres od 7 do 30 dni. Pożyczki udzielane są z wykorzystaniem punktów sprzedaży zlokalizowanych w 8 galeriach i punktach handlowych i usługowych na terenie K. oraz 1 centrum handlowym w P..

(pismo k. 21-25 akt adm.)

Powodowa spółka prowadziła stronę internetową pod adresem (...) pl. Strona główna przedstawiała dwa kalkulatory kredytowe, oddzielnie dla pożyczek gotówkowych i oddzielnie dla pożyczek „Chwilówek”. Oba kalkulatory posiadały pola o treści:

„ Pożyczka gotówkowa”.

„Ile gotówki potrzebujesz?"

- „ Na jak długo? ”

W polach tych można było wprowadzić - przy użyciu suwaka - wartości odpowiadające niektórym parametrom pożyczki. Po ustawieniu tych parametrów kalkulator generował informację o miesięcznej kwocie raty.

Różnice między oboma kalkulatorami dotyczyły pożyczanych kwot (w „Chwilówce” maksymalnie do 1000 zł, w „Pożyczce" maksymalnie do 5000 zł) oraz okresu udzielenia pożyczki (w „ Chwilówce” - do 30 dni, w „Pożyczce"- do 360 dni).

Widoczne pod ww. kalkulatorami informacje, przedstawione w mniejszym rozmiarze, dotyczyły konkretnej, wyliczonej przez kalkulator pożyczki: „Pożyczka ... zł na ... dni (tygodni), odsetki: ..., prowizje: ...zł Całkowita kwota do zapłaty: ... zł, (...): ...% . ” Wraz ze zmianą parametrów pożyczki, modyfikacji ulegały także wskazane wyżej pola.

Po wielokrotnym „przewinięciu” strony głównej, na samym jej dole zamieszczone były reprezentatywne przykłady dla produktów: (...)

Informacje podawane na stronie nie zawierały na podstawie reprezentatywnego przekazu jednoznacznych informacji o stopie oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu, całkowitej kwocie kredytu, rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania czasie oprocentowania umowy, całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta oraz wysokości rat.

(okoliczności niekwestionowane- pismo k. 72-74 akt adm.)

W trakcie postępowania administracyjnego powodowa Spółka podjęła działania naprawcze polegające na dostosowaniu treści zamieszczonych na stronie internetowej do przepisów ustawy o kredycie konsumenckim poprzez modyfikację przykładów dla Pożyczki gotówkowej i Pożyczki chwilówki. Przedsiębiorca zadeklarował, że zamierza wprowadzić te zmiany nie później niż do 2 listopada 2016 r. Zmienione reprezentatywne przykłady zamieszczone przez powoda na stronie internetowej nie zawierały wymaganej przez art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o kredycie konsumenckim informacji o stopie oprocentowania kredytu.

(Pismo wskazujące reprezentatywne przykłady k. 73 akt adm.)

W dniu 10 kwietnia 2017 r. Spółka zaprzestała udostępniania strony (...). pl. (...) ten pozostał aktywny w ten sposób, że jego wpisanie powodowało przekierowanie na stronę (...) pl. (...) ta, jak wynikało z treści jednej z zakładek, była stroną Spółki (...) i zawierała informacje w dużej części zbieżne z informacjami przedstawionymi pod dotychczasowym adresem. Powodowa spółka wyjaśniła, że do przekierowania strony doszło przypadkowo, w wyniku własnej inicjatywy dostawcy usług internetowych. Do powyższego doszło na skutek decyzji Spółki o wyłączeniu strony (...) i stopniowego wygaszania jej działalności pożyczkowej. Na dzień wydania zaskarżonej decyzji obydwa wskazane wyżej adresy nie były dostępne w Internecie.

(pismo k. 179, wydruk. K. 169-177 akt adm)

W obrocie z udziałem konsumentów Spółka posługiwała się następującymi wzorcami umów:

-

wzór Wniosku o pożyczkę gotówkową (karty nr 35-36 akt adm.);

-

wzór Umowy pożyczki gotówkowej (karty nr 29-32 akt adm.);

-

wzór Regulaminu pożyczek gotówkowych (...).pl. (karty nr 33-

34 akt adm.).

