Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2020 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Klaudia Miłek

Protokolant: Tomasz Janiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 27.02, 6.10.2020 roku sprawy, przeciwko G. N. s. W. i W. ur. (...) w W.

obwinionego o to że:

W dniu 13 stycznia 2019 r. ok. godz. 16.00 w W. na ul. (...) popełnił wykroczenie drogowe polegające na tym ,że kierując pojazdem marki A. (...) o nr rej. (...) przewoził małoletniego I. N. bez obowiązkowego fotelika samochodowego na trasie od ul. (...) do ul. (...).

tj. o czyn z 97 kw.

orzeka

I.  Na podstawie art. 97 kw w zw z art. 5§1 pkt 9kpw w zw z art. 62§2kpw postępowanie wobec G. N. umarza.

II.  Koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt V W 3515/19

UZASADNIENIE

G. N. został obwiniony o to, że w dniu 13 stycznia 2019 r. ok. godz. 16.00 w W. na ul. (...) popełnił wykroczenie drogowe, kierując pojazdem marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...), przewożąc małoletniego I. N. bez obowiązkowego fotelika samochodowego na trasie od ul. (...) do ul. (...). Po przeprowadzeniu rozprawy, Sąd umorzył postępowanie wobec dostrzeżenia negatywnej przesłanki procesowej z art. 5 § 1 pkt 9 k.p.w., tj. wniesienia skargi przez nieuprawnionego oskarżyciela.

Przeciwko G. W. Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej Policji prowadził czynności wyjaśniające na skutek zawiadomienia o wykroczeniu, złożonego przez S. N., byłą żonę G. N. (k.1-2 załącznika do akt). G. N. oraz S. N. mają syna I. N. (na dzień złożenia zawiadomienia: wiek 3,5 roku). Zawiadamiająca wskazała, że G. N. w dniu 13 stycznia 2019 r. odwożąc syna do domu, przewoził go bez wymaganego prawem fotelika (k. 6-8 załącznika do akt). W toku czynności ustalono, że pasy bezpieczeństwa pojazdu A. były wyposażone w urządzenie typu S. (...) (k.14-22 załącznika do akt) i to za ich pomocą małoletni I. N. był zabezpieczony. 7 czerwca 2019 r. wydano wniosek o odstąpieniu od kierowania wniosku o ukaranie do Sądu Rejonowego wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu (k.37 załącznika do akt). W związku z powyższym, S. N. jako przedstawiciel ustawowy małoletniego złożyła do tutejszego Sądu samoistny wniosek o ukaranie przeciwko G. N. o wykroczenie z art. 97 k.w. w zw. z art. 39 ust. 3b ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Sąd zważył, co następuje:

Analiza sprawy doprowadziła do konieczności umorzenia postępowania w oparciu o negatywną przesłankę procesową o charakterze formalnym. Na wstępie rozważań wskazać należy, że w polskim procesie karnym obowiązuje tzw. zasada skargowości - wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu. W konsekwencji, ustawodawca ujął w art. 5 § 1 pkt 9 k.p.w. przesłankę procesową, polegającą na braku skargi uprawnionego oskarżyciela, której zaistnienie w procesie obliguje Sąd do umorzenia postępowania, niezależnie od tego, na jakim etapie postępowanie to się znajduje. Chodzi zatem o sytuację, gdy w sprawie nie ma wniosku o ściganie w ogóle, albo też wniosek taki został złożony przez podmiot nieuprawniony. Krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi inicjującej postępowanie sądowe jest ograniczony ( T. B., Polskie prawo wykroczeń ..., s. 233) i obejmuje organ występujący w charakterze oskarżyciela publicznego, a w niektórych przypadkach również pokrzywdzonego. Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni lub ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje. Chodzi tutaj o osobę, która nie ma pełnych zdolności do czynności prawnych w znaczeniu prawa cywilnego.

W niniejszej sprawie, samoistny wniosek o ukaranie został złożony przez S. N., będącą przedstawicielem ustawowym I. N.. Kluczowym było zatem ustalenie, czy I. N. przysługiwał w tej konkretnej sprawie status pokrzywdzonego. Zgodnie z art. 25 § 1 k.p.w., pokrzywdzonym może być tylko ta osoba fizyczna lub prawna, instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez wykroczenie. Dobrem naruszonym (zagrożonym) przez wykroczenie jest, co do zasady, dobro chronione przez przepis statuujący czyn, który zarzuca się obwinionemu. Pokrzywdzony nie pojawia się zatem wtedy, gdy norma prawna chroni interes ogólny, a czyn ze swej istoty nie godzi w żadne indywidualne dobra.

