Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Opocznie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Iwona Dembińska-Pęczek

Protokolant st. sekr. sąd. Łukasz Misztal

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2020 r. w Opocznie

przy udziale –

sprawy z powództwa: S. K. (1)

przeciwko: małoletniej N. K. reprezentowanej

przez przedstawicielkę ustawową matkę S. K. (2)

o obniżenie alimentów

oddala powództwo.

Sygn. akt III RC 31/20

UZASADNIENIE

Powód S. K. (1) w pozwie z dnia 06 marca 2020 roku przeciwko małoletniej N. K. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową - matkę S. K. (2) wnosił o obniżenie należnych od powoda na rzecz małoletniej N. alimentów, określonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 28 listopada 2018 roku w sprawie sygn. akt I2C 1250/17, z kwoty po 1.000 zł miesięczne do kwoty po 500 zł miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15 - go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej z rat, do rąk matki pozwanej, poczynając od dnia złożenia pozwu.

Powód na podstawie art. 730 § 1 kpc w zw. z art. 753 § 1 kpc wnosił ponadto o zabezpieczenie dochodzonych roszczeń alimentacyjnych przez obniżenie alimentów należnych od powoda na rzecz małoletniej pozwanej z kwoty po 1000 zł miesięcznie do kwoty po 450 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 15 - go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej z rat, do rąk matki pozwanej, poczynając od dnia złożenia wniosku, na czas trwania postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że we wrześniu 2019 roku utracił zatrudnienie w Szwajcarii, gdzie pracował jako kierowca zawodowy i obecnie jest zarejestrowany jako bezrobotny. Ponadto podniósł, że w okresie od 20.09.2019 r. do 18.10.2019 roku z powodu schorzeń neurologicznych nie mógł tymczasowo pracować jako kierowca zawodowy, nadal nie znalazł pracy, a musi ponosić koszty utrzymania, w tym stałe opłaty około 2.500 zł miesięcznie za wynajem mieszkania i garaży, zakup paliwa, internet, TV, energię elektryczną. ( uzasadnienie pozwu - k. 5).

Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej – S. K. (2) wnosiła o oddalenie powództwa w całości.

Postanowieniem z dnia 03 kwietnia 2020 roku Sąd oddalił wniosek powoda S. K. (1) o udzielenie zabezpieczenia (k. 57, 72-73).

Sąd ustalił, co następuje:

S. K. (1) i S. K. (2) są po rozwodzie. Z małżeństwa mają dwoje dzieci –W. w wieku 20 lat, oraz małoletnią córkę N. – lat 16.

Zakres obowiązku alimentacyjnego powoda wobec jego małoletniej córki N. określony został wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 28 listopada 2018 roku w sprawie sygn. akt I 2C 1250/17 w sprawie o rozwód na kwotę po 1000 złotych miesięcznie. Wówczas S. K. (1) zeznał, że mieszka w Polsce i pracuje w charakterze spedytora zarabiając około 3000 zł oraz, że w Szwajcarii zarabiał jako kierowca zawodowy około 4.000 franków (przy kosztach utrzymania 2.350 franków), ale nie ma zamiaru nadal pracować za granicą.

Małoletnia N. uczęszczała wówczas do VII klasy, była zdrowa.

S. K. (2) z córkami mieszkała w wynajętym mieszkaniu, ponosząc koszty najmu i opłat eksploatacyjnych w kwocie około 1.000 zł miesięcznie. Pracowała w sklepie jako konsultant na ¾ etatu z wynagrodzeniem 1600 zł.

/dowód: akta sprawy sygn. akt I 2C 1250/17 - wyrok – k. 183,

akta sprawy sygn. akt I 2C 1250/17 - oświadczenia i zeznania

S. K. (1)- k. 71, k.130 v,

akta sprawy sygn. akt I 2C 1250/17 - zeznania S.

K. - k. 130 /

Powód S. K. (1) ma 40 lat. Z zawodu jest ślusarzem. Posiada uprawnienia kierowcy zawodowego (kat. B, C i E) oraz do obsługi wózków widłowych i tokarki elektronicznej (...).

