Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Marta Szerel (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Fronczyk

SA Edyta Jefimko

Protokolant: Kacper Kowalewski

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko Bankowi (...) spółce akcyjnej w W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 27 września 2018 r., sygn. akt XXVI GC 286/17

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz Banku (...) spółki akcyjnej w W. kwotę 18.750 (osiemnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Alicja Fronczyk Marta Szerel Edyta Jefimko

Sygn. akt VII AGa 594/19

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniósł przeciwko Bankowi (...) spółce akcyjnej w W. pozew o ustalenie w trybie art. 791 § 3 k.p.c., że tytuł wykonawczy w postaci aktu notarialnego Rep. A nr (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z 16 lipca 2015 r., sygn. akt VIII GCo 730/15, nie może być wykonany wobec powoda, albowiem powodowi przysługuje skuteczne wobec wierzyciela prawo, wynikające z umowy użyczenia z 21 maja 2012 r. W piśmie z 20 grudnia 2016 r. powód sprecyzował, iż przedmiotem pozwu jest roszczenie z art. 840 k.p.c., tj. pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego Rep. A nr (...) a uprawnienie do wytoczenia takiego powództwa strona powodowa wywodzi z treści art. 791 § 3 k.p.c. Następnie, w piśmie z 5 stycznia 2018 r. powód podniósł, iż w obrocie prawnym funkcjonuje również umowa najmu z 27 czerwca 2012 r., na mocy której powód także posiada legitymację do żądania pozbawienia tytułu egzekucyjnego klauzuli wykonalności względem niego.

Pozwany konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z 27 września 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 10817 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 27 sierpnia 1998 r. K. C., jako prowadzący PPUH (...) z siedzibą w K., nabył nieruchomość stanowiącą działkę ewidencyjną nr (...), o księdze wieczystej nr (...). Następnie, aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 23 stycznia 2004 r. K. C., jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., nabył nieruchomość, stanowiącą działki ewidencyjne o nr (...), o księdze wieczystej nr (...). 18 maja 2012 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. a K. C. zawarta została umowa najmu, zarządu i pełnomocnictwa do zawierania umów. Czas umowy określony był na 15 lat od 18 maja 2012 r. W dniu 21 maja 2012 r. K. C., jako użyczający, posiadający tytuł prawny w postaci powyższej umowy, zawarł z powodem umowę użyczenia, w której oddał do bezpłatnego używania powierzchnię użytkową w postaci hali nr I, hali nr II, hali nr III, magazynu oraz małego magazynu, znajdującą się na nieruchomościach, dla których Sąd Rejonowy w Otwocku prowadzi księgi wieczyste o numerach KW (...) i KW (...). Umowa użyczenia została zawarta na czas oznaczony 10 lat, od 21 maja 2012 r. do 20 maja 2020 r. 11 czerwca 2012 r. został sporządzony raport z audytu stanu prawnego nieruchomości przedstawionych powyżej.

Dalej, Sąd Okręgowy ustalił, że 27 czerwca 2012 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., jako finansującym, a (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., jako korzystającym, została zawarta umowa leasingu nieruchomości. W myśl § 2 ust. 1 tej umowy, finansujący zobowiązał się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do nabycia od zbywcy, na mocy umowy sprzedaży, przedmiotu leasingu i przekazania korzystającemu do używania i pobierania pożytków w podstawowym okresie umowy. W § 24 ust. 1 pkt 3 umowy zastrzeżono, iż finansujący może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli, między innymi, korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej równowartości jednej raty leasingowej lub innych płatności wynikających z umowy i nie zapłaci zaległości w terminie 7 dni od otrzymania od finansującego wezwania do zapłaty zawierającego zagrożenie, że w razie bezskutecznego upływu terminu finansujący będzie mógł wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. W § 27 ust. 1 umowy leasingu zastrzeżono, że wraz z umową w tym samym dniu zawarta zostanie warunkowa przedwstępna umowa sprzedaży, na podstawie której finansujący zobowiąże się do sprzedaży korzystającemu po upływie podstawowego okresu umowy prawa własności gruntu oraz związanego z nim prawa własności budynku za cenę określoną w ust. 2, a kupujący uzyska prawa oraz zobowiąże się za tę cenę prawo własności gruntu oraz związane z nim prawo własności budynku od finansującego kupić. Korzystający oświadczył, że znana jest mu treść warunkowej przedwstępnej umowy sprzedaży i treść tę akceptuje bez zastrzeżenia. Do umowy leasingu dołączono załącznik nr 4, tj. zestawienie umów najmu, w którym widnieje jedynie umowa najmu z 27 czerwca 2012 r. zawarta pomiędzy (...) sp. z o.o. a (...) (...) sp. z o.o.