Powodowa spółka udzielała pożyczek w punktach handlowych. Konsument zainteresowany przyznaniem pożyczki, po przedłożeniu dowodu osobistego i innego dowodu tożsamości oraz stosownych dowodów uzyskiwanych dochodów, wypełniał Wniosek o pożyczkę gotówkową. Następnie pracownik Spółki weryfikował dane wnioskodawcy w serwisie (...), po czym dokonywał oceny zdolności kredytowej konsumenta. Po pozytywnej ocenie zdolności kredytowej konsument otrzymywał komplet dokumentów w postaci: wzoru umowy pożyczki gotówkowej, harmonogramu spłaty pożyczki, regulaminu pożyczek gotówkowych wraz z tabela opłat, wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy, weksla własnego in blanco oraz wzoru deklaracji wekslowej. Przekazywany konsumentowi wzór umowy pożyczki gotówkowej zawierał formularz informacyjny. Jednym z elementów wzorca Umowy pożyczki gotówkowej było zestawienie najważniejszych informacji warunkach konkretnej, udzielanej konsumentowi pożyczki. Wykaz ten obejmował 17 pozycji i był prezentowany w dwóch kolumnach: pierwsza z nich określała warunki pożyczki (kategorie takie jak np. rodzaj pożyczki, termin i sposób wypłaty pożyczki, czas obowiązywania umowy), a druga składała się zarówno z pustych pól oraz częściowo wypełnionych. Pola te były uzupełniane przez Spółkę informacjami dotyczącymi konkretnej pożyczki. Przed zawarciem umowy konsument nie otrzymywał formularza informacyjnego zawierającego informacje o warunkach kredytu wymagane przepisami ustawy o kredycie konsumenckim

(pismo k. 20-24, druk umowy k. 26, regulamin k. 33-34, wniosek k. 35, harmonogram k. 42, porozumienie k. 50, wzór odstąpienia od umowy k. 55, pismo k. 72-74 akt adm.)

W toku postępowania administracyjnego powód sporządził nowe wzory formularzy informacyjnych. Zostały one sporządzone zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 1 do ustawy o kredycie konsumenckim. Powodowa spółka przedłożyła kopie dokumentów związanych z udzieleniem konsumentom pożyczek w oparciu o zmienione wzorce , przy czym czytelna data najwcześniej zawartej umowy przypada na 24 stycznia 2017 r.

(formularz k. 75-80, 98-148, k. 120-122 akt adm.)

W Regulaminie pożyczek gotówkowych (...).pl powodowa Spółka zdefiniowała pojęcie całkowitej kwoty pożyczki (kredytu) jako wskazana w Umowie suma wszystkich środków pieniężnych udostępnionych Pożyczkobiorcy na podstawie Umowy”, tj. w sposób zbieżny z definicją ustawową z art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim.

We wzorcu Umowy pożyczki gotówkowej powodowa spółka wprowadziła pozycję Kwoty pożyczki do wypłaty, która w Regulaminie została zdefiniowana jako „określona w Umowie suma środków pieniężnych wypłacanych przez

Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w następstwie zawarcia Umowy, obejmująca Całkowitą Kwotę Pożyczki pomniejszoną o pobraną przez Pożyczkodawcę Opłatę przygotowawczą, Opłatę za rozpatrzenie wniosku i Opłatę za ustanowienie zabezpieczenia.”.

W toku przedmiotowego postępowania Spółka podała, że usunie z wzorca umowy pozycję Kwoty pożyczki do wypłaty, pozostawiając pozycję Całkowitej Kwoty Pożyczki (bez kredytowanych kosztów) rozumianą zgodnie z definicją wynikającą z art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim.

Powodowa spółka przedłożyła dokumenty związane z udzieleniem konsumentom pożyczek w oparciu o zmienione w wyżej wskazany sposób wzorce, przy czym czytelna data najwcześniej zawartej umowy przypada na 24 stycznia 2017 r.

(umowa i regulamin k. 26-34, pismo k. 72-74, kopie umów z załącznikami k. 98-148, umowa k. 120-122 akt adm.)

Na stronie internetowej o adresie (...) zamieszczone było logo certyfikatu Firma (...). Certyfikat ten jest elementem programu Firma (...) i jest przyznawany przez Biuro (...) S.A. w W.. Istnieje możliwość sprawdzenia, czy konkretny przedsiębiorca bierze udział w programie Firma (...), poprzez wpisanie numeru NIP na stronie internetowej (...): (...) . W toku postępowania administracyjnego ustalono, że powodowa spółka nie miała uprawnień do posługiwania się tym certyfikatem.

(okoliczności niekwestionowane, pismo k. 20, pismo k. 72-74 akt adm.).

W toku postępowania administracyjnego powodowa spółka przyznała, że nie miała uprawnień do posługiwania się tym certyfikatem.

(pismo k. 72-74 akt adm.)

Fakt usunięcia ze strony internetowej Spółki (...) spornego logo znajduje potwierdzenie na wydrukach z tej strony stanowiących załączniki do pisma Spółki z dnia 6 lutego 2017 r. i sygnowanych tą sama datą (karty nr 92-97 akt adm.).

W roku 2016 spółka osiągnęła obrót w rozumieniu art. 106 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wysokości (...) zł. Obrót w roku 2014 wynosił (...) zł, a w r. 2015 (...) zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, których wiarygodność i autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron niniejszego postępowania. Powód przyznał w pismach składanych w toku postępowania administracyjnego większość poczynionych przez ustaleń Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Powód w swoim odwołaniu zaskarżył decyzję w całości ale zarzuty odnoszą się wyłącznie do V i VI zaskarżonej decyzji. Powód w treści odwołania nie kwestionował ustaleń ani rozważań Prezesa UOKiK odnoszących się do popełnienia przez niego deliktów dyscyplinarnych opisanych w punktach I-IV decyzji.

