Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 marca 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa S. K. i J. K. przeciwko Skarbowi Państwa Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad w W. o zapłatę:

1.  oddalił powództwo;

2.  zasądził od S. K. na rzecz Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w W. kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

3.  zasądził od S. K. i J. K. na rzecz Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w W. kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Apelację od powyższego orzeczenia wnieśli powodowie, zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucili:

1.  błąd polegający na przyjęciu jakoby strona powodowa nie udowodniła daty wymagalności dochodzonego roszczenia, którego żądanie zapłaty wynikało chociażby z pozwu złożonego p-ko pozwanemu w dniu 19 września 2012 roku;

2.  naruszenie przepisów art. 227 i 232 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powodów z akt sprawy Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalski sygn. akt I C 1622/12 na okoliczność wezwań strony pozwanej;

3.  naruszenie § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Z 2018 r. poz. 265), zgodnie z którym wynagrodzenie jest ustalane od wartości przedmiotu sprawy.

W konsekwencji zgłoszonych zarzutów skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie dochodzonej kwoty i kosztów postępowania albo jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji powodów w całości i zasądzenie solidarnie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, uznając za zbędne ponowne ich przytaczanie.

Stawiany przez skarżących zarzut błędu polegającego na przyjęciu, jakoby strona powodowa nie udowodniła daty wymagalności dochodzonego roszczenia w istocie sprowadza się do zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 6 k.c.

W myśl wskazanego przepisu ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W przedmiotowej sprawie powodowie dochodzili odsetek za opóźnienie od świadczenia zasądzonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 18 września 2015 roku, sygn. akt I C 1644/12, prawomocnego od dnia 10 sierpnia 2016 roku oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 czerwca 2018 roku, sygn. akt I ACa 151/18. W żadnym z wydanych wyroków sądy nie wskazały terminu spełnienia świadczenia, jak również nie rozstrzygnęły o odsetkach za opóźnienie.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powodowie dochodzą odsetek od roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej im czynem niedozwolonym. Zobowiązania wynikające z czynów niedozwolonych powstają w dacie ich popełnienia, a wobec nieoznaczenia terminu, w jakim dłużnik powinien naprawić szkodę zaliczane są do zobowiązań bezterminowych. Co do zasady, naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, a ogranicza się do zapłaty sumy pieniężnej w przypadku, o jakim mowa w art. 363 § 1 zd. 2 k.c. Postawienie zobowiązania odszkodowawczego w stan wymagalności następuje w rezultacie wezwania dłużnika przez wierzyciela do zapłaty, a zatem wezwanie to przekształca zobowiązanie bezterminowe w terminowe. Tym samym należy podzielić pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 1973 roku, sygn I CR 55/73 i przyjęty przez Sąd I instancji, iż roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia.

Pełnomocnik powodów w toku postępowania doprecyzował, iż strona powodowa dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 161.370 zł za okres od dnia 10 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 86.100 zł za okres od dnia 12 października 2015 roku do dnia zapłaty. Wobec powyższych rozważań strona powodowa winna wykazać, iż wezwała pozwanego do spełnienia świadczenia w wysokości 161.370 zł w dniu 10 sierpnia 2016 roku, natomiast w przypadku świadczenia 86.100 zł w dniu 12 października 2015 roku. Jak wynika z akt sprawy, termin spełnienia świadczeń przez pozwanego nie został określony przez Sąd, nie zostało również wydane rozstrzygnięte w przedmiocie odsetek. Pełnomocnik powodów wezwał pozwanego do zapłaty należności pismem z dnia 16 sierpnia 2016 roku, doręczonym pozwanemu w dniu 19 sierpnia 2016 roku, nie wyznaczając terminu do spełnienia świadczenia. Tym samym Sąd Rejonowy słusznie wskazał, iż zastosowanie znalazły przepisy art. 1060 § 1 i § 2 k.p.c.. Zgodnie z tymi normami, jeżeli dłużnikiem jest Skarb Państwa, wierzyciel - wskazując na tytuł egzekucyjny - wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio państwową jednostkę organizacyjną, z której działalnością wiąże się to świadczenie. Jednostka ta jest obowiązana spełnić niezwłocznie świadczenie stwierdzone tytułem egzekucyjnym, jednakże w wypadku gdy tytuł egzekucyjny, obejmujący należność pieniężną, nie zostanie wykonany w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia wezwania, wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności w celu przeprowadzenia egzekucji z rachunku bankowego właściwej państwowej jednostki organizacyjnej dłużnika.