Następnie, w akcie notarialnym Rep. A nr (...) z 27 czerwca 2012 r. K. C., działający w imieniu spółki (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., oświadczył, iż w związku z zawarciem 27 czerwca 2012 r. umowy leasingu nieruchomości, na podstawie której spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. oddała spółce (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. do używania i pobierania pożytków wymienione w akcie nieruchomości w zamian za zapłatę wynagrodzenia oraz innych należności określonych w umowie, działając w imieniu spółki (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., w wykonaniu zobowiązania, o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 2 umowy, składa oświadczenie o poddaniu spółki (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. egzekucji wprost z tego aktu.

Kolejno, 27 czerwca 2012 r. pomiędzy (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. a (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. została zawarta umowa najmu przedmiotowych nieruchomości. W § 1 ust. 1 wynajmujący oświadczył, iż właścicielem nieruchomości jest spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., a wynajmujący jest uprawniony do używania przedmiotu najmu na podstawie umowy leasingu .

W dniu 29 czerwca 2012 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. a (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. została zawarta umowa pożyczki. Uzyskana kwota była przeznaczona w całości na spłatę pierwszej raty z tytułu umowy leasingu.

W listopadzie 2012 r., na skutek czynności konserwacyjnych prowadzonych na dachu przedmiotowej nieruchomości, doszło do pożaru przedmiotu leasingu, tj. hali produkcyjnej oraz uszkodzenia urządzeń produkujących opakowania foliowe. Powód do dnia złożenia pozwu w niniejszej sprawie nie otrzymał odszkodowania za powstałą w wyniku pożaru szkodę. Od pożaru powód przestał regulować raty czynszu z tytułu umowy najmu, następnie (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przestał regulować raty leasingowe. W związku z powyższym, 6 maja 2013 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wezwał korzystającego do zapłaty kwot szczegółowo wymienionych w wezwaniu, a następnie, pismem z 31 maja 2013 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wypowiedział korzystającemu umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Dłużnik odebrał wypowiedzenie 3 czerwca 2013 r.

Sąd pierwszej instancji ustalił też, że 15 lutego 2014 r., na podstawie umowy przeniesienia przedsiębiorstwa sporządzonej w formie aktu notarialnego, (...) Bank (...) S.A. nabył własność przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. i wstąpił w stosunki wynikające z zawartych przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. umów leasingu. Następnie, na podstawie uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia wspólników (...) S.A. z 25 lutego 2015 r. o połączeniu oraz uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia wspólników (...) Bank (...) S.A. z tego samego dnia o połączeniu doszło do połączenia (...) S.A. z (...) Bank (...) S.A. w trybie art. 492 § 1 k.s.h., w ten sposób, że cały majątek (...) Bank (...) S.A. został przeniesiony na rzecz (...) S.A. Aktualnie spółka działa pod (...) Bank (...) spółka akcyjna.

Pismem z 17 marca 2015 r. pozwany wezwał powoda do wydania nieruchomości w terminie 14 dni od otrzymania wezwania. Następnie, pozwany wystąpił do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu Rep. A nr (...) z 27 czerwca 2012 r. Postanowieniem z 16 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie VIII Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt VIII GCo 730/15 nadal klauzulę wykonalności wyżej wymienionemu aktowi notarialnemu.

27 października 2015 r. w K. (ul. (...)) podjęto czynności egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego Rep. A nr (...), zaopatrzonego postanowieniem z 16 lipca 2015 r. w klauzulę wykonalności, przeciwko dłużnikowi (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. Tego samego dnia powód złożył wniosek w trybie art. 791 § 3 k.p.c. o wstrzymanie się z dokonaniem czynności egzekucyjnych polegających na opróżnieniu i wydaniu nieruchomości położonych w K., gmina O., dla których prowadzone są księgi wieczyste o nr (...), na rzecz (...) S.A. na podstawie tytułu wykonawczego. Postanowieniem z 15 czerwca 2016 r., wydanym przez Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w sprawie o sygn. akt IV Cz 967/16, zawieszono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Otwocku pod sygn. akt Km 1018/15.