Nie ulega wątpliwości, że sprawa niniejsza ma charakter publicznoprawny gdyż wiąże się z ochroną interesu wszystkich konsumentów, którzy byli, są lub mogą stać się kontrahentami (...) (...), zawierając umowę pożyczki. Naruszenie interesu publicznoprawnego przejawia się tym samym w naruszeniu zbiorowego interesu konsumentów. W niniejszej sprawie istnieją zatem podstawy do oceny zachowania Spółki pod kątem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 uokik zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Art. 24 ust. 2 uokik przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy.

Uznanie określonego działania przedsiębiorcy za niezgodne z zakazem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wymaga wykazania, że spełnione zostały kumulatywnie następujące przesłanki:

-

kwestionowane działania są działaniami przedsiębiorcy,

-

działania przedsiębiorcy są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,

-

działania te naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K., jako spółka prawa handlowego wpisana do rejestru przedsiębiorców jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 pkt 1 uokik.

O bezprawności w rozumieniu art. 24 ust. 2 możemy mówić, gdy zachowanie przedsiębiorcy - czyli jego działanie, jak również zaniechanie - jest sprzeczne z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym, a więc zarówno z normami prawnymi, jak również z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Bezprawność jest przy tym obiektywnym czynnikiem, a więc niezależna jest od winy i jej stopnia, jak również bez znaczenia jest świadomość istnienia naruszeń. Bezprawność jest także niezależna od wystąpienia szkody.

Oceny, czy w danej sytuacji mamy do czynienia z bezprawnym naruszeniem interesu konsumentów, dokonujemy na podstawie analizy, między innymi, regulacji określonych aktów prawnych, które swym działaniem naruszył przedsiębiorca.

Dla wystąpienia przesłanki naruszenia zbiorowego interesu konsumentów istotne jest ustalenie, że działanie przedsiębiorcy może potencjalnie godzić w interesy określonej zbiorowości konsumentów. Oznacza to, że nie ilość faktycznych, potwierdzonych naruszeń, ale przede wszystkim ich charakter, a w związku z tym możliwość (chociażby tylko potencjalna) wywołania negatywnych skutków wobec określonej zbiorowości przesądza o naruszeniu- zbiorowego interesu konsumentów. Godzenie w zbiorowe interesy konsumentów może przy tym polegać zarówno na ich naruszeniu, jak i na samym zagrożeniu tym interesom. W konsekwencji, nie jest konieczne, aby którykolwiek z konsumentów został dotknięty skutkami stosowanych przez przedsiębiorcę praktyk. Wystarczająca jest choćby potencjalna możliwość wystąpienia negatywnych skutków praktyki wobec nieograniczonej liczby konsumentów.

Odnośnie do praktyki opisanej w punkcie I decyzji:

Zgodnie z art 7 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w brzmieniu obowiązującym w dacie adekwatnej dla ustaleń stanu faktycznego kredytodawca lub pośrednik kredytowy w reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego zawierających dane dotyczące kosztu kredytu konsumenckiego podaje konsumentowi w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny:

1)  stopę oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;

2)  całkowitą kwotę kredytu;

3)  rzeczywistą roczną stopę oprocentowania.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 tej ustawy kredytodawca lub pośrednik kredytowy, w stosownych przypadkach, dodatkowo podaje konsumentowi:

1)  czas obowiązywania umowy;

2)  całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta oraz wysokość rat;

3)  cenę towaru lub usługi oraz kwotę wszystkich zaliczek w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 informacje, o których mowa w art. 7 ust. 1-3, kredytodawca lub pośrednik kredytowy podaje na podstawie reprezentatywnego przykładu.

Zgodnie z art. 8 ust. 2. ustawy o kredycie konsumenckim przy określaniu reprezentatywnego przykładu należy określić warunki umowy o kredyt konsumencki, na których kredytodawca lub pośrednik kredytowy spodziewa się zawrzeć co najmniej dwie trzecie umów danego rodzaju przy uwzględnieniu przez te umowy średniego okresu kredytowania, całkowitej kwoty kredytu i częstotliwości występowania na rynku umów danego rodzaju.

Rację ma pozwany, ze informacje zamieszczone na stronie internetowej Spółki można uznać za element reklamy prowadzonej przez nią działalności. Zawierają one pewne dane dotyczące kosztu oferowanych przez Spółkę pożyczek, a zatem podlegają reżimowi art. 7 ustawy o kredycie konsumenckim, z którego wynika, że kredytodawca powinien przekazać konsumentowi wszelkie wskazane w tym przepisie informacje i uczynić to w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny.

