Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2018 r.

Sąd Rejonowy w Jędrzejowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2018 r. w Jędrzejowie na rozprawie

sprawy z powództwa Gmina J.

przeciwko H. W., A. B., E. W.

o opróżnienie lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w J.

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 489/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 lipca 2018 roku Gmina J. żądała nakazania pozwanym H. W., E. W. i A. B. opuszczenia i opróżnienia lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w J. przy ul. (...) składającego się z trzech pokoi i kuchni o łącznej powierzchni 45,60 m ² , ustalenia braku uprawnienia do lokalu socjalnego i zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że na podstawie umowy najmu z dnia (...) M. i Z. B. wraz z córkami B. B., H. B. i D. B. zajmowali lokal przy ul. (...) w J.. Pismem z dnia 5 sierpnia 2016 roku Z. B. przebywająca w Domu Pomocy Społecznej we W., zwróciła się do Gminy J. o zmianę głównego najemcy. Po podjęciu działań Gmina ustaliła, że w mieszkaniu przebywa jedynie H. W.. Jego żona D. B. z domu B. zmarła w dniu 13 października 2014 roku. Z. B. zmarła 4 marca 2017 roku. H. W. nie należy do osób objętych przepisem z art. 691 § 1 k.c. Wobec powyższego Gmina zażądała wydania lokalu proponując pozwanym lokal zamienny. H. W. odmówił zamiany lokali mieszkalnych. (k.1-5)

Pozwany H. W. wniósł o oddalenie powództwa. (k.47)

Pozwana E. W. działająca również jako przedstawicielka ustawowa małoletniego A. B. wniosła o oddalenie powództwa. (k.54)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lipca 1972 roku Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w J. decyzją nakazał M. i Z. B. opróżnienie lokalu położonego przy ul. (...) w J. i przydzielił im lokal zastępczy w J. przy ul. (...). W dniu 28 lipca 1972 roku Zakład Gospodarstwa Mieszkaniowego zawarł z M. B. i Z. B. umowę o najem lokalu mieszkalnego przydzielonego uprzednio jako lokal zastępczy przy ul. (...). W wynajętym mieszkaniu wraz z M. B. i Z. B. mieszkały ich córki B. B., H. B. oraz urodzona (...) D. B..

Ustalono na podstawie: odpisu decyzji z dnia 18 lipca 1972 roku k.8, umowy najmu z dnia 28 lipca 1972 roku k.9-10, zeznań H. W. k.54

W dniu 20 stycznia 1978 roku zmarł M. B.. W lokalu przy ul. (...) pozostały m.in. Z. B. i D. B.. W dniu 24 września 1983 roku D. B. zawarła związek małżeński z H. W.. Pozwany na terenie miasta J. nie posiadał żadnego lokalu mieszkalnego, zamieszkał wraz z żoną w lokalu przy ul. (...). W lokalu tym po urodzeniu zamieszkała również córka H. i D. E. (...). W dniu 13 października 2014 roku zmarła D. B. z domu B.. W dniu 4 marca 2017 roku zmarła Z. B.. W lokalu przy ul. (...) nadal zamieszkuje H. W..

Ustalono na podstawie: zeznań H. W. k.54, zeznań E. W. k.54v, zaświadczenie o zameldowaniu k.53

Pozwana E. W. wraz z synem A. B. przebywa w J. zarówno w lokalu przy ul. (...) jak i w lokalu przy ul. 11 listopada 5/4.

Ustalono na podstawie: informacji KP w J. k.21, zeznań H. W. k.54, zeznań E. W. k.54v

H. W. jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba poszukująca pracy, E. W. jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna. H. W. korzysta z pomocy finansowej Ośrodka Pomocy (...) w J.. Pozwani nie pobierają świadczeń z ZUS.

Ustalono na podstawie: informacji PUP w J. k. 30, informacja (...) w J. i karty świadczeń rodziny k.31-41, informacji ZUS k.42-43

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył co następuje:

W przedmiotowej sprawie nie było kwestionowane, iż Gmina J. jest podmiotem wynajmującym lokal mieszkalny numer (...) położony w J. ul. (...).

Pozwani wnosząc o oddalenie powództwa wskazywali, że przysługuje im prawo do zamieszkiwania we wskazanym wyżej lokalu.

Bezspornym w niniejszym procesie było, że w oparciu o umowę z dnia 28 lipca 1972 roku M. B. i Z. B. byli najemcami lokalu mieszkalnego położonego w J. przy ul. (...). Wraz z nimi na stałe w lokalu zamieszkiwała m.in. D. B.. W dniu 20 stycznia 1978 roku zmarł M. B.. Jak stanowił art.691 k.c. w wersji obowiązującej na tą datę, w razie śmierci najemcy mieszkania osoby bliskie najemcy, które stale z nim mieszkały aż do chwili jego śmierci, wstępują w stosunek najmu. Do osób bliskich najemcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 8 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. prawo lokalowe, należeli jego wstępni, zstępni, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, powinowaci w tej samej linii lub stopniu, osoby przysposobione oraz ich małżonkowie i zstępni, osoby przysposabiające, osoby małoletnie przyjęte na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego na wychowanie, a także osoby pozostające faktycznie we wspólnym pożyciu. W razie śmierci jednego z małżonków, będących najemcami lokalu mieszkalnego, w stosunek najmu zgodnie z wyżej wskazywanymi przepisami wstępowały zatem osoby bliskie - a więc i dzieci małżonków - które stale z nimi mieszkały aż do chwili śmierci. (por. uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 grudnia 1978 r. III CZP 87/78) Zatem w dacie 20 stycznia 1978 roku D. B., stale zamieszkała w lokalu mieszkalnym położonym w J. przy ul. (...) wstąpiła w stosunek jego najmu. Wstąpienie w stosunek najmu nie prowadzi do wygaśnięcia istniejącego stosunku ale jedynie do przekształcenia podmiotowego po stronie najemcy. Umowa najmu o ustalonej pierwotnie treści jest nadal podstawą wiążącą strony stosunku prawnego.

W dniu 24 września 1983 roku D. B. zawarła związek małżeński z H. W.. Pozwany na terenie miasta J. nie posiadał żadnego lokalu mieszkalnego, zamieszkał wraz z żoną w lokalu przy ul. (...), o czym świadczy zaświadczenie o zameldowaniu (k.53). Jak stanowił art. 9 ust 3 obowiązującej na tą datę ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. prawo lokalowe małżonkowie wspólnie zajmujący lokal mieszkalny są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich lub przydział lokalu pozostającego w dyspozycji terenowego organu administracji państwowej nastąpił na rzecz jednego z małżonków. Jak wynika z treści tego przepisu w momencie zawarcia związku małżeńskiego drugi małżonek z mocy prawa wstępował w stosunek najmu, dochodziło do przekształcenia podmiotowego po stronie najemcy. Jak wyżej wskazano D. B. w momencie zawierania związku małżeńskiego z H. W. była najemcą lokalu przy ul. (...). Wobec powyższego H. W. z mocy prawa wstąpił w stosunek najmu przedmiotowego lokalu. Jak wskazano powyżej dla zastosowania przepisu art. 9 ust 3 prawa lokalowego nie ma znaczenia fakt, że D. B. nie zawierała umowy najmu ale wstąpiła w ten stosunek w oparciu o art. 691 k.c. Jak wyjaśniono powyżej wstąpienie w stosunek najmu nie prowadziło do wygaśnięcia umowy, nie było nawiązaniem jej z mocy prawa, skutkowało jedynie podstawieniem podmiotowym. Przepis art. 9 ust 3 nie wyłączał zatem z zakresu zastosowania takich osób.

Pomimo uchylenia przepisów prawa lokalowego należało przyjąć niekwestionowany w orzecznictwie pogląd, że jeżeli stan faktyczny powodujący powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego nastąpił pod rządem dawnej ustawy, do oceny skutków prawnych stosuje się ustawę dawną, także po wejściu w życie nowej ustawy. (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 lutego 1997 r. I CKU 87/96)

Skoro tak, to pozwany H. W. legitymuje się skutecznie tytułem najmu przedmiotowego lokalu.

Przedłożone oświadczenia strony powodowej nie mogą być traktowane jako wypowiedzenia umowy najmu. Zgodnie z treścią art. 11 ust 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia. Musi być zatem jasne, że oświadczenie dotyczy wypowiedzenia. Ponadto gdy przyczyną wypowiedzenia jest pozostawanie w zwłoce z zapłatą czynszu, wypowiedzenie musi być poprzedzone uprzedzeniem lokatora na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty. Powód nie wykazał aby dochował tych warunków.

E. W. jest córką H. W. a A. B. jego wnukiem. Swoje uprawnienia do zamieszkiwania w lokalu czerpią zatem z prawa przysługującego H. W.. Zamieszkiwanie z najemcą krewnych lub powinowatych, względem których najemca nie ma obowiązku alimentacyjnego, jest stosunkiem zbliżonym do użyczenia. (por. uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna - zasada prawna z dnia 6 kwietnia 1970 r. III CZP 61/69)

Z tego powodu należało oddalić powództwo w całości.

Na marginesie jedynie należy zauważyć, że żądając wydania nieruchomości strona powodowa powinna w pozwie powołać się na okoliczności uzasadniające jej legitymację czynną a w przypadku kwestionowania tych okoliczności winna je wykazać. Tymczasem strona powodowa w treści pozwu wskazywała jedynie na fakt przysługujących jej uprawnień wynajmującego. Jednocześnie Gmina J. zaprzeczała aby pozwani byli stronami stosunku najmu, wskazując że zajmują lokal bez posiadania tytułu prawnego. Wynajmujący nie ma tymczasem legitymacji czynnej do żądania wydania mu przedmiotu najmu od osoby trzeciej, nie będącej najemcą, ani osobą której najemca oddał przedmiot w podnajem lub do bezpłatnego używania. Strona powodowa nie wskazała w pozwie na okoliczności uzasadniające jej legitymację czynną w niniejszym procesie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Odpis wyroku/postanowienie wraz z uzasadnieniem doręczyć:

................................................................ - wraz z pouczeniem o sposobie i terminie apelacji

................................................................ - wraz z pouczeniem o sposobie i terminie apelacji

................................................................ - wraz z pouczeniem o sposobie i terminie apelacji

................................................................

SSR Adam Struski