W takim stanie faktycznym, ustalonym na podstawie wskazanych dokumentów, a także zeznań świadka i częściowo przesłuchania stron, Sąd Okręgowy stwierdził, że powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Powód dochodził pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego Rep. A nr (...) z 27 czerwca 2012 r., w którym dłużnik poddał się egzekucji dotyczącej wydania nieruchomości, któremu to aktowi notarialnemu została nadana klauzula wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z 16 lipca 2015 r. w sprawie o sygn. akt VIII GCo 730/15. Zgodnie z art. 791 § 1 k.p.c. tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania nieruchomości, statku lub do opróżnienia pomieszczenia upoważnia do prowadzenia egzekucji także przeciwko każdemu, kto uzyskał władanie nad tym przedmiotem po wszczęciu postępowania, w którym wydano tytuł egzekucyjny. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają praw określonych przepisami o ochronie lokatorów oraz praw, które są skuteczne wobec wierzyciela. Jeżeli dłużnik twierdzi, że przysługuje mu prawo skuteczne wobec wierzyciela, komornik wstrzyma się względem niego z czynnościami egzekucyjnymi, pouczając, że w terminie tygodnia może wytoczyć powództwo o pozbawienie w stosunku do niego tytułu wykonawczego wykonalności (art. 791 § 3 k.p.c.).

Sąd pierwszej instancji ocenił, że powód złożył pozew na powyższej podstawie w terminie, jednak powództwo podlegało oddaleniu ze względu na niewykazanie przez stronę powodową przysługującego jej skutecznego prawa wobec wierzyciela.

Powód w pierwszej kolejności powoływał się na umowę użyczenia z 21 maja 2012 r., która została zawarta jeszcze przed wydaniem przedmiotowego tytułu egzekucyjnego. Następnie zmieniono podstawę faktyczną powództwa, powołując się dodatkowo na umowę najmu z 27 czerwca 2012 r., zawartą z leasingobiorcą przedmiotowych nieruchomości. Mając na uwadze dyspozycję z art. 791 § 1 k.p.c. Sąd wskazał, że umowa użyczenia z 21 maja 2012 r. powstała przed uzyskaniem tytułu egzekucyjnego w postaci aktu notarialnego Rep. A nr (...). Poza tym, musi ona ustąpić przed prawem własności, gdyż umowa użyczenia nie przyznaje uprawnionemu z tytułu użyczenia środków ochrony przeciwko każdoczesnemu właścicielowi rzeczy. W oparciu o wskazaną umowę użyczenia powodowi nie przysługuje zatem legitymacja czynna. Co się zaś tyczy drugiej podstawy faktycznej, biorąc pod uwagę ustaloną chronologię zdarzeń w związku z zawieraniem poszczególnych umów 27 czerwca 2012 r., tj. umowy leasingu, oświadczenia o poddaniu się egzekucji oraz umowy najmu, Sąd Okręgowy stwierdził, iż umowa najmu została zawarta po złożeniu oświadczenia o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...). Zatem strona powodowa na podstawie umowy najmu miała prawo żądać pozbawienia wykonalności tytułu egzekucyjnego w postaci aktu notarialnego. Jednakże powyższe żądanie mogłoby być spełnione pod jednym warunkiem, tzn. jeżeli strona powodowa wykazałaby, że posiada skuteczne prawo władania rzeczą w stosunku do wierzyciela. Biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy nie można zaś przypisać stronie powodowej takiego tytułu prawnego.