Umowę o pracę z pracodawcą zatrudniającym go w 2018 roku, powód rozwiązał za porozumieniem stron w listopadzie 2018 roku i przez 1 dzień był zarejestrowany jako bezrobotny, po czym ponownie wyjechał do Szwajcarii, gdzie podjął pracę jako kierowca samochodu ciężarowego. W Szwajcarii powód przez około 5 lat pracował w 4-5 firmach. W sierpniu 2019 roku utracił zatrudnienie, gdy pracodawca zbankrutował. Wynagrodzenie powód pobierał do września 2019 roku. W Szwajcarii powód miał zadłużenie z tytułu ubezpieczenia i wynajmu mieszkania, powstałe od 2016 roku. Do Polski powód wrócił w styczniu 2020 roku, bo jak zeznał, wcześniej miał jeszcze do pozałatwiania różne sprawy w Szwajcarii. Do Szwajcarii przyjeżdżała do niego partnerka ze swoim dzieckiem. Utrzymywał się z oszczędności w kwocie około 30.000 zł. Po powrocie do Polski wynajął mieszkanie i dwa garaże, ponosząc koszty najmu i opłat eksploatacyjnych w kwocie łącznie około 1700 zł miesięcznie. W jednym z garaży trzymał rzeczy przywiezione ze Szwajcarii. Obecnie powód mieszka z partnerką w jej mieszkaniu. Opłaty związane z utrzymaniem mieszkania ponosi partnerka powoda. S. K. (1) nadal wynajmuje jeden garaż za kwotę 200 zł miesięcznie. Obecnie, jak zbliża się termin płatności alimentów, S. K. (1) podejmuje jako kierowca samochodu ciężarowego dorywczą pracę u swojego kolegi. Wyjeżdża na 5 dni na trasy krajowe lub zagraniczne, zarabiając 1500 – 1800 zł.

Powód od lutego 2019 roku ma problemy z kręgosłupem. We wrześniu 2019 roku miał robione badanie RTG kręgosłupa, które nie wykazało zmian w kręgach lędźwiowych i stawach krzyżowo – biodrowych, a w badaniu TK stwierdzono dyskopatię L5/S1 z kręgozmykiem I stopnia. Wówczas lekarz stwierdził w zaświadczeniu z 23 września 2019 roku, że powód nie może podjąć pracy jako kierowca zawodowy. Od września powód był u lekarza 2 razy po leki przeciwbólowe ( ostatni raz w maju br.). Miał zalecone zabiegi rehabilitacyjne, ale ich nie podjął.

S. K. (1) był zarejestrowany w PUP w Ż. jako bezrobotny w listopadzie 2018 roku ( przez jeden dzień), a następnie od 8 stycznia 2020 roku. W okresie od 7 stycznia 2020 roku do 6 kwietnia 2020 roku przysługiwało mu prawo do transferu świadczeń dla bezrobotnego, przyznanych na terenie Szwajcarii. Z dniem 3 lipca 2020 roku powód utracił status osoby poszukującej pracy z powodu niestawienia się w PUP w wyznaczonym terminie. Powód miał przedstawiane oferty pracy jako kierowca, ale ich nie przyjmował, tłumacząc odmowę stanem zdrowia, a ofert dla ślusarza lub tokarza pracy za granicą nawet nie czytał, bo nie jest już zainteresowany pracą za granicą.

Powód jest właścicielem samochodów F. (...) z 2002 roku i K. (...) z 2006 roku.

Z małoletnią córką N. powód spotyka się co kilka miesięcy, gdy małoletnia wraz z matką – S. K. (2) przyjeżdża w odwiedziny do babci macierzystej do Ż.. Ostatnie takie spotkanie miało miejsce w wakacje.

/dowód: zeznania powoda S. K. (1) w części – k. 87v -88,

(00:10:44 – 00:44:25), ( 00:49:21 - 00:51:08),

tłumaczenie pisma (...) ds. Upadłości - k. 14-15,

umowa najmu mieszkania - k. 36 – 38,

umowa najmu garażu - k. 12-13,

dokumentacja medyczna -k. 8, 9, 10,

zaświadczenie PUP w Ż. - k. 7 i k. 92 /

Małoletnia pozwana N. K. ma 16 lat. Obecnie jest uczennicą II klasy liceum. Pobiera korepetycje z matematyki i fizyki, co kosztuje 400 złotych miesięcznie. N. ogólnie jest zdrowa, ale ma wadę wzroku, co wymaga okresowych wizyt u okulisty ( 150 zł za wizytę). W ubiegłym roku miała kupione okulary za 400 zł, a ponadto korzysta ze szkieł kontaktowych, których zakup kosztuje 70 zł kwartalnie.