Reprezentatywne przykłady, które były zamieszczone przez Spółkę na jej stronie internetowej nie spełniają wymogów wynikających z ww. przepisów. Powodowa spółka podawała w reprezentatywnych przykładach kilka wariantów warunków umów, w tym uwzględniające minimalną i maksymalną kwotę pożyczki. Przykłady zamieszczone na stronie internetowej domenie (...) nie zawierały informacji przedstawionej w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny o następujących elementach określonych w art. 7 ustawy o kredycie konsumenckim:

• stopie oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;

•

całkowitej kwocie kredytu;

•

rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania;

•

czasie obowiązywania umowy;

•

całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta oraz wysokości

rat.

Powodowa spółka nie kwestionowała tej okoliczności w toku postępowania administracyjnego i poinformowała Prezesa UOKiK, że wprowadziła zmiany , aby zrealizować w tym zakresie obowiązki wynikające z przepisów. Uznać zatem należało, że wskazane zachowanie Spółki naruszało art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 oraz art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 w związku z art. 8 ustawy o kredycie konsumenckim, a co za tym idzie - miało charakter bezprawny. Tym samym doszło też do naruszenia art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Jednocześnie zgodnie z art. 27 ust. 1 uokik Prezes (...) w świetle poczynionych ustaleń, prawidłowo stwierdził, że z dniem 10 kwietnia 2017 r. Spółka zaprzestała udostępniania strony internetowej (...) ,

Co do punktu II decyzji to zgodnie z art. 13 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, obowiązkiem przedsiębiorcy zajmującego się udzielaniem pożyczek konsumenckich jest podanie kredytobiorcy danych wymienionych w art. 13 na trwałym nośniku, w formie tzw. formularza informacyjnego, którego wzór określa załącznik nr 1 do ww. ustawy. Formularz ten powinien być przedstawiany konsumentom przed zawarciem umowy, w celu ułatwienia porównania ofert różnych przedsiębiorców oraz dokonania wyboru propozycji najkorzystniejszej.

Nie ulega wątpliwości, że przedsiębiorca obowiązku tego nie dopełnił ponieważ zestawienie z Umowy pożyczki gotówkowej zawiera jedynie 17 pozycji w odróżnieniu do ustawowego wzoru formularza informacyjnego, w którym są 52 pozycje. Obowiązek ten powinien być wypełniony przez przedsiębiorcę na etapie przedkontraktowym.

Rację ma pozwany, że zaniechanie podawania konsumentom przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki, na trwałym nośniku, informacji określonych w art. 13 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, na formularzu informacyjnym sporządzonym zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 1 do tej ustawy jest niezgodne z art. 14 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, a zatem bezprawne. Tym samym ww. działania Spółki należy uznać za naruszające art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Prezes UOKik trafnie uznał, że w związku z rozpoczęciem z dniem 24 stycznia 2017 r., przekazywania konsumentom, na trwałym nośniku, informacji określonych w art. 13 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, doszło do zaniechania stosowania z tym dniem wskazanej wyżej praktyki.

Co do praktyki opisanej w punkcie III zaskarżonej decyzji rację ma pozwany, że w Regulaminie pożyczek gotówkowych (...).pl Spółka zdefiniowała pojęcie całkowitej kwoty pożyczki jako „wskazana w Umowie suma wszystkich środków pieniężnych udostępnionych Pożyczkobiorcy na podstawie Umowy”, tj. w sposób zbieżny z definicją ustawową. Jednocześnie, w umowach o kredyt gotówkowy Spółka wprowadziła pozycję Kwoty pożyczki do wypłaty, która w Regulaminie została zdefiniowana jako „określona w Umowie suma środków pieniężnych wypłacanych przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w następstwie zawarcia Umowy, obejmująca Całkowitą Kwotę Pożyczki pomniejszoną o pobraną przez Pożyczkodawcę Opłatę przygotowawczą, Opłatę za rozpatrzenie wniosku i Opłatę za ustanowienie zabezpieczenia. ”.

Oznacza to, że powodowa Spółka wprowadziła do umów pojęcie ustawowe, sprzeczne ze znaczeniem wynikającym z przepisów ustawy o kredycie konsumenckim, wprowadzając określenie niewystępujące w ustawie. Rację ma pozwany twierdząc, że przedsiębiorca, mimo że stosował pojęcie całkowitej kwoty pożyczki, to nadał mu inną wartość w stosunku do jej ustawowego odpowiednika, czyli całkowitej kwoty kredytu, o której mowa w art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim.