Sąd wskazał, że powód wywodził skuteczne prawo władania rzeczą z umowy najmu zawartej pomiędzy spółką powodową a spółką (...) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. W następstwie powyższego należało ustalić, czy spółka (...) (...) sp. z o.o. posiadała tytuł prawny do władania przedmiotową nieruchomością, albowiem powód wywodził swój tytuł prawny od tej spółki, a w szczególności od umowy leasingu. Zatem, zdaniem Sądu pierwszej instancji, jeżeli umowa leasingu jest nadal w mocy, to należy przyjąć, iż powodowa spółka posiada również tytuł prawny. Natomiast, jeśli umowa leasingu nie jest w mocy, to również umowa najmu tej nieruchomości nie ma mocy prawnej. Korzystający, tj. (...) (...) sp. z o.o., dopuścił się zwłoki z zapłatą rat leasingowych, dlatego najważniejszą okolicznością do rozpoznania przez Sąd była kwestia skuteczności wypowiedzenia umowy leasingu, a w szczególności powstała po stronie leasingobiorcy zwłoka. Analizując przepisy Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 709 ¹³ § 1 oraz 476 k.c., Sąd wskazał, że faktycznie doszło do wypadku losowego, tj. pożaru hali produkcyjnej w listopadzie 2012 r., tylko że leasingobiorcą wskazanej nieruchomości była spółka (...) (...) sp. z o.o., wprawdzie powiązana osobowo ze spółką (...) sp. z o.o., jednak mimo wszystko nie występowała w niniejszej sprawie tożsamość podmiotów. W związku z tym należało rozstrzygnąć kwestię zdolności płatniczych rat (...) spółki P (...) (...) sp. z o.o. a zgromadzony w sprawie materiał, w ocenie Sądu, nie był wystarczający do oceny sytuacji finansowej leasingobiorcy. Ponadto, Sąd zwrócił uwagę, iż ani spółka (...) sp. z o.o., ani (...) (...) sp. z o.o., nie podejmowały wszelkich możliwych działań na uzyskanie środków przeznaczonych na spłatę zobowiązania, tak istotnego zarówno dla spółki (...) sp. z o.o., jak i spółki (...) (...) sp. z o.o., zatem Sąd nie widzi przesłanki do przyjęcia braku zwłoki w zapłacie rat leasingowych, co w konsekwencji prowadziło do skutecznego rozwiązania umowy leasingu na podstawie złożonego oświadczenia z 31 maja 2013 r. Odwołując się do przepisów regulujących umowę najmu Sąd zauważył, iż w momencie skutecznego wypowiedzenia umowy leasingu, umowa najmu również ulega rozwiązania najpóźniej z chwilą zakończenia umowy leasingu. A co za tym idzie, umowa najmu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. ze spółką (...) (...) sp. z o.o. uległa rozwiązaniu 31 maja 2013 r., tj. w dniu skutecznego wypowiedzenia umowy leasingu. Zatem powód nie posiada skutecznego tytułu prawnego wobec wierzyciela.

Dodatkowo, Sąd Okręgowy wskazał, że powód nie mógł również oprzeć swojego żądania na podstawie art. 840 § 1 k.p.c. w zw. z art. 5 k.c.

O kosztach procesu postanowiono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

a) naruszenie przepisów postępowania, tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd pierwszej instancji dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, wobec jednoczesnego braku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego;

- art. 791 § 1 k.p.c., także w zw. z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., poprzez ich niezastosowanie;

- art. 212 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niezadawanie przesłuchiwanemu przedstawicielowi strony odpowiednich pytań;

- art. 271 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niezadawanie świadkowi odpowiednich pytań;

- art. 328 § 2 k.p.c. polegające na sporządzeniu wadliwego uzasadnienia wyroku, uniemożliwiającego poznanie rozumowania Sądu;

b) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 476 k.c., art. 709 ¹³ § 2 k.c. oraz art. 709 ¹⁷ k.c. w zw. z art. 668 k.c. – poprzez ich niewłaściwe zastosowanie.

Zarzucając powyższe, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniach przed Sądami pierwszej i drugiej instancji według norm przepisanych, lub według spisu kosztów w przypadku jego przedłożenia.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu za postępowanie apelacyjne według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie podlega uwzględnieniu.

Pozew został prawidłowo oddalony, jednak zasadnicza przyczyna to uzasadniająca nie została w motywach zaskarżonego orzeczenia w ogóle powołana.