Powód do września br. płacił alimenty na córkę N. w należnej wysokości. W październiku przesłał połowę tej kwoty. Zalegał też z alimentami na starszą córkę W., które są określone na kwoty po 500 zł miesięcznie.

S. K. (2) ma 45 lat. Zatrudniona jest jako sprzedawca, na czas określony do końca sierpnia 2021 roku, z wynagrodzeniem 2.600 złotych brutto miesięcznie. Ma stwierdzony umiarkowany stopień niepełnosprawności, leczy się na depresję i astmę, ma problemy z kręgosłupem. Nie otrzymuje na córkę N. zasiłku rodzinnego. Pobiera świadczenie wychowawcze i jednorazowo otrzymała 300 zł z tytułu świadczenia Dobry Start.

Obecnie S. K. (2) mieszka z córką i partnerem w wynajętym mieszkaniu, ponosząc z tego tytułu wydatki: 750 zł za czynsz miesięcznie, 80 złotych za energię elektryczną, 25 zł za gaz, 60 zł za media i 103 zł miesięcznie za telefon swój i córki N.. Córka W. rozpoczęła studia medyczne w Anglii i S. K. (2) pożyczyła na sfinansowanie jej wyjazdu 5.000 zł od rodziny, który to dług spłaca w ratach po 500 zł. Ponadto przekazuje W. na utrzymanie po 500 zł miesięcznie.

(...) S. K. (2) pracuje jako kierowca samochodu ciężarowego z wynagrodzeniem około 6.000 zł netto miesięcznie.

/dowód: zeznania S. K. (2) - k. 82v – 83 (00:04:17 –

00:22:29), k. 24-24v ( 00:44:25 - 00:49:21),

zaświadczenie o zatrudnieniu - k. 77,

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 78 /

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest nieuzasadnione.

W myśl art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym zmiany ustalonej w myśl tej zasady wysokości alimentów można żądać w razie zmiany stosunków po którejkolwiek ze stron (art. 138 kro).

Przez „usprawiedliwione potrzeby” uprawnionego rozumieć należy takie potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tezy IV uchwały z dnia 16 grudnia 1987 roku (III CZP 91/86, OSNCAP 1988, n4 4, poz. 42) wskazał, że zakres potrzeb dziecka, które powinny być zaspokajane przez rodziców, wyznacza treść art. 96 kro. Stosownie do dyrektywy zawartej w tym przepisie, rodzice w zależności od swych możliwości są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, stosownej do wieku odzieży, higieny osobistej), jak i duchowych (kulturalnych), a także środków wychowania (kształcenia). Te rodzaje potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko łączne ich zaspokojenie zapewnia godziwą egzystencję.

Natomiast przez pojęcie „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody, które rzeczywiście są uzyskiwane przez zobowiązanego, lecz zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, a więc zarobki i dochody możliwe do osiągnięcia.

Przez „zmianę stosunków” uzasadniającą roszczenie o obniżenie alimentów należy rozumieć istotne obniżenie zakresu usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentacji albo pozbawienie lub istotne zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, by doszło do istotnej zmiany stosunków, o których mowa powyżej.

Obowiązek alimentacyjny powoda S. K. (1) wobec małoletniej N. określony został w sprawie o rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 28 listopada 2018 roku na kwotę po 1000 złotych miesięcznie. S. K. (1) wówczas mieszkał w Polsce i pracował jako spedytor z wynagrodzeniem około 3000 zł. Powód w sprawie o rozwód zeznał, że wcześniej w Szwajcarii zarabiał jako kierowca zawodowy około 4.000 franków, ponosząc koszty utrzymania w kwocie 2.350 franków. Powód twierdził wówczas, że nie ma zamiaru nadal pracować za granicą. Tym niemniej już w listopadzie 2018 roku S. K. (1) rozwiązał umowę o pracę za porozumieniem stron, przez 1 dzień był zarejestrowany jako bezrobotny i ponownie wyjechał do Szwajcarii, gdzie podjął zatrudnienie jako kierowca samochodu ciężarowego. A zatem twierdzenie powoda, że nie zamierza podejmować już pracy za granicą, nie polegało na prawdzie. Trudno zatem obecne zapewnienia powoda, że nie będzie już wyjeżdżał do pracy za granicą, uznać za wiarygodne, tym bardziej, że powód przez wiele lat pracował za granicą, w tym w Szwajcarii przez około 5 lat, w 4-5 różnych firmach, co oznacza, że umie efektywnie poszukiwać pracy. S. K. (1) powoływał się na swoją trudną sytuację materialną po powrocie ze Szwajcarii, kiedy to wynajmując mieszkanie i garaże ( łączny czynsz i koszt eksploatacyjne to 1700 zł) oraz wydatkując 800 zł miesięcznie na paliwo, utrzymywał się, jak zeznał, z oszczędności w kwocie 30.000 zł. Z pisma PUP w Ż. wynika jednak, że w okresie od 07 stycznia 2020 roku do 06 kwietnia 2020 roku powodowi przysługiwało prawo do transferu świadczeń przyznanych na terenie Szwajcarii. Zauważyć też należy, że obecnie powód nie ponosi tak wysokich kosztów utrzymania, albowiem od marca zamieszkuje u partnerki, która wraz ze swoim dzieckiem okresowo mieszkała u niego w Szwajcarii, a która ponosi koszty utrzymania swojego mieszkania.