Pozwany trafnie wskazał na to, że z jednej strony Spółka ustaliła w Regulaminie, że wartość wskazana jako całkowita kwota pożyczki oznacza dla konsumenta wartość wszystkich środków jakie otrzyma od pożyczkodawcy na podstawie Umowy. Z drugiej zaś strony, z postanowień Umowy wynikało, że środki te zostaną pomniejszone o wartość opłaty_przygotowawczej, opłaty za rozpatrzenie wniosku i opłaty za ustanowienie zabezpieczenia. Całkowitą kwotę kredytu stanowią zaś, w rozumieniu ustawy, wyłącznie środki faktycznie wypłacane przez Spółkę konsumentowi, bez uwzględnienia środków przeznaczonych na pokrycie kosztów kredytu. Rację ma pozwany, że oferta tak przedstawiona, że kredytowane koszty kredytu są prezentowane w całkowitej kwocie kredytu i w całkowitym jego koszcie, wydaje się korzystniejsza niż oferta, według której kredytowane koszty kredytu są uwzględniane jedynie w całkowitym koszcie kredytu. Konsument odnosi bowiem wrażenie, że - ponosząc te same koszty kredytu - w ramach pierwszej z nich ma szansę otrzymać więcej środków niż w ramach drugiej.

Stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd oraz agresywną praktykę rynkową, a także stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk. Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym za praktykę rynkową uznaje się działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Wprowadzające w błąd działanie może polegać przede wszystkim na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji (art. 5 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Ocena praktyki polegającej na działaniu wprowadzającym w błąd powinna być dokonywana w odniesieniu do przeciętnego konsumenta. W rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, przeciętnym konsumentem jest konsument, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa.

W niniejszej sprawie pozwany trafnie przyjął, że oferta Spółki nie była skierowana do szczególnej grupy konsumentów. Z tego typu ofert korzystają różne osoby, w różnym wieku, o zróżnicowanym wykształceniu i dochodach oraz świadomości otaczającej rzeczywistości. Na potrzeby niniejszej sprawy konstrukcję modelu przeciętnego konsumenta należy zatem stworzyć bez odwoływania się do przynależności do szczególnej grupy konsumentów.

Rację ma pozwany, że wprowadzenie w błąd konsumenta w niniejszej sprawie polegało przede wszystkim na pewnym zniekształceniu procesu decyzyjnego konsumenta poprzez wytworzenie w jego umyśle mylnego przekonania co do stosunku całkowitej kwoty kredytu do całkowitego kosztu kredytu poprzez podawanie mylących informacji dotyczących całkowitej kwoty pożyczki poprzez prezentowanie tej kwoty obliczonej przy założeniu, że powinna ona uwzględniać kredytowane koszty pożyczki. W rezultacie, porównując konkurencyjne oferty kredytodawców, przeciętny konsument może odnieść wrażenie, iż taka oferta jest atrakcyjniejsza z uwagi na fakt, iż daje ona możliwość uzyskania zdecydowanie większych środków, przy porównywalnych kosztach kredytu.

Opisane działanie mogło doprowadzić do podjęcia decyzji dotyczącej zawarcia ze Spółką umowy kredytu konsumenckiego, której przeciętny konsument mógłby nie podjąć, gdyby Spółka prezentowała informację o całkowitej kwocie kredytu rzetelnie, zgodnie z ustawową definicją tego pojęcia. Działanie Spółki mogło wprowadzać konsumentów w błąd, a tym samym stanowiło działanie bezprawne, będące nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 2 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. W konsekwencji analizowane działanie Spółki należy uznać za naruszające art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

W związku z zaprzestaniem, z dniem 24 stycznia 2017 r., stosowania przez Spółkę wzorców umów zakwestionowanych w wyżej wskazany sposób, Prezes UOKiK, trafnie stwierdził zaniechanie stosowania wskazanej wyżej praktyki.

Co do praktyki opisanej w punkcie IV zaskarżonej decyzji to rację ma pozwany, że prezentowanie na stronie internetowej, w domenie (...) .pl logo certyfikatu „(...)” przyznawanego przez Biuro (...) S.A. z siedzibą w W., bez przyznanych uprawnień do posługiwania się ww. certyfikatem jest nieuczciwą praktyką rynkową, wymienioną w art. 7 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, który stanowi że nieuczciwymi praktykami rynkowymi w każdych okolicznościach są praktyki rynkowe wprowadzające w błąd poprzez posługiwanie się certyfikatem, znakiem jakości lub równorzędnym oznaczeniem, nie mając do tego uprawnień. W konsekwencji analizowane działanie Spółki należy uznać za naruszające art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

W związku z zaprzestaniem, z dniem 6 lutego 2017 r., prezentowania na stronie internetowej (...) .pl logo certyfikatu „(...)”, Prezes UOKiK trafnie stwierdził zaniechanie tej praktyki z tym dniem.

W punkcie V zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK skorzystał z możliwości wynikającej z art. 26 ust. 2 uokik i nałożył na spółkę środki w celu usunięciaa trwających skutków naruszenia. Zgodnie z tym przepisem „w decyzji o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów (...), w szczególności zobowiązać przedsiębiorcę do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji”. Zgodnie z art. 27 ust. 4 uokik wyżej przytoczony przepis ma zastosowanie również w przypadku stwierdzenia zaniechania stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Zgodnie z art. 26 ust. 4 uokik środki, o których wyżej mowa powinny być proporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia oraz_konieczne do usunięcia jego skutków.

Prezes UOKiK trafnie przyjął, że działania Spółki mogły skutkować podjęciem przez konsumentów decyzji o zawarciu umowy ze Spółką, której to decyzji mogliby nie podjąć, gdyby nie oceniane w niniejszej decyzji praktyki. Dlatego dla usunięcia trwających skutków naruszenia zobowiązał spółkę do

-

wysłania do konsumentów stosownej informacji w formie przesyłki rejestrowanej;

-

skierowania do konsumentów stosownej informacji w formie ogłoszenia zamieszczonego we wszystkich punktach obsługi Spółki, a także w formie jednokrotnej publikacji na koszt Spółki informacji o treści podanej w sentencji decyzji, w tytule prasowym - dzienniku/dziennikach dostępnym/dostępnych na terenie K. i P..

W ocenie Sądu Prezes UOKiK trafnie przyjął, że miejsce, czas i forma złożenia przez Spółkę powyższej informacji pozwoli klientom przedsiębiorcy na zapoznanie się z jej treścią i ewentualne podjęcie kroków w celu dochodzenia roszczeń od Spółki. Istotne znaczenie ma również efekt edukacyjny i prewencyjny zamieszczenia ogłoszeń dla innych przedsiębiorców.

Sąd nie podzielił zarzutów przedsiębiorcy w odniesieniu do nałożonego obowiązku. Rację ma pozwany, że celem umieszczenia w decyzji wydanej na podstawie art. 27 ust. 4 dodatkowych obowiązków nie jest wyeliminowanie skutków praktyki jak ma to miejsce w przypadku zastosowania art. 26 ust. 1 ustawy, lecz oprócz funkcji represyjnej funkcja edukacyjna i prewencyjna. W ocenie Sądu środki te są proporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia. Wskazać należy, że Prezes UOKiK uwzględnił lokalny charakter działalności Spółki nakazując publikacje ogłoszeń w lokalnych tytułach prasowych wydawanych na obszarze działania przedsiębiorcy. Informacja podana na stronie internetowej UOKiK w ocenie Sądu jest niewystarczająca, bowiem w ten sposób może nie dotrzeć konsumentów i przedsiębiorców w sposób tak skuteczny, jak poprzez przesyłki wysyłane do konsumentów i ogłoszenia w lokalnej prasie.

Z tych względów Sąd nie podzielił zarzutów podniesionych w punkcie V decyzji i uznał, że rozstrzygnięcie Prezesa UOKiK jest prawidłowe.

Z uwagi na to, że praktyki zarzucone w niniejszej sprawie powodowej Spółce wypełniają znamiona praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 i 3 uokik, Prezes UOKiK był uprawniony do nałożenia na przedsiębiorcę kar pieniężnych za stosowanie tych praktyk. Zgodnie z art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik, Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie dopuścił się naruszenia zakazu określonego w art. 24. Wskazany przepis wskazuje wprawdzie na fakultatywność wymierzania kar, niemniej jednak odstąpienie od nałożenia kary powinno mieć miejsce w wyjątkowym przypadku, który zdaniem Sądu, nie wystąpił w rozpatrywanej sprawie. Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę pozwanego, zarówno co do zasadności orzeczenia kar, jaki i ich wysokości.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 pkt 1 uokik, ustalając wysokość nakładanej kary pieniężnej Prezes UOKiK uwzględnia w szczególności okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisów ustawy, a także, w przypadku kary pieniężnej, o której mowa w art. 106 ust. 1 - okres, stopień oraz skutki rynkowe naruszenia przepisów ustawy, przy czym stopień naruszenia Prezes Urzędu ocenia biorąc pod uwagę okoliczności dotyczące natury naruszenia, działalności przedsiębiorcy, która stanowiła przedmiot naruszenia. Ustalając wysokość kar pieniężnych zgodnie z ust. 1 Prezes Urzędu bierze pod uwagę okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie (art. 111 ust. 2 uokik).

W ocenie Sądu Okręgowego, kary wymierzone powodowej Spółce za poszczególne naruszenia zakazu stosowania praktyk antykonsumenckich uwzględniają wszystkie kryteria wskazane w przywołanym przepisie prawa. Prezes UOKiK prawidłowo ustalił, że obrót osiągnięty przez Spółkę w 2016 r. jak i średni obrót osiągnięty przez tego przedsiębiorcę w trzech kolejnych latach obrotowych 2014, 2015 i 2016 (wynoszący (...) zł) nie osiągnął równowartości co najmniej 100.000 euro. Oznacza to, że Prezes UOKiK mógł nałożyć na Spółkę karę pieniężną na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 106 ust. 6 tej ustawy w wysokości do 44 240 zł. Wymierzone kary się w tych granicach mieszczą.