Wykroczenie z art. 97 k.w. polega na wykroczeniu przeciwko porządkowi w ruchu drogowym poprzez niestosowanie się do przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. G. N. został obwiniony o to, że nie zastosował się do nakazu płynącego z art. 39 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który wskazuje, że kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim pojazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy, z zastrzeżeniem ust. 3, 3b i 3c. Na gruncie niniejszej sprawy chodziło o ust. 3b: „zezwala się na przewożenie w pojeździe kategorii M1, N1, N2 i N3, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy, na tylnym siedzeniu pojazdu, dziecka mającego co najmniej 135 cm wzrostu przytrzymywanego za pomocą pasów bezpieczeństwa w przypadkach, kiedy ze względu na masę i wzrost dziecka nie jest możliwe zapewnienie fotelika bezpieczeństwa dla dziecka lub innego urządzenia przytrzymującego dla dzieci zgodnego z warunkami, o których mowa w ust. 3.”. Chodzi zatem o niewywiązanie się z obowiązku posiadania w pojeździe i korzystania z odpowiedniego zabezpieczenia w postaci fotelika lub pasów, adekwatnych do wieku i wzrostu dziecka. Dobrem chronionym prawnie jest tutaj bezpieczeństwo i porządek ruchu na drogach publicznych. Sens oraz brzmienie przepisu stanowiącego podstawę wniosku o ukaranie nie sugeruje, aby sprawca wskazanego wykroczenia godził w inne dobra chronione prawem. Inaczej wygląda bowiem sytuacja, w której niezastosowanie się do zasad ruchu drogowego prowadzi np. do kolizji, której skutkiem jest powstanie konkretnej szkody majątkowej albo pokrzywdzenie jej uczestników. I. N., będąc pasażerem pojazdu kierowanego przez obwinionego, korzystał z pasów bezpieczeństwa wraz z zabezpieczeniem typu S. (...). Istotą niniejszej sprawy było ustalenie, czy wiek, waga oraz wzrost małoletniego pozwalał na przewożenie go przy pomocy ww. pasów. Ponadto, do znamion wykroczenia z art. 97 k.w. nie należy zagrożenie bezpieczeństwu innej osoby, na co z kolei wskazuje np. art. 98 k.w. Nie można zatem uznać, że zarzucany obwinionemu czyn doprowadził w sposób bezpośredni do naruszenia lub zagrożenia dobra prawnego I. N..

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że S. N., działając w imieniu I. N., nie posiadała statusu osoby uprawnionej do wniesienia samoistnego wniosku o ukaranie. Dokonać tego może bowiem jedynie oskarżyciel publiczny albo pokrzywdzony. Oskarżyciel publiczny odstąpił od kierowania do sądu wniosku o ukaranie, zaś specyfika i okoliczności popełnienia wykroczenia wykluczają możliwość przyjęcia, iż I. N. można przypisać status pokrzywdzonego tym wykroczeniem. Konsekwencją tego jest uznanie, że wniosek o ukaranie został złożony przez osobę nieuprawnioną, a Sąd jest wobec tego zobowiązany do umorzenia postępowania. Negatywna przesłanka procesowa z art. 5 § 1 pkt 9 k.p.w. została stwierdzona po rozpoczęciu przewodu sądowego, dlatego zgodnie z brzmieniem art. 62 § 2 k.p.w., wydano wyrok o umorzeniu.

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia zasadą jest, że w sytuacji umorzenia postępowania, koszty postępowania ponosi odpowiednio oskarżyciel publiczny lub posiłkowy, w zależności od tego, który podmiot złożył wniosek wszczynający postępowanie. Wyjątki od takiego rozstrzygnięcia przewiduje art. 624 § 1 k.p.k., stosowany odpowiednio w sprawach o wykroczenia. Sąd może zwolnić oskarżonego lub oskarżyciela posiłkowego w całości lub w części od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, jeżeli istnieją podstawy do uznania, że uiszczenie ich byłoby dla nich zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. W niniejszej sprawie, Sąd postanowił zwolnić oskarżyciela posiłkowego z ponoszenia przezeń kosztów. Miał bowiem na uwadze, że wniosek o ukaranie złożył podmiot nieprofesjonalny – S. N., matka I. N.. Umorzenie zaś nastąpiło z powodu wystąpienia negatywnej przesłanki procesowej. S. N. mogła nie mieć świadomości, że w świetle prawa I. N. nie był pokrzywdzony wykroczeniem, a w jej odczuciu, z troski o dziecko, sprawa wymagała skierowania wniosku do Sądu. Sąd wziął także pod uwagę sytuację rodzinną oskarżycielki – jest ona po rozwodzie i na co dzień I. N. zamieszkuje u niej. To wszystko zdecydowało o zastosowaniu art. 624 § 1 k.p.k.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji