Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2017 r. w Katowicach

sprawy z odwołania U. S. (U. S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonej U. S.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach

z dnia 5 września 2016 r. sygn. akt XI U 60/16

oddala apelację.

/-/SSA A. Kolonko /-/SSA W. Bzibziak /-/SSA W. Nowakowski

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1939/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 listopada 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w S. odmówił przyznania ubezpieczonej U. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ wprawdzie komisja lekarska ZUS orzeczeniem z 2 listopada 2015r. uznała ją za częściowo niezdolną do pracy do 30 listopada 2016r., ale stwierdziła,
że niezdolność ta powstała 16 grudnia 2014r., a zatem po upływie 18 miesięcy od
ustania ostatniego okresu ubezpieczenia. Nadto U. S. zarówno w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy, jak i przez złożeniem wniosku o świadczenie nie posiada co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczona domagała się jej zmiany i przyznania renty. Podniosła, że z powodu stanu zdrowia nie była w stanie w ciągu ostatnich 10 lat przepracować wymaganego okresu. Leczy się od 2010r. na kręgosłup oraz przeszła w październiku 2015r. zabieg kolana prawego, a w marcu 2016r. czeka ją zabieg drugiego kolana.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podając okoliczności wskazane w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 5 września 2016 r., sygn. akt XI U 60/16 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie U. S..

Na podstawie akt rentowych ustalił Sąd, że odwołująca się ur. (...), złożyła
w dniu 28 maja 2015r. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, który został oddalony zaskarżoną decyzją.

W oparciu o opinie biegłych lekarzy sądowych z zakresu ortopedii i neurologii (k. 12-17 a.s.) przyjął Sąd, że ubezpieczona cierpi na zespół bólowy kolana prawego na podłożu umiarkowanych zmian zwyrodnieniowych, łagodne wysiękowe zapalenie błony maziowej stawu kolanowego, umiarkowane zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym obecnie bez istotnej manifestacji klinicznej. Schorzenia te czynią ją częściowo niezdolną do pracy z ogólnego stanu zdrowia, a niezdolność istnieje od 16 grudnia 2014r.

Przedstawione stanowisko wskazani specjaliści podtrzymali w opinii uzupełniającej z 2 maja 2016r. (k. 41-42 a.s.).

Z kolei biegły z zakresu medycyny pracy podał, że u U. S. występują zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa z nawracającym zespołem bólowym w tych obszarach oraz zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych
z przewagą prawego. Również jego zdaniem odwołująca się jest częściowo niezdolna do pracy od 16 grudnia 2014r. do końca listopada 2016r. Stwierdził także – na podstawie analizy dokumentacji lekarskiej, że brak jest podstaw do przyjęcia wcześniejszej niezdolności do pracy (k. 32-33 a.s.).

Sąd podzielił wnioski zawarte w przedstawionych opiniach, gdyż zostały wydane po przeprowadzeniu przez biegłych badań ubezpieczonej i zapoznaniu się przez nich
z dokumentacją lekarską, a nadto uznał je za w pełni przekonywujące i niebudzące żadnych wątpliwości.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Okręgowy w Katowicach przytoczył treść art. 57 i art. 12 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS i stwierdził, że U. S. nie spełnia wszystkich warunków do przyznania renty z tytułu niezdolności do
pracy, gdyż niezdolność powstała po upływie 18 miesięcy od ustania ostatniego okresu ubezpieczenia, a nadto w 10-leciu przed jej powstaniem i przed złożeniem wniosku
o świadczenie odwołująca się nie posiada 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W konsekwencji Sąd I instancji na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie.

Powyższy wyrok zaskarżyła ubezpieczona domagając się jego zmiany i przyznania renty.

Stwierdziła, że wyrok jest niesprawiedliwy, gdyż pomimo tego, że jest niezdolna do pracy
i przepracowała 29 lat, nie może nabyć prawa do renty. Jedynym powodem nieprzyznania tego świadczenia jest nieposiadanie 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku.

Podała nadto, że skoro renta jej nie przysługuje, ZUS powinien zwrócić jej składki, które opłacała w trakcie całego okresu zatrudnienia.

Odwołała się również do art. 30 i art. 32 Konstytucji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna.

Spór w rozstrzyganej sprawie dotyczył prawa do renty na podstawie art. 57 ustawy
z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jedn. Dz. U. z 2016r., poz. 887).

Zgodnie z tym przepisem (ust. 1) świadczenie to przysługuje ubezpieczonemu, który
jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 tej ustawy, ma wymaganą ilość okresów składkowych i nieskładkowych, a niezdolność ta powstała w jednym z okresów wymienionych w pkt 3 ust. 1 art. 57 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. Spełnienie tego ostatniego warunku nie jest wymagane od ubezpieczonych, którzy udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet oraz są całkowicie niezdolni do pracy (art. 57 ust. 2). W wypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat wymagana ilość okresów składkowych i nieskładkowych wynosi 5 lat i okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę
lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (art. 58 ust. 2 w związku z ust. 1 pkt 5).
Tego ostatniego warunku – zgodnie ze zmianą wprowadzoną od 23 września 2011r. (v. art. 1 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2011r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – Dz. U. Nr 187, poz. 1112) – nie stosuje się wobec osób, które udowodniły okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz są całkowicie niezdolne do pracy (art. 58 ust. 4).

Poza sporem było, że ubezpieczona U. S. ur. (...) została uznana –
w postępowaniu przed organem rentowym – za osobę częściowo, okresowo niezdolną do pracy, a niezdolność ta powstała 16 grudnia 2014r.

Bezspornym także było, iż ostatni okres wskazany w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych upływał z dniem
30 czerwca 2007r. oraz że zarówno w dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę, jak
i przed powstaniem niezdolności do pracy skarżąca nie posiada wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Istota sporu sprowadzała się zatem do oceny, czy ubezpieczona jest osobą całkowicie niezdolną do pracy oraz czy niezdolność nie powstała wcześniej niż przyjął to ZUS.

Dla wyjaśnienia tego zagadnienia Sąd Okręgowy w Katowicach prawidłowo przeprowadził postępowanie dopuszczając dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu ortopedii-traumatologii i neurologii oraz medycyny pracy, którzy rozpoznali u U. S. schorzenia szczegółowo wymienione przy przedstawianiu ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji (które Sąd Apelacyjny w pełni podziela, stąd też za zbędne uznano ich ponowne przytaczanie w tym miejscu).

Specjaliści ci zgodnie uznali, że skarżąca jest częściowo niezdolna do pracy, a niezdolność istnieje od 16 grudnia 2014r. Brak też było podstaw do przyjęcia wcześniejszej daty powstania niezdolności do pracy, jak również ustalenia jej w wyższym stopniu.

Słusznie uznał Sąd Okręgowy w Katowicach, że wnioski zawarte we wskazanych opiniach
w pełni zasługiwały na uwzględnienie. Zostały one bowiem wydane po przeprowadzeniu bezpośrednich badań ubezpieczonej przez biegłych właściwych specjalności, po zapoznaniu się przez nich z całością zebranej dokumentacji lekarskiej oraz zawierają fachowe i przekonywujące uzasadnienia.

Podkreślić należy, że specjaliści z zakresu ortopedii-traumatologii i neurologii dokonali dokładnej analizy przedstawionej dokumentacji (kart leczenia ambulatoryjnego z poradni neurologicznej i ortopedycznej oraz wyników badań specjalistycznych) i stwierdzili, że potwierdza ona leczenie U. S. z powodu okresowych dolegliwości bólowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Nie stwierdzono jednak wówczas objawów ubytkowych, korzeniowych, czy istotnych deficytów siły mięśniowej. Rodzaj i charakter zmian oraz stopień ich nasilenia uzasadniał leczenie ambulatoryjne bez konieczności hospitalizacji.
Nie zachodziła natomiast niezdolność do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponieważ skarżąca nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy brak było podstaw do zastosowania art. 57 ust. 2 i art. 58 ust. 4 pozwalających na odstąpienie od spełnienia warunku powstania niezdolności do pracy w jednym z okresów wymienionych w pkt 3 ust. 1 art. 57 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania oraz od posiadania wymaganej ilości okresów składkowych i nieskładkowych.

W świetle przedstawionych okoliczności przyjąć zatem należało, że ubezpieczona nie spełnia wszystkich warunków niezbędnych do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy wymienionych w art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe względy na uwadze, skoro apelacja okazała się bezzasadna,
Sąd II instancji na mocy art. 385 kpc oddalił ją.

/-/SSA A. Kolonko /-/SSA W. Bzibziak /-/SSA W. Nowakowski

Sędzia Przewodniczący Sędzia

MP