Zdaniem Sądu powód nie dokłada starań w uzyskaniu stałego zatrudnienia. S. K. (1) podnosił, że stan zdrowia nie pozwala mu podjąć pracy jako kierowca. Zauważyć jednak należy, że powód problemy z kręgosłupem ma od lutego 2019 roku, a do sierpnia 2019 roku pracował jako kierowca. Dopiero po utracie pracy wykonał badania TK i RTG kręgosłupa, które nie wykazały zmian w kręgach lędźwiowych i stawach krzyżowo – biodrowych, a w badaniu TK stwierdzono dyskopatię (...) stopnia, która jest najczęstszą i powszechną zmianą patologiczną kręgosłupa. Od września 2019 roku powód był u lekarza 2 razy po leki przeciwbólowe ( ostatni raz w maju br.). Miał zalecone zabiegi rehabilitacyjne, ale ich nie podjął, jak zeznał ze względu na pandemię, ale podnieść należy, że ograniczenia w działaniu poradni i gabinetów rehabilitacyjnych trwały od marca do kwietnia 2020 roku, a powód od września 2019 roku nie podejmował rehabilitacji, pomimo zalecenia. Nie uszło też uwadze Sądu, że powód sam w uzasadnieniu pozwu ( k. 5) podał, że nie może „tymczasowo pracować dalej jako zawodowy kierowca z powodu przewlekłej choroby od 20.09.2019 r. do 18.10.2019 r.”.

Zauważyć także należy, że powód obecnie nadal, choć tylko dorywczo, pracuje u swojego znajomego jako kierowca samochodu ciężarowego. Powyższe okoliczności wskazują, że dolegliwości kręgosłupa nie wymagają intensywnego leczenia i nie uniemożliwiają powodowi podejmowania pracy. Sąd zauważył ponadto, że z dniem 3 lipca 2020 roku powód utracił status osoby poszukującej pracy z powodu nieusprawiedliwionego niestawienia się w PUP w wyznaczonym terminie. Powód, jak zeznał, miał przedstawiane oferty pracy jako kierowca, ale ich nie przyjmował ze względu na stan zdrowia, a ofert pracy dla ślusarza lub tokarza za granicą nawet nie czytał, bo nie jest już zainteresowany pracą za granicą, co w ocenie Sądu świadczy o braku zainteresowania powoda podjęciem pracy albo posiadaniem już zatrudnienia, którego nie wykazuje.

Podnieść też należy, że powód jest nadal właścicielem dwóch samochodów, tj. F. (...) z 2002 roku i K. (...) z 2006 roku, co wiąże się z ponoszeniem kosztów ich utrzymania, w tym ubezpieczenia, i świadczy o dobrej sytuacji finansowej powoda.

S. K. (1) podnosił, że w Szwajcarii miał zadłużenie z tytułu ubezpieczenia i wynajmu mieszkania, powstałe od 2016 roku i nie spłacił tego zadłużenia w całości. W ocenie Sądu okoliczność ta nie została przez powoda wykazana, a pozwana podnosiła, że dług ten jest spowodowany dochodzeniem przez właściwy urząd w Szwajcarii zwrotu pobranego przez powoda, a nie przekazanego na rzecz dzieci, zasiłku rodzinnego, o czym ten urząd miała zawiadomić pełnoletnia córka stron.

