Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2020 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Daria Ratymirska

Protokolant: p. o. prot. sąd. Oliwia Zielińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2020 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa K. Z. (1)

przeciwko P. B. (1)

o zapłatę kwoty 20000 zł

I.  zasądza od pozwanego P. B. (1) na rzecz powódki K. Z. (1) kwotę 11600 zł (jedenaście tysięcy sześćset złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21.05.2020 r. do dnia zapłaty;

II.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

III.  oddala powództwo w dalszej części;

IV.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 3617 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

(...)

UZASADNIENIE

K. Z. (2) wniosła pozew o zasądzenie od P. B. (1) kwoty 20.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że kwota 20.000 zł, dochodzona niniejszym pozwem, stanowi należny jej zachowek po zmarłym ojcu J. B.. Pozwany zaproponował powódce kwotę 11.600 zł, tytułem zachowku. Zdaniem powódki ta kwota była za niska, mając na uwadze skład masy spadkowej.

Pozwany P. B. (1) w odpowiedzi na pozew uznał powództwo do kwoty 11.600 zł i wniósł o oddalenie powództwa w dalszym zakresie oraz wniósł o zwrot kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że wytoczone powództwo nie było konieczne, gdyż pozwany zaraz po prawomocnym stwierdzeniu nabycia przez niego spadku po J. B. chciał się rozliczyć z powódką z tytułu należnego zachowku, proponując jej kwotę 11.600 zł, na takich samych zasadach, jak uczynił to na rzecz pozostałych uprawnionych do zachowku. Pozwana nie przystała na tą propozycję. Z uwagi na powyższe oraz fakt, że w skład spadku nie wchodzą inne rzeczy, poza wskazanymi w projekcie ugody, pozwany zarzucił oczywistą bezzasadność powództwa, wskazując, że to powódkę winny obciążać koszty postępowania.

W piśmie procesowym z dnia 23 czerwca 2020 r. powódka zmodyfikowała żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 15.000 zł, tytułem zachowku. Podniosła, że w skład spadku, poza lokalem mieszkalnym i samochodem, wchodziły też inne rzeczy, gdyż lokal spadkodawcy był w pełni wyposażony, jednak powódka nie jest w stanie ich wycenić, bo lokal został dawno sprzedany i obecnie nie ma możliwości powołania biegłego w tym zakresie. Dlatego powódka uznała, że kwota 15.000 zł wyczerpuje w pełni jej roszczenie o zachowek, przyjmując, że nie jest konieczne szacowanie wartości wyposażenia lokalu. Powódka wskazała ponadto, że skoro pozwany uznawał roszczenie powódki do kwoty 11600 zł, to powinien był już wcześniej przekazać tą kwotę powódce, a tego nie uczynił, dlatego powódka zmuszona była wystąpić na drogę sądową. Wobec tego zasadnym jest obciążenie pozwanego kosztami postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany P. B. (1), na podstawie testamentu notarialnego z dnia 24 maja 2014 r., nabył spadek po ojcu J. B., zmarłym w dniu 26 października 2017 r.

Spadkodawca, który zmarł jako wdowiec, pozostawił pięcioro dzieci: powoda P. B. (1), pozwaną K. Z. (2) oraz P. B. (2), W. B. i T. B..

Dowód:

- postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 5 września 2018 r., wydane w sprawie o sygn. akt (...);

- zapewnienie spadkowe P. B. (1) w aktach (...).

W skład spadku po zmarłym J. B. wchodził udział w 3/4 części w prawie własności lokalu mieszkalnego, położonego w D. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Wartość tego lokalu w dniu 28 sierpnia 2018 r. została oszacowana przez rzeczoznawcę B. P. na kwotę 148.000 zł. Lokal ten został sprzedany przez pozwanego w dniu 30 listopada 2018r. za cenę 138.000 zł.

W skład spadku wchodził samochód F. (...), rok prod. 2004, o wartości 5000 zł.

Pozwany zawarł z P. B. (2), W. B. i T. B. ugody, na mocy których wypłacił każdemu z uprawnionych zachowek w wysokości po 11.600 zł, przyjmując opisany wyżej skład i wartość spadku.

Dowód:

- operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę B. P. k. 30 – 63;

- umowa sprzedaży lokalu k. 64 i nast.

- umowa sprzedaży pojazdu k.78

- zaświadczenie Banku Spółdzielczego w K. z dn. 27.10.2017r. k. 79

- wniosek o wypłatę po zmarłym k.80

- potwierdzenie wypłaty środków przez (...) S.A. k.82-83

- ugody k. 72 – 77.

Pismem z dnia 23.11.2018r. pozwany złożył powódce propozycję zawarcia ugody na tych samych warunkach, tj. wypłaty kwoty 11.600 zł w terminie miesiąca od zawarcia ugody. Powódka nie wyraziła zgody na proponowaną kwotę, domagając się wypłaty, tytułem zachowku, kwoty 20.000 zł, kwestionując skład masy spadkowej i jej wartość. W piśmie z dnia 21 grudnia 2018r. pozwany podtrzymał swoją propozycję z prośbą o wskazanie numeru rachunku bankowego, na który wypłaci bezsporną kwotę 11600 zł, pod rygorem uznania, że powódka odmawia przyjęcia zaofiarowanego jej świadczenia. W piśmie z dnia 26 lipca 2019r. pozwany poinformował powódkę, że wchodzący w skład spadku lokal sprzedał za cenę 138.000 zł, mimo jego wcześniejszej wyceny przez rzeczoznawcę na kwotę 148.000 zł, oraz, że wskazywane przez powódkę środki na rachunku bankowym, garaż i działka rekreacyjna nie wchodziły w skład spadku.