Podstawą powództwa w niniejszej sprawie był art. 791 k.p.c., który w § 3 przewiduje możliwość wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego przez niewskazany w tytule wykonawczym podmiot, który twierdzi, że przysługuje mu prawo skuteczne wobec wierzyciela egzekwującego tytuł wykonawczy wydany przeciwko innej osobie, zobowiązujący, w szczególności jak w niniejszej sprawie, do wydania nieruchomości. Powództwo takie, stosownie do § 1 powyższego przepisu, przysługuje wyłącznie osobie, która uzyskała władanie nad przedmiotem (nieruchomością) po wszczęciu postępowania, w którym wydano tytuł egzekucyjny.

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, w tym zakresie niespornych, przepis powyższy w ogóle nie znajduje zastosowania. Nie jest bowiem kwestionowane, przez żadną ze stron, że powód, tj. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., uzyskał władanie nad nieruchomością, której dotyczy stosowny tytuł egzekucyjny, tj. akt notarialny z 27 czerwca 2012 r., Rep. A nr 5951/2012 o poddaniu się przez (...) (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością egzekucji co do obowiązku wydania nieruchomości położonych w K. przy ul. (...), obejmujących działki ewidencyjne o nr (...) (k. 153-157), przed powstaniem tego tytułu. Powód władał tą nieruchomością już wcześniej, jako właściciel do czasu sprzedaży finansującemu, czyli poprzednikowi prawnemu pozwanego. Na skutek umów zawieranych w związku z umową leasingu władania nieruchomością nie stracił. Zarówno przed, jak i po 27 czerwca 2012 r. powód użytkował przedmiotową nieruchomość do produkcji opakowań spożywczych (zeznanie świadka K. C. - k. 689; oświadczenia strony z rozprawy apelacyjnej – k. 982-983). Ustalenie tego podstawowego i niespornego faktu wystarczało dla dokonania oceny prawnej zgłoszonego w sprawie żądania.

Przedmiotowy tytuł egzekucyjny, zaopatrzony w klauzulę wykonalności przeciwko (...) (...) sp. z o.o., w ogóle nie upoważnia do prowadzenia egzekucji przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., czyli powodowi w niniejszej sprawie. W konsekwencji, powodowi nie przysługuje legitymacja do wytoczenia powództwa o pozbawienie tego tytułu wykonalności. Pozwany zaś, by prowadzić egzekucję przeciwko powodowi, powinien w odpowiednim postępowaniu uzyskać klauzulę wykonalności przeciwko niemu.

Jak wskazuje doktryna, w postępowaniach egzekucyjnych wszczętych po 12 maja 2012 r. tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania nieruchomości może stanowić podstawę prowadzenia egzekucji nie tylko względem dłużnika wymienionego w tym tytule, lecz także wobec każdego, kto uzyskał władanie nieruchomością po wszczęciu postępowania, w którym wydano tytuł egzekucyjny. W takiej sytuacji, by prowadzić egzekucję, wierzyciel nie musi uzyskać klauzuli wykonalności przeciwko tym osobom (tak M. Sieńko, Komentarz do art. 791 Kodeksu postępowania cywilnego, Lex on-line, Stan prawny: 2015.09.01). Powyższe nie znajduje jednak zastosowania w niniejszej sprawie z przyczyn wskazanych wyżej. Na brak zastosowania w niniejszej sprawie przepisu art. 791 k.p.c. zwracał już uwagę Sąd Apelacyjny rozpoznając zażalenie powoda na postanowienie oddalające wniosek o zabezpieczenie powództwa (k. 658).

Z samej tylko powyższej przyczyny apelacja powoda podlegała oddaleniu, jako nieuzasadniona. Powodowi bowiem, jako władającemu przedmiotowymi nieruchomościami przed powstaniem aktu notarialnego z 27 czerwca 2012 r., nie przysługuje legitymacja do wytoczenia powództwa na podstawie art. 791 § 3 k.p.c., gdyż tytuł ten nie jest skuteczny wobec niego.

Zważywszy na powyższe, nie można było uznać za trafne zarzutów apelacji dotyczących naruszenia art. 791 § 1 k.p.c., także w zw. z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., poprzez ich niezastosowanie.

Rozważając inne zarzuty apelacji wskazać należało, że także zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. nie był zasadny. Sąd Okręgowy wskazał dowody, na których się oparł, oraz ocenił ich wiarygodność, a także podał podstawę prawną orzeczenia, z przytoczeniem przepisów prawa. Okoliczność, iż apelujący nie podziela dokonanej oceny i nie zgadza się z pewnymi ustaleniami, nie oznacza, że treść uzasadnienia uniemożliwia zrozumienie sfery motywacyjnej i dokonanie kontroli instancyjnej kwestionowanego orzeczenia.