Zdaniem Sądu powód S. K. (1) może i powinien, przy dołożeniu należytej staranności w uzyskiwaniu dochodów, nadal uzyskiwać zarobki pozwalające mu na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego na dotychczasowym poziomie i na zaspokojenie własnych potrzeb. Powód jest człowiekiem młodym, operatywnym ( o czym świadczy m.in. wieloletnie zatrudnienie za granicą), ma zawód ślusarza, posiada uprawnienia kierowcy zawodowego (kat. B, C i E) oraz do obsługi wózków widłowych i tokarki elektronicznej (...). Z takimi umiejętnościami i uprawnieniami S. K. (1) ma wiele możliwości zatrudnienia, nie tylko za granicą, ale także w Polsce za satysfakcjonującym wynagrodzeniem, pozwalającym na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci.

Podnieść także należy, iż zgodnie z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem Sądu Najwyższego rodzice muszą podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami i nie mogą uchylać się od tego obowiązku tylko na tej podstawie, że wykonywanie obowiązku alimentacyjnego stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dn. 9.06.1976r. IIICZP 46/75, OSN CP 1976, nr 9, poz. 184).

Reasumując, powyższe okoliczności pozwalają, zdaniem Sądu, na stwierdzenie, że powód nie tylko nie jest pozbawiony dotychczasowych możliwości zarobkowych i majątkowych, ale też w ogóle możliwości te nie uległy istotnemu zmniejszeniu.

Obecna sytuacja osobista, zdrowotna i finansowa strony pozwanej również nie uległa poprawie. W dacie uprawomocnienia się wyroku rozwodowego małoletnia N. uczęszczała do VII klasy, była zdrowa. Obecnie N. ma 16 lat i jest uczennicą szkoły średniej - II klasy liceum. Weszła zatem na kolejny poziom edukacji i rozwoju. Obecnie korzysta z korepetycji z matematyki i fizyki, co stanowi istotny wydatek - 400 złotych miesięcznie. N. ogólnie jest nadal zdrowa, ale ma wadę wzroku, co wiąże się z koniecznością okresowych wizyt u okulisty ( 150 zł za wizytę), a w ubiegłym roku miała zakupione okulary za kwotę 400 zł. Korzysta także ze szkieł kontaktowych, których zakup kosztuje 70 zł kwartalnie. Do zwykłych wydatków w zakresie wyżywienia, ubrania, obuwia, środków czystościowych, korepetycji i innych wydatków związanych z uczęszczaniem do szkoły średniej oraz godziwej rozrywki doliczyć należy ponadto, przypadający na małoletnią pozwaną, udział w kosztach utrzymania mieszkania oraz wydatki związane z wadą wzroku.

Wobec powyższego, w ocenie Sądu, zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej N. K., a co z tym związane zakres kosztów jej utrzymania, nie tylko nie uległ zmniejszeniu, a nawet jest większy niż w listopadzie 2018 roku.

Zauważyć przy tym należy, iż powód nie uczestniczy w wychowywaniu córki, nie interesuje się jej potrzebami, rozwojem i zdrowiem. Powód z córką widuje się okazjonalnie co kilka miesięcy, gdy małoletnia wraz z matka przyjeżdża w odwiedziny do babci macierzystej. Wszystkie obowiązki związane z wychowaniem małoletniej N. oraz z opieką nad nią spoczywają na jej matce S. K. (2). Zatem przerzucanie na nią dalej idącego obowiązku alimentacyjnego także nie zasługuje na uwzględnienie, tym bardziej, że ma ona orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ( leczy się na depresję, problemy z kręgosłupem, astmę), a nie mając szczególnych kwalifikacji zawodowych pracuje za minimalnym wynagrodzeniem i nie pobiera zasiłku rodzinnego na N..

Pamiętać należy, że zgodnie z treścią art. 135 § 2 kro wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

A zatem, skoro S. K. (2) wyłącznie sama czyni starania o wychowanie i opiekę nad małoletnią córka, to nie może być obciążona finansowym obowiązkiem jej utrzymania w zakresie równym lub większym zakresowi tego obowiązku, jaki ponosi powód jako ojciec, tym bardziej, że wysokość tych alimentów nie przekracza możliwości finansowych powoda, o czym była mowa powyżej.

Podnieść też należy, że w myśl art.135 § 3 k.r. i op. na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają świadczenia wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tzw. 500+).

Mając na uwadze powyższe okoliczności i rozważania Sąd powództwo oddalił, uznając je za nie znajdujące uzasadnienia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.

Na oryginale podpis sędziego.