Dowód:

- projekt ugody z dnia 23.11.2018r. k. 10-11

- pisma powódki z dnia 6.12.2018 z potw. odbioru, z dnia 22.01.2019r. k.12, 16

- pisma pozwanego z dn. 21.12.2018r., 26.07.2019r. z potwierdzeniem nadania k. 84 - 87

Sąd zważył, co następuje:

Powódce przysługiwało prawo do zachowku po zmarłym ojcu, na podstawie art. 991 § 1 kc. Ustalenie wysokości należnego uprawnionej zachowku wymagało przede wszystkim określenia udziału spadkowego, stanowiącego podstawę obliczenia zachowku. W niniejszej sprawie, udział powódki w spadku wynosił 1/5. Należny jej zachowek wynosi połowę wartości udziału spadkowego (1/5 x 1/2 = 1/10). Przez powstały ułamek przemnożono następnie wartość substratu zachowku, na który składa się czysta wartość spadku. Dla celów ustalania zachowku, wartość spadku oblicza się – zgodnie z art. 995 kc - według stanu z chwili otwarcia spadku oraz według cen z chwili ustalania zachowku (orzekania o roszczeniach z tego tytułu).

Bezspornym było, że w skład spadku wchodził udział w opisanym wyżej lokalu mieszkalnym oraz samochód F. (...). Wartość wym. składników spadku, potrzebną do ustalenia substratu zachowku, Sąd przyjął w oparciu o zgodne ostatecznie stanowiska stron (powódka cofnęła wnioski dowodowe, zmierzające pierwotnie do wykazania innej wartości).

Powódka nie wykazała, aby w skład spadku wchodziły inne jeszcze składniki (art. 6 kc, art. 232 kpc). Jej nieprecyzyjne i ogólnikowe twierdzenia dotyczące wyposażenia mieszkania, przedstawione w piśmie procesowym z dnia 23.06.2020r., pozostały gołosłowne. Powództwo, ponad kwotę uznaną przez pozwanego, podlegało oddaleniu.

Odsetki od kwoty 11600 zł zasądzono od dnia 21.05.2020r., tj. po upływie 14 dni od doręczenia pozwu pozwanemu (art. 455 kc w zw. z art. 481§1 i 2 kc). Powódka nie wykazała, aby wcześniej wezwała pozwanego do zapłaty konkretnej kwoty z wyznaczonym terminem zapłaty, pomiędzy stronami trwały negocjacje ugodowe z wymianą korespondencji przedsądowej co do składu i wartości spadku. Istotnym jest, że pozwany uznał i od początku deklarował wypłatę zasądzonej kwoty, wnosząc bezskutecznie o wskazanie numeru rachunku bankowego powódki w piśmie z dnia 21.12.2018r. Powódka nie wykazała, aby podała pozwanemu ten numer. W tych okolicznościach niezrozumiałym było jej stanowisko, zawarte w piśmie procesowym z dnia 23 czerwca 2020r., że skoro pozwany uznawał roszczenie powódki do kwoty 11600 zł, to powinien był już wcześniej przekazać tę kwotę powódce, a tego nie uczynił, dlatego powódka zmuszona była wystąpić na drogę sądową, wobec tego zasadnym jest obciążenie pozwanego kosztami postępowania. W okolicznościach niniejszej sprawy nie było konieczności występować do sądu z pozwem, skoro powódka mogła otrzymać należny jej zachowek już ponad rok wcześniej. Kwestionowanie składu i wartości masy spadkowej okazało się bezpodstawne i gołosłowne. Brak zatem podstaw do uznania, że pozwany znajdował się w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia przed doręczeniem mu pozwu, jak również, że przegrał sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu.

Wniosek powódki, złożony pocztą elektroniczną w dniu 15.10.2020r. o odroczenie rozprawy (k. 96), podlegał oddaleniu, jako bezpodstawny. Zgodnie z art. 214 § 1 kpc rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków i innych uczestników postępowania, wymaga przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie sądu, wystawionego przez lekarza sądowego (art. 214 ¹§ 1 kpc). Ponadto, adwokat obowiązany jest zapewnić zastępstwo w przypadku urlopu lub innej przemijającej przeszkody tak, aby prowadzone przez niego sprawy nie doznały uszczerbku (art. 37a. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze).

Wobec uznania powództwa, zgodnie z art. 333 § 1 pkt 2 kpc, Sąd w tym zakresie opatrzył wyrok rygorem natychmiastowej wykonalności.

Orzeczenie w pkt IV wyroku oparto na przepisie art. 101 kpc i art. 98 § 1 ¹ kpc. W skład kosztów procesu, zasądzonych od powódki na rzecz pozwanego, wchodzi kwota 3600 zł - tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, będącego adwokatem, i kwota 17 zł, tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.