Przekładając powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, iż powodowie postawili świadczenie przysługujące im wobec pozwanego w stan wymagalności z chwilą wezwania go do jego spełnienia, natomiast pozwany winien był spełnić świadczenie niezwłocznie, jednakże nie później niż w terminie 14 dni od doręczenia mu wezwania. Zatem w przypadku świadczenia w wysokości 161.370 zł pozwany spełnił świadczenie w terminie, bowiem przed upływem 14 dni od otrzymania wezwania do zapłaty i nie popadł w zwłokę. Natomiast odnosząc się do roszczenia w wysokości 86.100 zł należy wskazać, iż wezwanie do zapłaty z dnia 10 sierpnia 2016 r. było niekompletne i nie mogło stanowić podstawy spełnienia świadczenia, zatem pozwany zwrócił się do powodów o jego uzupełnienie. Po uzupełnieniu wezwania w dniu 4 października 2018 roku, którą to datę należy przyjąć za dzień skutecznego wezwania do zapłaty, pozwany spełnił świadczenie niezwłocznie, przed upływem 14 dni od chwili wezwania. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż świadczenia z tytułu naprawienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym zostały postawione w stan wymagalności odpowiednio w dniu 19 sierpnia 2016 roku i 4 października 2016 roku i spełnione niezwłocznie, w ustawowym 14-dniowym terminie, zatem pozwany nie opóźnił się ze spełnieniem świadczenia. Powodowie nie wykazali w toku postępowania, by wcześniej wzywali pozwanego do spełnienia świadczenia. Twierdzenia apelujących, iż strona pozwana była wielokrotnie wzywana przez powodów bądź ich pełnomocnika do zapłaty kwoty stosownego odszkodowania jawią się jako gołosłowne i nie poparte żadnymi dowodami. Tym samym strona powodowa nie sprostała ciężarowi dowodów i nie wykazała zasadności roszczenia.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 227 k.p.c. i art 232 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powodów należy wskazać, iż jest on nietrafny.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż dowód z akt sprawy Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim o sygnaturze I C 1644/12, o którego przeprowadzenie wnosił pełnomocnik powodów miał być przeprowadzony na okoliczność daty złożenia pozwu, w którym zostało zgłoszone żądanie powodów, a nie jak twierdzą apelujący, na okoliczność wezwań pozwanego. Ponadto należy zaznaczyć, iż okoliczność daty złożenia pozwu pozostawała bezsporna, zatem przeprowadzenie dowodu z akt sprawy nie prowadziło do dokonania nowych, istotnych ustaleń, a zatem jego przeprowadzenie było zbędne, zwłaszcza mając na uwadze, iż pełnomocnik powodów złożył do akt sprawy pozew złożony przez powodów w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim wraz z prezentatą tego Sądu z dnia 19 września 2012 roku.

Na marginesie należy jedynie wskazać, iż przeprowadzenie dowodu z całości akt innej sprawy nie było możliwe. Możliwe jest jedynie dopuszczenie w charakterze dowodu określonych dokumentów zawartych w aktach innej sprawy, bowiem art. 244 i następne k.p.c. przewidują tylko dowody z dokumentów, a nie dowód z akt innej sprawy. Bez naruszenia zasady bezpośredniości przewidzianej w art. 235 k.p.c., możliwe jest jedynie dopuszczenie dowodu z poszczególnych, ściśle określonych dokumentów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2008 r., II CSK 34/07, LEX nr 490435).

Zarzut naruszenia dyspozycji § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Z 2018 r., poz. 265 ze zm.) w ocenie Sądu odwoławczego jest bezzasadny.

Stawki minimalne w sprawach cywilnych są uzależnione od wartości przedmiotu sporu. Zgodnie z art. 19 § 1 k.p.c. w sprawach o roszczenia pieniężne podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu. Należy wskazać, iż w przedmiotowym postępowaniu powodowie wystąpili z dwoma odrębnymi roszczeniami. Każde z tych roszczeń należało oceniać oddzielnie, zatem koszty postępowania również były należne osobno od każdego z dochodzonych roszczeń. Mając na względzie, iż wartość przedmiotu sporu w przypadku roszczenia powodów wynosiła 9.413,25 zł, Sąd Rejonowy zasadnie ustalił na podstawie § 2 pkt 4 ww. rozporządzenia, że winni oni solidarnie zwrócić pozwanemu koszty zastępstwa prawnego w osobie radcy prawnego w kwocie 1.800 zł. Natomiast powódka samodzielnie wystąpiła z żądaniem o wartości 16.072 zł, zatem winna zwrócić pozwanemu koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia.

Podsumowując powyższy wywód stwierdzić należy, iż wywiedziona przez powodów apelacja nie zawierała zarzutów, mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, w związku z czym, jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c..

O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.. Mając na uwadze, iż apelujący przegrali proces, a pozwany poniósł koszty związane z udziałem w postępowaniu apelacyjnym, należało zwrócić mu żądane koszty. Na koszty te składały się koszty ustanowienia pełnomocnika w sprawie, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).