Co do praktyki z punktu I decyzji Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił, że omawiana praktyka ujawniała się na etapie przedkontraktowym i że powodowa Spółka naruszyła zasadniczy obowiązek ustawowy dotyczący reklamy i wbrew przepisom ustawy o kredycie konsumenckim nie podawała informacji, które muszą być podane w każdej reklamie zawierającej dane dotyczące kosztu kredytu konsumenckiego w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny. Rozstrzygając wagę naruszenia Prezes UOKiK wziął prawidłowo pod uwagę długi, bo trwający od 31 lipca 2014 r., okres stosowania omawianej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK prawidłowo uznał za umiarkowany stopień naruszenia przez Spółkę przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Prawidłowo jako okoliczność łagodzącą uwzględniono zaniechanie stosowania tej praktyki w toku postępowania administracyjnego z dniem 10 kwietnia 2017 r., oraz lokalny charakter naruszenia.

Jednocześnie Prezes UOKiK nie stwierdził okoliczności obciążających. Kara w wysokości 1000 zł stanowi (...)średniego obrotu Spółki za lata 2014- 2016 i jednocześnie (...) maksymalnego wymiaru kary przewidzianego w art. 106 ust. 6 uokik. W ocenie Sądu nie jest wygórowana i jest odpowiednia do wagi naruszenia i okoliczności mu towarzyszących.

Co do kary za stosowanie praktyki z punktu II decyzji, to Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił, że naruszenie zbiorowych interesów konsumentów miało miejsce na etapie przedkontraktowym. Szkodliwość stwierdzonej praktyki wiąże się z naruszeniem prawa konsumenta do zapoznania się z formularzem informacyjnym w warunkach pozbawionych czynników wywołujących potencjalną presję na konsumenta (obecność przedstawiciela Spółki, obecność innych osób w punkcie obsługi, presja czasu) oraz brakiem możliwości porównania ofert różnych pożyczkodawców na podstawie informacji zawartych w formularzu informacyjnym. Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił, że praktyka ta miała charakter długotrwały, bo Spółka stosowała ja od 31 lipca 2014 r., czyli ponad dwa lata. Prezes UOKiK trafnie ocenił wagę naruszenia na poziomie umiarkowanym. Jednocześnie Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił, że w toku postępowania administracyjnego w dniu 24 stycznia 2017 r. Spółka zaniechała stosowania omawianej praktyki oraz to, że praktyka ta miała lokalny charakter. Prezes UOKiK nie stwierdził też w tym przypadku istnienia okoliczności obciążających. W ocenie Sądu kara w wysokości 1000 zł, która stanowi (...) średniego obrotu Spółki za lata 2014-2016 i jednocześnie (...) maksymalnego wymiaru kary przewidzianego w art. 106 ust. 6 uokik jest adekwatna do wagi naruszenia i towarzyszących mu okoliczności.

Co do kary za naruszenie stwierdzone w pkt III zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił, że naruszenie zbiorowych interesów konsumentów miało miejsce na etapie przedkontraktowym jednakże rzutowała lub mogła rzutować na etap jego wykonywania. Szkodliwość praktyki polegała na tym, że powodować błędne wyobrażenie co do rzeczywistej wielkości środków przekazywanych w ramach umowy kredytowej. Sposób prezentacji przez Spółkę danych dotyczących oferowanej pożyczki mógł prowadzić do mylnego wniosku, iż jest on tańszy niż w rzeczywistości. Efektem przedmiotowego naruszenia mogło być podjęcie przez konsumenta decyzji o zawarciu umowy, której inaczej by nie podjął, gdyby miał świadomość, że różnica pomiędzy faktycznie otrzymanymi środkami, a kosztami, które wiążą się z zaciągnięciem pożyczki jest większa. Prezes UOKiK trafnie uznał stopień omawianego naruszenia za umiarkowany.

W miarkowaniu kary uwzględniono ponadto, że omawiana praktyka stosowana była od 31 lipca 2014 r., a zatem w sposób długotrwały.

Określając ostateczny wymiar kary Prezes UOKiK uwzględnił jako okoliczność łagodzącą zaniechanie stosowania omawianej praktyki w dniu 24 stycznia 2017 r., a zatem w toku przedmiotowego postępowania. W miarkowaniu kary uwzględniono również lokalny charakter naruszenia.

Jednocześnie Prezes UOKiK nie stwierdził okoliczności obciążających. W ocenie Sądu wymierzona za to naruszenie kara w wysokości 2000 zł, co stanowiąca(...) średniego obrotu Spółki za lata 2014-2016 i jednocześnie (...) maksymalnego wymiaru kary przewidzianego w art. 106 ust. 6 uokik jest adekwatna do rozmiaru i skutków naruszenia.

Co do przesłanek kary za praktykę opisaną w punkcie IV decyzji to rację ma pozwany, że praktyka stosowana przez Spółkę naruszała przede wszystkim podstawowe prawo konsumentów, jakim jest prawo do rzetelnej i prawdziwej informacji, której konsument może oczekiwać od kierowanego do niego przekazu reklamowego. Certyfikat (...) miał uwiarygodnić markę Spółki, w szczególności w odniesieniu do innych pożyczkodawców, nielegitymujących się takim oznaczeniem. Do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów dochodziło na etapie przedkontraktowym, pod wpływem certyfikatu, do którego Spółka nie miała prawa, konsumenci mogli podejmować decyzje dotyczące skorzystania z jej oferty.

Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił przy wymiarze kary długi, trwający od 31 lipca 2014 r., okres stosowania tej praktyki. Prawidłowo też przyjął, że stopień naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów był umiarkowany. Jako okoliczności łagodzące uwzględniono zaniechanie stosowania omawianej praktyki w dniu 6 lutego 2017 r., tj. w toku przedmiotowego postępowania, a także również lokalny charakter naruszeń.

Ponadto Prezes UOKiK nie stwierdził wystąpienia okoliczności obciążających.

W ocenie Sądu kara za stosowanie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, określonej w pkt IV sentencji niniejszej decyzji w wysokości 1000 zł stanowiąca (...) średniego obrotu Spółki za lata 2014- 2016 i jednocześnie 2,26% maksymalnego wymiaru kary przewidzianego w art. 106 ust. 6 uokik spełnia ustawowe kryteria, jest adekwatna do wagi naruszenia i jego skutków.

Kary pieniężne stanowią istotny instrument w zapewnieniu przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Funkcja tych kar nie ogranicza się jednak tylko do prewencji, czyli zapobiegania kolejnym naruszeniom ustawy przez tego samego przedsiębiorcę (prewencja szczególna), jaki i odstraszania od dopuszczania się tych naruszeń w przyszłości przez innych przedsiębiorców (prewencja ogólna). Przedmiotowym karom przypisuje się bowiem także funkcje egzekucyjne (przymuszające do wykonania, por. np. art. 107 uokik) oraz represyjne. W tym ostatnim przypadku chodzi o nałożenie na przedsiębiorcę, dopuszczającego się naruszeń, represji w postaci adekwatnej dolegliwości finansowej. Istotny jest także walor edukacyjny kar wymierzanych za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, gdyż ich nałożenie ma na celu podkreślenie naganności zachowania karanego przedsiębiorcy, (por. K. Kohutek, M. Sieradzka, Komentarz do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, System Informacji Prawnej LEX).

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że wysokość każdej z nałożonych na powoda kar pieniężnych mieści się w granicach określonych w art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik.

Tym samym, w ocenie Sądu, kary wymierzone zaskarżoną decyzją są adekwatne i pozostają we właściwej proporcji do skali i wagi naruszeń, których dopuściła się powodowa Spółka, jak również pozwolą na realizację wszystkich przypisywanych im funkcji. Natomiast podniesiony przez stronę powodową argument, iż orzeczone kary stanowią zbyt wysoką dolegliwość dla Spółki należało uznać za całkowicie gołosłowny i niepoparty żadnymi dowodami. Strona nie przedstawiłam w tym zakresie żadnych bliższych wyjaśnień oraz dokumentów, czy innych dowodów, co do aktualnej kondycji finansowej Spółki i rzekomo negatywnego wpływu na działalność powoda wykonania kar, nałożonych na Spółkę w zakwestionowanej decyzji.

W przywołanym już wyżej art. 106 ust. 1 uokik przewidziano, że Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie dopuścił się naruszenia zakazu określonego w art. 24. Sugerowany przez powoda sposób interpretacji danego przepisu, iż w drodze jednej decyzji Prezes może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną tylko w wysokości nie przekraczającej tej określonej w art. 106 ust. 1 uokik, jest błędny. W ocenie Sądu, wykładnia językowa tego przepisu prawa nie nasuwa wątpliwości co do tego, że odrębna kara pieniężna może zostać nałożona za każde zachowanie przedsiębiorcy naruszające zbiorowe interesy konsumentów i wysokość tej kary w każdym przypadku nie może przekroczyć wysokości 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. W przypadku więc gdy przedsiębiorca - tak jak w sprawie niniejszej - dopuszcza się kilku praktyk antykonsumenckich, które są rozpoznawane przez Prezesa UOKiK w ramach jednego postępowania administracyjnego i co do których zapada jedna decyzja administracyjna (co jest jak najbardziej dopuszczalne, a wręcz pożądane z punktu widzenia ekonomiki postępowania), to organ decydując się na wymierzenie kary pieniężnej, orzeka te karę za każdą z praktyk z osobna i wysokość każdej z tych kar - a nie wszystkich kar łącznie - nie może przekroczyć granic określonych w ustawie.

Rację ma też pozwany, że kary zostały wymierzone firmie będącym profesjonalistą na rynku usług pożyczkowych, więc trudno uznać je za rażąco wygórowane lecz są one adekwatne do stwierdzonych naruszeń.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie wobec braku podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o - wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. - zasadę odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że na koszty należne pozwanemu, jako stronie wygrywającej sprawę, złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł określonej w § 14 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Malinowska