Co do dokonanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych stwierdzić trzeba, że wobec faktu, iż niesporna była podstawowa okoliczność w postaci władania przez powoda nieruchomością przed powstaniem tytułu egzekucyjnego, decydująca o braku uprawnienia procesowego powoda do wytoczenia przedmiotowego powództwa, podniesione w apelacji zarzuty dotyczące dowolności oceny określonego materiału sprawy i braku jego wszechstronnego rozważenia, mającego być dokonanym z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c., nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku.

Odnośnie do tego, kiedy została zawarta umowa najmu pomiędzy (...) (...) sp. z o.o. a powodem, w szczególności, czy przed zawarciem umowy leasingu, czy też po jej zawarciu, materiał sprawy – wbrew stanowisku apelacji – nie jest jasny. Zarówno w umowie leasingu, jak i w umowie najmu, są wzajemne odwołania do siebie nawzajem. Obie umowy noszą tę samą datę i wielce prawdopodobne jest, że zostały zawarte jako pewien kompleks umów, w których kolejność podpisywania nie była dla stron istotna.

Zarzuty dotyczące niezadawania świadkowi i stronie określonych pytań przez Sąd pierwszej instancji w sposób oczywisty nie były zasadne. Podczas tych czynności procesowych obecni byli pełnomocnicy obu stron i umożliwiono im zadawanie pytań osobom przesłuchiwanym, z której to możliwości skorzystał w szczególności pełnomocnik skarżącego powoda (k. 688-689, k. 690-692). Po zakończeniu przesłuchania strona powodowa nie zgłaszała w tym zakresie żadnych zastrzeżeń (k. 692).

Także powołane w apelacji zarzuty dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego regulujących umowę leasingu oraz skutki opóźnienia w spełnieniu świadczenia, nawet w przypadku ich niewłaściwego zastosowania, nie mogły skutkować wzruszeniem zaskarżonego orzeczenia.

Niezależnie od wskazanych na wstępie, oczywistych przyczyn bezzasadności powództwa i apelacji, stwierdzić należy, że ani powoływana przez powoda umowa użyczenia z 21 maja 2012, ani wskazywana alternatywnie umowa najmu z 27 czerwca 2012 r., nie stanowiły źródła prawa powoda skutecznego wobec pozwanego wierzyciela, o którym mowa w art. 791 § 2 k.p.c. Stąd wszystkie rozważania Sądu pierwszej instancji odnośnie do przyczyn i istnienia uzasadnionych podstaw ich rozwiązania oraz umowy leasingu, jak również wszystkie zarzuty apelacji w tym zakresie, były irrelewantne w niniejszej sprawie.

Ani umowa użyczenia, ani umowa najmu, nie były zawarte z pozwanym, czy jego poprzednikiem. Wynikające z nich prawa zobowiązaniowe są skuteczne wyłącznie inter partes, czyli pomiędzy stronami tych umów, w przeciwieństwie do praw rzeczowych, jakim jest własność, skutecznych erga omnes. Istnienie skutecznego względem pozwanego właściciela uprawnienia do władania rzeczą wynikać musiałoby z umowy uprawniającej powoda do władania rzeczą, której stroną byłby wierzyciel-właściciel. Na istnienie zaś takiej umowy powód nie powoływał się w ogóle w niniejszym postępowaniu.

Również powołany przez stronę powodową na rozprawie apelacyjnej art. 5 k.c. (k. 982) nie mógł zadecydować o trafności powództwa i apelacji. Nie może on bowiem stanowić samodzielnej podstawy żądania pozwu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2002 r., II CKN 943/00, Lex nr 521921).

Zważywszy na powyższe, apelację należało oddalić, o czym – na podstawie art. 385 k.p.c. – orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego postanowiono w myśl art. 98 k.p.c., zasądzając od przegrywającego powoda na rzecz pozwanego koszty zastępstwa w wysokości ustalonej zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Alicja Fronczyk Marta Szerel Edyta Jefimko